380 likes | 670 Views
Laboratoriumonderzoek op druggebruik Afkapwaarden. Dr E.J.M. Pennings Leids Universitair Medisch Centrum. Verdeling van testuitslagen. echt positief. fout positief. fout negatief. echt negatief. 2x2 tabel. gebruikt. niet gebruikt. test positief. afkapwaarde. test negatief. echt
E N D
Laboratoriumonderzoek op druggebruikAfkapwaarden Dr E.J.M. Pennings Leids Universitair Medisch Centrum
echt positief fout positief fout negatief echt negatief 2x2 tabel gebruikt niet gebruikt test positief afkapwaarde test negatief
echt positief fout positief fout negatief echt negatief 2x2 tabel gebruikt niet gebruikt EP + FP test positief afkapwaarde FN + EN test negatief EP + FN FP + EN
echt positief fout positief fout negatief echt negatief 2x2 tabel gebruikt niet gebruikt EP EP + FP test positief afkapwaarde EN FN + EN test negatief EP EP + FN EN FP + EN
echt positief fout positief fout negatief echt negatief 2x2 tabel gebruikt niet gebruikt test positief PPV afkapwaarde NPV test negatief sensitiviteit specificiteit
Formules • sensitiviteit: EP/(EP+FN) • specificiteit: EN/(FP+EN) • predictieve waarde van positieve testuitslag: PPV: EP/(EP+FP) • predictieve waarde van een negatieve testuitslag: NPV: EN/(FN+EN) • prevalentie: (EP+FN)/(EP+FP+FN+EN) • nauwkeurigheid: (EP + EN)/(EP+FP+FN+EN)
Foute uitslagen • Fout-positieve uitslagen: test onvoldoende specifiek • (kruis)reactiviteit (on)gewenste stof te hoog • Fout-negatieve uitslagen: test onvoldoende gevoelig • (kruis)reactiviteit gewenste stof te laag • concentratie te laag (verdund monster) • storingen (bijv. bleekwater, nitriet)
echt positief fout positief fout negatief echt negatief Minder fout-positieve uitslagen • meer specifieke test • meer specifieke antilichamen • afkapwaarde verhogen gebruikt niet gebruikt test positief afkapwaarde test negatief
Minder fout-positieve uitslagen meer specifieke test meer specifieke antilichamen afkapwaarde verhogen gebruikt niet gebruikt echt positief fout positief fout negatief echt negatief test positief afkapwaarde test negatief sensitiviteit specificiteit
echt positief fout positief fout negatief echt negatief Minder fout-negatieve uitslagen • meer sensitieve test • hydrolyse van conjugaten • afkapwaarde verlagen gebruikt niet gebruikt test positief afkapwaarde test negatief
echt positief fout positief fout negatief echt negatief Minder fout-negatieve uitslagen • meer sensitieve test • hydrolyse van conjugaten • afkapwaarde verlagen gebruikt niet gebruikt test positief afkapwaarde test negatief sensitiviteit specificiteit
Effect van deglucuronideren na inname 10 mg oxazepam
Mijn test is goed: want sensitiviteit = 90% en specificiteit = 90% let op! % daadwerkelijke gebruikers
gebruikt niet gebruikt 820 test positief 810 10 180 test negatief 90 90 900 100 1000 Prevalentie 0,90 • bij sensitiviteit en specificiteit: 0,90 • PPV : 810/820 = 99% • NPV : 90/180 = 50% afkapwaarde
gebruikt niet gebruikt 500 test positief 450 50 500 test negatief 50 450 500 500 1000 Prevalentie 0,50 • bij sensitiviteit en specificiteit: 0,90 • PPV : 450/500 = 90% • NPV : 450/500 = 90% afkapwaarde
gebruikt niet gebruikt 180 90 90 test positief 820 10 810 test negatief 100 900 1000 Prevalentie 0,10 • bij sensitiviteit en specificiteit: 0,90 • PPV : 90/180 = 50% • NPV : 810/820 = 99% afkapwaarde
gebruikt niet gebruikt test positief 130 85 45 870 test negatief 15 855 100 900 1000 Prevalentie 0,10 • sensitiviteit 0,85 en specificiteit 0,95 • PPV : 85/130 = 65% • NPV : 855/870 = 98% afkapwaarde
Samenvatting • verhogen van de afkapwaarde • toename van de specificiteit • toename van PPV • maar ten koste van groter fout-negatief percentage • verlagen van de afkapwaarde • toename van de sensitiviteit • toename van de NPV • maar ten koste van groter fout-positief percentage • bij afnemende prevalentie • afname van de PPV • toename van de NPV
Keuzecriteria • hoge afkapwaarde: grote specificiteit • als de ‘diagnose’ gemist mag worden • als fout-positieve uitslagen schadelijk/ongewenst zijn • lage afkapwaarde: grote gevoeligheid • als de ‘diagnose’ niet gemist mag worden • als fout-positieve uitslagen weinig schadelijke gevolgen heeft • bevestigingsonderzoek • als de ‘diagnose’ niet gemist mag worden • èn fout-positieve uitslagen schadelijk of ongewenst
Doelgroepen • forensische toxicologie • klinische toxicologie • drugshulpverlening • penitentiaire inrichtingen • workplace drug testing • verkeer
Afkapwaarden screening in urine Nederland Europa (WPDT) VS (WPDT) Opiaten 300 300 2000 µg/L Cannabis 50 of 100 50 50 Cocaïne 300 300 150 Amfetaminen 1000 300 500 Methadon 300 300 Benzodiazepinen 200 200 Barbituraten 200 200
Screeningsonderzoek in urine • afkapwaarde onafhankelijk van gebruikte methode/techniek • uitslag positief indien: afkapwaarde • bevestigingsonderzoek: • forensische toxicologie • WPDT • op verzoek
Positieve testuitslag benzodiazepinenafkapwaarde 200 µg/L • oxazepam (calibrator) 200 µg/L • alprazolam 50 • diazepam 40 • lorazepam 1000 • chloordiazepoxide 500 • norchloordiazepoxide 1800 Cannon et al., 1998
Afkapwaarden bevestiging in urine Europa (WPDT) Cannabis metaboliet (11-nor-9-THC-9-COOH) 15 µg/L Cocaïne metaboliet (benzoylecgonine) 150 Amfetaminen afzonderlijk 200 Methadon of metabolieten 250 Benzodiazepinen afzonderlijk 100 Barbituraten 150
Validiteit van urinemonster • afkapwaarde creatinine • Nederland: 2 mmol/L • UK (WPDT): 20 mg/dL = 1,77 mmol/L • interpretatie • bij een waarde < 2 mmol/L èn een negatieve uitslag heeft het monster geen informatieve waarde voor het betreffende onderzoek • pH, dichtheid
Cannabinoïden • matrix-effect • diverse metabolieten, ook geglucuronideerd
THC-50 versus GC-MS THC-50 120 100 FP EP 80 60 EN FN 40 20 0 0 10 20 30 40 50 60 GC-MS (ng/ml)
Cannabinoïden • matrix-effect • diverse metabolieten, ook geglucuronideerd • lang aantoonbaar => vraagstelling bijgebruik • THC-COOH/creatinine ratio • vermindering van de variabiliteit van de meting • afkapwaarde ?
Conclusies • afkapwaarden • afhankelijk van vraagstelling/doelgroep • weerspiegeling stand der techniek • voorspellende waarde van uitslag • afhankelijk van afkapwaarde • afhankelijk van prevalentie • immunochemische drugtesten • black box met valkuilen • voorzichtig met interpreteren !
Prof. Drs A.M. van Kalmthout Regelgeving