480 likes | 706 Views
Microsoft Excel IV deo. Formule. U aplikacijama za tabelarna izračunavanja formule imaju izuzetnu važnost. Formule mogu biti korisnički definisane ili ugrađene u vidu funkcija. Osnovna pravila za pisanje i primenu formula
E N D
Microsoft Excel IV deo
Formule • U aplikacijama za tabelarna izračunavanja formule imaju izuzetnu važnost. • Formule mogu biti korisnički definisane ili ugrađene u vidu funkcija. Osnovna pravila za pisanje i primenu formula • svaki upis formule u liniju za formule ili u neku ćeliju počinje znakom = • operacije korišćene u formuli izvršavaju se poštujući uobičajen matematički redosled (prioritete) • nakon unošenja formule, njen zapis se pojavljuje u liniji za formule, a rezultat njene primene u ćeliji u koju je uneta
Operatori • Operatori u Excel-u su svrstani u 4 kategorije: aritmetički operatori, operatori poređenja, operatori nad tekstualnim podacima i operatori nad referencama ćelija.
Adresiranje • Apsolutno adresiranje ($) • Relativno adresiranje = B6 - relativno adresiranje i vrste i kolone = $B6 - apsolutno adresiranje kolone i relativno adresiranje vrste = B$6 - apsolutno adresiranje vrste i relativno adresiranje kolone = $B$6 - apsolutno adresiranje i vrste i kolone
Referenciranje U proračunima se mogu koristiti: • podaci iz tekućeg radnog lista AdresaĆelije • podaci iz drugih radnih listova iste radne knjige NazivRadnogLista!AdresaĆelije • podaci iz drugih radnih knjiga [NazivRadneKnjige]NazivRadnogLista!AdresaĆelije Primer:Godisnji izvestaj!D5 [Sumarni izvestaji]Godisnji izvestaj!D5
Funkcije • Funkcija je ugrađena formula koja obavlja matematičke operacije ili vraća informacije određene formulom. • u listi sa više od hiljadu brojeva naći najveću vrednost (funkcija MAX se može koristiti umesto formule koja bi poredila brojeve) • u navedenoj listi naći prosečnu vrednost (funkcija AVERAGE se može koristiti umesto sabiranja i deljenja sa ukupunim brojem elemenata liste) • Excel ima više od 450 ugrađenih funkcija čijom se primenom može uštedeti mnogo vremena i poboljšati produktivnost. • Osim postojećih, mogu se generisati i sopstvene funkcije korišćenjem Excel-ovog makrojezika Visual Basic for Applications. • Funkcija se sa svojim argumentima unosi u liniju za formule tako što joj prethodi znak =.Argumenti funkcije mogu biti brojevi, tekst, logičke vrednosti, adrese ćelija ili imena radnih listova.
Ugrađene funkcije (1) Pristup ugrađenim funkcijama • selektovati ćeliju u koju se želi upisati funkcija • aktivirati dugme fx u liniji za formule ili pokrenuti opciju Insert/Function, nakon čega će se otvariti prozor na slici • izabrati željenu kategoriju i funkciju u okviru nje • pritisnuti dugme OK, nakon čega se otvara prozor za unos argumenata Napomena: ukoliko ne možemo da pronađemo željenu funkciju, data je mogućnost pretraživanja na osnovu sličnosti naziva ili opisa funkcije.
