(EB) محقق:زهرا نصرتي استاد راهنما :جناب مهندس بهرامي زاده رشته مديريت بازرگاني ارديبهشت 86

2. (EB)محقق:زهرا نصرتي استاد راهنما :جناب مهندس بهرامي زادهرشته مديريت بازرگانيارديبهشت 86 كسب وكار الكترونيكي

3. در دنيايي كه معاصرش هستيم بدون شك كسي نيست كه ارزش وقت وكاربرد اطلاعات اگاهي نداشته باشد روزي نخستين رايانه در حجم يك ساختمان دوطبقه اختراع شد كمتر كسي باور داشت كه اين دسيتگاه عظيم الجثه روزي در ابعاد يك ساعت مچي موردبهره برداري قرار گيرد مقدمه اي بر تجارت الكترونيك يابه تعبير وسيعتر كسب وكار الكترونيكي

4. تكنولوژي اطلاعات وشبكه جهاني اينترنت تجارت ودادو ستد جهاني را وارد عصر جديدي به نام EC (تجارت الكترونيك) كرد كه با سرعت زيادي در حال گسترش است بر اساس امار ارايه شده با حضور كسب وكار انلاين در سال 2004 در امد جهاني كسب و كار اينترنتي به سقف 7/2 تريليون دلار رسيد

5. كسب وكار در حقيقت چيزي جز برقراري ارتبات با افراد نيست وافراد ميتوانند 24ساعت شبانه روز به راحتي بدون صرف هزينه در محيط W.W.W باشند وهمچنين با وارد شدن بر گستره جهاني تجارت ميتوانند با كمترين وكوچكترين امكانات در هر نقطه از جهان به ان بپيوندند

6. . کاربرد فناوری اطلاعات در امور مربوط به تجارت و اقتصاد و فرآیندهای بازرگانی منجر به پیدایش علم جدیدی به نام تجارت الکترونیک یا E-COMMERCEشده است که نقش اصلی و بسزایی را در امور اقتصادی جهان بر عهده دارد. با توجه به پيشرفت‌هاي فناوري روزمره و شتابان, جوامع به جوامعي مبتني بر دانش و آگاهي تبديل شده‌اند.

7. در قرن بيست و يكم فناوري اطلاعاتي و ارتباطي با سرعت بيشتر پيشرفت خواهد كرد. پيشرفت‌هاي به وجود آمده در فناوري اطلاعات و ارتباطات در اواخر قرن بيستم باعث شكل‌گيري تجارت الكترونيكي شده است. تجارت الكترونيكي انقلابي عظيم در شيوه تجارت و كسب و كار به وجود آورده است.تجارت الكترونيكي و به تعبير وسيع‌تر كسب و كار الكترونيكي شيوه و نحوه زندگي كردن انسانها را نيز متحول مي‌سازد. توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات به مؤسسات و سازمانها اين امكان را مي‌دهد كه فعاليت‌هاي تجاري و مبادلات خود را با سرعت و انعطاف‌پذيري انجام دهند.

8. كشورهاي پيشرفته چندين سال است كه تجارت الكترونيكي را آغاز كرده‌اند و كم كم مسائل و مشكلات آن را تجربه كرده‌اند بنابراين تا حدودي بسترهاي فناوري, قانوني و سرمايه‌هاي انساني و مادي لازم براي توسعه و گسترش آن را فراهم ساخته‌اند و در آستانه تحول اساسي و كامل در شيوه كسب و كار و زندگي هستند, كه در آن به ميزان وسيع از فناوري اطلاعات و ارتباطات استفاده خواهد شد.

9. علاوه بر كشورهاي پيشرفته, كشورهاي در حال توسعه نيز به منظور ايجاد زيرساخت‌ها و بسترهاي لازم براي تجارت الكترونيكي, در حال برنامه‌ريزي و تلاش هستند. در كشور ما هم تلاش‌هاي پراكنده‌اي صورت گرفته است, ولي اين تلاشها تاكنون اثربخش نبوده است زيرا از يك طرف از انسجام و يكپارچگي لازم برخوردار نمي‌باشد و از طرف ديگر فاقد سرعت مناسب هستند. رشد سريع فناوري اطلاعات و ارتباطات در دهه پاياني قرن بيستم و شروع قرن بيست و يكم افق‌هاي جديدي را بر روي كسب و كار و تجارت باز نمود. اين افق‌هاي جديد سبب تحول در امر تجارت گرديد و با سرعت و شتاب وصف‌ناپذيري در حال گسترش مي‌باشد.

