1 / 38

Kurak Yarıkurak Alan Projesi

Kurak Yarıkurak Alan Projesi. Doç. Dr. Derya EŞEN Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi. Gereksinim. Türkiye’nin % 65’i kurak ve yarıkurak alan (KYK) (ÇEM 2011) 05–08 Aralık 2011 Ürgüp/Nevşehir‟de KYK Alan Yönetimi Çalıştayı

lenka
Download Presentation

Kurak Yarıkurak Alan Projesi

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Kurak Yarıkurak Alan Projesi Doç. Dr. Derya EŞEN Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi

  2. Gereksinim • Türkiye’nin % 65’i kurak ve yarıkurak alan (KYK) (ÇEM 2011) • 05–08 Aralık 2011 Ürgüp/Nevşehir‟de KYK Alan Yönetimi Çalıştayı • Bu alanların iyileştirilmesi ve sürdürülebilir yöntemi ile ilgili öncelikli çalışma konuları belirlenmiş

  3. Gereksinim • 5. Proje uygulanan sahalarda yönetim planının (agro-silvo-pastoral) tarımsal ormancılık sistemleri geliştirilerek yapılması, bu yolla kırsal kesim halkının çok yönlü gelirelde etmesi sağlanmalı, • 17. Havza yönetiminde çözüm odaklı ve uygulamaya yönelik araştırmalar geliştirilerek uzman kapasitesi arttırılmalı • 23. Kurak ve yarı-kurak ekosistemlerde alternatif üretim kaynakları tespit edilmeli • 18.Havza bazında yapılacak tarım ve ormancılık çalışmalarında kullanılacak türler belirlenirken ekosisteme uyumlu ve kırsal kalkınmaya destek olabilecek türler seçilmeli

  4. Gereksinim (ÇEM 2011) • 18. Kurak ve yarı kurak alanlarda toprakta tutulan suyun yitirilmesini engelleyen toprak işlemesiz (doğrudan ekim) veya en az toprak işlemeli sistemlere öncelik verilmeli • 19. Kurak ve yarı kurak mera alanlarında rüzgâr perdeleri kurulmalı, • 6-Kurak ve yarı kurak alanlarda, sürdürülebilir alan yönetimi planlaması yapılırken, yöre insanlarının sosyo-ekonomik durumlarını iyileştirecek uygulamalara yönelinmeli • 7-Kurak ve yarı kurak alanlarda yapılacak özel ağaçlandırma çalışmalarında, eğer yetişme ortamı uygun ise, %10‟ a kadar meyve ağacı dikimine de izin verilmesi yönünde çalışmalar yapılmalı

  5. Gereksinim (ÇEM 2011) • 13. Kurak ve yarı kurak alanlarda orman tesis edilirken azami özen gösterilmelidir (dikilecek türlerin orijini, yaşı, türü,kurak mıntıkalara uygun yetiştirilme tekniği, nakli, dikim zamanı, dikimi ile bakım metotlarının ot alma, malçlama, sulama, çapa, tam alanda makineli bakım ve koruma vb), • 17. Toprakta tuzluluğun ve alkaliliğin önlenmesi amacıyla ana ağaç türlerinin yetiştirilmesine yönelik araştırmalar yapılmalı

  6. YÖNTEM • Modüler bir araştırma taktiği • 1. Su tutma (hasat) oranını artıracak saha hazırlama ve dikim yöntemleri (waterharvestingmethods) • 2. Dayanıklı yerli ve yabancı ağaç tür seçimi (ör. badem) • 3. Dikim başarısını artıracak yardımcı yöntemler (malçlama, özel dikim, rüzgar perdesi vb).

  7. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ (WaterHarvestingMethods) • Geleneksel sulama yöntemlerinde, topraktan süzülen, yer altı veya üstü (nehir, göl vb.) kaynaklara kavuşan yağış suları kullanılır • Su hasat yöntemleri (SHY), yağış sularını toprağa girmeden yüzeysel akış veya taşkın formunda toplamayı esas alır • Küresel ölçekte KYK ağaçlandırmalarının başarısını büyük ölçüde artırmıştır

  8. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ (WaterHarvestingMethods) • 9000 yıl önce Ürdün’de ve MÖ 4500’de Güney Mezapotamya’da basit SHY uygulamalarının var olduğu bilinmektedir (Oweis ve ark 2001, Prinz 2002) • SHY uygulamada su kıtlığı çeken sahalarda üzerinde herhangi bir ürün (ör. ağaç fidanları) olmayan veya kullanım değeri olmayan alana düşen yağış sularını dikim yapılan komşu sahaya aktararak fidanların kullanımına sunan bir sistemdir

  9. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ (WaterHarvestingMethods) • Bir SH tesisinde “toplama ya da besleme alanı” ile “depolama tesisi ve hedef alan” mevcuttur • Toplama alanı üzerine yağan yağış sularını toplayarak depolama alanına kanalize eder, • Kanalize edilen yüzeysel akışı hedef alana dikilen fidanların kullanacağı zamana kadar depolama tesisinde saklanır (Oweis ve ark 2001, Prinz 2002).

