Arthropod Transmission Of Disease سرایت امراض خزنده گان

1. Arthropod Transmission Of Diseaseسرایت امراض خزنده گان

2. What is an‘Arthropod-borne Disease’?امراض ناشی از خزنده چیست؟ • A disease transmitted by an arthropod • So… “Why is it important for public health staff to understand arthropod-borne diseases?” • یک مریضی که ذریعه خزنده گان انتقال میگردد. • به هرصورت ...... پس برای کارکنان بخش صحت عامه چرا مهم است تا در مورد امراض ناشی از خزنده باید بدانند؟

3. ‘Top 5’ reasons to address arthropod-borne diseasesپنج علت عمده که امراض ناشی از خزنده گان را واضیح میسازد 5. Arthropod-borne diseases occur world-wide, including Afghanistan 4. They’re making a comeback throughout the world 3. Afghans are highly susceptible to these diseases (both physically and mentally) 2. Very few vaccines exist for these diseases 1. MOST IMPORTANT: Military history shows complacency, and ignorance of these vitally important diseases kills and sickens troops 5. امراض ناشی از خزنده گان بشمول افغانستان در تمام جهان رخ میدهد. 4. این امراض در سرتاسر جهان رجعت مینماید. 3. افغانستان بشکل گسترده به این امراض مستعد میباشد ( از هردو جهت هم از نظر فزیکی وهم ازنظر روحی ) 2. یکتعداد جزئی از واکسین ها برای این امراض وجود دارد. 1. نکته مهمتر از همه: تاریخچه نظامی قناعت بخش بوده, و عدم توجه به این امراض مهم سبب مریضی و حتی از بین رفتن عساکر شده میتواند.

4. OBJECTIVE هدف • Explain disease cycles and control measures of vector-borne diseases. • سکل و اقدامات کنترولی امراض ناشی از حامل را تشریح نماید.

5. Overview مرور • Transmission • Cycles • Types • سرایت • سکل ها • انواع

6. Let’s use life cycles to study arthropod-borne diseasesبیاید با استفاده از سکل حیاتی, امراض ناشی از خزنده گان را مطالعه نمایم • What’s a life cycle? • It’s just a map that shows you how a “germ” infects people • Next slide is an example • سکل حیاتی چیست؟ • در حقیقت این یک نقشه است که به شما نشان میدهد چطور افراد به مکروب مصاب میگردد. • سلاید بعدی یک مثال آن است.

7. Types of Life Cyclesانواع سکل حیاتی • Three-factor cycle - African sleeping sickness (trypanosomiasis) - it involves a human, a fly, and the trypanosomiasis germ. • سه فکتور یک سکل – بیماری خواب افریقایی (trypanosomiasis) – که میتواند یک انسان, پشه, و مکروب trypanosomiasis را دربر داشته باشد 1. Hostمیزبان 2. Pathogenپتوجن 3. Vectorعامل Fly bites an uninfected human and transfers the Trypanosomiasis-causing germ to the human. مگس یک فرد سالم را میگزد و Trypanosomiasiرا انتقال داده سبب امصابیت شخص به مکروب میگردد Trypanosomiasis germ (T.b. gambiense protozoa) in the blood of the infected human is ingested by a fly. مکروب Trypanosomiasis (T.b. gambiense protozoa) در خون شخص مصاب ذریعه پشه بلع میگردد. Tsetsefly مگسTsetse

8. Types of Life Cyclesانواع سکل حیاتی • Four-Factor (Complex Cycle) - a disease of animals that can be transmitted to humans • Also known as a complex cycle • چهار فکتور(سکل مغلق) – یک مرض حیوانی میتواند به انسانها سرایت نماید. • وبه شکل یک سکل مغلق شناخته شده است. 1. Hostمیزبان 2. Pathogenپتوجن 3. Vectorعامل 4. Reservoirمیزبان Flea regurgitates bacteria into rodent when it feeds کیک در عضویت موش بکتریا ها را قی مینماید البته زمانیکه بلع میگردد. Plague bacterium is in the rodent’s blood آفت بکتریایی در خون موش موجود است. Some fleas may move to humans, feed, and transmit the plague bacteria. بعضی از کیک ها ممکن است به انسان, تغذی, و سبب سرایت آفت بکتریایی گردد. Flea ingests bacteria when it feeds on blood کیک بکتریا را بلع مینماید البته زمانیکه از خون تغذی میکنند.

