Planowanie energetyczne w gminie i instytucjach publicznych.

1. Planowanie energetyczne w gminie i instytucjach publicznych. Jacek Walski AM PREDA Poznań, 7 lipca 2008 r.

2. Plan prezentacji • Podstawy . 2. Zmiany. • Modele. slajdy od 3-38

3. Uwarunkowaniaformalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w energię • ustawa o samorządzie gminnym (1990) • ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym (1994) • ustawa o gospodarce komunalnej (1996) • ustawa o utrzymaniu czystości porządku w gminach (1996) • ustawa Prawo energetyczne (1997) • ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę zbiorowym odprowadzaniu ścieków (2001) • ustawa Prawo ochrony środowiska (2001) • ustawa o odpadach (2001) • ustawa o partnerstwie publiczno – prywatnym (2005) • Ustawa o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (1998) • „Polityka energetyczna Polski do 2025 roku” • „Polska 2025 – długo okresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju” • „Strategia rozwoju województwa” • „Regionalna strategia energetyki ze szczególnym uwzględnieniem źródeł odnawialnych”

4. Gminne planowanie energetyczne.

5. Gminne planowanie energetyczne.

6. Gminne planowanie energetyczne.

7. Zmiany w ustawie Prawo Energetyczne. Projekt ustawy z dnia 10.01.2008 r. o zmianie ustawy Prawo Energetyczne, ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

8. Zmiany w ustawie Prawo Energetyczne Art. 13 -16. Gminy nieodpłatnie udostępnią przedsiębiorstwom energetycznym informacje niezbędne do opracowania planu rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego na okres nie mniejszy niż 5 lat (elektroenergetyka) i nie mniejszy niż 3 lata (inne) oraz prognozy bezpieczeństwa obejmujące okres 15 lat i zawierające: • Zakres wytwarzania i dostarczania energii. • Przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy istniejących lub budowy nowych źródeł energii. • Preferencje w zakresie typu i wielkości jednostek wytwórczych, ich lokalizacji oraz nośnika energii wykorzystywanego do wytwarzania energii elektrycznej.

9. Zmiany w ustawie Prawo Energetyczne Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej występuje o opinię do właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta) dotyczącą spójności projektu planu, o którym mowa w ust. l albo ust. 2a, z założeniami i planami, o których mowa w art. 19 i 20, oraz z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a także przedkłada właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) uzgodniony albo zatwierdzony plan.

10. Zmiany w ustawie Prawo Energetyczne art. 17 otrzymuje brzmienie: „Samorząd powiatu uczestniczy w planowaniu zaopatrzenia w paliwa gazowe, energię elektryczną i ciepło na obszarze powiatu w zakresie koordynacji współpracy pomiędzy gminami i opiniowania projektów założeń, o których mowa w art. 19 ust. 1, oraz ich zgodności z polityką energetyczną państwa określoną w dokumencie, o którym mowa w art. 15a."

11. Zmiany w ustawie Prawo Energetyczne art. 18 otrzymuje brzmienie: • Do zadań własnych gmin w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy planowanie i organizacja zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe na obszarze gminy. 2. Gmina realizuje zadanie, o którym mowa w ust. 1, zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy z uwzględnieniem polityki energetycznej państwa określonej w dokumencie, o którym mowa w art. 15 a i planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych, o których mowa w art. 16 ust.1 i 2a. 4. Gmina uwzględnia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego plany rozwoju przedsiębiorstw energetycznych, o których mowa w art..19 ust. 8.

12. Zmiany w ustawie Prawo Energetyczne Art. 19 ust. 2 przyjmuje brzmienie: Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy na okres 15 lat. Projekt założeń podlega aktualizacji co 5 lat.

13. Zmiany w ustawie Prawo Energetyczne Art. 11 Ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne, ustawy – Prawo ochrony środowiska i ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, brzmi: Uchwalenie przez gminę pierwszych założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, powinno nastąpić w terminie: • 3 lat od wejścia w życie niniejszej ustawy –w gminach, które nie uchwaliły z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy tych założeń, • 5 lat od wejścia w życie niniejszej ustawy – w gminach, które uchwaliły z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy te założenia.

14. Opinia o zmianach w ustawie PE. Obowiązek opracowania Powiatowego i Wojewódzkiego Programu Rozwoju Energetyki. Rola powiatu – kreacja, koordynacja i opinia w zakresie współpracy pomiędzy gminami w kontekście PPRE Rola samorządu wojewódzkiego – doradztwo i opinia w zakresie spójności z WPRE i Polityką Energetyczną Państwa. Rola gminy – stymulacja proekologicznych i efektywnościowych energetycznie postaw społecznych (utworzenie stanowiska Gminnego (Powiatowego) Energetyka.