10. در اين پروژه تعاريف مختلف براي تجارت الكترونيك و تفاوت آن با كسب و الكترونيك ذكر مي گردد و عوامل موثر در اين تجارت بررسي و مدل هاي موجود اين تجارت نيز معرفي خواهد شد . همچنين سعي مي شود براي مدل هاي مختلف مثال هاي عملي و كاربرد نيز تعريف و ويژگي بازارهاي الكترونيكي نيز مورد بررسي قرار گيرند .

11. با توجه به پيشرفت هاي اخير در زمينه فن آوري اطلاعات و راه اندازي شبكه هاي كامپيوتري با تكنيك هاي مختلف از جمله فيبر نوري و بي سيم در كشورهاي مختلف جهان ، محدوديت هاي زماني و مكاني براي انتقال اطلاعات و ارتباطات حذف شده و بستر لازم براي انتقال سريع اطلاعات از جمله اطلاعات تجاري و اقتصادي فراهم شده است و تجارت الكترونيك تعريف كسب و كار الكترونيك

12. . در گذشته مردم جهان براي كسب درآمد مي بايستي مسافرت هاي مختلف انجام مي دادند و براي شناخت منابع تجاري زمان زيادي را صرف مي نمودند ولي امروز منبع اصلي درآمد تجارت از طريق اينترنت تعريف مي گردد . براي تجارت الكترونيك تعاريف مختلفي بيان شده كه جامع ترين تعريف آن انجام كليه مفاهيم تجاري و فرايند ها و مبادلاتي است كه از طريق اينترنت معرفي مي گردد .

13. در تجارت الكترونيكي كليه مبادلات تجاري از قبيل خريد و فروش آگهي تبليغات خدمات پس از فروش آموزش خريدار و مناقصه هاي مختلف و ... از طريق اينترنت و با كيفيت مناسب صورت مي گردد . در تجارت الكترونيك يك توليد كننده مي تواند محصول خود را براي تمام مردم جهان ارائه نمايد و مشتريان نيز مي توانند با ارتقاء حق انتخاب خود محصولات مورد نياز خود را با تنوع و كيفيت مختلف به سادگي و سريع تهيه و از آموزشهاي مختلف الكترونيكي برخوردار شوند

14. براي ارائه محصولات در تجارت الكترونيكي هيچ محدوديتي وجود ندارد و. ارائه تمام محصولات از جمله نرم افزار اتومبيل تجهيزات رايانه اي و ... و همچنين انواع و ارائه تمام محصولات از جمله نرم افزار اتومبيل تجهزات رايانه اي و... و همچنين انواع خدمات به مشتريان از ويژگي هاي منحصر به فرد تجارت الكترونيك ارائه خواهد شد

15. . بنابراين تجارت الكترونيك تغييرات اساسي در اصول و روابط تجاري به وجود مي اورد و با نگاه به مشتري مداري اصلي احترام به مشتري و نظر او را سرلوحه طراحي خود قرار مي دهد

16. تجارت الكترونيك داراي مزايا اساسي مي باشد كه شناخت اين ويژگي ها عزم كشورها را در ورود هر چه سريع تر به اين تجارت جدي نموده و طي مراحل موفق آن را ساده تر مي نمايد . درآمد بسيار مناسب اين تجارت كشورهاي جهان را وادار نموده كه راهكارها و مسير هاي مناسب ورود به اين تجارت را شناسايي نمايند . مزاياي تجارت الكترونيكي

17. در آمد هزار ميليون دلاري كشور مالزي در جنوب شرق آسيا در سال 2001 كشورهاي ديگر آسيايي را به تفكر واداشت كه در تجارت الكترونيك سرمايه گذاري اساسي نمايند . بلافاصله سنگاپور با در امد 800 ميليون دلاري و تايلند با در آمد 200 ميلوين دلاري و اندونزي و فيليپين با در امد 150 ميليون دلاري خود را به جدول كشورهاي داراي تكنولوژي تجارت الكترونيك در جنوب شرقي آسيا در سال 2100ملحق ساختند

18. . طبق جديد ترين آماري كه توسط موسسه eiu   منتشر شد درامد كشور سنگاپور در سال 2003 حدود 4 ميليارد دلار از طريق تجارت الكترونيك رسيد و در سال 2004 با رشد 50 درصد همراه بود . بدين ترتيب مزاياي اساسي تجارت الكترونيك به ترتيب اولويت به شرح زير مي باشد :

