320 likes | 1.5k Views
4. Vlerësimi I performancës së nxënësit. Përmbajtja e modulit Hyrje objektivat e modulit kriteret e vlerësimit të mirë planifikimi i skemës së vlerësimit Principet e përgjithëshme për ndërtimin e testit Tipet e çështjeve të vlerësimit Përgatitja e një skeme për vlerësimin
E N D
4. Vlerësimi I performancëssënxënësit Përmbajtja e modulit Hyrje objektivat e modulit kriteret e vlerësimittëmirë planifikimiiskemëssëvlerësimit Principet e përgjithëshmepërndërtimin e testit Tipet e çështjevetëvlerësimit Përgatitja e njëskemepërvlerësimin Kurthet/grackat e vlerësimit reflektimimbimodulin veprimtarilidhur me modulin Testi
Vlerësimi I mësuesit & mësimdhënies • NëkëtëmodultrajtohetvlerësimiI nxënësit, pasibëhetedhevlerësimiI mësimdhëniesdhemësuesit (sikursetrajtohetnëtekstinpërkatës, Metodat e mësimdhënies, nëmodulin Nr. 9, f. 211-221), kutrajtohen: • Vetëvlerësimiimësuesit– siproces I gjykimittëmeritavedhearritjevenëbazëtëstandardevedhekriterevetëpërcaktuaradhekupërfshihetsi - vlerësimiivetes, ikarakteristikavetëtijpersonale • Dheiveprimtarivemësimdhënëse • Mbikëtëbazëbëhetreflektimi, sinjëprocesnëaspektet: • Njohëse (mendore, intelektuale, akademike) • Afektive (tëlidhjesshpirtërore me mësimin) • Dhemënyrëssëbëritmësim • Supervizioniapombikqyrja– sinjëprocesqë e mundësonmësuesintëzotërojëdhetëshpërfaqkompenenctnëmësim;
Vlerësimiimësuesit • Vlerësimi I mësuesitmundtëbëhetnga: drejtuesit e shkollës, kolegët, inspektorët, nganxënësit, prindërit. Këtamundtëvlerësonëmbibazën e: • vëzhgimitnëklasë; • rezultatevetëtestimeve; • tëdosjessëmësuesit (nëtëcilënpërshkruhetveprimtaria e tijprofesionalemësimore); • vlerësimingakolegët (qëjanëmësues me përvojë); • vlerësiminganxënësitdheprindërit e tyre (tëcilëtjapinmendime e sugjerimepërpunën e tij)
Vlerësimi I mësimdhënies Vlerësimi I mësimdhëniespërfshinveprimtaritësimëposhtë: • Analiza e mësimit (përtëdiferencuar se ç’farëështëbërëmirëdheç’farënukshkoimirë, me syniminpërtapërmirësuarmëtejnëpunënnëtëardhmen) • Feadback-u mbi: ecurinë, metodat, përdorimin e mjetevemësimore, stilin e komunikimit me nxënësit, etj. • Analiza e planifikimittëmësimdhënies • Analiza e përparimittënxënësve • Analiza e rezultatevetëtestimitdhedetyrimevetëtjeratënxënësit • Analiza e bashkëveprimit me nxënësit
Objektivat e modulit Pasinëtreslajdetmësipër (me ngjyëtëkaltër) u përshkruanëvijatëpërgjithëshmevlerësimiimësuesitdhemësimdhëniesle tëkthehemitekvlerësimiinxënies Objektivat e tënxënit: Nëpërfundimtëkëtijmoduliduhet: • Tëdallohenteknikat e matjesngallojet e vlerësimit • Tëidentifikohenkriteretpërnjëvlerësimtëmirë • Tëhartohetnjëskemëvlerësim • Tëpërcaktohenmetodat e përshtatshmetëvlerësimitpërprodukte/llojetëveçantatënxëni • Tërenditet/listohetnjëvargçështjeshpërvlerësim • Tëidentifikohengrackat/gabimetkumundtëbjerëvlerësimi
Matjadhevlerësimi MATJA , ështëprocesi I krahasimit (nëfushën e njohurive, aftësive, qëndrimeve) tënjësasietënjohur me sasitënjëtëpanjohur, qëbëhetpërtëmarrëinformacionmbisasinë e panjohur • Matjaështënjëproceskrahasimi, përtëgrumbulluarinformacionmbinjëdukuri, përtëkrahasuargjendjenaktualetënxënësve me atëtëmëparëshme • Matjapërmbanedhegabime, qëjanënëshkallëtëndryshme • Gabimetmundtëjenërrjedhojë e pasaktësisësëinstrumentitmatës (p.sh ngavrojtimi, si instrument I kërkimit) • Matjanukmundtërealizohetpa një standard tëpërcaktuar • Standardi, kriteritregonnivelin e përmbajtjeslëndoredhetëarritjevetënxënësve • Matjarealizohetmëthjeshtënëshkencatnatyrore, ështëmëvështirënëshkencatsociale, kuvepronprincipi holist. Parimetqërregullojnëfunksionimin e shkencavealikohenedhenëarsim.