15. Polityka Energetyczna Państwa Ministerstwo Gospodarki zakłada, że do końca 2008 r zostanie przyjęta przez rząd „Polityka energetyczna Polski do 2030 roku” Zakłada się, iż dokument będzie zawierać programy wykonawcze, m.in. czysty węgiel, program rozwoju energetyki jądrowej, program prywatyzacji, program rynek energii i program wzrost konkurencyjności.

16. Energetyka odnawialna. Polska będąc członkiem Unii Europejskiej podpisała tzw. „Pakiet 3 x 20” Oznacza to, że zobowiązaliśmy się do: • Ograniczenia emisji dwutlenku węgla o 20 % w odniesieniu do emisji w 1988 r. (protokół z Kioto) • Ograniczenia zużycia energii o 20 % w odniesieniu do 2005 r. • Wprowadzenie do systemu energetycznego 20 % energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii Decyzją Komisji Europejskiej z dnia 23.01.2008 r. Polska do roku 2020 wprowadzi do systemu energetycznego 15 % energii pochodzącej z OŹE. Prawnie wiążące cele dla Krajów Członkowskich w 2020. Dla Polski: • Docelowa redukcja w sektorach nie objętych system handlu emisjami w odniesieniu do 2005 r. – 14 % (Zakłady przemysłowe emitujące mniej niż 10 000 ton CO2 rocznie) • Udział energii odnawialnej w całości produkcji energii wymagany do 2020 r. – 15 %

17. Gminne planowanie energetyczne. UCZESTNICY PLANOWANIA ENERGETYCZNEGO Samorząd i władze gminy Operator Systemu Dystrybucyjnego Reprezentuje interesy wspólnoty Kieruje się kryteriami ekonomicznymi

18. Gminne planowanie energetyczne.Zadania. • koordynowanie planowania energetycznego, • kreowanie polityki energetycznej, • zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego na obszarze gminy, • zapewnienie zrównoważonego rozwoju w zakresie ochrony środowiska, • zabezpieczenie potrzeb i interesów wspólnoty gminnej.

19. Gminne planowanie energetyczne.Od czego zacząć? O zamiarze sporządzenia opracowania poinformować Urząd Marszałkowski i tam uzyskać materiały które mogą być przydatne w trakcie pracy nad „Projektem…”. Zbadać informacje historyczne wskazujące jakie źródła energii wykorzystywane były na określonym terenie. Wybrać osobę lub zespół pracujący nad opracowaniem w imieniu urzędu. Zgromadzić i uporządkować korespondencję z zakładami energetycznymi działającymi na terenie gminy. Zebrać wszystkie dokumenty odnoszące się wprost do opracowania, sporządzone w okresie 10 lat wstecz. Wybrać firmę opracowującą dokument. Najważniejszym kryterium wyboru – zbadanie opracowań dotychczas sporządzonych i referencje jakie firma posiada.

20. Gminne planowanie energetyczne.Czego wymagać? DIAGNOZY stanu aktualnego poprzez: • inwentaryzację istniejących systemów energetycznych • ocenę zasobów i możliwości wykorzystania energii odpadowej, OZE oraz budowy układów kogeneracyjnych, • podziału gminy na jednostki bilansowe, • informacji uzupełniających niezbędnych dla uzyskania odpowiedniego poziomu wiarygodności analiz.

21. Gminne planowanie energetyczne.Czego wymagać? Propozycji działań w zakresie: • przedsięwzięć racjonalizujących zużycie energii - poprzez ocenę technicznej i finansowej wykonalności, • wykorzystania lokalnych zasobów OZE, energii odpadowej - poprzez techniczną i ekonomiczną ocenę konkurencyjności, • politycznego forsowania wykorzystania lokalnych źródeł energii, • oceny możliwości i zakresu współpracy z sąsiednimi gminami, • wykorzystania lokalnych źródeł energii, połączenia systemów, wspólnych inwestycji modernizacyjnych lub budowy nowych źródeł i sieci itp.

22. Gminne planowanie energetyczne.Czego wymagać? Oceny bezpieczeństwa energetycznego, ekonomicznego oraz ekologicznego gminy. Określenia celów krótko-, średnio- i długoterminowych; opracowanie koncepcji oraz kosztów osiągania tych celów. Analizy scenariuszy realizacji celów gminy i zmian rynku energii oraz rekomendacji dla dalszych działań wynikających z założeń do planu. Opracowania programów wykonawczych.

23. Gminne planowanie energetyczne.Programy wykonawcze. • program ograniczenia emisji dwutlenku węgla, • program rozwoju infrastruktury energetycznej, • program reelektryfikacji, • program wykorzystania odnawialnych źródeł energii, • program zarządzania energią w budynkach użyteczności publicznej, • program termomodernizacji budynków, • program edukacyjno – szkoleniowy dla młodzieży, pracowników administracyjnych, podmiotów gospodarczych oraz mieszkańców, • wskazanie rozbieżności pomiędzy dotychczasowymi dokumentami planistycznymi gminy a „Projektem założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”, • analizę SWOT, • inne, charakterystyczne dla regionu.

