Europejskie instrumenty rozwoju umiejętności zawodowych

1. Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Europejskie instrumenty rozwoju umiejętności zawodowych mgrKatarzyna Sławińska Ośrodek Pedagogiki Pracy Innowacyjnej Gospodarki Zakład Badań Edukacji Zawodowej Seminarium naukowe ITeE-PIB, dn. 10.02.2012

2. Plan prezentacji • Obszar działalności Zakładu Badań Edukacji Zawodowej (ZBEZ) • Europejska Rama Kwalifikacji (ERK) • Polska Rama Kwalifikacji (PRK) • Projekty europejskie realizowane w ZBEZ powiązane z ERK i PRK • Dorobek naukowo-badawczy – perspektywa rozwoju 2/19

3. Ośrodek Pedagogiki Pracy Innowacyjnej Gospodarki • Zakład Badań Edukacji Zawodowej prowadzi działalność naukowo-badawczą, • projektową oraz wdrożeniową w obszarze pedagogiki pracy, kształcenia zawodowego i ustawicznego, w szczególności dotyczących: • projektowania innowacyjnych, modułowych programów nauczania dla • zawodów oraz pakietów edukacyjnych w systemie szkolnym oraz w ramach • ustawicznej edukacji zawodowej, • projektowania krajowych standardów kwalifikacji zawodowych, • badań porównawczych europejskich systemów kształcenia zawodowego i • ustawicznego oraz implementacji instrumentów wspierających kształcenie • formalne, pozaformalne i nieformalne oraz kwalifikacji, kompetencji • i umiejętności zawodowych w ramach uczenia się przez całe życie. 3/19

4. Komplementarność badań i prac projektowych OPPIG z europejskimi instrumentami VET Strategia uczenia się przez całe życie (LLL) Komunikat - New Skills for New Jobs Kompetencje kluczowe Europejskie instrumenty wspierające rozwój umiejętności zawodowych EQF/NQF Europejskie i krajowe ramy kwalifikacji Osiem kompetencji kluczowych: Porozumiewanie się w języku ojczystym i obcym; matematyczne; informatyczne; umiejętność uczenia się; społeczne i obywatelskie; inicjatywność i przedsiębiorczość; świadomość i ekspresja kulturalna ECTS / ECVET - Systemy punktów kredytowych w szkolnictwie wyższym oraz w kształceniu i szkoleniu zawodowym EUROPASS – Suplement do dyplomu Europejskie ramy odniesienia dla zapewniania jakości kształcenia i szkolenia zawodowego (EQAVET) 4/19

5. Przykłady literatury przedmiotu badań Źródło: CEDEFOP (Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego) www.cedefop.europa.eu 5/19

6. Europejska Rama Kwalifikacji (EQF) • Europejska Rama Kwalifikacji jest wspólnym europejskim punktem odniesienia, wiążącym systemy kwalifikacji poszczególnych krajów. • Rama funkcjonuje jako instrument przełożenia, dzięki któremu kwalifikacje stają się bardziej czytelne i łatwiejsze do zrozumienia w różnych państwach i systemach w Europie. • Główne cele Ramy to: promocja mobilności obywateli pomiędzy krajami oraz ułatwianie im uczenia się przez całe życie. 6/19

7. EUROPEJSKIE RAMY KWALIFIKACJI JAKO PUNKT ODNIESIENIA DO KRAJOWYCH RAM KWALIFIKACJI ( zalecenie KE Kraj A EQF Kraj B Kwalifikacja A - Wiedza - Umiejętności - Kompetencje Kwalifikacja B Europejska Rama Kwalifikacji jako punkt odniesienia do krajowych ram kwalifikacji (zalecenie KE z 23 kwietnia 2008) • Krajowa/Polska Rama Kwalifikacji to system służący do opisu i klasyfikowania kwalifikacji ze względu na poziomy osiągnięć scharakteryzowane według przyjętych w danym kraju zestawów kryteriów (mających jednak jasne odniesienia do ram europejskich). 26 krajów przyjęło 8 poziomów w tym Polska, Irlandia i Słowenia 10 poziomów, Szkocja 12 poziomów, Islandia i Norwegia 7 poziomów 7/19

8. Europejska Rama Kwalifikacji - definicje Kwalifikacja – formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany w sytuacji, w której właściwy organ stwierdza, że dana osoba osiągnęła efekty uczenia się zgodne z określonymi standardami. Efekty uczenia się – określenie tego, co osoba ucząca się wie, rozumie i potrafi wykonać w wyniku uczenia się, które jest dokonywane w kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji. Wiedza – zbiór faktów, zasad, teorii i praktyk powiązanych z dziedziną pracy lub nauki. Umiejętności – zdolność do stosowania wiedzy i korzystaniaz know-how w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Kompetencje – udowodniona zdolność stosowania wiedzy, umiejętności i zdolności osobistych, społecznych lub metodologicznych ukazywana w pracy, nauce oraz w karierze zawodowej i osobistej. Źródło: zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/C 111/01/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie 8/19