9. Terms and Conceptsمفاهیم و اصطلاحات • You need to know the vocabulary of arthropod-borne diseases because: • They use these terms at your public health office (it’s nice to understand the conversation) • The literature you’ll read at work uses these terms (it’s nice to understand your readings) • شما لغات نامه امراض ناشی از خزنده گان را باید بدانید زیرا: • آنها این اصطلاحات را در دفاتر صحت عامه استفاده میکند (بنآ این مهم است تا گفتگو ها را بصورت درست درک نمایم). • یادداشتها و تحریرات که شما در ساحه کاری تان مطالعه خواهید نمود این اصطلاحات را استفاده میکنند (بنآ این بهتر خواهد بود که شما از مطالعه برداشت درست نماید).

10. Terms and Conceptsمفاهیم و اصطلاحات • Host – person or living animal that provides food and lodging to the infectious agent • Parasite– an organism that lives on or in another organism or gets its food from that organism • میزبان – شخص ویا حیوانات که غذا و مسکن را برای عامل انتانی فراهم مینماید ینام میزبان یاد میگردد. • پرازیت – یک اورگانیزم که در اورگانیزم دیگر زنده گی نماید ویا غذا خود را از اورگانیزم بدست آورد میباشد.

11. Terms and Conceptsمفاهیم و اصطلاحات • Pathogen – a parasite that causes disease • Arbovirus – virus carried by arthropods • Vector– a living non-human carrier of a pathogen • Reservoir– any person, animal, arthropod, plant, soil or substance in which an infectious agent normally lives and multiplies • **In some cases a reservoir can also be a host (i.e. dengue fever)** • پتوجن – یک پرازیت که سبب مرض شود را گویند. • Arbovirus– وایرس که ذریعه خزنده گان انتقال میگردد. • ویکتور – ناقل زنده غیر انسانی یک پتوجن را گویند. • میزبان – انسان, حیوان, خزنده گان, نباتات, مدفوع, ویا مواد که در آن یک عامل انتانی بشکل نارمل تکثر و زنده گی مینماید میباشد. ** در بعضی واقعات reservoir میتواند که میزبان باشد (بطور مثال, تب استخوان شکن )**

12. Terms and Definitionsتعریفات و اصطلاحات • Transmission Mechanisms: • Mechanical Disease Transmission – parasite is carried accidentally on or in a vector’s body (but does not go through sexual changes in the vector) • میکانیزمهای سرایت: • سرایت میکانکی مرض – پرازیتهای که بطور تصادفی ویا در عضویت عامل انتقال میگردد (البته نه از طریق تغیرات جنسی در عضویت عامل)

13. Terms and Definitionsتعریفات و اصطلاحات • Transmission Mechanisms: • Biological Disease Transmission – occurs when a pathogen multiplies and/or undergoes sexual growth changes in a vector’s body • میکانیزمهای سرایت: • سرایت بیولوژیکی مرض – در زمان تکثر پتوجن ویا در زمان تغیرات جنسی در عضویت عامل بوقوع میرسد. Malaria ملریا

14. Terms and Definitionsتعریفات و اصطلاحات • Inoculation Mechanisms: • Active Inoculation– pathogen is introduced into a host by the bite of an infected vector • Passive inoculation– pathogen is introduced to the host by rubbing vector feces or other infective material into a feeding wound, skin abrasion, or mucous membrane • میکانیزمهای تلقیحی: • تلقیح فعال – دخول یک پتوجن به عضویت میزبان از طریق نیش یک عامل ملوث شده. • تلقیح غیر فعال – دخول یک پتوجن به عضویت میزبان ازطریق تماس به مدفوع عامل مرضی, ویا دخول مواد ملوث دیگری به غذا, جرحه, خراشیده گی های جلدی, ویا غشای مخاطی میباشد.

