630 likes | 919 Views
STRATEJİK PLAN (BİLGİLENDİRME TOPLANTISI). Prof . Dr. Güven MURAT Ünye İİBF Dekan Vekili. Gündem. Stratejik Planlamanın Tanımı, Özellikleri ve Önemi Stratejik Planlama Organizasyon Yapısı Stratejik Planlama Süreci Stratejik Planda Bulunması Gereken Unsurlar
E N D
STRATEJİK PLAN(BİLGİLENDİRME TOPLANTISI) Prof. Dr. Güven MURAT Ünye İİBF Dekan Vekili
Gündem • Stratejik Planlamanın Tanımı, Özellikleri ve Önemi • Stratejik Planlama Organizasyon Yapısı • Stratejik Planlama Süreci • Stratejik Planda Bulunması Gereken Unsurlar • Stratejik Plan ve Bütçe: Maliyetlendirme
Stratejik Planlama Stratejik planlama bir kurumun uzun dönemli performansını belirleyen yönetsel kararlar ve faaliyetler setidir.
Stratejik Planlamanın Özellikleri • Sonuçların planlanmasıdır. • Değişimin planlanmasıdır. • Gerçekçidir. • Kaliteli yönetimin aracıdır. • Hesap verme sorumluluğuna kaynak teşkil etmektedir. • Katılımcı bir anlayışa dayanmaktadır.
5018 Sayılı KMYKK’na Göre Stratejik Planlama Kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plandır.
Üniversiteler Açısından Stratejik Planlamanın Önemi • Stratejik planlama üniversiteler için temel amaç ve hedefleri belirlemede bir araçtır. • Stratejik planlama yoluyla sınırlı kaynaklar paydaşlarımızın faydalarını maksimize etmek için öncelik sırasına göre temel amaç ve hedefler üzerinde yoğunlaştırılmaktadır. • Stratejik planlama üniversiteye kendi faaliyet akışını şekillendirme ve kendi geleceğine odaklanma fırsatı vermektedir.
Stratejik Plan Süreci DPT (2006) Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, Haziran, s.5.
Stratejik Planlama Sürecinin İşleyişi • Stratejik planlama kurulunun oluşturulması • Stratejik planlama yürütme sekretaryasının oluşturulması • Akademik ve idari birimlerde stratejik planlama komisyonlarının oluşturulması • Üniversite ve birimlerinin misyon vizyon ve ilke ve değerlerinin belirlenmesi • Üniversite genelinde ve birimler bazında SWOT analizinin yapılması
Stratejik Planlama Sürecinin İşleyişi (Devam) • SWOT analizinden elde edilen bilgiler ışığında üniversite genelinde ve birimler bazında stratejik amaç ve hedeflerin belirlenmesi ve bunlara ulaşmada gerçekleştirilecek faaliyet ve projelerin tespit edilmesi • Üniversite genelinde ve birimler bazında performans göstergelerinin tespit edilmesi • Stratejik planların hazırlanması ve yazılı hale getirilmesi, • Hazırlanan stratejik planların Stratejik Planlama Kuruluna sunumunun yapılması • Birimlerden gelen stratejik planlardan hareketle üniversite stratejik planının hazırlanması, • Üniversite stratejik planının Üniversite Yönetim Kurulu tarafından onaylanması, • Nihai stratejik planın doküman haline getirilmesi
Stratejik Planlama Kurulunun Görevleri • Üniversitenin misyon, vizyon ve temel değerlerini ortaya koymak • Planlama süreci ve uygulama planının ana hatlarını belirlemek • Planlama sürecini koordine etmek ve yönlendirmek; • Üniversitenin akademik ve idari birimlerinin SWOT analizinden yararlanarak güçlü ve zayıf yönler ile fırsatları ve tehditleri ortaya koymak • Üniversite genelindeki fırsatları ve alt yapıyı tanımlamak; • Akademik ve idari birimlerin stratejik planlarını incelemek ve bu planlardan hareketle üniversite genelinde stratejik hedefler ve bu hedeflere ulaşma yönünde politikalar oluşturma
Stratejik Planlama Yürütme Sekretaryası (Ordu Üniversitesi)