Ugrađene funkcije (2) Unos argumenata • u predviđena polja uneti argumente • direktnim upisom • selekcijom ćelija pomoću miša (prozor nije modalan, pa se može preći na radni list)
Ugrađene funkcije (3) Kategorije ugrađenih funkcija • Matematičke funkcije • Statističke funkcije • Logičke funkcije • Inženjerske funkcije • Informatičke funkcije • Finansijske funkcije • Funkcije za rad sa tekstom • Funkcije za pretraživanje i referenciranje • Funkcije za rad sa datumom i vremenom • Funkcije za rad sa bazama podataka
Matematičke funkcije Izbor • SUM • SUMIF • INT • TRUNC • PRODUCT • SQRT • SIGN • ROUND
Funkcija SUM Opis: sabira vrednosti u selektovanim ćelijama Sintaksa: =SUM(broj1, broj2, ...) • Argumenti funkcije mogu biti: • niz pojedinačnih ćelija =SUM(A1,D3,G6) ili =SUM(A1; D3; G6) • opseg ćelija =SUM(D3:D7) • kombinacija prethodnih =SUM(A1,D3:D7,G6) • Maksimalan broj argumenata je 30, ali se ovo ograničenje može prevazići zahvaljujući tome što je dopušteno da svaki argument sadrži do 30 sopstvenih argumenata. =SUM((A1,B2,C3),(A2,B2,C4))
Funkcija SUMIF Opis: sabira vrednosti u ćelijama zadatim datim kriterijumom Sintaksa: =SUMIF(opseg, kriterijum, opseg_sabiranja) • opseg je opseg ćelija koji treba evaluirati • kriterijum je kriterijum u obliku broja, izraza ili teksta koji određuje koje će ćelije biti sabrane • opseg_sabiranja predstavlja stvarne ćelije za sabiranje Primer – dva radna lista:=SUMIF(Sheet1!A1:A10,”>5”,Sheet2!A1:A10) Vrednosti u opsegu Sheet2!A1:A10 se sumiraju ako su odgovarajuće vrednosti u opsegu Sheet1!A1:A10 veće od 5.
Funkcija INT Opis: zaokružuje realan broj na najbliži manji ceo broj Sintaksa: =INT(broj) 1. =INT(8.9) vraća 8 2. =INT(-8.9) vraća -9 3. Određivanje decimalnog dela realnog broja Ako je A2=19.5, onda =A2-INT(A2) vraća 0.5
Funkcija TRUNC Opis: odseca realan broj na njegov ceo deo i zadati broj decimala Sintaksa: =TRUNC(broj, broj_cifara) • broj_cifara definiše preciznost odsecanja, tj. koliko decimalnih cifara se ne odseca. Ako nije naveden, podrazumevana vrednost ovog parametra je 0. 1. =TRUNC(8.9) vraća 8 2. =TRUNC(-8.9) vraća -8 3. =TRUNC(15.856,2) vraća 15.85 4. =TRUNC(PI()) vraća 3
Funkcija PRODUCT Opis: nalazi proizvod brojeva zadatih u okviru argumenata Sintaksa: =PRODUCT(broj1, broj2, ...) • Argumenti mogu biti brojevi, logičke vrednosti i teskt koji se može prevesti u broj • Maksimalan broj argumenata funkcije je 30. 1. =PRODUCT(C12:C14) vraća 2250 2. =PRODUCT(C12:C14,2) vraća 4500
Funkcija SQRT Opis: nalazi kvadratni koren zadatog pozitivnog broja Sintaksa: =SQRT(broj) • Ako je broj negativan, funkcija vraća grešku #NUM!. 1. =SQRT(16) vraća 4 2. Ako je A2 = -16, onda =SQRT(A2) vraća #NUM! =SQRT(ABS(A2)) vraća 4 3. Ako su A2 = 30 i A3=40 katete pravouglog trougla, onda se hipotenuza računa pomoću =SQRT(A2^2+A3^2) vraća 50
Funkcija SIGN Opis: nalazi znak zadatog realnog broja (vraća 1 ako je broj pozitivan, 0 ako je broj jednak nuli i -1 ako je broj negativan) Sintaksa: =SIGN(broj) 1. =SIGN(10) vraća 1 =SIGN(4-4) vraća 0 =SIGN(-0.00001) vraća -1
Funkcija ROUND Opis: zaokružuje broj na zadati broj decimala Sintaksa: =ROUND(broj, broj_decimala) • Ako je broj_decimala veći od 0, broj se zaokružuje na zadati broj decimala. • Ako je broj_decimala jednak 0, broj se zaokružuje na najbliži ceo broj. • Ako je broj_decimala manji od 0, broj se zaokružuje levo od decimalne tačke. 1. =ROUND(2.15,1) vraća 2.2 =ROUND(2.149,1) vraća 2.1 =ROUND(-1.475,2) vraća -1.48 =ROUND(21.5,-1) vraća 20 =ROUND(14.9,-1) vraća 10
Statističke funkcije Izbor • AVERAGE • MIN • MAX • COUNT • COUNTIF • MODE
Funkcija AVERAGE Opis: računa prosek tj. aritmetičku sredinu argumenata Sintaksa: =AVERAGE(broj1, broj2, ...) • Aritmetička sredina se računa kao količnik zbira argumenata i broja argumenata. • Argumenti funkcije mogu biti: • brojevi ili imena • nizovi • reference na ćelije sa brojevima • Maksimalan broj argumenata u funkciji je 30. • Prazne ćelije, ćelije koje sadrže tekstualne ili logičke vrednosti se u proračunu ne uzimaju u obzir, dok se ćelije u kojima se nalazi 0 uzimaju.
