CAMPYLOBACTERİOSİS (VİBRİOSİS)

1. CAMPYLOBACTERİOSİS(VİBRİOSİS) Dr. İbrahim ÇETİN Veteriner Hekim Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

2. CAMPYLOBACTERİOSİS • MORBİDİTE:+++ • MORTALİTE:+ ile +++ arası • ETYOLOJİ:Bakteriyel Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

3. CAMPYLOBACTERİOSİS • Campylobacter’in birkaç zoonotik türü vardır.En patojenik olanları C.Jejuni ve C.Fetus dur.Bunlar insanlarda ve hayvanlarda iki farklı hastalığa neden olurlar.Bu yüzden iki ayrı grupta inceleneceklerdir. • Campylobacter türleri; spiral,kavisli,hareketli,gram negatif çubuklardır. • Campylobactergenusu daha önce Vibrio olarak bilinirdi. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

4. CAMPYLOBACTER JEJUNİ • Gastroenteritis’e neden olur. • Mide ve barsak yangısı • Konakçıları • Başlıca bakteri kaynakları • Memeliler • Kanatlıların barsak kanalları • Çiğ tavuk eti Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

5. CAMPYLOBACTER JEJUNİ Bulaşma: • Vakaların çoğu şu yollarla bulaşır. • Çiğ tavuk elleçleme • Çiğ veya az pişmiş tavuk eti yenmesi • Tavuk etleri, tavuk kesimhanelerinde,barsak içeriği vasıtası ile kontamine olur. • Mutfakta çapraz bulaşma olabilir. • Çiğ tavuk veya tavuk suyu ile diğer gıdaların teması • Tavuk dışkısı ile direk temas da bulaşma yoludur.Bu hayvanların dışkı ile etkeni yaymaları için klinik olarak hasta olmaları gerekmez. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

6. CAMPYLOBACTER JEJUNİ Bulaşma: • Kişiden kişiye bulaşma da mümkündür. • İmmun sistemi zayıf olan kişiler bu hastalığa ve komplikasyonlarına daha hassastırlar. • HIV • Organ nakli olanlar • Kanser tedavisi olanlar • Çiğ veya pastörize edilmemiş sütle bulaşabilir. • Dışkı ile bulaşık suyla bulaşabilir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

7. CAMPYLOBACTER JEJUNİ Bulaşma: • Hayvanlar hastalığı en çok şu yollarla alır: • Kontamine gıdalar • Kontamine su • Az pişmiş tavuk • Enfekte çocuklar Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

8. HAYVANLARDA C. JEJUNİ • Genç hayvanlar daha hassastırlar. • Kedi ve köpekler: • Klinik belirtiler ,kedi ve köpek yavrularında daha şiddetlidir. • Kusma ve ishal görülür. • Dışkı ile temas eden hayvan sahipleri de enfekte olabilirler. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

9. HAYVANLARDA C. JEJUNİ • Sığır: • Buzağılar da;ateş ve kanlı ,mukuslu ishal • İki hafta sürebilir. • İneklerde mastitis’e neden olabilir.Bu memelerdeki sütü içen hayvan ve insanlar için enfeksiyon kaynağı olabilir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

10. HAYVANLARDA C. JEJUNİ • Koyun: • Gebeliğin son döneminde yavru atmaya neden olabilir. • Doğum olursa,yavru ölü veya zayıf doğar veya birkaç gün içinde ölür. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

11. HAYVANLARDA C. JEJUNİ • Kanatlılar: • Dışkılarıyla bu organizmayı saçarlar. • Doğal olarak,bu bakteriden dolayı klinik hasta olmazlar Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

12. İNSANLARDA C.JEJUNİ • Dünya’da ,en sık görülen ishal yapan hastalıklardan birisidir. • Yaz aylarında çok daha sık görülür. • Klinik belirtiler maruz kalmadan sonra 2-5 gün içinde görülür. • Bu hastalığın belirtileri şunlardır. • Mide bulantısı • Kusma • Sulu ishal • Kanlı ishal • Abdominal kramplar • Ateş Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