  10. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ (WaterHarvestingMethods) • Alternatif su kaynaklarının çok uzak ve erişimin pahalı olduğu durumlarda SHY ağaçlandırma çalışmaları için çok daha ucuz bir su kaynağı sunar • KYK alanlarda SHY kullanılarak derin yer altı sularının (Konya ve çevresinde sıkça görülen) hoyratça tüketilmesinin de önüne geçilir • Yağış sularını toprağa girmeden yüzeysel akış veya taşkın formunda toplamayı esas alır

  11. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ • Negarim SHY: Son dönemlerde önem kazanan bir SHY. • Yüksekliği 25 cm’yi geçmeyen toprak set ya da sırtlarıyla çevrelenen ve mikrohavzanın en düşük kotlu köşesinde bir infiltrasyon (fidan dikim) çukuru olan baklava şekilli minyatür havzalardır (10-100 m2 ) (FAO 1991, 2012, Oweis ve ark. 2001).

  12. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ:Negarim • Su kıtlığı çeken havzalarda yağış sonrası oluşan yüzeysel akışı kontrollü biçimde yönlendirerek asli bitki türleri (kökler) tarafından kullanılmak üzere depolamayı amaçlar (FAO 1991, 2012, Oweis ve ark. 2001). • Bu tesisler yıllık yağışın 150 mm’e kadar düştüğü 1,5-2 m toprak derinliğine sahip eğimin %5’i geçmediği düzgün satıhlı kurak ve yarı-kurak alanlarda kullanılmaktadır (FAO 1991, 2012, Oweis ve ark. 2001).

  13. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ:Negarim • Bu sistemin en önemli yararı yüksek bir toprak muhafazası sağlamasıdır. Diğer bir faydası da fazla bakım gerektirmeden uzun yıllar boyunca kullanılabilir

  14. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ:Negarim • Havzalar ağaç türüne ve fidan sayısına bağlı alarak 10-100 m2 arasında değişir. • Bu yapılar 5-10 m eninde 10-25 m boyunda tesis edilir.

  15. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ:Negarim • Bazen değişik varyasyonlar da kullanılabilmektedir

  16. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ:Negarim • İnfiltrasyon çukuru mikrohavza büyüklüğüne bağlı olarak 1,4x1,4x0.4 ile 3x3x0.4 cm arasında değişir. • Genelde her bir havzaya birisi yedek iki fidan dikilmesi önerilir

  17. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: Eşyükselti Eğrisi Setleri(EYS) • Eşyükselti eğrisi setleri (Contourbundsorridges) 200-750 mm yıllıkyağışa, 1,5-2 m toprakderinliğineve %1-50 eğimlialanlardakullanılır • Mikrohavzalarınbasitleştirilmişbirformudur(Oweisve ark. 2001; Prinz, 2002; FAO 2012).

  18. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: EYS • 5-20 m araylaoluşturulananasetlerbirbirlerineyakınmesafedeeşyükseltieğrilerineparalelolarakoluşturulur • Ana setlerinyüksekliğigenelolarakeğimliarazilerde her 1 m’likdüşüşünekarşı 75-100 cm yükseklikteanasetlertesisedilir • Düzveyadüzeyakınarazilerdeise her 100 m’likmesafedebir 60 cm yüksekliğindebir set yapılmasınıönermektedir • Anasetlerarasına, 2-5 m mesafeyleveyaklaşık 2 m uzunluğundaküçüktalitopraksetler (bağlar) tesisedilirkibutalisetlersetlerarasınıminihavzalara (10-50 m2) ayırır • İnfitrasyon çukuru (80x80x40 cm) iseanavetalisetin (bağ) kesişmenoktasındatesisedilir

  19. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: EYS

  20. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: EYS Kenya’daotsubitkilerle (Napier otu, solda) vetaşla(allta) tahkimedilmişEYS’ler(FAO 2012). • Bu sistemdahaazbirtoprakişlemegerektirmesisebebiyleNegarimmikrohavasisteminegöredahadüşükbirmaliyetlevedahagenişalanlaratesisedilir. • EYS’nindiğerbirolumluyönüiseanasetlerarasınatarımveyayembitkileriekilereksistemzenginleştirilebilir (Oweisve ark. 2001; Prinz, 2002; FAO 2012).

