E N D
MONITORING POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO • CEL: dostarczenie informacji stanowiących podstawę do podejmowania działań zmierzających do ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery, ocena skuteczności tych działań oraz ocena stopnia zagrożenia zdrowia ludzi, a także ekosystemów przyrodniczych i obiektów technicznych ze strony zanieczyszczeń występujących w powietrzu • Główne źródła zanieczyszczenia powietrza: • elektrownie; • zakłady przemysłowe; • rozproszone źródła emisji sektora komunalno-bytowego i rolnego; • pojazdy mechaniczne.
Główne zanieczyszczenia powietrza w Polsce: • dwutlenek siarki; • tlenki azotu; • pyły; • metale ciężkie; • węglowodory. • CELE MONITORINGU • Bieżąca kontrola jakości powietrza, ocena stanu zanieczyszczeń, kontrola dotrzymywania norm dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń. • Opracowywanie planów poprawy jakości powietrza w miastach. • Ocena skuteczności realizowanych przedsięwzięć w celu zmniejszenia stopnia zanieczyszczenia powietrza.
Podejmowanie decyzji lokalizacyjnych obiektów oddziaływujących szkodliwie na otoczenie. • Prognozowanie kierunków rozwoju miast. • Ocena stopnia zagrożenia zdrowia mieszkańców. • Bieżące informacje mieszkańców miast o stanie jakości powietrza w mieście. • Prognozowanie zmian zanieczyszczenia powietrza na terenie miast, regionów. • Ocena uciążliwości obiektów mających wpływ na zanieczyszczenie powietrza. • Ocena wpływu zanieczyszczenia powietrza na zmiany w środowisku i szacowanie strat. • Budowa i weryfikacja modeli dyfuzji zanieczyszczeń w atmosferze.
EMISJA • INWENTARYZACJA EMISJI • prowadzą Wojewódz. Wydziały Ochrony Środowiska; • ewidencja wszystkich źródeł emisji na terenie województwa; • źródła punktowe, powierzchniowe i liniowe; • konieczność szacowania emisji komunikacyjnych i emisji z palenisk domowych; • eksport i import zanieczyszczeń; • POMIARY EMISJI • pomiary ciągłe - zakłady wprowadzające do atmosfery przez jeden emitor w ciągu jednej godziny: 1200 kg SO2 lub 800 kg pyłów • pomiary dwukrotnie w roku - zakłady wprowadzające do atmosfery przez jeden emitor w ciągu jednej godziny powyżej: 100kg SO2 lub 100kg pyłów • WIOŚ prowadza pomiary sprawdzające
Zadania (elementy) Monitoringu Powietrza • Badanie i ocena jakości powietrza atmosferycznego (identyfikacja obszarów przekroczeń normatywów jakości powietrza, analiza trendów). • Monitorowanie i prognozowanie jakości powietrza oraz warunków meteorologicznych dla potrzeb ostrzegania i alarmowania o sytuacjach smogowych. • Badanie chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża. • Badanie tła zanieczyszczenia atmosfery według programów: EMEP, GAW/WMO, EGAP. • Badanie stanu warstwy ozonowej nad Polską orazpomiary natężenia promieniowania UV-B.
SIEĆ KRAJOWA (PODSTAWOWA • zadania: • ocena skuteczności działań w zakresie ochrony atmosfery w skali kraju wynikających z polityki ekologicznej państwa; • weryfikacja planów przestrzennego zagospodarowania kraju; • analiza wpływu zanieczyszczeń powietrza na inne elementy środowiska; • weryfikacja matematycznych modeli rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w atmosferze.
Sieć stacji podstawowych obejmuje: • stacje systemów międzynarodowych: EMEP, HELKOM, GEMS, OZON - jednostki naukowo-badawcze; • wybrane stacje monitoringu powietrza w obszarach przygranicznych – WIOŚ; • wybrane stacje systemów alarmowych w aglomeracjach miejsko- przemysłowych; • wybrane stacje sieci nadzoru ogólnego -WIOŚ, SANEPID; • wybrane stacje wchodzące w skład sieci regionalnych i lokalnych. • pomiary ciągłe 24h: SO2 , NOx i pył zawieszony inne w miarę możliwości i potrzeb.