13. İNSANLARDA C.JEJUNİ • Guillain-Barre sendromu,C.Jejuni’nin ender görülen bir komplikasyonudur. • Sinir sistemi bozukluğu • Vücud kendi sinirlerine saldırmak için tetiklenir. • Paralize (felce) yol açar. • Belirtiler geçtikten yaklaşık 2 hafta sonra görülür. • Birkaç hafta sürer. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

14. C.JEJUNİ Teşhis: • Teşhis seroloji ile yapılır. • Serumda C.Jejuni ye karşı antibadilerin varlığı kontrol edilir. • Pek çok sağlıklı hayvanın dışkısında etken bulunur.Bu yüzden dışkıyı kültüre etmek teşhise yardımcı olmaz. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

15. C. JEJUNİ Tedavi: • Vakaların çoğu kendiliğinden iyileşir ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz. • İshal varsa su takviyesi yapmak önemlidir. • İnsana bulaşma riski varsa,hastalığın şiddetini düşürmek için antibiyotikler kullanılabilir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

16. C. JEJUNİ Kontrol: • Vahşi hayvanlardaki yaygın yayılımı nedeniyle hayvanlarda bu hastalığın kontrolü zordur. • İshalli insan ve hayvanlarla temas edildiğinde sıkı kişisel hijyen zorunludur. • Şunlardan kaçınmak enfekte olma şansını düşürür. • Çiğ süt • Kontamine içme suyu • Az pişmiş veya çiğ tavuk eti • Donma,etteki C.Jejuni sayısını düşürür. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

17. CAMPYLOBACTER FETUS • C.Fetus,vibriosis’e veya sığır venerealcampylobacteriosis diye de bilinen hastalığa neden olur. • Hastalık,infertilite,fetal ölümler ve yavru atma ile karakterizedir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

18. C.FETUS • Konakçıları:Konakçılar sığırlar ve koyunlardır.İnsanlar nadiren enfekte olur. • Bulaşma: • Sığırlarda bu hastalık,seksüel temasla bulaşır.Enfeksiyonlar,hassas ineklere çiftleşme esnasında enfekte taşıyıcı boğalar yoluyla bulaştırılır. • Koyunlarda bulaşma oral yolladır.Atık fetuslardan,plesentalardan ve vaginal akıntılardan kaynaklanır. • İnsanlarda bulaşma iyi bilinmemektedir.Kontamine yem ve sudan,transplesantal enfeksiyondan veya enfekte hayvanlarla temastan kaynaklanabilir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

19. HAYVANLARDA C.FETUS • C.Fetus enfeksiyonları,infertilite,embryonik ölüm ve yavru atmalara neden olur. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

20. C.FETUS • Sığırlarda: • C.Fetus,endometritis ve salpingitis’e neden olur.Bunlar,3-4 ay kadar sürebilir.İnek,enfekte boğa ile çiftleştirilince enfekte olur.Boğaların çoğu asemptomatiktir ve doğal bağışıklığa bağlı olarak kendiliğinden iyileşirler.Bazı boğalar, organizmayı yıllarca taşır ve enfeksiyonun şüphelenilmeyen kaynağı olabilirler. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

21. C.FETUS • Enfekte inek,gebe kalıncaya kadar mütemadiyen kızgınlığa gelecektir.Sonunda gebe kalan ineklerin % 5 ile 10 ‘u 4-8 ay arasında yavru atacaktır. • Diğer enfekte inekler,sonunda iyileşir ve normal bir gebelikleri olur. • Bazı ineklerde organizma kalır ve sonraki çiftleşmede boğaya geçer. • Enfeksiyondan sonra,inekler,sonraki enfeksiyonlar için doğal bağışık olabilirler. • C.Fetus,suni tohumlamada kullanılan kontamine ekipman ve araçlarla da bulaşabilir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