15. Terms and Definitionsتعریفات و اصطلاحات • Transovarial transmission– pathogens are passed on from infected female to her eggs • سرایت نوع Transovarial– عبور پتوجنها از یک پشه مؤنث به تخمها وی را گویند. Female mosquito پشه مؤنث Mosquito eggs تخم پشه

16. Terms and Definitionsتعریفات و اصطلاحات • Passage of Disease between regions: • Imported Disease– disease acquired in one area and diagnosed in another • عبور وانتقال امراض بین مناطق: • امراض وارد شده – امراض که از یک ناحیه گرفته شده و در ناحیه دیگر تشخیص شود. • Introduced Disease– disease acquired in one area, then brought into another area, and acquired by a second individual • امراض معرفی شده – امراض که از یک ناحیه گرفته شده؛ و به ناحیه دیگر انتقال یافته, وتوسط فرد ثانوی دریافت شده باشد. A B A B

17. Questions? سوالات

18. Arthropod Transmission Of Diseaseسرایت امراض خزنده گان Part 2 بخش دوم

19. Introductionمعرفی • We covered Definitions in Part 1 -- Any questions on those? • Apply those concepts to specific vector-borne diseases of particular importance... starting with... • ما تعریفات را در بخش اول تکمیل نمودیم -- اگر کدام سوال در این قسمت باشد؟ • استفاده از آن افکار مشخص که برای عوامل مرضی یک مرض مهم بوده .... و با ......... آغاز مییابد.

20. Mosquito – Borne Diseasesامراض ناشی از پشه

21. Malariaملریا • An acute & chronic disease caused by parasitic protozoans in the genus Plasmodium. • Transmitted by certain Anopheles species mosquitoes. • A complex 3-factor vector-borne disease of the blood. • >1 pathogen species, vector species, man, complicated ecology • یک مرض حاد و مزمن است که توسط پروتوزوای پرازیتی از جنس پلازمودیم بوجود میاید. • توسط یک پشه نوع انافیل سرایت مینماید. • یک مغلق از سه فکتور عامل مرضی در خون میباشد. • اضافه تر از یک نوع پتوجن, عوامل سببی, انسان, ایکولوژی اختلاطی موجود میباشد.

22. Four Plasmodium species cause human malaria:چهار نوع پلازمودیم که سبب ملاریا انسانی میگردد: • P. falciparum -- malignant tertian malaria. • P. vivax -- benign tertian malaria. • P. malariae -- quartan malaria. • P. ovale -- tertian malaria. • پلازمودیم فلسیفارم – ملریا سه یک خبیث • پلازمودیم ویواکس – ملریا سه یک سلیم • پلازمودیم ملریا – ملریا چهار یک • پلازمودیم اوال – ملریا سه یک

23. The Malaria Pathogen Life Cycle Is Complexسکل حیاتی پتوجن ملریا مغلق است • The primary (or sexual) cycle is in the mosquito. • Parasites ingested from an infected host develop into sexual forms which mate & reproduce. • Infective forms migrate to the mosquito’s salivary glands where they are introduced into the next host while the mosquito is feeding. • سکل ابتدایی (ویا جنسی) در عضویت پشه است. • پرازیتها از میزبان ملوث گرفته شده و در اشکال جنسی تکثر وانکشاف نموده دوباره تولید میگردد. • اشکال ملوث شده به غدوات لعابیه پشه مهاجرت نموده که از آنجا به میزبان بعدی انتقال یافته البته زمانیکه پشه تغذی مینماید.

24. The Malaria Pathogen Life Cycle Is Complexسکل حیاتی پتوجن ملریا مغلق است • The secondary (asexual, generative) cycle occurs in humans. • The pathogens initially enter cells in the liver where they continue their development. • The parasites then emerge and invade red blood cells. Once in the red blood cells they multiply asexually and produce huge numbers of parasites, which attack additional red blood cells. • سکل ثانوی (غیر جنسی, تولیدی ) در نزد انسانها رخ میدهد. • پتوجنها داخل حجرات کبدی شده یعنی درمحل که آنها به نشونمای خود ادامه میدهد. • بعدآ پرازیت ها بیرون آمده وحجرات سرخ خون را مورد حمله قرار میدهد. در داخل حجرات سرخ خون بشکل غیر جنسی تکثر نموده و تعداد زیادی از پرازیت ها را تولید نموده, و حجرات دیگری سرخ خون را مورد حمله قرار میدهد.

