540 likes | 664 Views
Radiotherapie voor het mammacarcinoom. Bing Oei Michael de Gouw. IKZ Startbijeenkomst werkgroep Fysiotherapie Eindhoven, 24 januari 2008. Lokale behandeling. Lokale controle Overleving. IKZ 24-01-08. Local recurrence. After BCT 4 - 20% 8 - 10 years later(1)
E N D
Radiotherapie voor het mammacarcinoom Bing Oei Michael de Gouw IKZ Startbijeenkomst werkgroep Fysiotherapie Eindhoven, 24 januari 2008
Lokale behandeling • Lokale controle • Overleving IKZ 24-01-08
Local recurrence • After BCT 4 - 20% 8 - 10 years later(1) • Modified radical mastectomy 10 - 20 %; st. III en IV 40 - 50 % (2) • Postoperative XRT decreases risk of local recurrence by about 2/3 (1) 1. Harris et al. In: De Vita et al.Cancer. Principles and practice of oncology 5th ed. 1997: 1557-16 2. Monyak et al. In: Perez et al. Principles and practice of radiation oncology 2nd ed. 1992: 877-47 IKZ 24-01-08
IKZ 24-01-08
IKZ 24-01-08
Radiotherapie na MSO en mortaliteit IKZ 24-01-08
Locoregionale radiotherapie (na mastectomie) en overleving Adjuvante chemotherapie met locoregionale radiotherapie geeft na 10 jaar 10% hogere overleving dan adjuvante chemotherapie alleen (Poortmans, Rad.Onc. 82 (2007); Overgaard et al, 1997; Ragaz et al, 1997). IKZ 24-01-08
Indicaties voor radiotherapie • Mammasparende behandeling • Thoraxbestraling na mastectomie • DCIS • Palliatieve radiotherapie • Lokaal recidief IKZ 24-01-08
Mammasparende therapie • ≤ 70 jaar: Mamma 5000 cGy boost 1600 cGy (eventueel SIB-techniek: 5070/6440 in 28 fracties) • ≤ 50 jaar: CKTO 2003/13 Young boost trial: Mamma 5000 cGy boost 1600 cGy vs 2600cGy (eventueel SIB-techniek 28 vs 31 fracties dosis: 5150/7380) • >70 jaar: Mamma 5000 cGy geen boost IKZ 24-01-08
Locoregionale bestraling na gemodificeerd radicale mastectomie (GRM) Afhankelijk van stadium • Tumor > 5 cm; doorgroei in huid; doorgroei thoraxwand • Afhankelijk van okselpathologie www.oncoline.nl: EBRO-richtlijn Mammacarcinoom 2005 IKZ 24-01-08
DCIS • Na lumpectomie • Mamma 50 Gy + boost 16Gy IKZ 24-01-08
Palliatieve radiotherapie • Bij op afstand gemetastaseerd proces • Dreigende ulceratie, pijn, bloeding e.d. • Geen (of te laat) heil te verwachten van systeemtherapie • Dosis geïndividualiseerd (1-2 x 8 Gy; 5 x 4 Gy; 13-15 x 3 Gy) IKZ 24-01-08
Locaal recidief Indien symptomatisch buiten eerder bestraald gebied: radiotherapie Indien symptomatisch binnen eerder bestraald gebied: radiotherapie plus hyperthermie IKZ 24-01-08
RADIOTHERAPY WITH OR WITHOUT HYPERTHERMIA IN THE TREATMENT OF SUPERFICIAL LOCALIZED BREAST CANCER • n= 306 • CR after RT alone 41% • CR after RHT 59% • Not previously irradiated resp. 60% and 63% • Previously irradiated resp. 31% and 57% International Collaborative Hyperthermia Group Int.J. Radiation Oncology Biol. Phys. 1996; 35:173-744 IKZ 24-01-08
Casus 1 • ♀K. geb. 2-8-1940 • September 2000 (60 jr.) T1 N0M0 mammaca. MSO • RT 5000 cGy linker mamma; boost 1600 cGy • Oktober 2002 2e primaire tumor linker mamma. Ablatio. ER+ PR- Tamoxifen 20 mg 5 jr. • Oktober 2003 huidmetastasen rond amputatielitteken. • Radiotherapie (36 Gy/ 12 fr. F=4) + hyperthermie • FU oktober 2007 : NED IKZ 24-01-08
Okt. 2007 NED IKZ 24-01-08
Casus 2 IKZ 24-01-08 Uit: Brief prof. Giaccone, VUMC 1996
Eind 2007 (11 jaar na RHT): NED IKZ 24-01-08
IKZ 24-01-08
Verwijzing naar fysiotherapeut • Voorafgaand aan radiotherapie: bestralingshouding • Tijdens of na behandeling: lymfoedeem IKZ 24-01-08
Lymfoedeem • Mastectomie + OT 20% • Mastectomie + OT + RT oksel 30%. • MSO + OT + RT oksel10% • 40% in het eerste jaar • 10% in het tweede jaar. CBO richtlijn Lymfoedeem 12-01-2006 Oksel wordt alleen op indicatie bestraald IKZ 24-01-08
Afdeling Radiotherapie • 6 bestralingstoestellen • 1 simulator • 2 CT-scanners • Mouldroom • Brachy-behandelingen (incid.) • Hyperthermie-behandelingen • Hoeveelheid / soort patiënten IKZ 24-01-08
Nieuwe Patiënt • Aanmelding bij een radiotherapeut (MDO) • Inplannen voor consult • Consult • Inplannen voorbereiding IKZ 24-01-08
Voorbereiding • Mouldroom • Simulator • CT-scan / virtuele simulator IKZ 24-01-08
CT-scan IKZ 24-01-08
Mammaplank IKZ 24-01-08
Verschillende positionerings middelen IKZ 24-01-08
CT • Doorsnede plaatjes, dus nauwkeuriger (dan sim) • Ongeveer 20 minuten • Aftekenen laserlijnen, werken met verschuivingen • Virtuele simulator IKZ 24-01-08
Borst afgeplakt IKZ 24-01-08
CT-bedienings ruimte IKZ 24-01-08
“Tatoeagepuntjes” IKZ 24-01-08
“Tatoeagepuntjes” IKZ 24-01-08
Planning • In kaart brengen dosisverdeling • Gezond weefsel sparen • Bestralingstijd uitrekenen • Fotonen/Electronen IKZ 24-01-08
Virtuele simulator IKZ 24-01-08
IKZ 24-01-08
Planning fotonen IKZ 24-01-08
IKZ 24-01-08
Planningssysteem IKZ 24-01-08
Planning IKZ 24-01-08
Planning IKZ 24-01-08
Planning IKZ 24-01-08
Planning electronen IKZ 24-01-08
Planning electronen IKZ 24-01-08
Planning electronen IKZ 24-01-08
Bestralingsuitvoering • 10 minuten per patiënt • Behandeling op één toestel • Curatief / palliatief IKZ 24-01-08
Bestralingsuitvoering IKZ 24-01-08
Huidreactie IKZ 24-01-08
Huidreactie IKZ 24-01-08
Adviezen • Huid • - niet met (geparfumeerde) zeep wassen • - geen bodylotion gebruiken • - geen deodorant gebruiken • - niet baden, maar douchen • - na wassen huid droogdeppen • - elektrisch scheren • - haar met babyshampoo wassen • - geen direct zonlicht • - geen pleisters IKZ 24-01-08
Zalven en Gazen • Lanette crème of cetomacrogol crème • Unitulle, mepilex, kaltostat, absorberende gazen / zachte gazen IKZ 24-01-08 Mepilex