22. C.FETUS • Koyunlarda: • C.Fetus,C.Jejuni ile birlikte,gebeliğin son döneminde fetal ölüm ve yavru atmaya neden olur. • Günü dolmuş kuzular,ölü doğabilir veya öyle zayıf olurlar ki birkaç gün içinde ölürler. • Dişi koyunlar öldürücü olabilecek endometritis veya septisemi geliştirirler. • Dişi koyunlar 3 yıla kadar sürebilecek doğal bağışıklık geliştirirler. • Bazı dişi koyunlarda,bakteriler safra kesesinde lokalize olabilir ve dışkı ile yayılabilir. • Bulaşmanın oral olması nedeniyle ,koyunlarda seksüel yolla yayılan bir hastalık değildir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

23. İNSANLARDA C.FETUS • İnsanlarda,fırsatçı bir organizma olarak gözlenir.Halihazırda hasta olan kişilerde genellikle görülür.C.Jejuni ile kıyaslandığında daha nadir olarak enteritis’e neden olur. • Erkeklerde,C.Fetus,sekonder enfeksiyon olarak septisemiye neden olur.Eğer septisemi gelişirse ölüm oranı % 40’lara ulaşabilir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

24. C.FETUS • Gebe kadınlarda,belirtiler gebeliğin 5. ayından sonra görülür.Belirtiler;ateş,ishal,düşük veya premature doğumlardır. • Premature ve günü gelmiş bebekler enfeksiyondan ölebilir.Bu ölenlerde merkezi sinir sistemi yangısı görülür. • Bebeklerde ölüm oranı %50 dir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

25. TEŞHİS • Teşhis,başlangıçta,infertilite ve yavru atmayı içeren sürü hikayesine dayanır. • C.Fetus organizması çok hassasdır ve ısıtma,kuruma ve atmosfere maruz kalma ile kolayca tahrip olur.Bu nedenle kültür,güvenilir bir teşhis testi değildir. • C.Fetus’a karşı antibadilerdişilerinvaginal mukuslarında,erkeklerin prepucium’undan ve atılan fetuslardantesbit edilebilir. • Bu testler,teşhis laboratuarlarında yapılmalıdır. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

26. TEŞHİS • Septisemili erkeklerde,kan kültüre edildiğinde C.Fetus organizması umulmayan bir bulgudur.Merkezi sinir sistemi belirtileri(başağrısı,sırt ağrısı,ateş,zayıflık,his kaybı,boyun tutulması,mide bulantısı,felç,titremeler,koma ve şaşkınlık) varsa,organizma,serebralspinal sıvıda bulunabilir. • Vaginal sıvıdan bu organizmayı kültüre etmek güçtür ve özel bir ortamda kültürleri tekrar etmeyi gerektirir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

27. TEDAVİ • Antibiyotikler,dişilerin uterusunun ve erkeklerin kaputunun içine dökülür.Hayvanların çoğu kendiliğinden iyileşir. • Tedavi edecek hayvanı bulmak güç olabilir.Çünkü hayvanların çoğu hastalığın fiziksel belirtilerine sahip değillerdir. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

28. KONTROL • Sığır ve koyunlar için aşılar mevcuttur ve çiftleştirme sezonundan önce uygulanmak zorundadırlar. • Suni tohumlama,C.Fetus’un boğalardan ineklere bulaşmasını elimine edecektir. • Kontaminasyon yoluyla enfekte inekten enfekte olmayan ineğe hastalığın bulaşmasını önlemek için,her kullanımdan sonra suni tohumlama araç ve aletleri temizlenmek zorundadır. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

29. KONTROL • Koyunda oral bulaşma olduğu için,kontrol,atık yavruların ve plesentanın uygun biçimde uzaklaştırılması gibi iyi temizlik uygulamalarını da kapsar. • Atık yapan dişi koyunlar sürünün geri kalanından izole edilmelidir.Bazı dişi koyunlar dışkılarıyla C.Fetus saçarlar ve otlama alanını kontamine ederler.C.Fetus ile kontamine olmuş giysiler ve aletler,enfeksiyonun kaynağı olabilirler. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

30. TEŞEKKÜR • SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü

31. Gemlik Gıda,Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü