De opleiding tot geneesheer-specialist : academisering en Master na Master Wat betekent dit voor het beroep ?

1. De opleiding tot geneesheer-specialist: academisering en Master na MasterWat betekent dit voor het beroep ? W. Peetermans DH-D Interne Geneeskunde UZ Leuven

2. Master na Master Arts-Specialist • Historiek en kader • Ontwerp Ma-na-Ma Arts-Specialist • doelstellingen • structuren • praktische invulling

3. Historiek en kader • Erkenning Geneesheer-Specialist door Federale Minister van Volksgezondheid → Erkenningscommissie (Hoge Raad) → specialisme (bijzondere bekwaamheid) → RIZIV nummer en nomenclatuur • KB 16-03-1999: “Academisering van de eerste twee opleidingsjaren” →attest van aanvaarding → specifieke universitaire opleiding → attest van beoordeling

4. Historiek en kader • VLIR-Werkgroep “Opleiding Geneesheer-Specialist” • VLIR-nota (juni 2001) over het geacademiseerd deel van de opleiding • selectie • organisatie van de opleiding • doelstellingen en inhoud • evaluatie

5. Inhoud van de opleiding tot Geneesheer-Specialist • Geacademiseerd gedeelte: intermediaire doelen of tussentermen • probleemoplossend optreden • gestoeld op een wetenschappelijke basis • ontwikkelen van vaardigheden • noodzakelijke attitudes →beoordelingsattest door faculteit • Beroepsvoorbereidend gedeelte: → criteria van de erkenningscommissie(s)

6. Historiek en kader • Huisartsgeneeskunde • specifieke opleiding tot specialist in huisartsgeneeskunde • decretaal verankerd universitair diploma → omvorming tot Ma-na-Ma (120 stp) • Franstalige Gemeenschap • DES (Diplome d’Etudes Supérieures) • decretaal verankerd universitair diploma → omvorming tot maitrice complémentaire • Europa • gelijkwaardigheid van diploma’s • UEMS core curriculum en visitatie van opleidingscentra

7. Historiek en kader • VLIR-raad van rectoren (jaarverslag 2003): binnen het continuüm van de medische opleiding van basisarts (RIZIV 000) tot specialist is er nood aan het • formuleren van eindtermen • opstellen van doelmatige opleidingsprogramma’s • ontwerpen en afnemen van valide toetsing  nieuwe opdracht voor VLIR-commissie: Ma-na-Ma Arts-Specialist

8. Doelstellingen Ma-na-Ma: Competenties als leidraad • Competenties gedefinieerd als beroepsbekwaamheden gekenmerkt door een samenhang van kennis en inzichten, vaardigheden en attitudes • Specifieke competenties (per specialisme) en gemeenschappelijke competenties (voor alle of groep van specialismen) • Professionele competenties (verworven in de praktijk) en wetenschappelijke competenties (verworven door onderwijs en studie)

9. Doelstellingen Ma-na-Ma: Competenties als leidraad • Curriculum moet gericht zijn op eindtermen van de opleiding • Onderwijsvorm moet praktijk-georiënteerd zijn • In harmonisch geheel met de beroeps-voorbereidende opleiding onder bevoegdheid van de erkenningscommissies en Federale Minister van Volksgezondheid

10. Doelstellingen Ma-na-Ma:Competenties als leidraad • Can Meds 2000 • Centraal College Medische Specialismen Nederland 2004 • medical expert • health advocate • communicator • scholar • collaborator • professional • manager • Royal College of Physicians and Surgeons of Canada (http://rcps.medical.org/english/publications/canmed_e.html) • Bleker OP, ten Cate TJ, Holdrinet RSG. De Algemene Competenties van de Medisch Specialist in de toekomst. Tijdschrift Medisch Onderwijs 2004; 23: 4-14.

