Download
1 / 30
300 likes | 516 Views
Sanayi Devrimi Avrupa’da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime uygulanması ve buhar gücüyle çalışan makinelerin makineleşmiş endüstriyi doğurması, bu gelişmelerin de Avrupa’daki sermaye birikimini arttırmasına denir. Tüm dünyada feodalizmden kapitalizme geçişi sağlamış.
E N D
Sanayi Devrimi Avrupa’da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime uygulanması ve buhar gücüyle çalışan makinelerin makineleşmiş endüstriyi doğurması, bu gelişmelerin de Avrupa’daki sermaye birikimini arttırmasına denir.
Sanayi devrimi, emeğin değil sanayinin ve sermayenin yükselmesidir.
Makinelerin çalışması ve üretimin gerçekleşmesi için gücü tüketilmiş emekçinin yeniden güçlendirilmesi, bozulan sağlığının göreceli olarak iyileştirilebilmesi ve sürdürülebilir üretim gücünün korunması gerekiyordu. Her yerden “yeter artık, güneş ışığı görmek istiyoruz” çığlıkları yükseliyordu.
1856’da Avusturyalı emekçiler, sanayiciler gibi düşünmüyorlardı. Makine yalnıca bir makinedir.
Sekiz saatlik iş günü için gösterilerin başlaması bu döneme ilişkindir ve bu süreçte emekçiler, üretimden gelen güçlerini kullanarak, makine sahiplerinin anlayacağı bir dil ile konuşmaya karar vermişlerdir: Bir günlük makineleri susturacaklar, çalışmayacaklar, işi bırakacaklardır. 21 Nisan 1856 bu gücü sınamak, bu dili kullanmak için önemli bir tarihtir ve bu tarihten sonra hiçbir şey 21 Nisan 1856’dan önceki gibi olmayacaktır.
Avustralya’dan sonra 1 Mayıs’ı ve bugün iş bırakmayı kararlaştıran ikinci ülke, Atlantik’in kıyısındaydı ve kapitalizmi en vahşi biçimde geliştirerek, emperyalist biçime dönüştürecek olan ABD’deydi.
Bu gösteriler 1 Mayıs’ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs’ta kanlı Haymarket Olayı’na yol açtı. İşçi önderleri Albert PERSONS, Adolph FISCHER, George ENGEL ve August SPIES, 1 Mayıs 1886 yılında 8 saatlik iş günü mücadelesinde önderlik yaptıkları için idam edildi.
Albert PERSONS isimli işçi, özür dileme şartıyla affedileceğinin söylenmesi üzerine, mahkeme heyetinin karşısında tarihe geçecek sözlerini söyledi: "Bütün dünya biliyor suçsuz olduğumu. Eğer asılırsam cani olduğumdan değil, emekçi olduğumdan asılacağım."
1889`da toplanan İkinci Enternasyonal’de (Uluslararası İşçi Kongresi) Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada “Birlik, mücadele ve dayanışma günü ” olarak kutlanmasına karar verildi. Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi. 1 Mayıs, sanayi devriminin yarattığı işçi sınıfının tarih sahnesinde yer alışının günüdür.
ÜLKEMİZDE 1 MAYIS “Dolaşacaktır en şanlı elbisesiyle; işçi tulumuyla Bu güzelim memlekette hürriyet…” Nazım Hikmet
Türkiye işçi sınıfı tarihinde 1 Mayıs’ın kutlanması Cumhuriyet Türkiye’si öncesine, Osmanlı dönemine kadar gitmektedir. • İlk kutlama 1909 ylında Üsküp ve Selanik’te yapılmıştır. • İstanbul’daki ilk 1 Mayıs kutlaması ise 1912’de yapıldı. • 1912-1921 yılları arasında savaşın ve iç politikaların etkisiyle herhangi bir kutlama yapılmazken, 1921 yılı 1 Mayısı işgal kuvvetlerine karşı anti-emperyalist bir gösteriye dönüştürülerek kutlandı.
4 Mart 1923’te gerçekleşen İzmir İktisat Kongresi’nde işçi temsilcisi delegelerin önerisiyle 1 Mayıs’ın işçi bayramı olarak kutlanması ve tarım dışı işlerde 8 saatlik işgünü uygulanması kararlaştırıldı.
1924 yılında 1 Mayıs kutlamaları dönemin hükümeti tarafından yasaklanmıştır. • 1925 yılında çıkarılan Takrir-i Sükun yasası gerekçe gösterilerek 1 Mayıs’ta yürüyüş ve miting düzenlenmesine izin verilmedi. • 1935 yılında çıkarılan “Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun” adıyla çıkarılan düzenleme ile 1 Mayıs “Bahar ve Çiçek Bayramı” olarak genel tatil günlerine dahil edildi.