Përsepërdorenmatjet? • Matjetpërdorenpërqëllimemësimore; sigurontëdhënapër: përparimin e nxënësve, ecurinë ë e mësimdhënies, përdorimin e materialevemësimore, motivimin e nxënësve • Përqëllimediagnostikuese: matennjohuritë, aftësitë, qëndrimet (opinione/ide) e nxënësve, përtëzbuluaranët e fortadhetëdobtadheshkaqet e tyre • Përqëllimeorientuese: mateninteresat e nxënësvepërtëpunuarbashkarisht ; matencilësitë e zhvillimit personal • Përqëllime administrative: sigurohentëdhënambinumrin e nxënësve, personelin, buxhetin, etj. • Përqëllimearsimore: sigurohentëdhënambiefikasitetin e shkollës, strukturavearsimoredhetësistemitarsimor • Përqëllimekërkimore: sigurohentëdhënasmbihulumtimetdheecurinë e mëtejshmetëtyre
Vlerësimi VLERËSIMI, ështëprocesi I përcaktimittëvlerave (cilësisë), apotësasisëmbibazën e informacionittëgrumbulluarngateknikat (procesii) e matjes • Vlerësimi ka si element kryesorgjykimin/arsyetiminargumentin • Gjykimiështëtiparikryesorqë e dallonngamatja, apokrahasimiI informacionittëgrombulluar • Matjakërkonpërshkrimin e njëdukurie, vlerësimi, gjykimin e vleravetësaj • Nocionetjanëtëlidhura. Në se do tidiferenconim do tëthoshim: Testisynontëmasëarritjet e nxënësve, ndërsa nota shprehvlerësimin e tyre • QënjëvlerësimtëjetësamëI saktë, duhetbazohetnëmatjeobjektive, tëbesueshmedhetëvlefshme • Vlerësimimundtëjetëedhesubjektiveportëbazohetnëtëdhëna, informaciontëgrumbulluarnëmënyrëobjektive • Gjykimi I sasisëapovlerëssënjëdukuriebëhetmbinjëstandard (standarde ) vlerësimi
Cilatjanëqëllimet e vlerësimit? Vlerësimibëhetpërqëllime: • Përqëllimemësimore, siguronfidbek, motivimdhevazhdimësipërmësuesitdhenxënësit • Përqëllimediagnostifikuese, vlerësonanët e fortadhetëdobtanëaspektinkonjitiv, emocional, etj, përtëpërcaktuarteknikat e korregjimittëpunës me nxënësit • Përqëllimeorientuese, nëzhvilliminqytetardheprofesional • Përqëllimeadministrative, përzgjedhje, klasifikim, vendosje • Përqëllimearsimore, marrjen e vendimevepërshkollën, etj • Përqëllimekërkimore, vendimarrjenpërtëvazhduarmëtej • Vlerësimipara, gjatëdhe pas procesitmësimor • Vlerësimiformues, ndjekperparimin e nxënësit • Vlerësimipërmbledhës,përcaktonarritjetnë fund tëmësimit, kapitullit, lëndës
Kriteri me referencëtestin • Procesi I vlerësimittëcilësiasëështënjëprocestejet (më) I rëndësishëm • Vlerësimi I performancësështëgjykiminë se janëarriturosejoobjektivat, niveli I kompetencavetësynuara • Procesi I vlerësimitduhetndërtuarnëmënyrënmësistematikedheobjektivetëmundëshme • Përdorimi I testitsikritershërbensinjëmetodologjie vlerësimit • Kriterinukmundtëvendosetnënivelinmesatar, pormbimesatar • Kufiriprej 80% mundtëvendosetsikriterpërrealizimin e objektivit • Në se nxënësi 10 pyetjetëtestit u përgjigjet 8 prejtyre, suksesiështënëmasën 80% (kriterinamundësonpërrealizimin e objektivit) • Në se nxënësijep 6 përgjigjetësaktanga 10, atëhere, performancaështërealizuarvetëmnënivelin 60%, pranukështëarriturkriteri, qëështë 80% • Nëkëtërastvlerësimimbibazën e testitkonkludon se objektivinukështëarritur