SIECI REGIONALNE • zadania związane z: • dostarczaniem informacji o wielkości stężeń poszczególnych zanieczyszczeń powietrza w regionie; • ograniczeniem uciążliwości podmiotów gospodarczych powodujących zanieczyszczenie powietrza w skali regionalnej; • przygotowaniem danych do analizy planów przestrzennego zagospodarowania kraju oraz decyzji lokalizacyjnych nowych inwestycji; • weryfikacją matematycznych modeli rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w skali regionalnej.
SIECI LOKALNE MONITORINGU ATMOSFERY • Sieci lokalne są tworzone i finansowane przez podmioty gospodarcze na podstawie decyzji administracyjnych. • zadanie sieci lokalnych: • informowanie ludności o stanie zanieczyszczenia atmosfery w strefie oddziaływania określonego obiektu; • ocena i analiza przekroczenia norm zanieczyszczeń powietrza w skal lokalnej; • weryfikacja skuteczności zakładowych programów ochrony atmosfery przed zanieczyszczeniem.
Badanie chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża • Realizowane w ramach sieci krajowej i regionalnej. • Pobór opadów w 20-25 punktach; • Oznaczenie w nich stężeń: K, Na, Ca, jony NH4, metale ciężkie, jony NO3, jony SO4, N i P ogólny, pH, przewodność; • Szacowanie miesięcznych i rocznych depozycji; • Ocena w cyklach rocznych wpływu depozycji zanieczyszczeń na podłoże z uwzględnieniem wrażliwości receptorów tj. ekosystemów, wód powierzchniowych. • Program powinien być realizowany również w sieci regionalnej gdy mamy do czynienia z: • wysokim depozytem, • ekosystemami wrażliwymi na zakwaszenie i eutrofizację, • obszarami chronionymi.
Badania stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz pomiary natężenia promieniowania UV-B • Konwencja w sprawie ochrony warstwy ozonowej jako element GO3OS (Global Ozone Obserwing System); • pomiary całkowitej zawartości ozonu w atmosferze – stacja w Belsku, Instytut Geofizyki PAN; • pomiary profili ozonowych metodą sondażową – Ośrodek Aerologii w Legionowie, IMGW; • wyznaczanie pól całkowitej zawartości ozonu nad Europą – IMGW O/Kraków; • pomiary natężenia promieniowania UV na 4 stacjach • (IG PAN, IMGW); • informowanie społeczeństwa w przypadku znacznego ubytku ozonu w stratosferze nad obszarem Polski; • ocena i analiza danych krajowych na tle ogólnego zjawiska ubożenia warstwy ozonowej.
Obszary priorytetowe dla monitoringu jakości powietrza • obszary występowania lub wysokiego prawdopodobieństwa występowania przekroczeń; • wielkie miasta i aglomeracje miejskio-przemysłowe o wielkości > 500 tys. Mieszkańców; • miasta o wielkości 250 tys. – 500 tys. Mieszkańców • uzdrowiska; • parki narodowe; • System Monitoringu „Czarny Trójkąt” składający się z 10 stacji pomiarowych zlokalizowanych na obszarach przygranicznych na Dolnym Śląsku (umowa z Czechami i Niemcami).
Unia Europejska -normy zanieczyszczenia powietrza, dwutlenek siarki Wartości dopuszczalne:
II. Alarmowa wartość progowa: • 500 μg/m3 zmierzone przez trzy kolejne godziny w miejscach reprezentatywnych dla jakości powietrza na obszarze co najmniej 100 km2 albo w całej strefie lub aglomeracji, zależnie od tego, który z tych obszarów jest mniejszy. • III. Minimalny zakres szczegółowych informacji udostępnianych społeczeństwu w razie przekroczenia alarmowej wartości progowej (przynajmniej):dzień, godz. i miejsce wydarzenia oraz jego przyczyny, jeśli są znane; • wszelkie prognozy dotyczące: • okresu trwania wydarzenia; • rodzaj osób potencjalnie wrażliwych; • środki ostrożności osób potencjalnie wrażliwych.