Funkcija MIN Opis: pronalazi najmanju vrednost u skupu vrednosti Sintaksa: =MIN(broj1, broj2, ...) • Argumenti funkcije mogu biti: • brojevi • prazne ćelije • logička imena • tekstualno predstavljeni brojevi • Argumenti koji se ne mogu prevesti u broj uzrokuju grešku. • U argumentu koji je niz ili referenca, uzimaju se u obzir samo brojevi, dok se prazne ćelije, logičke vrednosti i tekst ne uzimaju u obzir (njih uzima u obzir funkcija MINA). Ako argumenti ne sadrže brojeve, funkcija vraća vrednost 0. • Maksimalan broj argumenata u funkciji je 30.
Funkcija MAX Opis: računa najveću vrednost u skupu vrednosti Sintaksa: =MAX(broj1, broj2, ...) • Argumenti funkcije mogu biti: • brojevi • prazne ćelije • logička imena • tekstualno predstavljeni brojevi • Argumenti koji se ne mogu prevesti u broj uzrokuju grešku. • U argumentu koji je niz ili referenca, uzimaju se u obzir samo brojevi, dok se prazne ćelije, logičke vrednosti i tekst ne uzimaju u obzir (njih uzima u obzir funkcija MAXA). Ako argumenti ne sadrže brojeve, funkcija vraća vrednost 0. • Maksimalan broj argumenata u funkciji je 30.
Funkcija COUNT Opis: broji ćelije koje sadrže brojeve unutar liste argumenata Sintaksa: =COUNT(vrednost1, vrednost2, ...) • Argumenti funkcije mogu sadržati ili se referisati na različite tipove podataka, a funkcija prebrojava samo brojeve. • Argumenti koji su brojevi, datumi ili tekst koji se može prevesti u broj uzimaju se u obzir pri prebrojavanju, dok se sadžaj koji se ne može prevesti u broj ignoriše. • U argumentu koji je niz ili referenca, uzimaju se u obzir samo brojevi, dok se prazne ćelije, logičke vrednosti i tekst ne uzimaju u obzir (njih uzima u obzir funkcija COUNTA).
Funkcija COUNTIF Opis: broji ćelije unutar opsega koje zadovoljavaju zadati kriterijum Sintaksa: =COUNTIF(opseg, kriterijum) • opseg je opseg ćelija koji treba evaluirati • kriterijum je kriterijum u obliku broja (32), izraza (<5000) ili teksta (“osiguranje”) koji određuje koje će ćelije biti prebrojane • Ukoliko se žele prebrojati prazne ćelije unutar zadatog opsega, koristi se funkcija =COUNTBLANK(opseg) • pri prebrojavanju ova funkcija, osim praznih, uzima u obzir sve ćelije sa formulama koje vraćaju tekst “”. 1. =COUNTIF(A2:A4,”domaci”) vraća 2 2. =COUNTIF(B2:B4,”>53”) vraća 2
Funkcija MODE Opis: sabira vrednosti u selektovanim ćelijama Sintaksa: =SUM(broj1, broj2, ...) Opis: vraća vrednost koja se najviše puta pojavljuje unutar zadatog opsega ili liste Sintaksa: =MODE(broj1, broj2, ...) • Argumenti mogu biti brojevi, imena, nizovi ili reference na ćelije koje sadrže brojeve. Prazne ćelije, ćelije sa tekstom ili logičkim vrednostima se ignorišu. • Maksimalan broj argumenata funkcije je 30. • Ako se nijedna vrednost ne pojavljuje dva puta, funkcija vraća grešku #N/A. =MODE(C12:C15) vraća 250
Logičke funkcije Izbor • IF • AND • NOT • OR
Funkcija IF (1) Opis: usmerava tok izračunavanja i vraća jednu vrednost ako je zadati uslov ispunjen, a drugu vrednost ako nije Sintaksa: =IF(logički_test, v1, v2) • logički_test je uslov u vidu logičke vrednosti ili izraza koji može da bude tačan (true) ili netačan (false) • v1 je vrednost koja se vraća ako je logički_test ispunjen ili tačan • v2 je vrednost koja se vraća ako logički_test nije ispunjen ili je netačan • v1 i v2 mogu biti i formule, pa tada funkcija vraća rezultate formula • Postoji mogućnost ugnježdavanja do 7 IF funkcija. • U okviru IF funkcije često se koriste funkcije za logičke operacije AND, NOT i OR.
Funkcija IF (2) Primeri
Funkcija AND Opis: vraća TRUE ukoliko su svi logički argumenti TRUE, ili vraća FALSE ako je bar jedan logički argument FALSE Sintaksa: =AND(argument1, argument2, ...) • Maksimalan broj argumenata u funkciji je 30. • Ako se u okviru argumenata pojave tekst ili prazna ćelija, ignorišu se, a ako se pojavi vrednost koja nije logičkog tipa, funkcija prijavljuje grešku #VALUE. 1. =AND(2+3=5,2+2=4) vraća TRUE 2. Neka je A2=50 i A3=104. =AND(1<A2, A2<100) vraća TRUE
Funkcija NOT Opis: vraća vrednost suprotnu logičkoj vrednosti argumenta Sintaksa: =NOT(logički_argument) 1. =NOT(2+3=5) vraća FALSE 2. =NOT(D4) (ako je D4=FALSE) vraća TRUE 3. Ako je C8=1 i D8=2 =NOT(C8=D8) vraća TRUE =NOT(C8<D8) vraća FALSE
Funkcija OR Opis: vraća TRUE ako je bar jedan od argumenata TRUE, u suprotnom vraća FALSE Sintaksa: =OR(argument1, argument2, ...) • Maksimalan broj argumenata u funkciji je 30. • Ako se u okviru argumenata pojave tekst ili prazna ćelija, ignorišu se, a ako se pojavi vrednost koja nije logičkog tipa, funkcija prijavljuje grešku #VALUE. =OR(2+3=4,2+2=3) vraća FALSE
Funkcija CHAR Opis: vraća karakter koji odgovara zadatom broju Sintaksa: =CHAR(broj) • Argument broj je broj između 1 i 255. • Vraćeni karakter pripada karakter setu koji se koristi na konkretnom računaru (za Windows se koristi ANSI karakter set). Primeri =CHAR(65) vraća A =CHAR(33) vraća !
Funkcija CONCATENATE Opis: spaja nekoliko tekstualnih stringova u jedan string (niz karaktera) Sintaksa: =CONCATENATE(teskt1,teskt2,...) • Broj argumenata je ograničen na 30. Argumenti mogu biti tekstualni stringovi, brojevi ili reference na jednu ćeliju. • Umesto ove funckije, za spajanje stringova se može koristiti i operator & i tada postavljeno ograničenje po pitanju broja argumenata ne važi. • Ovo je jedna od najkorisnijih funkcija u Excel-u. Primer =CONCATENATE(“Ostvaren je “,A2,” od “, A3, “ din.”) vraća Ostvaren je prihod od 78000 din.