19. در تجارت الكترونيكي با استفاده از امكانات اينترنتي و طراحي وب سايت مناسب ، امكان معرفي و ارائه يك محصول براي تمام مردم در نقاط مختلف جهان فراهم مي گردد و بنابراين يك محصول تنها براي يك شهر يا يك كشورقابل ارائه نمي باشد. به همراه ارائه يك محصول براي نقاط مختلف كره زمين ارائه فرهنگ مصرف واموزشهاي مختلف براي مشتريان نيز فراهم خواهد شد جهاني نمودن تجارت

20. . ذكر اين نكته ضروري است كه با نگاه هوشمندانه مي توان فرهنگ مناسب اين كشور را نيز به همراه ارائه محصولات در تجارت الكترونيك صادر نمود اين پديده مي تواند جنبه هاي منفي و مثبت به همراه داشته باشد . در جنبه هاي منفي آموزشي نادرست به همراه صدور يك محصول از طريق اينترنت داده مي شود و در جنبه هاي مثبت يك كشور مي تواند به همراه صدور يك كالا از طريق اينترنت اصول فرهنگي و اعتقادي خودرا نيز ارسال نمايد

21. با راه اندازي شبكه هاي كامپيوتري در نقاط مختلف كره زمين با تكنيك بي سيم امكان اينترنتي مردم جهان با همديگر به راحتي فراهم شد وفرايند جهاني نمودن تجارت نيز تحقق عيني يافته است جهاني نمودن تجارت باعث اصلاح ساختاري وروابط تجاري واستاندارد سازي ان مي شود كه سازمان تجارت جهاني اين وظيفه را به عهده دارد .

22. برداشتن محدوديت هاي زماني و مكاني قبل از سال 1990 و ورود به عرصه تجارت الكترونيكتجارت در جهان از اصول قبلي تبعبت مي نمود كه در ان زمان و مكان انجام تجارت يكي از پارامترهاي مهم و در اصل يك محدوديت براي موفقيت تجارت بيان مي گرديد . در آن زمان براي ارسال يك كالا و يا فروش آن در مكان دور مشكلات مهم از جمله اطلاع رساني و زمان ارسال ان مانع فراگير شدن تجارت مي گرديد

23. ولي بعد از سال 1990 و شكل گيري حركت هاي اوليه در تجارت الكترونيك وبا پيشرفت سريع وروز افزون ان محدوديت هاي مكاني وزماني در تجارت حذف گرديد و اصل اطلاع رساني در تجارت از طريق اينترنت با سرعت زياد تحقق پيدا كرد و امكان سريع ارسال محصولات از جمله كتاب نرم افزار آموزش الكترونيك و خدمات و بلافاصله بعد از سفارش مشتري فراهم گرديد .

24. در تجارت الكترونيك متقاضي كالا با ورود به وب سايت مورد نظر خود كالاي دلخواه را انتخاب و بعد از پرداخت پول آن از طريق اينترنت محصول خود را بلافاصله از طريق اينترنت و يا در فاصله ازطريق اينترنت و يا در فاصله زماني مشخص و قابل تعريف دريافت مي نمايد بنابراين مشتري حق انتخاب كالاي مورد نظر خود رادر تمام جهان و در بين توليد كنندگان و عرضه كنندگان خدمات مختلف و وضعيت مناسب خريدار و دريافت نمايد .

25. در اين مسير تمام فرايندهاي درون سازمان تجارت ( نظير توليد انبارداري مديريت مالي و ... ) تحت تاثير تجارت الكترونيكي قرار مي گيرند وبه فرايند هاي برون سازماني تبديل شد و روي شبكه اينترنتي قرار مي گيرند .

26. در بستر تجارت الكترونيك توليد كنندگان محصولات مختلف درصد موفقيت فروش محصولات خود را افزايش مي دهند زيرا محصولات آنها در تمام جهان در معرض ديد و انتخاب مشتريان با سليقه ها و فرهنگ هاي مختلف قرار مي گيرند و بنابراين درصد فروش محصولات آنها افزايش چشمگيري پيدا مي نمايد افزايش درصد فروش

27. . به عنوان مثال كارخانه توليد لوازم خانگي اگر تحت تاثير تجارت الكترونيك قرار گيرد به جاي اينكه محصولات خود را براي يك شهر يا كشور توليد نمايد محصولات خود را براي تمام مردوم جهان توليد و ارائه مي نمايد و ضمن ارتقاء كيفي محصولات توليدي خود در عرصه رقابت با ديگر توليد كنندگان درصد فروش محصول خود را ارتقاء مي دهد .