Stratejik Planlama Yürütme Sekretaryasının Görevleri • Birimlerin çalışmalarını desteklemek, • Birimler arası bilgi akışını koordine etmek ve hızlandırmak
Oluşumu Dekan/müdürün başkanlığında dekan/müdür yardımcıları, bölüm / anabilim dalı / program başkanlarının ve fakülte / enstitü / yüksekokul / meslek yüksekokulu sekreterinin katılımıyla oluşmaktadır. Görevleri Fakültenin misyon, vizyon ve temel değerlerini ortaya koymak Fakülte/enstitü/ Yüksekokul/ Meslek Yüksekokulu planlama sürecini yönlendirmek, koordine etmek ve izlemek; Fakültenin SWOT analizini yaparak güçlü ve zayıf yönleri ile fırsatları ve tehditleri ortaya koymak Fakülte/enstitü/ Yüksekokul/ Meslek Yüksekokulun Stratejik Hedeflerin Belirlenmesi ve Bu Hedeflere Ulaşma Yönünde Politikaların Oluşturulması Performans göstergelerinin tespit edilmesi ve bu göstergelerle performans değerlemesinin yapılması Fakülte / Enstitü / Yüksekokul / MYO Stratejik Planlama Komisyonu
Oluşumu Bölümlerde Bölüm Başkanının başkanlığında Anabilim Dalı Başkanlarının; Anabilim Dalı ve Programlarda Anabilim Dalı/Program Başkanının Başkanlığında üç öğretim elemanının katılımıyla oluşmaktadır. Görevleri Bölüm/Anabilim Dalı/Program’ın misyon, vizyon ve temel değerlerini ortaya koymak; Bölüm/Anabilim Dalı/Program’ın planlama sürecini yönlendirmek, koordine etmek ve izlemek; Bölüm/Anabilim Dalı/Program’ın SWOT analizini yaparak güçlü ve zayıf yönleri ile fırsatları ve tehditleri ortaya koymak Bölüm/Anabilim Dalı/Program’ın stratejik hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflere ulaşma yönünde politikaların oluşturulması Performans göstergelerinin tespit edilmesi ve bu göstergelere performans değerlemesinin yapılması Bölüm / Anabilim Dalı/ Program Stratejik Planlama Komisyonu
Stratejik Planda Bulunması Gereken Temel Unsurlar • Genel Bilgiler • Tarihi Gelişim • Organizasyon Yapısı • Ürün ve Faaliyetler • Personel Yapısı • Akademik Personel • İdari Personel • Öğrencilere İlişkin Sayısal Veriler • Öğrenci Sayısındaki Gelişmeler • Öğrenci/Öğretim Elemanı Oranı • Mezun Sayısında Gelişmeler • Paydaş Analizi
Stratejik Planda Bulunması Gereken Temel Unsurlar (Devam) • STRATEJİK PLAN • Stratejik Planlama Süreci • Stratejik Planlama Organizasyonu • Stratejik Planlama Zaman Çizelgesi • Misyon, Vizyon Temel Değerler • SWOT Analizi • İç Çevre Analizi • Dış Çevre Analizi • Stratejik Amaçlar • Stratejik Hedefler • Performans Göstergeleri • STRATEJİK PLANLAMA VE BÜTÇE (MALİYETLENDİRME VE KAYNAKLANDIRMA) • İZLEME VE DEĞERLENDİRME
Ürün ve Faaliyetler • Eğitim-öğretim Faaliyetleri • Önlisans, Lisans ve Lisansüstü Programlar • Farabi ve Erasmus Öğrenci ve Öğretim Elemanı Değişim Programları • Araştırma Faaliyetleri • Ulusal ve Uluslararası Projeler • Bilimsel Yayınlar • Lisansüstü Tezler • Ulusal ve Uluslararası Bilimsel Etkinlikler • Topluma Hizmet Faaliyetleri • Yaşam Boyu Eğitim Faaliyetleri • Danışmanlık Hizmetleri • Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Faaliyetleri • Sağlık, Spor ve Kültür Faaliyetleri • Destek Faaliyetleri • Öğrenci Hizmetleri • İdari ve Mali Hizmetler • Bilgi İşlem Hizmetleri • Personel Hizmetleri • Kütüphane Hizmetleri • Sağlık, Kültür Spor Hizmetleri • Yapı İşleri ve Teknik Hizmetler
Paydaş ve Paydaş Türleri • Paydaş: Biriminizin faaliyetleriyle ilgisi olan biriminizden doğrudan ya da dolaylı bir şekilde olumlu ya da olumsuz şekilde etkilenen veya biriminizi etkileyen kişi veya kurumlardır. • Paydaşlar iç paydaşlar ve dış paydaşlar olarak ikiye ayrılmaktadır.