  21. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: Hilal Set (Semi-circular) Sistemi (HSS) • Hilal set sistemikurakveyarıkurakalanlarınağaçlandırılmasında (ör. badem, Antepfıstığı, zeytin vb.) sıkçakullanılanbirsistemdir • Bu sistem, 200-300 mm vedahafazlayıllıkyağışaveçoksığvetuzluolmayantoprağasahip %0,5-5 eğimliKYK meralarınhızlıvedüşükmaliyetleıslahındakullanılmaktadır. • Dahafazlakazı dolduru gerektirenkapalımikrohavzayöntemlerinegöredahadüşükbirmaliyetesahiptir(Prinz, 2002; FAO 2012).

  22. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: HSS

  23. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: Hilal Set (Semi-circular) Sistemi • Bu sisteminyaygınbirformunda, uçlarıeşyükseltieğrilerinekavuşan 1-8 m genişliktehilalşekilli, 10-75 cm yüksekliktetopraksetlertesisedilir. • FAO’nunçalışmalarındatopraksetlerinyüksekliği 10 cm oturmagenişliği 75 cm’dir.

  24. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: Hilal Set (Semi-circular) Sistemi • Bu sistem, bir alt eşyükseltieğrisinetesisedilensetlerüsttekieşyükseltieğrisinetesisedilensetleriortalayacakşekildedüzenlenir. • Böyleceüsttekisetlerarasındanakacakyüzeyselakışın alt setlerceyakalanmasısağlanır. • Eğimartıkçahilalinçapıdaazaltılır (Oweisve ark. 2001; Prinz, 2002; FAO 2012).

  25. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: Kaşlı Teraslar (Eye-browterraces) (KT) • KTyıllıkyağışın 200-600 mm arasındadeğiştiğisahalarabireyselolarakdikilenağaçyadaçalılarayeterlisusağlamaküzeretesisedilir (Prinz 2001). • Bu sistemindiğerbirismi de platform teraslarıdır.

  26. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: KT • Üründikimalanının (cropping area) 1-5 m2olduğu, tesisedilenbumikrohavzanınbüyüklüğü 5-50 m2arasındadeğişir. • Bu tesisoldukçaeğimliarazilerde de (%1-50) kullanılabilmektedir (Prinz 2001).

  27. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: ValleraniMikrohavzaları • AdınıİtalyanbirmühendisolanVallerani’denalanağaçlandırılacakmikrohavzalarınmekanizeolaraktesisedildiğibirsistemdir (Prinz 2001). • Bu sistemyıllıkyağışınvearazieğimininsırasıyla 200-600 mm ile % 0-2arasındadeğiştiğisahalardakullanılmaktadır. • Her birmikrohavzayaklaşık 600 Lyağışsuyunudepolayabilir. • Bu sahalardayapılanağaçlandırmalarınoldukçayüksekbaşarıyaulaştığıbildirilmektedir.

  28. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: ValleraniMikrohavzaları • Bu sistemsaatte 400 mikrohavzatesisedebilen “yunuspulluğu” adıverilenözelekipmanlaoturtulmaktadır • YunuspulluğuözellikleAkdenizveAfrikaülkelerindeyapılanağaçlandırmaçalışmalarındabüyükbirbaşarısergilemiştir.

  29. 1. SU HASAT YÖNTEMLERİ: Meskat Sistemi • Yağışınvearazieğimininsırasıyla 200-400 mm ve %2-15 arasındadeğiştiği KYK kullanılır • Sistemyağışınyakalandığıyaklaşık 500 m2’lik bir “meskat” bölümüileasıldikimlerinyapıldığıvebüyüklüğü 250 m2olan “manka” bölümlerindenoluşmaktadır • Sistem 20 cm yüksekliktebirtoprak set ileçevrelenmektedir • Tunus’tayaklaşık 300 bin ha’lıkalan ağaçlandırılmış

  30. 2. Dayanıklı Yerli ve Yabancı Tür Seçimi ? • Pinusnigra • Cupressussempervirens • Robiniapseudoacacia • Cedruslibani • Eleagnusangustifolia • Pinusbrutia • Pinuspinea • Amygdaluscommunis • Ailanthusaltissima • Acaciacyanophilla • Acaciasenegal(Arap sakızı) • Acaciaseyal(Arap sakızı) • Arganiaspinosa(Argan ağacı) • Eucalyptuscamaldulensis • Prosopis L. • Tamarixspp.

  31. 3. Dikim Başarısını Artırıcı Yardımcı Yöntemler: Malçlama

  32. 3. Dikim Başarısını Artırıcı Yardımcı Yöntemler: İnorganik Malçlama

  33. 3. Dikim Başarısını Artırıcı Yardımcı Yöntemler: Malçlama

  34. 3. Dikim Başarısını Artırıcı Yardımcı Yöntemler: Organik Malçlama

  35. http://www.nativerevegetation.org/learn/manual/ch_10_1.aspx

  36. 3. Dikim Başarısını Artırıcı Yardımcı Yöntemler: Ağaç Tulumları

  37. 3. Dikim Başarısını Artırıcı Yardımcı Yöntemler: Ağaç Tulumları

More Related