210 likes | 511 Views
ZAURIAK, ERREDURAK ETA ELEKTRIZITATEAREN ONDORIOZKO KALTEAK. 1.ZAURIAK. 1.1 DEFINIZIOA Indar mekanikoaren ekintzaren eraginez gure gorputz-azalean sortzen den kaltea. Gorputz-azala hautsi eta mukosa eta hainbat ehun, gihar, tendoi eta hezur eta abar ere. 1.2. ZANTZU ETA SINTOAK Mina
E N D
1.ZAURIAK 1.1 DEFINIZIOA • Indar mekanikoaren ekintzaren eraginez gure gorputz-azalean sortzen den kaltea. • Gorputz-azala hautsi eta mukosa eta hainbat ehun, gihar, tendoi eta hezur eta abar ere.
1.2. ZANTZU ETA SINTOAK • Mina • Odoljarioa • Azar-ertzenbanaketa • Aurretikotraumatismoa 1.3 SAILKAPENA • Zaurizorrotzakedosarkorrak(jostorratza, iltze..) • Zauriebakorra(tresna ebakitzaile eta zorroztua) • Makadurazkozauriak( ertz irregular eta bizigabeak, tresna kamutsekeraginda) • Zaurinahasiak(aurrekoennahasketa)
ZAURI NAHASIAK • Abultsioedoanputazioak: gorputzatalaosorikedozatikaerauzi. Garrantzitsua da ateratakoatalaosasun-zentroraahalik eta egoerarikoneneaneramatea. - Odoljarioanpresiozuzena. - Zauria gasa esterilezestali eta lotu. - Moztutakoatala gasa esterilezbildu, edoahalik eta garbienantendu. - Itsuraisotermikoansartu ( atalaizotz eta urproportzioabi eta hirukoa, INOIZ EZ izotzarekinkontaktuzuzena) • Suzkoarmekeragindakozauriak:zuloa, sarrerakoa eta irteerakoa. Ubeldurak, mingarriak eta infekzio eta shock arriskua. • Zezenadarrekeragindakozauriak: odoljariolarriak. • Eztenkada eta koskekeragindakozauriak: mingarriak eta infekzioarriskua. Zauriaondogarbitubehar da eta batzuetandesbridatu.
Balorazioa • Hedapena • Sakonera • Azaleko ertzen banaketa • Kokapena • Beste konplikazio gehigarriak • Zauriaren antzitasuna • kUtsadura edo infekzioak • Zaurian edozein gorputz arrotz
1.4 ZAURIAREN AURREAN URRATS ETA JOKABIDEAK • Tratamenduarekinhasibainolehen, EBAS! • Eskularruakjarri. Ez badaudeeskuakondogarbitu eta kontuhandizibiliodolarekinezkutsatzeko. • Odoljarioaeten. • Zauriaondogarbitu (seru, urgarbia, presioa…) gorputzaarrotzak eta puskakkentzeko. • Gorputzarrotzikegonezkero, pintzekinkendu. • Desinfekzioa (gasa+iodozkodesinf) Zauriarenbarneansoilikuroxigenatua. • Zauriaestali (aposituesteriledogasa+esparatrapuedobenda) • Goikogrputzataleta beso-euskarria (inobilizatzailea)
Zaurian zuzenean ez da inoiz alkoholik, iodorik, antibiotikodun unkendurik edo kotoirik erabili behar!!!!!!!
1.5 KASU BEREZIAK • Buruko zauriak • Aurpegiko zauriak • Bularreko zauriak • Sabelaldeko zauriak
2. ERREDURAK • Gorputzazalekoorganorikhandiena: LARRUAZALA (mikroorganismoakbarnerasartzeaeragoztendutenak eta hotz eta berotikbabestengaituenak) • Erredurakberoarenondoriozlarruazalean eta barneragokoehunetaneragindakokalteakdira, suak, likidolirainak, sustantziakimikoa, elektrizitateak, erradiazioak eta abarrekeraginda.
2.1 LARRITASUNA • Erreduraren sakonera: sakonagoa, larriagoa. • Erreduraren hedapena: zenbat eta larruazal- zati handiagoa, larritasuna handiagoa. • Erreduraren kokapena: larrienak, aurpegi, esku, bular eta ernaltze organoetan. • Gaixoak aurrez duen osasun egoera: pertsona osasuna edo gaixoa. • Bestelako faktoreak: erreketaren ondoriozko gas toxikoak arnastea, etb.
2.2 SAILKAPENA Errredurarensakonerarenarabera • Lehenmailakoerredurak:Azalekogeruza, epidermisakaltetua, berezsendatzendira eta zantzubereizgarrienak eritema (beroakodolhodiakzabaldu) eta mina (larruazalekonerbiosentsorialakkaltetu) dira. • Bigarrenmailakoerredurak:Geruzasakonagoakkaltetuta, epidermisa eta dermisa, baianezlarruazalarenlodieraosoa. Min biziagoa eta babak ( beroakkapilarrenparetaneragiteanazalazpikoplasaihesegiten du) edomaskuiluakateratzendira. • Hirugarrenmailakoerredurak: Larruazalekolodieraguztiakaltetzen da, ehunsakonagoak ere bai, giharrakadibidez. Beltzedomarrikolorekoeskaragogor eta lehorraagertzen da, batzuetanitxuraargikoeskara.
2.3 HEDAPENA • Bizi-iragarpena eta larritasun-maila baldintzatzen du hedapenak, lehentasuna emateko ardatz gisa. • Erretako gorputzaren azalera “Bederatzien arauarekin” kalkula daiteke, gorputzeko atalei %9ª multiploak diren balioak emanez. *Taula
Erretako pertsonek berehala izan ditzaketen hiru konplikazio larri:Arnasketako zailtasuna (gas beroa arnasteak arnasbidean airea pasatzea eragozten duelako) Sock hipobolemikoa (hodipeko likidoen galeragatik) eta Hipotermia
2.2.1 ERRETAKO KALTETUAREN SOROSPENA • Kaltetuaberoiturritikurrundu eta jantziensugarrakitzalizauritualurreanbiribiltzenedo manta batzuenbitartez. • Erretadagoenatalahoztu eta mina baretu. Horretarakouraisurierredurarengaineanpresiorikgabe. Hipoteriaarazoakontrolatueginbehar da gehiegizkohotzakeraginda. Azalahidratatu eta suarenaurkakopropietateakdituztenaposituakerabili. • Lehen eta bigarrenmailakoazterketak. Arnasbideabaloratu (sudurrekoilekiskaliak, ahoinguruko eta ahobarnekoerredurak, ahoakedarrezbeteta, ahots-aldaketak, eztula, disnea…) Zeinbaitkasuetanarnasbidean, trakean, hodiasartzeabeharrezkoa da arnasbideairekitaedukitzearren.