Funkcija MID Opis: izdvaja iz zadatog stringa (tekst) zadati broj karaktera (broj_karaktera) od zadate pozicije (početna_pozicija) Sintaksa: =MID(tekst, početna_pozicija, broj_karaktera) • Prvi karakter u stringu tekst odgovara broju 1. • Ako početna_pozicija prevazilazi dužinu stringa, funkcija vraća prazan string“”. • Ako početna_pozicija i broj_karaktera u zbiru prevazilaze dužinu stringa, funkcija vraća karaktere do kraja stringa. Primeri =MID(“Beograd”, 1, 3)vraća Beo =MID(“Beograd”, 15, 5)vraća “” =MID(D3, 3, 20) (ako je D3=“Beograd”)vraća grad
Funkcija FIND (1) Opis: pronalazi jedan string (naći_tekst) unutar drugog (unutar_teksta) i vraća njegovu poziciju (samo prvo pojavljivanje) u odnosu na početak drugog stringa Sintaksa: =FIND(naći_tekst, unutar_teksta, početna_pozicija) • Argument početna_pozicijapredstavlja redni broj karaktera u stringu unutar_teksta od koga treba započeti pretraživanje (prvi karakter u stringu odgovara broju 1). Ako se izostavi, podrazumevana vrednost ovog argumenta je 1. • Ukoliko argument početna_pozicijanije veći od 0, ili je veći od dužine stringa, kao i ako se zadati string ne pojavljuje u stringu unutar_teksta, funkcija vraća grešku #VALUE!. • Funkcija vodi računa o velikim i malim slovima (case sensitive) i ne dopušta spacijalne (wildcard) karaktere u okviru argumenta naći_tekst. • Sličnu funkcionalnost ima i funkcija SEARCH, samo što ona dopušta whildcard karaktere i ne vodi računa o veličini slova (case insensitive).
Funkcija FIND (2) Primeri =FIND(“J”, A3)vraća 9 =FIND(“j”, A3)vraća 4 =FIND(“j”, A3, 5) vraća 15 =MID(A3,1,FIND(“”, A3,1)-1)vraća Mirjana =MID(A4,FIND("A“,A4,1),10)vraća Alimpić
Funkcija LEN Opis: vraća broj karaktera u tekstualnom stringu Sintaksa: =LEN(tekst) • Pri određivanju broja znakova, razmak se uzima kao karakter. Primeri =LEN(“Dunav osiguranje”) vraća 16 =LEN(A2)(ako je A2 prazna ćelija) vraća 0 =LEN(“ polisa”) vraća 9
Funkcija EXACT Opis: poredi dva tekstualna stringa i vraća TRUE ukoliko su oni identični, u suprotnom vraća FALSE Sintaksa: =EXACT(tekst1, tekst2) • Pri poređenju se vodi računa o veličini slova (casesensitive). • Pri poređenju sadržaja ćelija se ne vodi računa o njihovim različitim formatima. • Funkcija se često koristi za testiranje podataka prilikom unosa. Primeri =EXACT(“osiguranje”, “Osiguranje”) vraća FALSE =EXACT(A2, A3) vraća TRUE =EXACT(A2, A4) vraća FALSE
Funkcija TRIM Opis: uklanja sve razmake iz teksta izuzev jednog razmaka između reči Sintaksa: =TRIM(tekst) • Obično se koristi kada se preuzimaju podaci iz drugih aplikacija gde se razmaci upotrebaljavaju kao separatori u listama i obrascima. Primeri =TRIM(A2) vraća Marko Ilic =TRIM(A3) vraća Petar Mirkovic =TRIM(”Polisa osiguranja”) vraća Polisa osiguranja
Funkcije LOWER, UPPER Opis: pretvaraju sva velika/mala slova u tekstu u mala/velika slova Sintaksa: =LOWER(tekst) i =UPPER(tekst) • Karakteri u tekstu koji ne predstavljaju slova ostaju neizmenjeni. Primeri =LOWER(“Godisnji Prihod”) vraća godisnji prihod =LOWER(A2) vraća nis jugopetrol =UPPER(A2) vraća NIS JUGOPETROL =UPPER(”Polisa osiguranja”) vraća POLISA OSIGURANJA
