BİL 110 Bilgisayara Giriş

BİL 110 Bilgisayara Giriş Donanım 1 (Hardware 1) Öğrt. Gör. Ahmet Cengizhan Dirican Bilgisayar Müh. Böl.

İçerik Anakart (Mainboard) Merkezi İşlem Birimi (CPU) Bellek (Geçici Bellek) (RAM)

ANAKART

Anakart: Temel Bilgiler • Anakart bilgisayarların temel BDK’sını oluşturur. • BDK: Baskılı Devre KArtı • Çok katmanlıdır • Bu kabloların oluşturduğu bir otoyol gibidir(BusSystems) . • Bu kablo otoyollarına iz (traces) denir. • Bilgisayarların hayati öneme sahip temel bileşenin oluşturan anakart diğer bileşenlere bağlantı sağlayarak bir arada çalışmalarını sağlar. • Güç kaynağından gelen gücü sisteme dağıtır. • Tüm donanımsal birimler anakarta bağlanırlar. • Çevre birimleri için portoların çoğunu sunar.

Dahili Onboard Bileşenler • Kullanıcılara ana kartların üzerinde yerleşik olarak gelen aygıtlara dahili bileşenler denir. • Bunlar temelde ana kartın üzerinde olmak zorunda değildir. • Genelde bilgisayarların maliyeti azaltmak için ana kartların üzerine yerleştirilirler. • Dahili olarak ana kartla gelen bileşenler genelde şunlardır. • Ses Kartı • Ağ Kartı • FireWire Denetleyicileri • RAID Denetleyicisi • Ekran Kartı • Bu bileşenlerin destekledikleri ve kullanılabilen port sayısı aynı olmayabilir. • Her ana kart üreticisi kendi seçtiği bileşenleri kullanabilir.

Merkezi İşlem Birimi (CPU)

Temel Bilgiler • CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. • CPU’lar çok zeki olmayabilir, ancak çok hızlıdır. • Sadece ikilik tabanda, 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem yaparlar. • Güncel hızları MHz veya GHz seviyeleri ile ifade edilmektedir. • CPU bilgisayarın beynidir • Tüm aritmetik işlemler • Girdi/Çıktı birimleri yönetimi • Hafıza ve HDD üzerindekibilgi akışının organize eder. • Komutları yorumlar. • Komutları işler

Programlar CPU’da Nasıl Çalışır ? Programlar, çok basit bir şekilde sıralanmış komutlardır. CPU’lar temelde makine dili ile yazılmış komutları işleyebilirler. Üst seviye diller tarafından yazılan programlar derleyiciler ile makine diline, yani işlemcinin tanıyacağı komutlar dizesi haline getirilirler. İşletim sistemleri sınırlı kaynakları zaman içerisinde dağıtarak CPU’nun belirli bir düzen içinde bu programları çalıştırmasını sağlar.

Hafıza (RAM) Geçici Hafıza

Hafıza: Temel Bilgiler • Hafıza veya bellek kelimeleri daha üst düzey ifadelerdir. • RAM bir hafıza türüdür. • CMOS, ROM, EPROM, Flash ve benzerleri de birer hafıza türüdür • Günlük kullanımda RAM, hafıza ve bellek kelimeleri yoğunlukla aynı kavramı ifade etmekte kullanılır • Doğru sınıflandırmayı bilmeniz önemlidir • Diğer hafıza birimlerine değinecek olsak da asıl konumuz bilgisayarın ana hafızası olan RAM’dir

Bellek Türleri

RAM Nedir? RAM = Random Access Memory İşlem sırasında kullanılacak verilerin saklandığı alandır Kalıcı depolama amacıyla kullanılmaz. Performans ve yazılım desteği açısından yeterli ve kaliteliRAM’e sahip olmak kritiktir derecede önemlidir