Paydaş Analizinin Aşamaları • Paydaşların tespit edilmesi • Paydaşların önceliklendirilmesi • Paydaşların değerlendirilmesi • Paydaşların görüş ve önerilerinin alınması ve değerlendirilmesi
Paydaşların Tespiti • Faaliyetleriniz/hizmetleriniz ile ilgilenen kimlerdir? • Faaliyetlerinizi/hizmetlerinizi yönlendirenler kimlerdir? • Faaliyetlerinizi/hizmetlerinizi kullananlar kimlerdir? • Faaliyetlerinizden/hizmetlerinizden etkilenen kimlerdir? • Faaliyetlerinizi/hizmetlerinizi etkileyen kimlerdir?
Paydaşlar • Akademik Birimler • İdari Birimler • Öğrenciler • Akademik Personel • İdari Personel • Mezunlar • Öğrenci aileleri • Üniversitelerarası Kurul • Yüksek Öğretim Kurulu • Bakanlıklar • Valilik • DPT • Üniversiteler • Özel Sektör Kuruluşları • Kamu Kurum ve Kuruluşları • Sivil Toplum Örgütleri • Medya
Paydaşların Önceliklendirilmesi Paydaşların önceliklendirilmesi yapılırken paydaşın biriminizin faaliyetlerini etkileme gücü ile biriminizin faaliyetlerinden etkilenme derecesi dikkate alınmaktadır.
Paydaşların Değerlendirilmesi Paydaş; • Biriminizin hangi faaliyeti/hizmeti ile ilgilenmektedir? • Biriminizden ne beklemektedir? • Biriminizin faaliyetlerini/hizmetlerini nasıl etkilemektedir? (Olumlu mu yoksa olumsuz mu) • Biriminizi etkileyecek güce sahip midir? • Birimin faaliyetlerinden/hizmetlerinden nasıl etkilenmektedir?
Paydaş Etki/Önem Matrisi Etki: Paydaşın kuruluşun faaliyet ve hizmetlerini destekleme, yönlendirme veya olumsuz etkileme gücüdür. Önem: Kuruluşun paydaşın beklenti ve taleplerinin karşılanması konusuna verdiği önceliktir.
Paydaş Görüşlerinin Alınması ve Değerlendirilmesi • Yüz yüze görüşme (Biriminiz üzerinde etkisi güçlü paydaşların görüşleri alınması durumunda) • Anket: (Görüşülecek paydaş sayısının fazla olması durumunda)
Paydaşlara Sorulacak Sorular • Birimimizin hangi faaliyetleri ve hizmetleri sizin için önemlidir? • Birimimizin olumlu karşıladığınız yönleri nelerdir? • Birimimizin geliştirilmesi gereken yönleri nelerdir? • Birimimizden beklentileriniz nelerdir?
SWOT Analizinin Aşamaları • İç Çevre Analizi • Dış Çevre Analizi
İç Çevre Analizi İç çevre analizi olarak da adlandırılabilen kuruluş içi analiz, kuruluşun şu andaki durumunu ve geleceğini etkileyebilecek, iç ortamdan kaynaklanan ve kuruluşun kontrol edebildiği koşulların ve eğilimlerin incelenerek güçlü ve zayıf yönlerin belirlenmesini ve değerlendirilmesini kapsamaktadır.
İç Çevre Analizinin Amacı Kurumun güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyan temel kaynakları tespit etmektir.
Üniversitelerin Temel Kaynakları • İnsan • Öğretim elemanları • Yöneticiler • İdari personel • Para • Finansal güç • Finansal kaynak elde etme • Günlük faaliyetlerini finanse etme yeteneği • Fiziki olanaklar • Sosyal çevre • Fiziki yerleşim alanları • Coğrafik konumu
Dış Çevre Analizinin Amacı • Kurumun çevresinde yer alan yüksek performans yaratabilen alanları (fırsatları) ortaya koymak, • Kurumun çevresinde yer alan yüksek performansa ulaşmayı zorlaştıran alanları (tehditleri) ortaya koymak.
Üniversitelere Dönük Bazı Fırsatlar • Lisans ve lisansüstü programlarına talebin artması, • Toplumda üniversite diplomasının prestijinin yükselmesi, • Kamu ve özel sektörle ilişki kurabilme potansiyeline sahip olması.
Üniversitelere Dönük Bazı Tehditler • Akademik personelin maaşlarının ve çalışma koşullarının yetersiz olması, • Vakıf üniversitelerinin devlet üniversitelerinden yetişmiş ve deneyimli akademik personeli transfer etmesi, • Akademik kadro ve finansman kaynaklarının yeterli olmaması.