24. Gminne planowanie energetyczne.Legislacja. Firma opracowująca Wójt, Burmistrz, Prezydent Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe OSD Przedsiębiorstwa Energetyczne Samorząd Wojewódzki Samorząd Wojewódzki Osoby i jednostki zainteresowane projektem Osoby i jednostki zainteresowane projektem Projekt planu Wójt, Burmistrz, Prezydent Wójt, Burmistrz, Prezydent Założenia do planu Rada Gminy uchwala Rada Gminy uchwala Plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe

25. Gminne planowanie energetyczne.Koszty. Od 2005 r. dokumenty o charakterze planistycznym nie mogą być finansowane przy udziale środków pomocowych. Istnieją jednak mechanizmy, które przy zastosowaniu odpowiedniego montażu finansowego pozwolą na dofinansowanie opracowania nawet do 90 % jego wartości. AM PREDA ten mechanizm zna i stosuje.

26. Model nr 1.Jakość dokumentów planistycznych „Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe” – termin wykonania. 52 wielkopolskie gminy do 5 lat od daty wejścia ustawy w życie. 174 wielkopolskie gminy do 3 lat od daty wejścia ustawy w życie. Wybór firmy. Opracowanie katalogu potrzeb • Wybór osoby, bądź zespołu • ds. opracowania • Koszt opracowania.

27. Jakość dokumentów planistycznych. Zagrożenia. • brak identyfikacji konieczności sporządzenia opracowania • źle sformułowana specyfikacja istotnych warunków zamówienia • zły wybór firmy opracowującej dokument • brak w urzędzie odpowiednio przygotowanej osoby do współpracy z firmą opracowującą dokument • brak współpracy pomiędzy wydziałami w urzędzie • brak współpracy pomiędzy urzędem a opracowującym dokument • źle wykonana inwentaryzacja powoduje złą diagnozę i nieadekwatne scenariusze • brak programów wykonawczych • brak ze strony urzędu bieżącej kontroli działań firmy wykonującej opracowanie.

28. Jakość dokumentów planistycznych. Zagrożenia. Efekt: • Powstaje autorskie opracowanie firmy wykonującej zlecenie, napisane językiem niezrozumiałym dla działaczy samorządowych i dla członków wspólnoty samorządowej. • Potencjalny „półkownik”.

29. Jakość dokumentów planistycznych. Rozwiązanie. Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią.

30. Model nr 2.Spójność dokumentów planistycznych. Prawo Energetyczne wskazuje na trzy równoważne dokumenty, które stanowią podstawę prawidłowego procesu rozwoju gminy: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego IDEA Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe PLANOWANIE Plan zagospodarowania przestrzennego REALIZACJA

31. Spójność dokumentów planistycznych. Program Ochrony Środowiska Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Strategia Rozwoju Gminy Program Rozwoju Lokalnego Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe

32. Spójność dokumentów planistycznych. Strategia Rozwoju Gminy Wieloletni Plan Inwestycyjny Plan Gospodarki Odpadami. Program Poprawy Bezpieczeństwa. Program Ochrony Środowiska Program Rozwoju Turystyki Założenia (plan) zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Program Rozwoju Lokalnego

33. Spójność dokumentów planistycznych. W obrębie Urzędu każdego szczebla należy wprowadzić obowiązek międzywydziałowych konsultacji projektów założeń (planów) zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Obowiązek ten ma doprowadzić do spójnych rozwiązań zastosowanych obrębie energetyki w istniejących gminnych dokumentach planistycznych.

34. Model nr 3.Zarządzanie energią. A gdzie zarzadzanie energią?

35. Trudny proces podjęcia decyzji. Wprowadzenie zarządzania energią: analiza aktualnej sytuacji energetycznej inwentaryzacja i ocena wyposażenia decyzja Analiza i ocena TAK NIE Raport ze wskazaniem działań Realizacja zaleceń

36. Zarządzanie energią. Energetyk komunalny.

37. Zarządzanie energią. Energetyk komunalny – to gwarancja: • ekonomizacji energetyki, • racjonalizacji zużycia energii, • wymuszania dbałości o środowisko naturalne, • realizacji energetycznych potrzeb, • wprowadzania nowych technologii, • bezpieczeństwa energetycznego, • edukacji społecznej.

38. Zarządzanie energią. Outsourcing zadań energetyka komunalnego – to również gwarancja: • ekonomizacji energetyki, • racjonalizacji zużycia energii, • wymuszania dbałości o środowisko naturalne, • realizacji energetycznych potrzeb, • wprowadzania nowych technologii, • bezpieczeństwa energetycznego, • edukacji społecznej.

39. Kontakt AM PREDA ul. Korczaka 4/8 46-040 Ozimek Tel. +48 77 544 99 20 Tel. + 48 505 44 99 60 Fax +48 77 544 97 23 E-mail: preda@preda.pl www.preda.pl