Körlük- Az görme

1. Körlük- Az görme • Az görme: İyi gören gözde görme keskinliğinin 0.1-0.4 arasında olması ve/veya görme alanının santral 20 derecenin altında olması • Körlük: İyi gören gözde görme keskinliğinin 0.05’ten az olması ve/veya görme alanının santral 10 derecenin altında olması WHO International Statistical Classification of Diseases, Injuries and Causes of Death (10th revision)

2. ÖNLENEBİLİR KÖRLÜKLERDE BİRİNCİ BASAMAĞIN ROLÜ DR. ÖZKAN AYDOĞAN GÜMÜŞLER ASM DENİZLİ

4. Kuş olsan da kurtulmazdın elimdenEğer görsem idi göz ile seni

5. VISION 2020 • Önlenebilir körlükle mücadele • 1999-WHO (Dünya Sağlık Örgütü)/IABP (Internationalagencyfortheprevention of blindness) • Amaç • Farkındalığı arttırmak • Koruyucu, tedavi edici, rehabilite edici hizmetleri arttırmak • Strateji • Hastalık kontrolü • İnsan kaynaklarını geliştirmek (eğitim, motivasyon vb.) • Alt yapıyı geliştirmek (Teknoloji, cihaz vb.)

6. Global Körlük Nedenleri • Vision 2020 action plan, 2006-2010 (WHO)

7. ÖNLENEBİLİR KÖRLÜK NEDENLERİ • Katarakt • Kırma kusurları • Trahom • Çocukluk çağı körlükleri • Glokom • Diyabetik retinopati • Yaşa bağlı makula dejenerasyonu Vision 2020 action plan, 2006-2010 (WHO)

8. KATARAKT • Katarakt, normalde saydam olan lensin matlaşması sonucu gelişir • Katarakt geliştiğinde buzlu bir camın ardından bakılıyor gibi görme ağrısız bir şekilde azalır

9. Lens, irisin arkasında yer alır ve keskin bir görüntü oluşturmak üzere ışığı retinaya odaklar. Katarakt geliştiğinde lens ışığı düzgün bir şekilde odaklayamaz ve retinada net bir görüntü oluşmaz. • Katarakt başlangıçta lensin tümünü kaplamaz ve görmede belirgin oranda bozukluk yapmaz. Katarakt lensin büyük bir bölümünü kapladığında görme bozulur Vision 2020 action plan, 2006-2010 (WHO)

10. 52 ve 64 yaşları arasında katarakt olma şansı yaklaşık %50'dir, ancak görmede azalma 65 yaşından sonra başlar. • 75 yaşına gelindiğinde herkesin bir parça kataraktı vardır. • 75 ve 85 yaşları arasındakilerin yaklaşık %50'si katarakt nedeni ile görme kaybı yaşamaktadır. Vision 2020 action plan, 2006-2010 (WHO)

11. KATARAKT • Akiz katarakt sebepleri Yaşa bağlı kataraktlar Presenil kataraktlar Travmatik kataraktlar Toksik kataraktlar Sekonder kataraktlar • Konjenital kataraktlar

12. Toksİk Kataraktlar • Steroidler; sistemik ya da topikal kataraktojenik özelliğe sahiptirler • Chlorpromazine; • Miyotikler; • Busulphan; • Amiodarone; • Altın;

13. İleri seviyede bir katarakt görüntüsü

14. GLOKOM • Glokom, görme siniri hasarının oluştuğu bir dizi durum için kullanılan bir terimdir. • Glokomun başlıca nedeni göz içindeki basıncın yüksekliğidir • Göz içindeki basınç 11-21 mm Hg arasında normal kabul edilir. 21 mm Hg ve üzerindeki değerler glokom şüphesi olarak değerlendirilir

15. Bazı hastalarda göz içindeki basınç sınır değerlerin üzerine çıkmamasına rağmen görme sinirinde hasarlanma oluşabilmektedir. • Bazen de göz içindeki basınç sınır değerlerin üzerinde olmasına rağmen, görme sinirinde etkilenme tespit edilememektedir

16. GLOKOM • 60 milyon glokom hastası (2010) • 8.4 milyon kişi glokom nedeniyle kör • Primer (açık açılı/kapalı açılı) /sekonder • Erken evrelerde asemptomatik • Risk faktörleri • Yaş (40 yaş üstü) • Aile öyküsü • Geç dönemde görme kaybı geri dönüşümsüz • Vision 2020 action plan, 2006-2010 (WHO)

17. GLOKOM • Glokom önlenebilir değil ancak tedavi ile görmeyi korumak mümkün • Göz damlası • Lazer • Cerrahi • 40 yaş üzerinde yılda bir kez göz muayenesi

18. YBMD (Yaşa BağlIMakula Dejenerasyonu) • Makula , retina tabakasında görme hücrelerinin en yoğun olarak bulunduğu bölge, keskin ve kaliteli görmeyi sağlayan retina bölgesidir.