Kriteri I vlefshmërisësëtestit • Kërkesatmëtërëndësishmepërnjë test janëvlefshmëriadhebesueshmëria • Vlefshmërialidhet me vërtetësinë (tëvërtetën) e vlerësimittëkryer Testimiduhettëmbështetetnënjëmetodëkorrekte. Një test ngapikëpamja e vlefshmërisëduhet: • tëjetëproduktadeguat I kushteve, sjelljevedhestandardevetëpërcaktuaranëobjektiva • Tëmbulojënjohuritë, aftësitëdheqëndrimet e përcaktuaranëobjektiva
Kriteriibesueshmërisësëtestit Besueshmëria e testit I referohetkapacitetittëtij: • Tëjapëtënjëjtatpikë, me mënyratëndryshmevlerësimi, nga persona tëndryshëmdhepërçështjetëndryshme • Testet e besueshmejanëprodukt I matjevepermanente • Disametodavlerësiminëdisadrejtimejanëmëefikase se tëtjerat. Kështunjë test I mirëstrukturuar me zgjedhjeshumëfishepërbënnjëtenikëmëtëmirëvlerësimi se satestetqëkërkojnënjëpërgjigjetëlirë me shkrim • Disavantazhiështë se atooperojnë me nivelet e ulëtatëdijes, ndërsapërtëformuluarnjëese do tëduhejkohëdheaftësilogjikedheargumentuesedhesitëtillanajapinmëshumëinformacionmbidijet e nxënësit
Rritja e besueshmërisë • Sa mëpaktestitëkushtëzohetngarrethanat e rastitaqmë I besueshëmështë • Instruktimetmbihartimin e testeveduhettëjenëtëplota, tëqarta, pa ambiguitete • Besueshmëria pa vlefshmërinënukmjafton. Kështunjë test me zgjidhjetëshumëfishtëmundtëjetë I besueshëm,ngandërtimi, porkjoendenukpërbënnjëkritervlefshmëriepërtëmaturkompetencënpraktiketënxënësit • Po ashtu, testimundtëjetë I besueshëmnëvetëvete, pormatja e njohurivedheaftësivemundtëmosjenëfokusuarrealishttekobjektivat e tënxënit
Kriteretëtjeratënjëtestitëmirë Kriteretëtjeratënjëtestitëmirëjanë: • Balancimi, që do tëthotë se testiduhettëmbulojëtëgjithaobjektivat, nëmënyrëproporcionale • Efiçenca e lejonmësuesintëkryejnjëprocestëshpejtëdhetësaktënëgrumbullimin e pikëve (mbledhjen e tëdhënave) dhepërtëndjekurproceduratqëjapinrezultatin • Paanësia, që do tëthotë se testiduhetndërtuardheadministruarqëtikrijojëçdonxënësinjëmundësitëbarabartëpërtëdemonstruarkapacitetin e tij, përtëvënënëefiçencëgjithëkompetencatpërtëdhënëpërgjigjet e kërkuara
Skema e vlerësimit Skema e vlerësimit I referohetdetajevetëstrategjisësëvlerësimit. Njëskemëvlerësimipërmban: • Kur (momentin) do tëbëhetvlerësimi? • Ç’farëmetodevlerësimi do tëpërdoret? (teste me përgjigje alternative (po, jo; e vërtetë , e gabuar); me kombinime (lidh); teste me alternativa (zgjidh: a, b,c, d); me përgjigjetëshkurtëra (dt.), me përgjigjetëzgjeruara (analizo); subjektive (vetiak), etj.) • Koeficentin (shkallën e vështirësisë) e vlerësimit • Personinqëhartondhedrejton (qëështëpërgjegjës) procesin e vlerësimit • Burimet (materialetkubazohet) e nevojshmepërvlerësim • Kushtetnëtëcilat do tëkryhetvlerësimi (niveli I nxënësve, mjedisetfizike, përgatitjapsikologjike, etj.)