Misyon Misyon organizasyonun değerlerini ve beklentilerini tanımlamaktadır. Misyon organizasyonun varlık nedenidir ve üst yönetimin gideceği yönü göstermektedir.
Vizyon Biriminizin gelecekte ulaşmak istediği konumdur.
Temel Değerler • Temel değerler kurumsal değerleri, yönetim biçimini ve kurumsal davranış kurallarını ortaya koymaktadır. • Temel değerler kurumun gelişimini, kültürünü, inanç ve felsefesi ile etik ilkelerini kapsamaktadır.
Stratejik Amaç Bir kuruluşun belirli bir zaman dilimi içerisinde misyonunu yerine getirme ve vizyonuna ulaşma şeklini ifade eden, sonuca yönelmiş orta ve uzun dönemli amaçlardır. Kurumun mevcut durumundan gelecekteki arzu edilen durumuna gelmesini sağlayabilecek kavramsal sonuçlardır.
Stratejik Amaçlar (Örnek) • Eğitim ve öğretimde niteliği arttırmak • İnsangücü kaynaklarını nicelik ve nitelik yönünden arttırmak, • Fiziki ve teknolojik altyapıyı geliştirmek • Dış paydaşlarla ilişkileri geliştirmek • Bölgenin sosyo-ekonomik kalkınmasına katkıda bulunmak
Stratejik Hedefler • Hedefler belirli bir zaman diliminde öngörülen çıktı ve sonuçların nicelik ve nitelik olarak ifadesidir. Hedefler amaçlara ulaşmada gerekli olan kısa dönemli süreçleri oluşturmaktadır. • Stratejik amaçların gerçekleştirilmesi için tespit edilen spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır.
Stratejik Hedefler (Örnekler) • Eğitim-Öğretime İlişkin Stratejik Hedefler • Çevreye İlişkin Stratejik Hedefler • Kurumsal Alt Yapıya İlişkin Stratejik Hedefler • Kurumsal Gelişimi Sağlamaya İlişkin Stratejik Hedefler
Eğitim-Öğretime İlişkin Stratejik Hedefler • Yüksek lisans ve doktora eğitimine ağırlık vermek, • Yandal lisans programları uygulamalarıyla interdisipliner programlar yürütmek, • Mesleki eğitimi ve yaşam boyu eğitimi bölgenin ve ülkenin gereksinimlerine göre sürekli revize etmek ve iyileştirmek, • AB eğitim programları Socrates-Erasmus, Farabi ve Mevlana öğrenci değişim programlarına ve AKTS uygulamalarına entegre olmak.
Üniversitenin Çevresiyle İlişkilerini Geliştirmesine Yönelik Stratejik Hedefler • Ulusal ve uluslararası üniversiteler ile işbirliğini geliştirmek, • Üniversite - sanayi işbirliği uygulamalarına ağırlık vermek, • Mezuniyet sonrası öğrencilerin üniversite ile bağlarını güçlendirmek ve geliştirmek, • Üniversitenin yöre halkına sunduğu hizmetlerin niceliğini ve niteliğini arttırarak toplumla ilişkilerini güçlendirmek, • Bölgenin sosyo-ekonomik ve kültürel açıdan kalkınmasına katkıda bulunacak proje, araştırma ve etkinlikleri teşvik etmek ve gerçekleştirmek.
Kurumsal Alt Yapıya İlişkin Stratejik Hedefler • Eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla fiziksel ve teknolojik alt yapıyı geliştirmek, • Üniversite Kampusunu haftanın 7 günü 24 saat hizmet verecek şekilde aktif hale getirmek.
Kurumsal Gelişimi Sağlamaya Yönelik Stratejik Hedefler • Kurum kültürünü ve kimliğini geliştirmek, • Kamuoyunda tanıtım ve imaj yaratma çalışmalarına ağırlık vermek, • Çalışanların memnuniyetini arttırmak için başarıyı ve performansı ödüllendirici mekanizmalar geliştirmek, • Akademik ve idari birimlerde norm kadro uygulamasını gerçekleştirmek, • Yeterli sayı ve nitelikte akademik ve idari personel kadrosu oluşturmak.
Performans Göstergeleri Gerçekleşen sonuçların önceden belirlenen hedefe ne ölçüde ulaşıldığının ortaya konulmasında kullanılır. Bir performans göstergesi, ölçülebilirliğin sağlanması bakımından miktar, zaman, kalite veya maliyet cinsinden ifade edilir.