O zbędności podziału ekonomii na pozytywną i normatywną

1. O zbędności podziału ekonomii na pozytywną i normatywną Pozytywizm i falsyfikacjonizm a sądy wartościujące w ekonomii B.Czarny

2. Klasyfikacja wg Wonga „Ekonomia pozytywna to ta część ekonomii, która zajmuje się opisywaniem i wyjaśnianiem zjawisk gospodarczych, a ekonomia normatywna wykorzystuje ekonomię pozytywną do dawania rad w kwestiach praktycznych.”

3. Kryteria podziału • Czy ekonomia dotyczy wyłącznie faktów czy dotyczy również wartości • Czy wchodzące w jej skład twierdzenia są rozstrzygalne empirycznie

4. Pierwszy wariant Ekonomia pozytywna zajmuje się rozstrzygalnymi faktami, a normatywna dotyczy nierozstrzygalnych sądów wartościujących wada: wieloznaczność

5. Drugi wariant Ekonomia pozytywna zajmuje się rozstrzygalnymi faktami, a normatywna dotyczy nierozstrzygalnych sądów wartościujących sądy wartościujące - ekonomia pozytywna sprzeczne wewnętrznie

6. Trzeci wariant Ekonomia pozytywna zajmuje się rozstrzygalnymi faktami, a normatywna dotyczy nierozstrzygalnych sądów wartościujących sądy wartościujące - ekonomia normatywna sprzeczne wewnętrznie

7. Czwarty wariant Ekonomia pozytywna składa się z wypowiedzi, wśród których można rozstrzygnąć czy są prawdziwe, czy fałszywe, a normatywna z wypowiedzi nierozstrzygalnych

8. Stanowisko pierwsze “Choć kompetentne i szeroko zakrojone badania w zasadzie są w stanie doprowadzić do rozstrzygnięcia wielu na razie niejasnych problemów z zakresu ekonomii pozytywnej, nie można tego powiedzieć o sporach w ekonomii normatywnej. Ekonomia normatywna jest oparta na subiektywnych sądach wartościujących, a nie na poszukiwaniu jakiejkolwiek prawdy obiektywnej”

9. Twierdzenia Coase’a Mimo efektów zewnętrznych, przy jednoznacznie zdefiniowanych prawach własności i braku innych zakłóceń w postaci asymetrii informacji i znacznych kosztów transakcyjnych , negocjacje mogą doprowadzić do osiągnięcia takiej produkcji, której odpowiada jedno z optimów Pareta.

10. Stanowisko drugie “czynniki produkcji powinny być w pełni wykorzystane” “ jeżeli przy danych zasobach produkcyjnych wzrost gospodarczy ma być możliwie szybki(...), zasoby muszą zostać w pełni wykorzystane, gdyż da się wykazać, że tempo wzrostu jest wyższe przy pełnym wykorzystaniu czynników produkcji niż przy niepełnym wykorzystaniu.”

11. Stanowisko trzecie “na naszej planecie jest coraz cieplej, ponieważ do atmosfery trafia coraz więcej dwutlenku węgla” “powinniśmy zmniejszyć zużycie paliw opartych na węglowodorach, takich jak węgiel i ropa naftowa”

12. Stanowisko czwarte „(...) skoro mogę twierdzić, że elastyczność popytu na importowane samochody w Wielkiej Brytanii w – powiedzmy - 1979 r. Wynosi 1,3 i liczba ta jest albo prawdziwa, albo fałszywa, niezależnie od czyichkolwiek życzeń, to wypowiedziałem oto przynajmniej jedno twierdzenie należące do ekonomii pozytywnej, którego obiektywność nie zależy od deklarowanych przeze mnie wartości”

13. Spór o status ekonomii dobrobytu Spór Blauga i Hennipmana, o to czy teoria dobrobytu powinna być zaliczana do ekonomii pozytywnej, czy też normatywnej

14. Zasada Optimum Pareta Poziom dobrobytu w społeczeństwie zwiększa się pod warunkiem, że czyjekolwiek położenie polepsza się, a jednocześnie niczyje położenie się nie pogarsza

15. Pogląd Hennipmana „Twierdzenia ekonomii dobrobytu są twierdzeniami ekonomii pozytywnej; odnoszą się one do relacji pomiędzy danymi celami i pozostającymi do ich dyspozycji środkami (...) W ekonomii mamy z jednej strony badania pozytywne, odnoszące się do sposobu w jaki cos może zostać zrobione, z drugiej zaś, normatywne zalecenia, wedle których owo cos należy zrobić”

16. Pogląd Blauga • nazwa optimum Pareta • założenia • jednostka najbardziej kompetentna • dobrobyt społeczny zależy od dobrobytu jednostek • spadek użyteczności jednej jednostki nie rekompensuje wzrostu drugiej • twierdzenie o niewidzialnej ręce rynku

17. Blaug o niewidzialnej ręce “Jeżeli twierdzenie o niewidzialnej ręce jest twierdzeniem ekonomii pozytywnej, to można je sfalsyfikować empirycznie, ponieważ ekonomia pozytywna jest tą częścią ekonomii, do której należą wszystkie falsyfikowalne hipotezy ekonomiczne. A jednak twierdzenia o niewidzialnej ręce nie da się sfalsyfikować. (...) Skoro tak, to (...) nie należy ono do ekonomii pozytywnej tylko do ekonomii normatywnej”

18. Motywy podziału wg Westona • jasno określony temat dyskusji • sformułowanie ostrzeżenia dotyczącego kompetencji • stworzenia takich warunków dyskusji, w których może zostać zakwestionowana dowolna przesłanka lub sposób rozumowania • wsparcia naukowych norm obiektywności

19. Alternatywy • Baumol i Binder • Balicki • Ekonomia opisu – jak jest? • Ekonomia wyjaśniania – dlaczego jest tak, jak jest? • Ekonomia postulatu – jak powinno być wżyciu gospodarczym? • Inżynieria gospodarcza – co należy zrobić, by było tak, jak powinno być?

20. Pytania : • Jaki jest skuteczny sposób podziału ekonomii na pozytywną i normatywną? • Czy podział taki jest naprawdę konieczny?

21. Dziękuje za uwagę Szymczyk Marek