28. كاهش قيمت محصولات • مشتري خود در تجارت الكترونيك واسطه هاي زائد تجاري حذف مي گردد و يك توليد كننده مي توانند محصول خود را با اطلاع رساني مناسب و به طور مستقيم در اختيار قرار دهد و در اين مسير كاهش چشمگيري در هزينه هاي محصولات توليد خود فراهم نمايد . در تجارت سنتي اگر يك محصول در يك كارخانه توليد گردد باده ها واسطه زائد اين محصول به دست مشتري مي رسد كه هر كدام از اين واسطه ها به دليل برداشت سود خود مبلغي را روي قيمت اوليه محصول اضافه نمايد

29. و بعد از افزايش چندين مرحله اي قيمت محصول اصلي با قيمت زيادي به دست مشتري مي رسد ولي در تجارت الكترونيك به دليل حذف واسطه ها و حذف هزينه هاي معاملاتي محصولات با كيفيت مناسب و قيمت كاهش يافته به دست مشتري مي رسد . به همين دليل قيمت يك قطعه سخت افزاري در تجارت الكترونيك به مراتب كمتر از قيمت همان قطعه در بازار خواهد بود .

30. دسترسي آسان به اطلاعات • يكي از مشكلات اساسي تجارت سنتي"" نبودن مسير هاي براي دادن اطلاعات لازم يك محصول به مشتريان مي باشد به طوري كه مشتري در خريد يك محصول سؤالات زيادي را بي پاسخ مي بيند زيرا كه فروشندگان آن محصول تخصص كامل درباره آن را ندارند و به علاوه كارخانه توليد كننده آن محصولات نيز اطلاعات فني لازم را به همراه محصول خود توليد كننده آن محصول نيز اطلاعات لازم را درباره محصول خود بطور مستقيم از كارخانه سازنده دريافت نمايند .

31. از سايت هاي تجارت الكترونيك كليه اطلاعات مورد نياز مشتريان ارائه مي نمايند در اين سايت ها اگر يك مشتري نداند چه محصولي را خريد كند ولي مشخصات درباره آن ارائه نمايد راهنمايي علمي درباره انتخاب نوع محصول ارائه مي گردد و كليه خدمات مورد نياز نيز از طريق اينترنت ارائه مي گردد حتي مراحل راه اندازي سخت افزاري و نرم افزاري محصول مورد نظر نيز ارائه مي گردد . مزاياي ذكر شده به همراه ديگر مزاياي تجارت الكترونيك آن را به طور ممتاز مورد توجه كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه جهان قرار داده است .

32. مزيت ممتاز ديگر الكترونيك كاهش سفر هاي درون شهري و برون شهري مي باشد كه به دنبال آن كاهش آلودگي هاي هوا و سالم بودن محيط زيست را به همراه خواهد داشت در تجارت سنتي براي خريد ساده مي بايستي به محل فروش با وسيله نقليه شخصي يا وسيله نقليه همومي مراجعه نمود كه اين امر باعث اتلاف وقت و مشكلاتي از جمله افزايش حجم ترافيك مي گردد و علاوه بر آن مي بايستي توان جابجايي ناوگان حمل و نقل شهري يا برون شهري ارتقاء يابد كه اين امربطور خودكار هزينه هاي گزافي را براي آن كشور بطور اجبار به همراه خواهد داشت

33. ولي در تجارت الكترونيك با توجه به انجام كليه مبادلات تجاري از طريق اينترنت نيازي به مراجعه حضوري مصرف كننده اينترنت نيازي به مراجعه حضوري مصرف كننده به كارخانه يا فروشگاه و با عرضه كننده كالا نمي باشد و كليه امور تجاري در منزل و با استفاده از يك كامپيوتر شخصي و يك خط تلفن مشترك ديجيتالي ( با سرعت 8ميليون بيت در ثانيه ) صورت مي گيرد

34. و چون نياز به مراجعه حضوري مصرف كننده يا خريدار نمي باشد بنابراين اين مشكلات غير قابل حل جوامع صنعتي از جمله ايران يعني ترافيك والودگي هوا وناوگان حمل ونقل به راحتي قابل حل مي گردد. و هزينه هاي بسيار زياد ملي كه صرف حل مشكلات ترافيكي و جلو گيري آلودگي هوا و ارتقاء توان ناوگان حمل و نقل مي بايستي گردد مي توانند براي ارتقا فرهنگ اينترنتي كشور هزينه گردد و بسترهاي لازم براي دسترسي در زمينه هاي مختلف فن آوري اطلاعات در جهان امروز فراهم گردد و در اين مسير علاوه بر فراهم آوردن تسهيلات فوق العاده براي مردم اماكان فرهنگ سازي مناسب براي جهانيان نيز فراهم گردد.