9. 9/19

10. Główne cele wprowadzenia Polskiej Ramy Kwalifikacji • Przejście z systemu edukacji opartego na „nauczaniu treści programowych" do systemu opartego na „efektach uczenia się” • Stworzenie systemu dogodnego dla realizacji strategii uczenia się przez całe życie • Uelastycznienie systemu edukacji • Zapewnienie większej integracji wszystkich trzech sektorówedukacji w Polsce: ogólnej, zawodowej, wyższej • Stworzenie warunków ułatwiających uznawanie kwalifikacji nadawanych w Polsce w innych krajach, zwłaszcza w państwach członkowskich UE • Zrealizowanie zobowiązań wynikających z uregulowań w ramach UE. 10/19

11. Poziomy kwalifikacji ERK/PRKw Polsce Polska zobowiązana jest do ustanowienia Krajowej Ramy Kwalifikacji do roku 2012 11/19

12. Korzyści wynikające z wprowadzenia Polskiej Ramy Kwalifikacji Większa przejrzystość krajowego systemu kwalifikacji i edukacji Wyższy poziom zaufania do jakości kwalifikacji nadawanych w Polsce Lepsze i łatwiejsze dopasowanie kwalifikacji do potrzeb rynku pracy Wyższa zatrudnialność absolwentów i osób znajdujących się na rynku pracy Wyższa mobilność pracowników - europejska i krajowa 12/19

13. Wiedza ERK a projekt PRK (deskryptory uniwersalne) IBE, stan prac na dzień 20.01.2012 13/19

14. Umiejętności ERK a PRK (deskryptory uniwersalne) IBE, stan prac na dzień 20.01.2012 Umiejętności ERK a PRK (deskryptory uniwersalne) IBE, stan prac na dzień 20.01.2012 14/19

15. Kompetencje ERK a PRK (deskryptory uniwersalne) IBE, stan prac na dzień 20.01.2012 15/19

16. Supporting system for nonformal and informal learning for low-skilled workers – System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla osób o niskich kwalifikacjach 16/19

17. Supporting system for nonformal and informal learning for low-skilled workers – System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla osób o niskich kwalifikacjach REZULTATY PROJEKTU Modułowy program szkolenia i pakiety edukacyjne - montaż systemów suchej zabudowy (3 poziom ERK) E-pakiet edukacyjny dostosowany do wymagań środowiska informatycznego (technologia e-learning) i do różnych form szkoleniowych, szczególnie w trybie pozaformalnym i nieformalnym Szkolenie pilotażowe z udziałem pracowników wykonujących montaż systemów suchej zabudowy Procedura walidacji kompetencji zawodowych na wzór rozwiązań istniejących w systemie ECVET 17/19

18. Process Industry LEarning Unit ProjectPILE UP – Efekty uczenia się w procesach przemysłowych PILE UP Cele i zadania projektu: transfer jednostekefektów uczenia się w kształceniu i szkoleniu zawodowym, które mają służyć podniesieniu kwalifikacji pracowników w profilach zawodowych: operator w przemyśle chemicznym oraz technik konserwator w przemyśle chemicznym. Rezultat końcowy: • raport porównujący istniejące profile zawodowe, zadania zawodowe, jednostki efektów uczenia się, kwalifikacje na poziomie krajowym i europejskim dla: operatora w przemyśle chemicznym oraz dla technika konserwatora, we wszystkich krajach partnerskich (3-4 poziom ERK); • pilotażowe wdrożenie (szkolenie) rozpoznanych jednostek efektów uczenia się w przemyśle poprzez badanie praktycznej przydatności dla pracowników w sektorze chemicznym. • rekomendacje dotyczące wykorzystania efektów kształcenia i wdrożenia systemu ECVET. Partnerstwo: ROC West Brabant (Holandia) – koordynator, Kenteg (Holandia), SBG (Niemcy), BEMAS (Belgia), ITeE – PIB (Polska), NAVET (Bułgaria), Guido Walt (Szwajcaria). Czas realizacji: 01.11.2011 – 31.10.2013 r. 18/19

19. Udział w projektach międzynarodowych Globalization and opportunities – vocational education in transnational career Globalizacja a możliwości - kształcenie zawodowe drogą kariery międzynarodowej Leonardo da Vinci Partnerships Economic Literacy in Education – Umiejętności ekonomiczne w edukacji, Grundtvig Supporting system for nonformal and informal learning for low-skilled workers – System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla osób o niskich kwalifikacjach, Leonardo da Vinci Transfer Innowacji Process Industry LEarning Unit ProjectPILE UP - Efekty uczenia się w procesach przemysłowych PILE UP,Leonardo da Vinci – Transfer of Innovation • Gag M., Sławińska K., Sołtysiak M. (2011): Globalisation and Opportunities: Vocational Education for Transnational Careers. Radom ITeE-PIB, 210 stron. • Charles B., Kozieł E., Sławińska K.(2011): Economic litearcy in Education. Radom ITeE-PIB, 138 stron. • Kramek Z., Sławińska K.: System wsparcia uczenia się pozaformalnego i nieformalnego dla osób o niskich kwalifikacjach, Edukacja Ustawiczna Dorosłych nr 3/2011, s. 73-80. Publikacje 19/19