26. Symptomsاعراض • Symptoms occur when red blood cells (RBCs) rupture to release pathogens that have multiplied within them. • When enough RBCs are affected, anemia develops. • زمانیکه حجرات سرخ خون (RBCs) پاره پتوجنهای دیگر را آزاد ودر داخل آن تکثر نماید اعراض مرض شروع میگردد. • زمانیکه حجرات کافی سرخ خون (RBCs) متآثر گردید در اینصورت کم خونی انکشاف مینماید.

27. Symptomsاعراض • In falciparum malaria, RBCs “stick together” causing blocked capillaries, which then rupture -- When this happens in the brain, cerebral hemorrhage may cause brain damage and/or death. • The liver and spleen may also become grossly enlarged. • در ملریا نوع فلسیفارم, حجرات سرخ خون (RBCs ) باهمدیگر چسپیده, وسبب بندش در عروق شعریه, وبلاخره سبب پاره شده آن میگردد – درصورتیکه این حادثه در دماغ رخ دهد, سبب خونریزی های دماغی ویا مرگ انسان میشود. • کبد و پانقراس نیز ممکن است به شکل واضیح بزرگ گردند.

28. Symptomsاعراض • Commence 10-28 days after an infective mosquito bite. • Initially anorexia, headache, fever, flu-like symptoms. • After a period, RBCs rupture to release pathogens at the same time, each 2 or 3 days, depending on the species. • Release causes chills, high fever & profuse sweating. • اعراض 10-28 روز بعد از گزیدن توسط یک پشه ملوث آغاز میگردد. • اعراض چون بی اشتهایی, سردردی, واعراض مانند انفلونزا موجود میباشد. • در عین زمان بعد از یک مدت زمان حجرات سرخ خون (RBCs ) پاره شده و پتوجنها را رها میناید, البته هر دو یا سه روز بعد آنهم مربوط به نوع میباشد. • این رهایی سبب تب بلند, لرزه, و عرق فراوان میگردد.

29. Symptomsاعراض • Other symptoms may include headaches, nausea, vomiting, muscle & joint pains • Over time -- anemia, cerebral hemorrhage, impaired liver function. • اعراض دیگر ممکن شامل سردردی, دلبدی, استفراغ, دردهای عضلی و مفصلی میباشد. • بعد از گذشت زمان – کم خونی, خونریزی های دماغی, تخریب وظایف کبدی میباشد.

30. Treatmentتداوی • Chloriquineکلوروکین • Primaquineپریماکین • Doxycyclineدوکسی سایکلین

31. Malaria Distributionپخش و سرایت ملریا

32. Epidemiologyاپیدیمولوژی • Malaria is widespread throughout the tropical countries of the world. • Transmission can also occur by blood transfusions & hypodermic needles. • Communicability lasts as long as malaria pathogens are in the blood. • Susceptibility is universal, but a previous case gives some protection. • Diagnosis is by finding malaria pathogens in blood by examination of blood smears, or from symptoms. • ملریا در سرتاسر مناطق حاره (گرم سیر) جهان بشکل گسترده دریافت میگردد. • سرایت مرض از طریق نقل الدم و سوزن های تحت الجلدی صورت میگیرد. • قابلیت ارتباط پذیری (دوام سرایت مرض) مانند پتوجنهای ملریا در خون طولانی میباشد. • حساسیت عمومی بوده, اما مصابیت قبلی سبب محافظه شدن فرد شده میتواند. • تشخیص به اساس معاینه خون و دریافت پتوجن ملریا در خون و یا نظر به علایم صورت میگیرد.

