drempels

2. drempels

3. Over de drempels met taal en rekenen Heim Meijerink Noordwijkerhout, april 2010

4. Opdracht • Adviseren over de referentieniveaus voor taal en rekenen op cruciale momenten in de schoolloopbaan • Adviseren over de invoering van dergelijke niveaus • Adviseren over de consequenties voor de lerarenopleiding

5. Werkwijze • 14 onafhankelijke leden • Installatie in mei 2007 • Vier sub-werkgroepen (taal, rekenen, lerarenopleiding, implementatie) • SLO levert secretarissen en ondersteuning • Rapporteren in december 2007

6. Noodzaak: het niveau daalt • Maatschappelijke zorg, politiek • Media, columnisten • Aansluitingsproblemen (mbo,pabo) • Onderzoek

7. Onderzoek (1) • PPON 1997-2005 • Zowel bij rekenen als bij taal vrij weinig verschillen (Metriek stelsel e.d. wel minder) Maar: volgens deskundigen en docenten is het vaardigheidsniveau te laag!

8. Onderzoek (2) VOCL (cohortonderzoek VO) In 10 jaar is tekstbegrip constant Wiskunde is enigszins wisselend (leerwegondersteuning +, mavo -) PISA (internationaal, Cito) Dec. 2007: algemeen niveau rekenen/wiskunde is in orde Maar: negatieve trend En: betere leerlingen -, meisjes – Leesvaardigheid: negatieve trend En: zwakke leerlingen -, laagste niveau groeit (11 >> 15%)

9. Onderzoek (3) Negatieve trend wordt ondersteund door ander internationaal onderzoek: • PIRLS (reading) 10-jarigen lezen minder • TIMMS (mathematics) problemen bij de betere leerling Onderwijsraad 2006: • MBO: ruimt de helft van de leerlingen schiet tekort in taalvaardigheid Inspectie 2006: • Kwart van de 12-jarigen heeft twee jaar achterstand met lezen • Probleem ontstaat reeds in groep 4 (niet door milieu etc.)

10. Onderzoek (4) Conclusie: er treedt een daling op in de leesvaardigheid en de rekenvaardigheid bij leerlingen in de leerplichtige leeftijd

12. Resultaat: niveaubeschrijvingen • Voor taal 4 niveaus die het totale programma voor Nederlands beslaan • Voor rekenen 3 niveaus die alleen het domein rekenen van de wiskunde beslaan. De F-niveaus zijn meer op functioneel gebruik gericht, de S-niveaus op formaliseren en abstraheren

13. Aanbevelingen • Stel de referentieniveaus vast in sectoroverstijgende regelgeving • Geef prioriteit aan basiskennis en –vaardigheden (inoefenen en onderhouden) • Investeer in voorwaarden om niveauverhoging te bereiken (scholing, tijd, middelen, stimulerende projectorganisatie) • Bewaak de doorlopende leerlijn o.a. door toetsing en examinering: • Een verplichte eindtoets basisonderwijs • Onderdelen opnemen in centrale examinering VO en ook MBO • In- en uitstroomeis voor lerarenopleiding • Laat scholen zich verantwoorden voor hun toegevoegde waarde

14. veldraadplegingen • Door alle sectoren in najaar 2008 • In ‘t algemeen positief over noodzaak, inhoud en niveaus • Twijfel aan kwaliteit van de instroom (en dus de haalbaarheid) • Vragen over enkele onderdelen (taalbeschouwing 2f, lezen en rekenen 3f)

15. Nadere beschouwing • Niveaus gebaseerd op reële resultaten • Enkele aanvullende studies • Conclusie: hanteerbaar én haalbaar, mits: • Niveaus verwerkt worden in leermiddelen, programma’s en examens • Maatwerk voor leerlingen die niveaus niet halen • Gerichte extra inspanningen binnen en tussen sectoren

16. Extra inspanningen • Met flinke didactische inspanning kan 75% 1f omhoog, ook als instroom vmbo-bb • Discontinuïteit bij rekenen: in vmbo en havo geen wiskunde voor 20% leerlingen • Overal: meer onderhoud • In mbo moet leerplan basisvaardigheden ontwikkeld. Specifieke problemen voor rekenen (Z&W), voor taal (lezen fictie)

17. Invoering referentiekader • Gefaseerd traject tot 2014 • Leermiddelen, diagnostische toetsen • Nascholing en ondersteuning • Pilots, projecten en onderzoek • Zorgvuldige monitoring resultaten • Verbetering overgang PO – VO • Balans tussen ambitie en haalbaarheid