1975 yılında 1 Mayıs, yarım asırlık bir zamanın ardından, İstanbul Tepebaşı’nda yapılan bir toplantıyla kutlandı.1976 yılında on binlerce işçi 1 Mayıs’ta Taksim Meydanı’ndaydı. DİSK tarafından düzenlenen miting için Beşiktaş’tan başlayan yürüyüş Taksim’de son bulmuş ve kitlesel bir 1 Mayıs kutlaması gerçekleştirilmişti.
1 Mayıs 1977 günü İşçi Bayramı`nı kutlamak üzere çeşitli illerden İstanbul’a gelen yaklaşık 500 bin kişi DİSK’in organizasyonu önderliğinde Taksim Meydanı`nı doldurdu. Katılımın yüksek olması sebebiyle kortejlerin alana girmesi uzun sürmüş, miting de uzamıştır. Saat 19.00 sularında dönemin DİSK başkanı Kemal Türkler konuşmasının sonuna geldiğinde etraftan silah sesleri duyulmaya başlandı. Sular İdaresi binasının üstünden ve meydandaki otelin çeşitli katlarından açılan bu ateş sonucu insanlar panik halde kaçmaya başladı, kısa bir süre içinde Etap Marmara Oteli`nin üst katlarından da ateş açıldı.
İnsanlar panik halde kaçmaya çalışırken panzerler de kalabalığın arasına doğru girmeye ve kitleleri sıkıştırarak Kazancı Yokuşu’na itmeye başladı. Kalabalığa ateş açılıyordu fakat polis ateş açanlara değil, kalabalığın üstüne saldırıyordu. Bir kamyonun tıkadığı Kazancı Yokuşu’ndan aşağıya kaçmaya çalışan kalabalığı daha da korkutmak için bir daha ateş açıldı. İnsanlar panzerler altında kalarak ve birbirlerini ezerek kaçmaya devam etti.
28 kişi ezilme ya da boğulma nedeniyle, • 5 kişi vurulma nedeniyle, • 1 kişi de panzer altında kalarak yaşamını yitirdi. • Yaklaşık 130 kişi de yaralandı. Ölenlerin çoğu Kazancı Yokuşu'nun başında, park edilmiş kamyon yüzünden sıkışarak ölmüşlerdi. • 470 kişi göz altına alındı fakat hiçbirinin olayla ilgisi kurulamadı. Ateşi kimin açtığı tam olarak belirlenememiş, olay halen aydınlatılamamıştır.
1978′de 1 Mayıs yüzbinlerce kişi tarafından Taksim Meydanı’nda kutlandı. • 1979`da Sıkıyönetim Komutanlığı İstanbul`da miting yapılmasına izin vermedi, sokağa çıkma yasağı ilan etti. Buna rağmen İstanbul sokaklarında yüz binlere ulaşan rakamlarla korsan 1 Mayıs kutlandı. • 1981`de Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs`ı resmi tatil günü olmaktan çıkardı.
12 Eylül Darbesinin ardından ’89 Bahar Eylemleri’yle darbeci baskı ortamının etkilerini üzerinden atan Türkiye işçi sınıfı 1 Mayıs’a yeniden merhaba diyerek alanlara çıktı ve önce İstanbul’da ardından ülkenin bütün kentlerinde 1 Mayıs’ı coşkuyla kutladı.
2008 Nisan’ında, 1 Mayıs’ın “Emek ve Dayanışma Günü” olarak kutlanması kabul edildi.
22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'de kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir.
Günlerin bugün getirdiği baskı zulüm ve kandırAncak bu böyle gitmez sömürü devam etmezYepyeni bir hayat gelir bizde ve her yerde1 Mayıs1 Mayıs işçinin emekçinin bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramıYepyeni bir güneş doğar dağların doruklarındanMutlu bir hayat filizlenir kavganın ufuklarındanYurdumun mutlu günleri mutlak gelen gündedir1 Mayıs1 Mayıs işçinin emekçinin bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramıVermeyin insana izin kanması ve susması içinHakkını alması için kitleyi bilinçlendirinBizlerin ellerindedir gelen ışıklı günler1 Mayıs1 Mayıs işçinin emekçinin bayramıDevrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramıUlusların gürleyen sesi yeri göğü sarsıyorHalkların nasırlı yumruğu balyoz gibi patlıyorDevrimin şanlı dalgası dünyamızı kaplıyorGün gelir gün gelir zorbalar kalmaz giderDevrimin şanlı yolunda kül gibi savrulur gider
AYDAN DEMİRKIRAN 2006470016 DİDEM ÖZTÜRK 2006470057
