1 / 29

Verdrogingskartering in Natuurgebieden

Verdrogingskartering in Natuurgebieden. Bas van Delft: Geo-informatie, Statistiek en Toepassingen (B&L) Han Runhaar: Water en Ruimte (W&M) mmv.: Peter Mekkink, Peter Jansen, Tom Hoogland & Jan Holtland (SBB)  SEO-I, SBB & Provincie Noord-Brabant. Wat is verdroging ?.

lel
Download Presentation

Verdrogingskartering in Natuurgebieden

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Verdrogingskartering in Natuurgebieden Bas van Delft: Geo-informatie, Statistiek en Toepassingen (B&L) Han Runhaar: Water en Ruimte (W&M) mmv.: Peter Mekkink, Peter Jansen, Tom Hoogland & Jan Holtland (SBB) SEO-I, SBB & Provincie Noord-Brabant

  2. Wat is verdroging ? • Aantasting van grondwaterafhankelijke natuur door (grond)waterstandsdaling en vermindering van kwel • Inventarisatie in 1989: ca de helft van de grondwaterafhankelijke natuur matig tot ernstig aangetast door verdroging; vooral in hoog-Nederland en de duinen.

  3. Verdrogings- inventarisatie 1989

  4. Beleid • In 1989 verdroging van natuurgebieden erkend als landelijk milieuprobleem • Doelstelling: vermindering verdroogd areaal met 25% in 2000, met 40% in 2010 • Realisatie doelstelling: provincies

  5. Controle voortgang: landelijke verdrogingskaart

  6. Behoefte aan objectieve karteringsmethode • Landelijke verdrogingskaart niet onderbouwd door metingen, definities ‘verdroging’ en ‘herstel’ niet uniform • Behoefte aan onderbouwing • Terreinbeheerders hebben initiatief genomen te komen tot methode voor verdrogingskartering

  7. Kenmerken methode • Bepaling vroegere grondwaterstanden en kwelgebieden op basis van bodemkaart en fossiele bodemkenmerken (veldmetingen) • Bepaling huidige grondwaterstanden op basis van gerichte meting in boorgaten (zomer, winter) + langjarige meetreeksen uit peilbuizen • Bepaling huidige kwel uit diverse bronnen (gw-kwaliteit, flora, ijzervlies,…) • Verschil geeft mate van grondwaterstandsdaling/ afname kwelareaal

  8. Begrippen • RGR = Referentie GrondwaterRegime • AGR = Actueel GrondwaterRegime • GXG = GHG, GVG & GLG

  9. Twee proefgebieden

  10. Beekvliet • Dekzandgebied • ruggen, opgehoogd als essen • infiltratie op hogere delen, regionale kwel in beekdalen • Bodemkaart: • podzolgronden op de hogere delen, enkeerdgronden op de hoge ruggen • beekeerdgronden in de beekdalen, plaatselijk veen in laagtes • Grondgebruik: • bouw- en grasland op de essen • hei, bos en grasland op de podzolgronden • grasland en broekbos in de beekdalen

  11. Verdroging Beekvliet • Ontwatering landbouwgronden via beken en diepe sloten • sterke daling grondwaterstanden

  12. Strijper Aa • Dekzandgebied • stuifduinen op hoge delen • vennen in lokale depressies • Beekdal Strijper Aa (boven- en middenloop) • infiltratie op hogere delen, regionale kwel in middenloop, locale kwel in tussengebied • Bodemkaart: • podzolgronden en stuifzandgronden op de hogere delen • veen in laagste delen beekdal • gooreerd en broekeerdgronden op de overgangen • rondom de dorpen enkeerdgronden • Grondgebruik: • hei, naaldbos en stuifzand op de podzol- en stuifzandgronden • bouw- en grasland op gooreerdgronden • broekbos en grasland op veen- en broekeerdgronden

  13. Verdroging Strijper Aa • Landbouwgronden diep ontwaterd • Strijper Aa omgeleid • Verdrogingsbestrijding waterschap (1996) • grondwaterstand deels hersteld • enig herstel regionale kwel

  14. Veldgegevens Profielbeschrijvingen - schatting GXGoud - ijzer en kalkafzetting - pH Momentopname grondwaterstanden - boorgaten & peilbuizen - GHG & GLG Kartering kwelverschijnselen - roest - ijzerbacteriefilm - EGV

  15. Verdeling boorpunten • Strijper Aa: • opgezet als Gd-kartering • 120 boorpunten • geloot binnen 4 strata • ca 1 boring/6ha • Beekvliet: • opgezet voor interpolatie • 171 boorpunten • regelmatig grid (ca 1 boring/ha)