33. Vectorحامل • Malaria is biologically transmitted only by certain species of Anopheles mosquitoes • Most Anopheles cannot transmit malaria. • There are 6 main Anopheles vectors in Afghanistan: • a. Anopheles superpictus • b. A. culicifacies • c. A. stephensi • d. A. hycranus • e. A. pulcherrimus • f. A. fluviatilis • ملریا بشکل بیولوژیکی و تنها ذریعه انواع معین پشه انافیل سرایت مینماید. • بسیاری انواع پشه های انافیل ملریا را سرایت نمی نماید. • شش نوع ناقل پشه انافیل در افغانستان موجود است: • a. Anopheles superpictus • b. A. culicifacies • c. A. stephensi • d. A. hycranus • e. A. pulcherrimus • f. A. fluviatilis

34. Preventionوقایه • Personal protection from Anopheles mosquito bites -- including use of repellents & chemoprophylaxis. • Reduction of host habitat (if feasible). • Pesticides for vector control (if feasible). • Education on how & when to use the above. • محافظه شخصی ازگزیدن پشه – شامل استفاده مواد کیمیاوی زننده و واکسین میباشد. • کاهش دادن مسکن میزبان (اگر امکان پذیرباشد) • حشره کشها برای کنترول حامل (اگر امکان پذیر باشد) • آموزش وتعلیم افراد در مورد طرز وزمان استفاده مواد فوق.

35. Questions? سوالات

36. Denguمرض استخوان شکن * • An acute, febrile illness caused by an arbovirus & transmitted by mosquitoes. • A simple 3-factor vector-borne disease. • There are 4 serological types (serotypes) & two clinical forms: • Benign (Classical) Dengue, or “breakbone fever.” • Dengue Hemorrhagic Fever (DHF) or Dengue Shock Syndrome (DSS). • یک بیماری حاد, وتب دار بوده, وایرس نوع arbo سبب آنرا تشکیل داده و توسط پشه انتقال میگردد. • مرض ساده سه فکتوری حامل است. • چهار نوع سیرولوژیک (serotypes) و دو شکل کلینیکی وجود دارد: • دینگو سلیم (کلاسیک) ویا تب استخوان شکن. • Dengue Hemorrhagic fever (DHF) (تب خونده دینگو) ویا سندروم شاک دینگو (DSS). *Dengu یک مرض انتانی است که توسط تب بلند و درد عضلی و مفصلی مشخص میگردد.

37. Symptomsاعراض • Benign dengue symptoms include: • Fever (101°F). • Severe headache, muscle & joint pain (“breakbone”) & sometimes a flat rash. • Commence 5 - 6 days after the infective mosquito bite & last 5 - 7 days. Recovery is usually uneventful. • Patients are infective to another mosquito 1 - 4 days after their symptoms occur. • اعراض دینگو سلیم عبارتند از: • تب در حدود (101 درجه فارنهایت) • سردردی شدید, درد های عضلی و مفصلی (استخوان شکسته) و بعضی اوقات سرخی های هموارجلدی نیز دیده میشود. • اعراض 5-6 روز بعد از گزیدن توسط پشه ملوث آغاز یافته, البته در 5-7 روز اخیر. بهبودی اکثرآ بدون کدام حادثه میباشد. • مریضانیکه توسط پشه دیگر ملوث شده اند اعراض 1-4 روز بعد بوجود مییاید.

38. Symptomsاعراض • DHF & DSS symptoms include: • Bleeding of the gums, nosebleeds, gastrointestinal bleeding, & dengue shock syndrome. • Death is most often due to internal bleeding or shock. • اعراض DHF و DSS عبارتند از: • خونریزی بیره ها, خونریزی انفی, خونریزی های معدی معایی, و سندروم شاک دینگو. • علت اصلی مرگ را اکثرآ خونریزی های داخلی و شاک تشکیل میدهد.

39. Hemorrhaging -- on arm of child خونریزی در قسمت ساعد یک طفل

40. Treatmentتداوی • Classical dengue • None • Supportive, TLC – aspirin is not advised • DHF/DSS • Intravenous (IV) transfusions & fluids to prevent shock, & with corticosteroids. • دینگو نوع کلاسیک • ندارد • حمایوی, TLC – aspirin توصیه نمیگردد. • DHF/DSS • نقل الدم, تطبیق مایعات وریدی جهت وقایه شاک و کورتیکوستیروئید.