19. İleri yaştaki pekçok insanda vücudun normal yaşlanmasıyla orantılı olarak makula dejenerasyonu gelişecektir. İki farklı tipte dejenerasyon olabilmektedir

20. Kuru tip makula dejenerasyonu: Çoğu hastada bulunan dejenerasyon tipidir. Yaşlanmaya bağlı olarak gelişir ve makula dokularının incelmesiyle karakterizedir. Bu durumda görmede kayıp yavaş yavaş gelişecektir.    • Yaş tip makula dejenerasyonu: Hastaların %10'unda bulunur. Gözün arka kısmından gelişen anormal damarlanmalar ve buralardan meydana gelen sızıntılar ve kanamalarla karakterizedir. Bu durumda görme kaybı ani ve ciddi seviyededir

21. YBMD • Gelişmiş ülkelerde en sık körlük nedeni • Tüm körlüklerin %8.7’sinden sorumlu • Risk faktörleri • Yaş • Irk • Sigara • Aile öyküsü • Yüksek kolesterol • HT • Yüksek vücut-kitle indeksi

22. YBMD NORMAL SAĞ GÖZ RESMİ  NORMAL SOL GÖZ RESMİ  Yaş tip YBMD, makular koroid neovaskülarizasyonu, hemoraji Kuru tip YBMD, makulada drusen

23. Makuladaki hastalıkların takibinde Amsler Grid denilen bir test kullanılır (kareli kağıt testi)

25. DİYABETİK RETİNOPATİ • 37 milyon hastanın %4.8’inde körlük nedeni DR • 171 milyon DM, 2030’da 366 milyon olması bekleniyor • %50’si DM olduğunu bilmiyor • Her yıl 2 milyon hasta diyabetik komplikasyonlardan ölüyor

26. Bizim ülkemizde yaklaşık 5 milyon diyabetli hasta var. • Tip 2 diyabet başladığı andan itibaren insüline geçiş zamanı ortalama 9.6 yıl. Bu zaman insüline geçişteki gecikmeyi göstermekte • İnsüline geçildiği anda %72 oranında makroanjiopati, %61.3 oranında mikroanjiopati komplikasyonu saptanmış.

27. Tip 2 diyabet hastalarında HbA1c ortalama 8 civarında. • İstenen HbA1c hedefi 6.5

28. 20-65 yaşlar arasında körlüğün en sık nedenlerinden biri DR’dir. • 15 yıl sonunda %10 diyabetik hastada ciddi görme azlığı, %2 hastada körlük ortaya çıkıyor • 20 yıl sonunda %75’ten fazlasında DR görülüyor • Patogenez: prekapillerarteriyolleri, kapiller yatağı ve venülleri etkileyen mikroanjiyopati • Mikroanjiyopatinin 2 komponenti: mikrovasküler tıkanıklık ve mikrovasküler sızıntı

29. DR RİSK FAKTÖRLERİ • DM süresi • kötü metabolik kontrol • hipertansiyon • nefropati • gebelik

30. Metabolİk Kontrol • Diabetik retinopatinin ortaya çıkışı ve prognozunu etkileyen sistemik faktörler içinde en önemlisi Diabetin Metabolik Kontrolüdür. • Özellikle haftanın iki günü ve günde 4 kez yapılan ölçümler (sabah açlık, sabah tokluk, öğlen tokluk ve akşam tokluk kan şekeri ölçümleri) ve Hb A1C ölçümleri ile kan şekeri yakından takip edilmelidir. • Tokluk kan şekeri ölçümleri %70-140 mg arasında olmalı veya 3 ayda bir yapılacak olan Hb A1C ölçümleri 6.5 mg/dl den az olmalıdır.

31. DR evrelerİ • Diyabetik makulopati: Görme azalmasının en sık nedeni • Zemin DR: • mikroanevrizma • eksuda • retinal hemorajiler • Preproliferatif DR: İskemi bulguları • Proliferatif DR: Neovaskülarizasyon

32. İzlem • Tip 2 diyabette her yıl, tip 1 diyabette ise 5 yıldan sonra heryılgörme keskinliği ve fundus muayenesi yapılmalıdır.

33. Görme keskİnlİğİ • Görme keskinliği daima bir göz kapatılarak sırası ile test edilir. • Kapatılan göze basınç uygulanmamalıdır . • Genelde hastanın tam karşısına yaklaşık 6 m uzağa yerleştirilmiş 10 kademeli ve kültür seviyesine göre çeşitli şekiller ve harfler dizisinden oluşmuş görme eşeli kullanılır. • En yaygın ve kullanışlı olanı Snellen eşelidir.

34. Hasta tek gözü ile eşelin en alttaki en küçük harflerden oluşmuş onuncu sırasını okuyabilirse görme “tam” veya “10/10 ” olarak ifade edilir. • Hasta eşelde ilk sırayı yani en büyük harfi göremiyorsa , görmesi 1/10’un altındadır

35. EŞELLER

36. Fundus bakısında diabetikretinopati görünümleri.