35. در تجارت الكترونيك با توجه به نياز توليد كنندگان و عرضه كنندگان كالاها و خدمات و همچنين نياز اساسي مشتريان مدل هاي مختلفي ارائه مي گردد كه استفاده از هر كدام با توجه به نوع كاربرد مي تواند مفيد و سازنده باشد يكي از مراحل اساسي طراحي يك تجارت الكترونيك موفق انتخاب مدل مناسب با توجه به نيازمندي هاي تعريف شده مي باشد در اينجا مدل هاي متداول تجارت الكترونيك معرفي و مثال هاي عملي براي آن ارائه مي گردد . - معرفي مدل هاي مختلف تجارت الكترونيك

36. اين مدل يكي از معروف ترين مدل هاي تجارت الكترونيك مي باشد كه در آن يك شركت توليد كننده محصولات خود را در وب سايت براي مشتريان يا مصرف كننده ارائه مي نمايد . در طراحي اين مدل مي بايستي با استفاده قابليت هاي نرم افزاري طراحي وب سايت و ارتباط مناسب پايگاه داده ها با آن امكان استفاده سريع و آسان مصرف كنندگان را فراهم آورد در اين مدل مي بايستي را راهكارهاي پرداخت هاي الكترونيك امكان خريد مصرف كنندگان و ارسال محصولات به آنها فراهم گردد . مدل شركت با مصرف كننده (B2C)

37. سايت الكترونيك Amazon  يكي از مدل هاي موفق B2C را ارائه مي نمايد كه در اين سايت مشتري مي تواند به راحتي محصولات مورد نياز خود را با تنوع دائمي مشتريان به راحتي فراهم گرديده است كه مشتري مي تواند به عنوان يك عضو دائمي علاوه بر خريد آسان در دفعات بعدي ، اطلاعات مناسبي را از طريق پست الكترونيكي ( Email) به طور منظم دريافت نمايد .

38. . در اين سايت يك wish list براي پيش خريد كالاهاي مورد نياز وجود دارد و به طور خود كار كالاي انتخاب به سبد خريد هدايت مي گردد و در نهايت آماده خريد مي گردد . نمونه ديگر مدل B2C تجارت الكترونيكي سايت كامپيوتر Dell مي باشد كه به كالاهايرايانه اي و هر گونه كالاي مرتبط به رايانه اختصاص مي يابد

39. در اين سايت مشتري مي تواند رايانه و سيستم هاي جانبي خود را انتخاب و با پرداخت الكترونيكي مبلغ آن سفارش خود را بعد از مدت زماني مشخص دريافت نمايد . سايت ايراني پرداخت* نمونه تقريباً مناسب تجارت الكترونيك در لايه B2C مي باشد در اين سايت امكان اين امر فراهم شده است

40. كه يك شركت محصولات خود را ارائه نمايد و مشتريان از طريق وب سايت مربوط كالاي آن شركت را انتخاب نمايند و با تاييد نهايي سفارش خود كالاي آنان ظرف مدت مشخصي كه در سايت به آن اشاره مي گردد توسط پست به آدرس پستي مشتري ارسال و مبلغ سفارش نقدا توسط مشتري پرداخت مي گردد

41. در صورتي كه مشتري بخواهد مي توانند با افتتاح حساب و يك ذخيره ريالي توسط پست يك كد ويژه دريافت نموده و از طريق اين كد خريدهاي خود را انجام دهند .

42. مدل شركت با شركت B2b • در اين مدل تجارت الكترونيك كه مخصوص تجارت و داد و ستد هاي اينترنتي شركت با شركت طراحي مي گردد يك شركت يا توليد كننده و يا عرضه كننده و كالا مي توانند محصولات خود را جهت استفاده يك شركت يا توليد كننده و يا عرضه كننده ديگري در اينترنت ارائه نمايد

43. . طراحي نرم افزار وب سايت مربوط و پايگاه داده هاي طراحي شده مي بايستي به طريقي صورت گيرد كه امكان خريد و فروش هاي شركت ها با همديگر فراهم گردد . بديهي است در طراحي اين لايه تجارت الكترونيكي مي بايستي قوانين تجاري لازم و استاندارد جهت ارتباط شركت ها با همديگر فراهم گردد .