  16. RGR - grondwaterstanden (Interpolatie GXGoud tov NAP; voorbeeld GHG Strijper AA) < 2500 2500 2600 2700 2800 2900 3000 => 3100 <= 0 0 - 15 15 - 30 30 - 40 40 - 50 50 - 60 60 - 70 70 - 80 80 - 100 100 - 120 120 - 140 140 - 200 > 200 • GXGoud, geschat aan profiel (cm - mv) • AHN hoogte (cm + NAP) • GXGref = AHN - GXGoud • Interpolatie GXGref tov NAP • GXGref tov maaiveld (cm - mv) • GXGrel = NAP - GXGabs

  17. RGR - kwelkansen (Interpretatie bodemkaart & profielkenkerken; voorbeeld Beekvliet) Alleen infiltratie Mogelijk (wat) periodieke kwel Enige (periodieke) kwel Behoorlijk wat invloed van kwel Overduidelijk invloed van (permanente) kwel kalk < 80 cm - mv ijzerrijk < 40 cm - mv • Eenheden bodemkaart vertaald naar kwelkansen • Profielkenmerken wijzen op (voormalige) kwel

  18. AGR - grondwaterstanden (Deels gebaseerd op Gd-methode; voorbeeld GHG Strijper AA) IIa IIIa IVu VIo VIId VIIo VIIId • Tijdreeksanalyse meetreeksen in peilbuizen • gecorrigeerd voor weersinvloeden • klimaatonafhankelijke GXG waarden

  19. AGR - grondwaterstanden (Afleiden van GXG actueel; voorbeeld GHG Strijper AA) • Voorspelling GXG in boorgaten door stambuisregressie • voor peilbuizen relatie opstellen gerichte meting - GXG • relatie toepassen op gerichte meting in boorgaten op dezelfde dag • geeft voorspelling GXG in boorgaten • meting 20 - 2 - ‘02 = 60 cm - mv • voorspelling GHG = 76 cm - mv

  20. AGR - grondwaterstanden (Interpolatie GXGact tov NAP; voorbeeld Strijper AA) GHG... GVG... en GLG <= 0 0 - 15 15 - 30 30 - 40 40 - 50 50 - 60 60 - 70 70 - 80 80 - 100 100 - 120 120 - 140 140 - 200 > 200 • Interpolatie voorspelde GXG in boorgaten • analoog aan RGR • omrekenen naar NAP • interpoleren • omrekenen naar mv

  21. AGR - kwel (Interpretatie kwelkansen & veldwaarnemingen; voorbeeld Beekvliet) Kwelkansenkaart actuele kwel Alleen infiltratie Mogelijk (wat) periodieke kwel Enige (periodieke) kwel Behoorlijk wat invloed van kwel Overduidelijk invloed van (permanente) kwel Kartering kwelverschijnselen pH bovengrond GHG actueel

  22. Verdroging - grondwaterstanden(voorbeeld GHG Strijper AA) GHG actueel - GHG referentie = GHG Verdroging < -40 -40 - -25 -25 - -10 -10 - 0 0 - 10 10 -25 25 - 40 40 - 60 60 - 80 > 80

  23. Verdroging - Kwel(voorbeeld Beekvliet) - verandering Kwelkansen = actuele kwel sterk toegenomen matig toegenomen licht toegenomen onveranderd licht afgenomen matig afgenomen sterk afgenomen zeer sterk afgenomen

  24. Discussie • Geeft methode goed beeld van verdroging? ja, als je onder verdroging de verandering in waterhuishouding verstaat • Hoeveel waarnemingen zijn nodig ? ca 1 waarneming per 2,5 ha ter vergelijking: klassieke bodemkartering 1 punt/ha Gd-kartering 1 punt/100 ha

  25. Discussie • Zal methode ook toegepast gaan worden ? onzeker: opvatting over verdroging veranderd: verdroging is niet het verschil met de vroegere situatie maar het verschil met de gewenste situatie; de gewenste situatie wordt afgeleid uit het door de provincie toegekende natuurdoeltype -

  26. historische gegevens, bodeminformatie, AHN grondwater- kartering of modellering natuurdoelen, (AHN?) bestuurlijke afweging RGOR OGOR GGOR AGOR GxG t.o.v. maaiveld ambitieniveau OGOR ambitieniveau GGOR Vernattingsbehoefte ‘Bestuurlijke’ verdroging ‘Historische’ verdroging RGOR referentiegrondwaterregime OGOR vanuit functie natuur optimaal grondwaterregime GGOR gewenst grondwaterregime AGOR actueel grondwaterregime H.R

  27. Discussie • aandacht voor verdroging neemt af: - gering succes (schatting 2000: 3% herstel) - sinds 1989 ingehaald door nieuwe thema’s: GGOR (1993), WB21 (2000), Kaderrichtlijn Water (2002)

  28. Conclusie • Thema verdroging raakt in beleid op achtergrond • Vraag naar verdrogingskarteringen is afhankelijk van de vraag of terreinbeheerders, natuur- en milieuorganisaties het thema op de agenda weten te houden

More Related