1 / 47

Valpreventie

Valpreventie. Dr. Inge Logghe. http://www.btsg.nl/quiz/vallen/start-vallenquiz.htm. Dr. Inge Logghe. Valincidenten. Rapportage val bij HA Soomers - Teurlings et al. ’92. 15% lich . act ↓. 8 %. 8%. 8 %. 16.5% ↓ soc. act. 55 - 70 % letsel 5% heup # 25% † (1 jaar) .

lecea
Download Presentation

Valpreventie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Valpreventie Dr. Inge Logghe

  2. http://www.btsg.nl/quiz/vallen/start-vallenquiz.htm Dr. Inge Logghe

  3. Valincidenten Rapportage val bij HA Soomers -Teurlings et al. ’92 15% lich. act ↓ 8 % 8% 8 % 16.5% ↓soc. act 55 - 70 % letsel 5% heup # 25% † (1 jaar) 1 op de 3 ouderen 65+ valt 3

  4. 2010 Landelijke Prevalentie meting Zorgproblemen = LPZ 4e keer: vallen (okt 2012: presentatie 5e meting) 108 zorgorganisaties: • 11 acute zorg (ziekenhuizen) • 89 chronische zorg (verpleeg-verzorgingshuizen) • 8 thuiszorg (thuiswonende) Laatste 30 dagen : bijna 8 % is gevallen 26 % valt vaker dan 1 keer binnen 30 dagen = herhaald valler bijna helft van de valincidenten : letsels

  5. Chronische Zorg: Cliënten met: dementie ziekten hart en vaten ziekten bewegingsstelsel diabetes CVA Thuiszorg: Cliënten met: ziekten hart en vaten ziekten bewegingsstelsel diabetes ziekten van de ademhaling ziekten oog/oor Mn bij ADL afhankelijkheid

  6. Lichamelijke gevolgen val (LPZ): • Ruim helft van de 55 + (52.000) op SEH heeft botbreuk • 11.000 heup en 11.00 pols • 3 van de 10 wordt opgenomen in ZH (gem. 12 dagen) Kwetsbare ouderen: • 58% van de zelfstandig wonende, kwetsbare ouderen (75+) heeft een fractuur • 75+ vaker heup# • 4 van 10 opgenomen in ZH

  7. Sociale gevolgen val (LPZ): • Ouderen: grotere kans op botbreuk en herstel botbreuk trager • helft ouderen wordt na heup# niet meer de oude !! • Vallen en valangst verhogen kans op depressie en verminderen mate van activiteit en mobiliteit en sociale contacten • Afhankelijkheid medische + sociale voorzieningen en mantelzorgers neemt toe • Ouderen minder actief na val • Woningaanpassing of verhuizing evt noodzakelijk

  8. Incidentie en gevolgenval Valpreventienoodzakelijk Welkeouderen?

  9. Heeft Mw. Geluk een verhoogd risico om te vallen ? Motiveer waarom wel/ waarom niet? 10 minuten tijd

  10. Onafhankelijke risico factoren vallen Richtlijn preventie van valincidenten bij ouderen (2004) (www.kennisnetwerkvalpreventie.nl) Niveau 1 (75-100% artikelen en ≥ 3 onafhankelijke OZ ) Mobiliteitsstoornissen (balans, lopen en spierkracht) Niveau 2 (50-75% artikelen en ≥ 3 onafhankelijke OZ ) Eerder gevallen Psychofarmaca (benzodiazepines, antidepressiva, tranquillizers)

  11. Niveau 3 (25-50% artikelen en/of 2 OZ) Afhankelijkheid in ADL activiteiten(=LPZ meting), Verminderde lich.act. Gewrichtsaandoeningen(=LPZ meting), Visusstoornissen (=LPZ meting) Urine-incontinentie ziekte van Parkinson Duizeligheid Niveau 4 (0-25% artikelen en/of 1 OZ) Polifarmacie, Leeftijd, Vrouwelijk geslacht, Depressieve symptomen, Cognitieve stoornissen

  12. Vrouwelijk geslacht Stevens et al. 2005 Medicatie diabetes Lee et al. 2006 Urine-incontinentie Chiarelli et al. 2008 Voetproblemen Chaiwanichsiri et al. 2009 Alleenwonend Elliott et al 2009 Kan het valrisico voorspeld worden in actieve ouderen? Laessoe et al. 2007 Risicoprofiel herhaaldelijk vallen Pluim et al. 2008 FROP-com Rusell et al.2008 Sys. review en Meta-analyse: Balans matige risicofactor Muir et al. 2009 Verschillen risico factoren vallen en herhaaldelijk vallen Fletcher et al. 2009

  13. Preventie Primaire preventie: voorkomen eerste val Secundaire preventie: voorkomen nieuwe val bij ouderen die al 1 x of vaker gevallen zijn en ouderen met een verhoogd valrisico Tertiaire preventie: voorkomen van gevolgen van een val bij ouderen bij wie vallen niet te voorkomen is

  14. Heeft Mw. Geluk een verhoogd risico om te vallen ? Onafhankelijke risicofactoren vanuit richtlijnen? Eerdere val ? Niet vermeld, maar ook niet expliciet gevraagd. meten valincident LPZ: 30 dagen meten vallen in onderzoek: dagelijks valkalenders (validiteit) (schaamte, angst voor gevolgen, geheugen ?) Mobiliteitsstoornissen (balans, lopen , spierkracht)? Welke meetinstrumenten meest geschikt?