44. مدلb B2 جزء پركاربردترين مدل هاي تجارت الكترونيك بعد از مدل B2C مي باشد . سايت معروف bmw طراحي شده است در طراحي نرم افزاري اين سايت ابزار هاي لازم جهت تبادل اطلاعات تجاري و همچنين مبادلات تجاري براي شركت هاي مختلف صنعت خودرو با شركت bmw طراحي شده است به طريقي كه يك شركت صنعت خودرو مي تواند در زمنيه هاي اطلاعاتي و آموزشي و همچنين ثبت سفارش قطعه و دريافت آن و هر زمينه مورد نياز با شركت bmw ارتباط بر قرار نمايد و اين ارتباط اينترنتي زمينه ارتقاء كيفي سطح توليدات شركت ها را فراهم مي نمايد .

45. سايت ford نيز نمونه مناسبي براي تجارت الكترونيكي در لايهB B2 معرفي مي گردد . در اين سايت طراحي معماري نرم افزاري تجارت الكترونيكي به طريقي صورت گرفته است كه امكانات كليه مبادلات تجاري و مكاتبات اداري با تكنيك بدون كاغذ فراهم گرديده است و شركت هاي مرتبط با صنعت خود رو مي تواند كليه نيازهاي ارتباطي اطلاعاتي و تجاري خود را با كارخانه ( ford ) از طريق اينترنت تامين نمايند .

46. مدل مصرف كننده با مصرف كننده2C‍‍‍‍C • در اين مدل تجارت الكترونيك كه از نظر قوانين طراحي تجارتي جزء ساده ترين مدل هاي تجارت الكترونيك مي باشد امكان خريد و فروش و مبادلات تجاري يك شخص با شخص ديگر فراهم مي گردد . در اين مدل تجاري يك شخص كه مي تواند توليد كننده يك نرم افزار يا يك تابلو نقاشي و يا يك آموزش كاربردي باشد مي توانند توليد خود را از طريق طراحي يك وب سايت مناسب براي استفاده عموم در اينترنت ارائه نمايد و امكام خريد محصول خود را توسط مصرف كننده ها مختلف فراهم نمايد .

47. بسياري از سايت هاي B2C امكان استفاده تجارت الكترونيك در لايه c2c را نيز فراهم مي نمايد . به عنوان مثال در سايت Amazon اين امكان براي خريدار فراهم شده است كه اگر توليد خاص دارند آن توليد را در سايت Amazon براي ديگر مشتريان ارائه نمايد و سايت Amazon براي جلب مشتريان بيشتر عملا اين امكان را فراهم نموده است كه مشتريان مي توانند با همديگر كه همان مدل c2c مي باشد امكان تبادلات تجاري پيدا نمايند .

48. مدل شركت با دولت (B2G ) • در اين مدل تجاري امكان تجارت از طريق اينترنت براي يك شركت بزرگ با دولت هاي كشورهاي مختلف فراهم مي گردد در طراحي نرم افزاري اين تجارت الكترونيك تهيه يك وب سايت كامل با استفاده از قوانين تجاري مشخص و استاندارد كه توسط سازمان تجارت جهاني تهيه گرديده است ضروري مي باشد . در طراحي نرم افزاري اين تجارت مي بايستي با توجه به مبادلات تجاري با يك دولت قوانين تجاري مربوط به آن دولت در نظر گرفته گردد

49. ميزان كاربرد لايه B2G نسبت به لايه هاي B2C و B2B كمتر مي باشد و اين لايه تجاري در موارد خاص مبادلات تجاري يك شركت بزرگ و با دولت خاص طراحي مي گردد .

50. مدل دولت با مصرف كننده (G2C ) • در اين لايه تجارت الكترونيكي كه مسير رسيدن به دولت الكترونيك را هموار مي نمايد دولت يك كشور امكان مبادلات تجاري با مصرف كنندگان ر افراهم مي آورد . • طراحي نرم افزاري اين تجارت مي بايستي به توليد وب سايت مهندسي با پايگاه داده هاي مورد نياز و مناسب منتهي گردد كه امكان استفاده سهل و آسان و آموزش همزمان براي كليه مصرف كنندگان فراهم آيد