Maria Skłodowska-Curie

1. Maria Skłodowska-Curie

2. Maria Salomea Skłodowska-Curie(ur. 7 listopada 1867 w Warszawie, zm. 4 lipca 1934 w Passy) – fizyczka, chemiczka, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla[2]. • W 1891 roku, Maria Skłodowska wyjechała z Polski (Królestwa Polskiego) do Paryża, by tam kontynuować studia na Sorbonie (na ziemiach polskich w XIX w. kobiety nie mogły studiować, a i we Francji było to rzadkością); następnie rozwinęła tam swoją karierę naukową. Była prekursorką nowej gałęzi chemii – radiochemii. Do jej dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków – radu i polonu. Z jej inicjatywy prowadzono także pierwsze badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości. Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe, po raz pierwszy w roku 1903 z fizyki wraz z mężem i Henrim Becquerelemza badania nad odkrytym przez Becquerela zjawiskiem promieniotwórczości, po raz drugi w 1911 roku z chemii za wydzielenie czystego radu i badanie właściwości chemicznych pierwiastków promieniotwórczych. Jest jedyną kobietą, która tę nagrodę otrzymała dwukrotnie, a także jedynym uczonym w historii uhonorowanym Nagrodą Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauk przyrodniczych. Jest ona też jedyną kobietą, która spoczęła w paryskim Panteonie w dowód uznania zasług na polu naukowym. • Żona Pierre’a Curie, matka Ève Curie i Irène Joliot-Curie.

3. Odkrycia • Maria podejmując prace naukowe nad promieniowaniem odkrytym przez Becquerela zastosowała przede wszystkim zamiast kliszy fotograficznej używanej przez uczonego bardzo czuły elektrometr. Dzięki tej modyfikacji stwierdziła, że natężenie promieni Becquerela zależy od zawartości uranu w próbce i jest do niej proporcjonalne. To spostrzeżenie umożliwiło jej wyciągniecie słusznego wniosku, że jest ono właściwością atomową uranu. Kolejnym osiągnięciem Marii było udowodnienie, że poza uranem także tor emituje promieniowanie. Następnie Maria Curie dowiodła, że emisja promieniowania niektórych minerałów zawierających uran (blendasmolista, chalkolit czy autunit) jest znaczne silniejsza niż wynikałoby to z zawartości uranu w ich składzie. Ponieważ znała skład chemiczny chalkolitu[Cu(UO2)2(PO4)2·(8–12)H2O] stwierdziła, że tylko uran jest pierwiastkiem promieniotwórczym w tym minerale. Wysunęła więc słuszną hipotezę, że minerał ten musi zawierać domieszkę nowego, nieznanego pierwiastka chemicznego. Maria otrzymała w laboratorium chalkolit i udowodniła tym samym, że syntetyczny chalkolit emituje słabsze promieniowanie. Był to dowód eksperymentalny na istnienie nowego pierwiastka chemicznego. Do badań Marii dołączył Pierre Curie. Małżonkowie Curie opracowali metodę wskaźników promieniotwórczych, dzięki czemu określili zdolność promieniowania nowego pierwiastka. Za pomocą przemian chemicznych otrzymali nowy, nieznany dotąd pierwiastek chemiczny. 18 lipca 1898 roku przedstawili dzieło naukowe, w którym donosili o odkryciu polonu (symbol Po, liczba atomowa 84), pierwiastka nazwanego na cześć Polski. Na kolejny sukces małżonkowie Curie nie musieli zbyt długo czekać. 26 grudnia 1898 roku wspólnie z Gustawem Bémontem donieśli o odkryciu kolejnego pierwiastka chemicznego – radu (symbol Ra, liczba atomowa 88). • Małżonkowie Curie zbadali promieniowanie emitowane przez rad i polon, stwierdzając m.in., że związki promieniotwórcze świecą, sole radu wydzielają ciepło, zabarwiają porcelanę i szkło, promieniowanie przechodzi przez powietrze i pewne ciała, że może przekształcić tlen cząsteczkowy (O2) w ozon (O3). Pierre Curie poddał swoje ramię kilkugodzinnemu działaniu radu, a powstałą trudno gojącą się ranę obserwował i opisał. Za swoje prace małżonkowie Curie zostali wyróżnieni licznymi nagrodami m.in. Plante, Lacaze, Gegner, Osiris, Medalem Davy. W 1903 roku Maria przedstawiła tezy swojej rozprawy doktorskiej pt. „Badanie ciał radioaktywnych”. W sierpniu tego roku urodziła drugą córkę, która zmarła po porodzie. • W roku 1903 Maria i Pierre Curie otrzymali wspólnie z Becquerelem Nagrodę Nobla z fizyki. 6 grudnia 1904 roku Maria urodziła druga córkę, Ewę – przyszłą biografkę matki, pianistkę i działaczkę pokojową.

4. Pierre Curie • Był synem lekarza, Eugene Curie i Sophie-Claire z d. Depouilly. Miał starszego brata Jacques'a, obaj studiowali fizykę na Sorbonie. 25 lipca 1895 roku zawarł małżeństwo z Marią Skłodowską. • Zajmował się badaniem kryształów i promieniotwórczości. W roku 1880 (wraz ze bratem Jacques'em) odkrył zjawisko piezoelektryczne. Wraz z żoną Marią Skłodowską-Curie w roku 1898 odkrył pierwiastki rad i polon. Gdy zaczęto stosować rad do walki z rakiem, Pierre Curie przeprowadził na sobie pierwsze doświadczenia. W roku 1903 otrzymał wraz z żoną Nagrodę Nobla z fizyki. • W roku akademickim 1904-1905, został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Paryskiego na Wydziale Matematyczno-Fizycznym. W 1905 roku został członkiem Francuskiej Akademii Umiejętności. • Zginął śmiercią tragiczną, przejechany przez konny wóz ciężarowy, w czasie przebiegania przez ul. Dauphine w Paryżu. • Miał dwie córki Ève i Irène. Irène odkryła wraz z mężem Frédérikiem Joliot-Curie sztuczną promieniotwórczość, za co dostała Nagrodę Nobla w 1935 roku.

5. Ciekawostki

6. Dziękujemy za uwagę  • Wykonali: • Anna Maria Pochodaj • Gabriela Kiełb • Dominika Lotycz • Maciej Świętoniowski • Malwina Bartoszek • Katarzyna Czarny