RAM Nasıl Çalışır • RAM hesap çizelgesi (excel tablosu) gibi organize edilmiştir • RAM bölümü adreslenerek, adresten okuma yada adrese yazma işlemleri yapılabilir • İşlemciler bölümünde öğrendiklerinizi hatırlamaya çalışın… • Programlar ve veriler kullanımda olmadıkları zamanlarda yığın depolama alanında tutulur • Sabit disk, USB bellek veya optik ortamlar • Talep olduğunda program yığın depolama aygıtından RAM'ekopyalanır ve ardından çalışır

RAM Ölçüm Birimleri • RAM modülleri Byte cinsinden ifade edilir • 8 bit genişliğinde = byte • 16 bit genişliğinde = word • 32 bit genişliğinde = doubleword • 256 MB, 512 MB, 1 GB modüller halinde satılırlar • Hafıza büyüklük ölçülerini tekrar hatırlayınız: • 1 Byte (B) = 8 Bit • 1 Kilobyte (KB) = 1024 Byte • 1 Megabyte (MB) = 1024 KB = 1,048,576 Byte • 1 Gigabyte (GB) = 1024 MB = 1,073,741,824 Byte • 1 Terabyte (TB) = 1024 GB = 1,099,511,627,776 Byte

Sanal Bellek / Disk Belleği Dosyası RAM OS Disk drive Game Word Browser E-mail • Windows işletim sisteminin bir özelliğidir • Sabit diskin bir bölümünün RAM gibi kullanılması için tasarlanmış özel bir dosyadır. • RAM’lerden yavaş çalışır. • Boyutu otomatik olarak ayarlı gelir ve sonradan değiştirilebilir. • Veri fizikselve sanal RAM arasında hareket edebilir • Çok sık hareket olması“disk thrashing” yani aşırı disk kullanımaneden olur. • RAM’in dahi iyi • Kullanılması ve yetmediği • durumlar için geliştirilmiştir..

RAM İhtiyacının Tespit Edilmesi • Genelde daha fazla RAM, daha fazla performans anlamına gelir. Ama bire birlik artış olmaz. • Daha fazla RAM’in gerekli olduğunu gösteren 2 belirti vardır • Özellikle birden fazla program açıkken genel sistem yavaşlığı • Aşırı sabit disk kullanımı veya “disk thrashing”… • Özellikle program geçişlerinde yavaşlama ile beraber aşırı disk kullanımı. • Kontrol etmeniz gereken iki nokta vardır • RAM boyutu önerilen düzeyde mi? • PageFile kullanımı uygulamalar açık ve kapalı olması durumunda nasıl değişiyor?

Windows İşletim Sistemi RAM Önerileri * Windows 7 sistem gereksinimleri bu slayt hazırlanırken kesin olarak açıklanmamıştır.

Doğru RAM’e Sahip Olmak • Anakartın desteklediği RAM türü ve kapasitesini öğrenmek • Kaç adet RAM modülü takılabiliyor ve kaçı boş durumda? • Desteklediği RAM hızları neler? • Önerilen marka ve modeller (QVL) listesi var mı? • Bunun için en önemli kaynak anakart kitapçığıdır • BlackBox ve CPU-Z gibi üçüncü parti yazılımları da deneyin • Tüm yuvalar doluysa düşük kapasiteli modül değiştirilebilir • Örneğin 256 MB’lık çıkarılıp 512 MB’lık modül takılabilir • Dengeli bir sistem için slotlardaki modüllerin her anlamda dengeli olması tavsiye edilir • 1 adet 512 MB, 1 adet 256 MB yerine, 2 adet 512 MB tavsiye edilir

RAM Seçiminde Hızlar • Birden fazla RAM modülü kullanıldığında, dengeli bir sistem için modüllerin de her anlamda dengeli olması tavsiye edilir • Farklı hızlarda RAM modülleri teknik olarak kullanılabilir • Ancak sistem kilitlenmesi ve veri bozulmasına neden olabilir • Kritik sistemlerde asla böyle bir şey denemeyin • Anakartın önerdiğinden daha hızlı RAM kullanabilirsiniz • RAM’ler yine de anakartın belirlediği hızda çalışır • Performansta bir artış olmaz

BİL 110 Bilgisayara Giriş