Planifikimi I skemëssëvlerësimit Disaçështje: • Përseduhetvlerësimi? • Çfarëtëvlerësojmë? • Si tëvlerësojmë? • Si tëinterpretojmëproduktin e vlerësimit? • sit’u’akomunikojmëproduktet e vlerësimitnxënësve?
Përseduhetvlerësimi? Ka disaarësyeqënabindin se përseduhetvlerësimi. Atomundtikategorizojmë: • Përtëndarë, klasifikuarnxënësit • Përtëshqyrtuar/rishikuarstandardet • Përtëdiagnostifikuarvështirësitë e nxënies • Përtëmbështeturevoluimin e tëmësuarit • Përtëpërdorurmetodaefikasenëstategjitë e mësimit
Çfarëtëvlerësojmë? • Nukështë e mundurtëvlerësohetgjithëçkja. • Por, duhettëvlerësohetkombinimiI njohuriveaftësivedheqëndrimevedheniveli I tyre. • Duhetvlerësuarsiproduktiashtuedheprocesi, nëpërshtatje me rëndësinë e tyre • tëshqyrtojmëstandardin • Tëvlerësojmëpërmbajtjenlëndore • Tëvlerësojmëtënxënit • Tëndërtohetnjëtabelë me çështjetqëduhenvlerësuardhetëndiqëtprioriteti I tyre
Si tëvlerësojmë? Vlerësiminëarsimnukpërbënnjëshkencëekzaktedhetëgjithametodatkanëkufizimet e tyrenëpërcaktimin e aftësivenjerëzore . Ka disapikaqëduhenndjekur: • A nasigurojnëatomatjen e produktittëtëtënxënit? • A I motivojnënxënësitdhezhvillojnëkompetëncat e tyre? • A ka njëlidhjetëpërmbajtjeslëndore me konceptet, parimetdhemodelet • A sigurontëmësuarin e pavarurdhevetëvleërësimin? • A janëorganizuarnëmënyrësistematikenënjëskemëefikasevlerësimi? • Janëinformuarnxënësitmbiaspektet e skemësvlerësuese, mbimodalitetet
Si tëinterpretojmëproduktin e vlerësimit? • Metodatëndryshmetëvlerësimitprodhojnëmënyratëndryshmetëdhënashmbiperformancën e nxënësit. • P.sh vëzhgimidirektnajepnjëtablotjetërngaajoqëmarrimngatesti me zgjedhjetëshumëfishtë, apongametodatëtjera • Kufizimet e metodavetëvlerësimitbënqëtëkrijohetnjëtablo e përkohëshme e performancëssënxënësit • Përtëgjeturnjëpërqasje me performancënjanëzhvilluarshumëmetoda, që I kanëbërëtestetmëtëvlefshme • Përmëtejjanëkërkuararsyesqëjanëmatanëperformancës • Përpjekjetjanëqëvlerësimitishmangetsubjektivizmit, tëjetësamëobjektiv
Si tu’akomunikojmëproduktet e vlerësimitnxënësve? • Fidbekuqëfitohetngavlerësimiështënjë instrument përmotivimin e nxënësve • Nxënësitduantëdinë se çfarënukkanëbërëdherëndësinë e saj • Trajtimi me pozitivitet I përgjigjeve, jo duke e vënëtheksinnëmomentet negative, sepsekjo e mistifikontënxënit • Duke e demistifikuartënxënitndihmojmënxënësit, që me përpjekjet e tyre, tëbëhenmëtësukseshëm • Ngaraportimi I përgjigjevenxënësittëndjejnëinteresin e mësuesvepërta
Procedurat e vlerësimit(tekstinf.159-165) • Arsyetpërvlerësim • Sistemetëvlerësimit: • tipaqëpërdorinkrahasimin • tipaqëpërdorinshprehjedheshënimesintetizuese • Sugjerimepërpolitikën e vlerësimit • Nota dhepërdorimi I tyre • Vlerësimi I temave (elementetkuduhettëbazohet) • Vlerësimi I eseve (veprimtarianalitike, krijuesedhekritike) • Vlerësimi I punësnëgrup (aftësitë e ndërveprimitdhevetëvlerësimi) Regjistrimi, interpretimidheraportimi I vlerësimit (f. 165-169)