Biomassa als duurzame energiebron voor de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

1. Biomassa als duurzame energiebron voor de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Eindresultaat 5 juli 2010 Çağla Kirmit Afstudeerstage

2. Inhoud • Aanleiding • Doelstelling • Onderzoek • Resultaat inventarisatie • E-Land keten model • Conclusie • Aanbevelingen • Vragen

3. Aanleiding • Gebiedsplatform Alblasserwaard-Vijfheerenlanden • 2007: • 30% reductie broeikasgas uitstoot in 2020 ten opzichte van 1990; • aandeel duurzame energie verhogen naar 20% vermeden fossiele energie in 2020; • tempo energiebesparing verhogen naar 2% per jaar.

4. Aanleiding • 40 MW duurzame energie (13 windmolens, 3 MW) • Voorkeur: windenergie • Alternatief: biomassa

5. Beeld van soorten en hoeveelheden Haalbaarheid & duurzaamheid van biomassa voor energie opwekking Bijdrage aan doelstelling Provincie en Gemeenten uit Merwedezone Duurzaamheid Ecologisch landschapsbeheer Beeld van belangen Doelstelling

6. Inventarisatie Analyse Visie Vragenlijst Gebiedsanalyse Literatuuronderzoek Resultaat inventarisatie Literatuuronderzoek Toepassen E-Land keten model Onderzoek

7. Duurzaamheid Duurzame ontwikkeling (Brundtland, 1987): “Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder dat daarmee de behoeften van toekomstige generaties, zowel hier als in andere delen van de wereld, in gevaar worden gebracht.”

8. Duurzaamheid NTA 8080:2009 ‘Duurzaamheidscriteria voor biomassa ten behoeve van energiedoeleinden’ • Criteria • broeikasgasemissies • concurrentie met voedsel en lokale toepassingen biomassa • biodiversiteit • milieu • welvaart • welzijn

9. Duurzaamheid Principe 1: De broeikasgasbalans van de productieketen en toepassing van de biomassa is positief. Criterium 1.1: Emissiereductie van broeikasgassen over gehele keten ten opzichte van referentiesituatie.

10. Duurzaamheid

11. Duurzaamheid Principe 5: Bij de productie en verwerking van biomassa blijven de bodem en de bodemkwaliteit behouden of worden ze verbeterd Criterium 5.2: Bij productie en verwerking van biomassa ‘best practices’ toepassen om bodem en bodemkwaliteit te behouden of te verbeteren

12. Duurzaamheid • Metingen uitvoeren • bodem organische stof • pH • stikstof (N) • fosfor (P) • kalium (K) • Maatregelen nemen • Bevindingen documenteren

13. Inventarisatie • Vragenlijst • Landschapselementen (bos, laanbomen, bermen, natuurterreinen, sloten, stedelijk groen) • Biomassa via inzameling • Biomassa van agrariërs • Zonne-energie • Windenergie

14. Resultaat Inventarisatie • Houtige biomassa • Bos Totaal 160 ton (374 m3) • Laanbomen Brand/ vezel hout 1.500 ton (119 009) (3.500 m3) Tak en top hout 1.360 ton (3.200 m3) • Sloophout B 1.106 ton(2.500 m3) • Sloophout C 306 ton (700 m3)

15. Resultaat Inventarisatie • Niet-houtige biomassa • Bermen 940 ton • Sloten 199 ton • Plantsoen afval 5 ton • Bladafval 100 ton • Tuin afval 551 ton (529 ton wordt compost) • Mest 9800 m3 • Overjarig hooi 156 m3

17. Resultaat Inventarisatie

18. Conclusie Inventarisatie • Meer houtige biomassa • Genoeg gegevens huidige keten • Genoeg houtige biomassa • Case ontwikkelen • E-Land keten model toepassen

19. Conclusie Inventarisatie • Belangstelling • Voorstellen: • melkpoederfabriek Vreugdenhil (Gorinchem) • asfaltproductie Hoogblokland B.V. (Giessenlanden) • zwembad

20. E-Land Keten Model • Wat kan het? • Welk resultaat geeft het? • People • Planet • Profit • Alleen hout

21. Beetsterzwaag

22. Keten Keuze • Zwembad De Duikelaar • Warmtevraag 1.500 MWh per jaar • binnenbad & buitenbad • Stedelijk groen + laanbomen Hardinxveld-Giessendam • Laanbomen Gorinchem • Landschappelijke beplanting agrariërs

23. Keten Keuze • Agrariërs: • €50 per ton • Gemeente Hardinxveld-Giessendam: • besparing van transport naar Dordrecht (18 km) • besparing verwerkingskosten (± € 22,50 per ton) • aardgas kosten

24. Keten Keuze • Referentie CV <-> Houtketen • 50% van gemeentelijk onderhoud • 50% van landschappelijk onderhoud

25. Resultaat E-Land People

26. Resultaat E-Land People • Totaal 660 uur • oogst 241 uur; • onderhoud ketel 104 uur • projectbegeleiding 52 uur • transport agrariërs 40 uur • opslag 29 uur

27. Resultaat E-Land Planet Referentie CV: 326,5 ton CO2 per jaar • Bij verbranding (321,4) Houtketen: 48,0 ton CO2 per jaar • Bij houtketel (33,6) • Oogst agrariërs (8,2) • Oogst gemeenten (6,4)

28. Resultaat E-Land Profit • 50% gemeentelijk onderhoud + 50% landschappelijk onderhoud; • 100% gemeentelijk onderhoud; • 100% landschappelijk onderhoud. Verdienruimte: • €27.414 • €52.166 • €10.128

29. Resultaat E-Land Profit • Gevoeligheidsanalyse • invloed prijs houtketel op kostprijs warmte • invloed voorbewerkingkosten gemeentelijk biomassa op kostprijs warmte

30. Resultaat E-Land Profit

31. Resultaat E-Land Profit

32. Conclusie • Warmtevraag voorzien • Houtketen haalbaar & duurzaam • Voldoen aan NTA 8080:2009 is mogelijk • Bijdrage aan doelstelling Advies: lokale initiatieven ontwikkelen en ondersteunen

33. Aanbevelingen • Concrete actiepunten opstellen • Samenwerkingen: • initiatieven ontwikkelen + ondersteunen; • onderhoud aan landschappelijke beplantingen stimuleren; • logistiek systeem ontwikkelen. • Dataprogramma voor totaal beeld • Mogelijkheden niet-houtige biomassa onderzoeken

34. Samenvatting • Inventarisatie • Case • E-Land • Conclusie: haalbaar + duurzaam

35. Vragen • ? Bron: Landschapsbeheer Zuid-Holland