  15. Onafhankelijke risicofactoren ? Medicatie ? Niet zoals vermeld in richtlijnen + in meta-analyse (Woolcott et al, 2009). Let op: stopzetten medicatie leidt tot verlaagd valrisico (van der Velde , 2007) Verminderde lich. act. ? loopt niet meer naar winkelcentrum Gewrichtsaandoening? artrose Polyfarmacie ? ja Leeftijd? nee, 75+ Depressieve symptomen? Cognitieve st? Visus/Gehoor st? Urine-incontinentie? Afh ADL? Let op richtlijnen uit 2004

  16. Heeft Mw. Geluk een verhoogd risico om te vallen ? Vanuit LPZ meting? Cliënten met: ziekten hart en vaten: jabloeddruk ziekten bewegingsstelsel: ja artrose diabetes: niet bekend ziekten van de ademhaling: ja pufje ziekten oog/oor: niet bekend Mn bij ADL afhankelijkheid: ja boodschappen Let op slechts 8 thuiszorg instellingen(thuiswonenden)

  17. Voorspellen valrisico Risicofactoren

  18. Voorspellen valrisico > 300 Risicofactoren Valpreventie • Opsporen ouderen met verhoogd valrisico (case-finding) • Uitgebreide valrisico inventarisatie • Aanbieden interventie op maat

  19. Case finding Opsporen patiënten met een verhoogd valrisico Ouderen die zich melden met val of valletsel: evaluatie van val- en fractuurrisico Nadeel: onderrapportage van valincidenten Case finding bij ouderen die zich niet melden n.a.v. val of valletsel

  20. Case finding: Beslisboomthuiswonenden Contact n.a.v. val of valletsel Contact niet n.a.v. val Gevallen in afgelopen jaar? herhaald vallen 1 val Geen val Mobiliteitstoornis Fractuurrisico Syncope Aanwijsbare oorzaak Ja Nee Evaluatie val en # risico Geen verdere actie

  21. Evaluatieval- en fractuurrisico Valanamnese (eerdere val, omstandigheden val) Mobiliteitsanamnese Algemene anamnese (psychotrope medicatie (= benzodiazepines, sedativa, diuretica), osteoporose, verlaagde botmineraal dichtheid) Algemeen lichamelijk onderzoek (syncope: neurologisch onderzoek, cardiovasculair onderzoek) Onderzoek van de mobiliteit (balans,lopen,spierkracht) (Eventueel) onderzoek van de woning op valgevaar

  22. eenvoudig instrument niet herhaald vallen (Peeters e.a. , 2011)laag valrisico Eerste hulp na recente val • In verleden minder dan 2 keer gevallen • Geen loophulpmiddel • Geen valangst

  23. Valbeslisboom (Peeters et al, Huisarts Wet 2011)kans op herhaald vallen (≥ 2 per ½ jaar) ≥ 2 vallen < 2 vallen Valangst VAS < 6 Valangst VAS ≥ 6 Geen Loophulpmiddel Loophulpmiddel Valangst VAS < 8 Valangst VAS ≥ 8

  24. Valbeslisboom (Logghe et al,2011)kans op herhaald vallen (≥ 2 per ½ jaar) bij patiënten Huisartshoger valrisico eerdere val óf aanwezigheid 2 uit 5 valrisicofactoren ≥ 2 vallen < 2 vallen Valangst VAS < 6 Valangst VAS ≥ 6 Geen Loophulpmiddel Loophulpmiddel Valangst VAS < 8 Valangst VAS ≥ 8

  25. Resultaten Hoog risico: ≥ 30% kans op herhaald vallen ( )= 95 % BI

  26. Balanstests(Muir et al., 2009) Tandem stand Tandem lopen Staan op 1 been POMA Rompbalans Voorwaarts reiken TUG BBS Binnen ft is nieuw ontwikkeld Australisch screenings instrument voor het voorspellen van valrisico veelbelovend! • Tiedemann (2010) The Development and Validation of a Brief Performance-Based Fall Risk Assessment Tool for Use in Primary Care

  27. Figure 1. The physical tests included in the falls risk assessment: (A) low contrast visual acuity; (B) tactile sensitivity; (C) near tandem stand test, including foot position; (D) alternate step test; and (E) sit-to-stand test.