41. Epidemiologyاپیدیمولوژی • Found throughout much of the tropical world, particularly in Mexico, Caribbean, central America, west Africa, & south Asia. • Dengue Hemorrhagic Fever kills thousands of south Asian children annually. • در مناطق حاره جهان ماننده مکسیکو, کارابین, امریکای مرکزی, افریقای غربی, و آسیای جنوبی دریافت میگردد. • تب هیموراژیک دینگو(DHF) در آسیای جنوبی سالانه هزاران کودک را از بین میبرد.

42. Epidemiologyاپیدیمولوژی • Transmitted by the bite of infective Aedesspecies mosquitoes, principally Aedesaegypti. • توسط نیش پشه ملوث نوعAedes سرایت مینماید, اساسآ توسط Aedes نوع مصری.

43. Vectorحامل • Aedesaegypti, yellow fever mosquito • Daytime biter, weak flyer, never found more than about 400 meters from human habitation • Not able to overwinter in cold areas. • Larvae are found in water in artificial containers: cans, rain gutters, & particularly rubber tires. • Aedes نوع مصری, پشه تب زرد. • از طرف روز نیش زده, بشکل ضیف پرواز میکنند, اکثرآ از محل بودوباش انسانها در حدود 400 متر فاصله میداشته باشند. • قادر نیستند که در مناطق سرد امرار حیات نمایند. • لاروا در بین آب در داخل ظروف مصنوعی دریافت میگردد: قطی ها, فاضل آب بارارن, تایر های فرسوده شده.

45. Vectors =حامل Aedesaegypti Aedesalbopictus Epidemiology of Dengue اپیدیمولوژی دینگو

46. Preventionوقایه • Personal protection from mosquito bites • Isolating infective people from mosquito vectors • Reduction of mosquito habitat (if possible & feasible) • Pesticides (if feasible) • Education about the above. It’s #1!!! • محافظه شخص از گزیدن پشه • تجرید افراد مصاب شده از ناقل پشه • تقلیل محل زیست پشه (اگر ممکن وامکان پذیز باشد) • حشره کشها (اگر ممکن باشد) • آموزش وتعلیمات افراد در رابطه به موضعات فوق الذکر. که این شماره 1!!!

47. The ArboviralEncephalitidesانسفالیدزناشی از Arboviral“Arthropod Borne Viruses” = Arbovirusوایرس موجود در خزنده گان= Arbovirus

48. The ArboviralEncephalitides...انسفالیدزArboviral .... • Acute infections of the brain and/or spinal cord • Encephalitides is the plural of encephalitis -- includes more than one encephalitic disease. • Complex four-factor vector-borne diseases. • May be mild to fatal • انتان حاد دماغ ویا نخاع شوکی را گویند. • انسفالیدز در حقیقت جمع انسفالیت را گویند – و شامل اضافه تر از یک مرض انسفالیتیک میباشد. • یک مغلق از سه فکتور عامل مرضی در خون میباشد • درجه وخامت مرض ممکن است متوسط تا شدید یا کشنده باشد.

49. The ArboviralEncephalitides...انسفالیدزArboviral .... • There are over 100 arboviruses that produce disease in humans. • Transmission is by the bite of an infected arthropod (including mosquitoes, sand flies, ticks) • اضافه تر از صد نوع arbovirusesها موجود است که سبب ایجاد مرض در نزد انسانها میگردد. • سرایت مرض از طریق گزیدن یک خزنده مصاب (ماننده پشه, حشرات خون مکن, و کنه ها ) صورت میگیرد

50. Mosquito-borne Encephalitidesانسفالیدز ناشی از پشه • In the Afghanistan there are several types : • Japanese Encephalitis Infections may occur nationwide. • Sindbis Fever Probably not endemic nationwide. • West Nile Virus Probably not endemic to Afghanistan but may be more common in desert environments. • در افغانستان چندین نوع آن موجود است: • انتانات انسفالیدز نوع جاپانی ممکن در سرتاسر کشور رخ دهد. • تب Sindbisاحتمالآ در سرتاسر کشور اندیمیک نمیباشد. • وایرس West Nile احتمالآ در افغانستان بشکل اندیمیک بوده اما در محیط دشت و صحرا شایع میباشد.