11. Doelstellingen Ma-na-Ma: Competenties als leidraad • 4 competenties • medicus • wetenschapper • manager • communicator • 3 niveaus • niveau 1: algemeen, specialiteitoverschrijdend • niveau 2: grote domeinen, gemeenschappelijk voor groep van specialismen • niveau 3: vakspecifiek

12. Structuur Ma-na-Ma • één Master-na-Master diploma met 29 afstudeerrichtingen (erkende (moeder-)specialismen) • eindtermen per afstudeerrichting • praktijkgerichte onderwijsonderdelen en begeleidingsmodules met toenemende differentiatie en complexiteit • toetsbeleid afgestemd op de doelstellingen en dus competentie-gericht (logboek; portfolio; continue evaluatie; etc)

13. Invulling van Ma-na-Ma • 120 studiepunten waarvan 30 studiepunten voor Masterproef • te verdelen over gehele opleiding van 4 tot 6 jaren (zoals voorzien in flexibiliseringdecreet) • maximale valorisatie van bestaande opleidingsinitiatieven • ingepast in de beroepsvoorbereidende klinische stage

15. Ma-na-Ma : Medicus Doelstellingen: • interpreteren en klinisch toepassen van de wetenschappelijke kennis en inzichten • probleemoplossend vermogen in toenemende complexiteit en zelfstandigheid • reflectie over persoonlijke competenties en kwaliteit van de zorg

16. Ma-na-Ma : Medicus Onderwijsmodules: • capita selecta discipline-overschrijdend • training in vaardigheden • patiënt besprekingen • aanvullingen in …(lessenreeksen) • wetenschappelijke verdiepingen in…(symposia) • stages

17. Ma-na-Ma : Wetenschapper Doelstellingen: • verwerven van algemene en specifieke wetenschappelijke kennis en inzichten • kwaliteitsbeoordeling van klinisch-wetenschappelijk onderzoek • vaardigheden in klinisch-wetenschappelijk onderzoek

18. Ma-na-Ma : Medicus Onderwijsmodules: • Evidence-Based Medicine (m.i.v. toepassingen in praktijkvoering) • epidemiologie en biostatistiek Masterproef: • ontwerp, uitvoering en rapportering van onderzoeksopdracht m.i.v. presentatie voor jury

19. Ma-na-Ma : Manager Doelstellingen en onderwijsmodules: • beheren van klinische gegevens en informatietechnologie • organisatie van de gezondheidszorg en ziekenhuisstructuur • professioneel handelen en organisatie van praktijkvoering

20. Ma-na-Ma: Communicator Doelstellingen: communicatieve vaardigheden en kennisontwikkeling Onderwijsmodules: arts-patiënt arts-team arts-collega arts als opleider arts als wetenschapper arts als beleidsdeskundige

21. Ma-na-Ma Arts-Specialist: To do’s • invullen van de eindtermen per afstudeerrichting • invullen van concreet opleidingsprogramma per afstudeerrichting • overleg interuniversitair en met beroepsveld • goedkeuring in faculteit en universiteit • goedkeuring door Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie: de toets Nieuwe Opleidingen (Ministerie van Onderwijs) • omvorming naar Ma-na-Ma

22. Ma-na-Ma Arts-Specialist:Conclusies (1) • Ma-na-Ma leidt tot universitair diploma voorVlaamse ASO’s • Ma-na-Ma leidt tot specifieke eindtermen van de opleiding met duidelijke doelstellingen, inhoud en evaluatie en dit binnen een (Europees) referentiekader • Ma-na-Ma moet bestaande opleidingsinitiatieven maximaal valoriseren • Ma-na-Ma kan lacunes in de opleiding aanvullen • Ma-na-Ma moet creatief en realistisch uitgewerkt worden.

23. Ma-na-Ma Arts-Specialist: Conclusies (2) • Ma-na-Ma mag kwaliteit van de beroepsvoorbereidende opleiding niet compromitteren • Ma-na-Ma interfereert niet met bevoegdheden van de Erkenningscommissies, Hoge Raad en Federale Minister van Volksgezondheid • Ma-na-Ma moet geëvalueerd worden door Accrediteringsorganisatie en ingesteld door de Vlaamse Minister van Onderwijs