  28. Als oudere dan verhoogd valrisico heeft, wat dan? Valpreventie • Opsporen ouderen met verhoogd valrisico (case-finding) • Uitgebreide valrisico inventarisatie • Aanbieden interventie op maat

  29. Effectieve valprogramma’s Multifactoriële interventies (Chang et al. 2004, Gillespie et al. 2009)hebben voorkeur boven monofactoriële interventies (richtlijnen: Nederland (2004), Amerika & Groot- Brittannië (2001)) Onvoldoende bewijs dat multifactoriële interventies effectiever zijn (klinisch en kosten) (Gates et al. 2008, Petridou et al. 2009) • Probleem zit o.a. verwijzing naar reguliere zorg

  30. Effectieve valprogramma’s Oefentherapie gericht op meerdere systemen (Gillespie et al. 2009, Petridou 2009) Combinatie van looptraining, balanstraining en functionele oefentherapie in groepstherapie Individueel voorgeschreven oefentherapie gericht op meerdere systemen in thuissituatie Tai Chi groepstraining ???

  31. Effectieve valprogramma’s Minimale dosering: ≥ 50 uur (2 x wk /25 wk) Balanstraining Looptraining: naast balanstraining voldoende intensiteit en duur eventuele toename in valrisico? (Sherrington et al. 2008)

  32. Effectieve valprogramma’s Huisbezoeken en aanpassingen: ernstige visusstoornissen of hoog risico groepen Antislip schoenen: bij gladheid ijs/sneeuw Reviewen en afbouwen van psychotrope medicatie Staar operatie: bij eerste aangedane oog Pacemaker: bij Carotid sinus overgevoeligheid (Gillespie et al. 2009)

  33. Weetjes http://nos.nl/artikel/482769-een-huisscan-tegen-valpartijen.html Ouderen kennen de risico’s van vallen 85% vindt aandacht voor valpreventie belangrijk Ouderen betrekken kennis en ervaring niet op zichzelf Ouderen ervaren eigen huis als meest veilige plek

  34. Valpreventie: Waar staan we nu ? Training veiligheidsadviseur In balans of Stevig ter been: Voorkom valpartijen Vallen verleden tijd

  35. Tai Chi als beweeginterventie • Aanleiding RCT Tai Chi Effectiever dan andere oefentherapieën Interactie lichaam en geest 15 weken 2x per week 45 minuten valrisico 47,5% Amerikaanse RCT (Wolf et al, 1996) Valangst Balans

  36. RCT effectiviteit van TC bij zelfstandig wonende ouderen met verhoogd valrisico Conclusie: TC niet effectief bij deze populatie (Inge Logghe et al., 2009, Tai Chi vermindert het valrisico van ouderen niet. H&W, 536 – 541. Meta-analyse effectiviteit TC m.b.t. vallen,balans en valangst Conclusies: Harde conclusies nog niet mogelijk: te weinig studies

  37. TC versus niet-actieve controlegroep TC versus actieve controlegroep

  38. Conclusies Meta-analyse (vervolg): Tegenstrijdig bewijs effectiviteit TC m.b.t. valpreventie en statische balans Effecten TC op dynamische balans nog onduidelijk TC lijkt de valangst te verminderen Positieve effecten nemen toe bij een hogere dosering Verschillende subpopulaties ouderen, benodigde dosering en langer termijn effecten onduidelijk

  39. Procesevaluatie Conclusies: Therapietrouw: matig Afwezigheid lessen door: Gezondheidsproblemen, motivatie problemen Deelnemers: frequentie,duur en intensiteit: voldoende Grootste zelfervaren gezondheidswinst “Ik voel me beter” Verbeterpunten: docenten: meer lessen, maatwerk deelnemers: dosering ondersteunend materiaal

  40. ihj.logghe@avans.nl

  41. www.kenniswerkvalpreventie.nl • www.vilans.nl • www.tno.nl

  42. Info voor opdracht:valanameseen mobiliteitsanamese Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidzorg CBO en Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. Richtlijn Preventie van valincidenten bij ouderen. Utrecht: CBO, 2004 http://www.cbo.nl/thema/Richtlijnen/ www.veiligheid.nl/valanalyse Valanamnese http://www.fysiovragenlijst.nl/docs/pdf/Vragenlijstvalgeschiedenis.pdf Vragenlijst valangst (FES-I) Www.nvkg.nl/uploads/.../handboek--landelijke-valwerkgroep---website.doc Onderzoek van de woning op valgevaar Eulderink, F., e.a. (2004) Inleiding gerontologie en geriatrie. BohnStafleu Van Loghum; Houten.

  43. http://www.youtube.com/watch?v=_rq3gH61KFc

More Related