Funkcija REPLACE Opis: zamenjuje deo tekstualnog stringa (tekst) drugim stringom (novi_tekst) u skladu sa zadatom početnom pozicijom i brojem karaktera koje treba zameniti Sintaksa: =REPLACE(tekst, početna_pozicija, broj_karaktera, novi_tekst) Primeri =REPLACE(A2, 6, 5, “*”) vraća abcde*k =REPLACE(A3, 3, 2, “10”) vraća 2010 =REPLACE(A4, 1, 3, “@”) vraća @456
Funkcija REPT Opis: ponavlja tekst zadati broj puta Sintaksa: =REPT(tekst, broj_ponavljanja) • Ako je broj ponavljanja 0, funkcija vraća prazan string “”. • Rezultat funkcije ne može biti duži od 32767 karaktera, inače nastaje greška tipa #VALUE!. • Funkcija se obično koristi za popunjavanje ćelije instancama nekog stringa. Primeri =REPT(“*-”, 3) vraća *-*-*- =REPT(“-”, 10) vraća ---------
Funkcija DATE (1) Opis: vraća redni broj koji odgovara zadatom datumu Sintaksa: =DATE(godina, mesec,dan) • Excel čuva datume kao uzastopne redne brojeve koji se mogu koristiti u proračunima. U Windows okruženju, 1.januar 1900.godine uzima se kao početak i predstavlja redni broj 1 (1.januar 2008.godine odgovara broju 39448 jer je toliko dana proteklo od 1.januara 1900.god.). • Argument godina može da ima od 1 do 4 cifre. Ako je u opsegu od 0 do 1899, Excel dodaje 1900 pri proračunavanju godine. Na pr. DATE (108,1,2) je 2.1.2008. • Ako je argument mesec veći od 12, dodaje se prvom mesecu u zadatoj godini. Na pr. DATE(2008,14,2) je 2.2.2009. • Ako je argument dan veći od broja dana u zadatom mesecu, dodaje se prvom danu u tom mesecu. Na pr. DATE(2008,1,35) predstavlja 4.2.2008.
Funkcija DATE (2) • Ako je format ćelije General rezultat se prikazuje u vidu datuma. • Excel smatra da je 0. dan meseca istovremeno poslednji dan prethodnog meseca. Primeri 1. =DATE(2008,1,1) vraća 39448 2. Ako ćelija B7 sadrži neki datum, odrediti koji je to po redu dan u godini. =B7-DATE(YEAR(B7),1,0) 3. Odrediti koliko ima dana u datom mesecu zadate godine (važno za prestupne godine). Neka B8 sadrži datum 2/1/2000. =DATE(YEAR(B8),MONTH(B8)+1,0)vraća 2/29/2000
Funkcija NETWORKDAYS Opis: vraća broj radnih dana između dva datuma (isključeni su vikendi i definisani praznici) Sintaksa: =NETWORKDAYS(početni_datum, krajnju_datum, praznici) • Funcija se nalazi u paketu Analysis ToolPak add-in. • Datumi moraju biti uneti korišćenjem funkcije DATE, ili nekim drugim funkcijama (ne mogu se uneti kao tekst). • Argument praznici je opcioni, a može biti zadat bilo kao opseg ćelija sa datumima ili kao niz. Primeri =NETWORKDAYS(A2,A3) vraća 108 =NETWORKDAYS(A2,A3,A4) vraća 107 =NETWORKDAYS(A2,A3,A4:A6) vraća 105
Funkcija TODAY Opis: vraća tekući datum kao redni broj Sintaksa: =TODAY() • Ako je ćelija sa ovom funkcijom formatirana kao General, funkcija ispisuje vrednost u obliku datuma. Redni broj se ispisuje ako je ćelija formatirana primenom Number formata. • Ova funkcija se može koristiti za dinamičko postavljanje tekućeg datuma, proračunavanje ukupnog broja dana preostalih za dovršavanje projekta ili plaćanje računa i sl.