zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD)

1. zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne(OCD)

2. zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne =nerwica anankastyczna =nerwica natręctw

3. objawy • obsesje • kompulsje • lęk o różnym nasileniu • spowolnienie • objawy depresyjne • objawy depersonalizacyjne

4. natrĘctwa myśli lub wyobrażenia uporczywie narzucające się lub czynności psychoruchowe wielokrotnie wykonywane mimo przeświadczenia o ich niedorzeczności

5. obsesje • nawracające uporczywie, bez udziału woli pacjenta - a nawet wbrew jej wysiłkom przeciwstawiania się – myśli, impulsy, wyobrażenia, wątpliwości lub obawy • rozpoznawane przez pacjenta jako niechciane, niepożądane, narzucone i przymusowe • zawierające na ogół irracjonalne treści • wywołujące napięcie i niepokój

6. najczĘstsze treŚci obsesji agresja porządek brud i zarazki seks religia choroba

7. kompulsje • powtarzające się, pozornie bezcelowe, stereotypowe, pojedyncze zachowania lub złożone z wielu zachowań, wykonywane w określony sposób, w ustalonym porządku rytuały • powstrzymywanie kompulsji zwykle wiąże się z narastaniem niepokoju i lęku, wykonanie ich najczęściej zmniejsza na krótki okres poziom lęku

8. najczĘstsze rodzaje kompulsji sprawdzanie czyszczenie ubieranie się liczenie

9. kryteria rozpoznania OCD wg ICD-10 • występowanie obsesji i/lub kompulsji • pacjent ocenia swoje objawy jako przesadne lub nawet pozbawione sensu • objawy są powodem zamartwiania się pacjenta i jego cierpienia, zajmują mu wiele czasu, istotnie zaburzają codzienną aktywność, funkcjonowanie w społeczeństwie oraz relacje z innymi ludźmi • zaburzenia nie są wynikiem używania substancji psychoaktywnych lub leków

10. epidemiologia • 0,8-1% - występowanie OCD w populacji • 1-2% - występowanie OCD wśród pacjentów zgłaszających się do psychiatry • częstość występowania niezależna od płci • 2/3 dorosłych pacjentów z OCD miało pierwsze objawy przed 15 rokiem życia

11. moŻliwe czynniki etiologiczne • uwarunkowania psychospołeczne • predyspozycje genetyczne • infekcje (głównie paciorkowcowe) • toksyny

12. neuroobrazowanie • jądro ogoniaste • okolica czołowo- oczodołowa • przednia część zakrętu obręczy • przednia część wzgórza

13. neurobiologia • układ serotoninergiczny • układ dopaminergiczny

14. osobowoŚĆ anankastyczna a OCD Cechy osobowości anankastycznej: • sztywność zasad moralnych i nietolerancyjność • przesadne poczucie odpowiedzialności i obowiązku • nadmierna sumienność i skrupulatność • dążenie do perfekcjonizmu • zamiłowanie do porządku ładu i czystości • pochłonięcie przez szczegóły i regulaminy • pedanteria i drobiazgowość • stale nawracające wątpliwości • pojawianie się natarczywych, niechcianych, niepożądanych myśli lub impulsów

15. spektrum zaburzeŃ obsesyjno-kompulsyjnych

16. leczenie • farmakoterapia • psychoterapia • elektrowstrząsy • neurochirurgia

17. farmakoterapia • klomipramina • SSRI - fluoksetyna - fluwoksamina - sertralina - citalopram - paroksetyna • wenlafaksyna • trazodon • MAO-I • olanzapina • benzodiazepiny • buspiron • lit • karbamazepina

18. farmakoterapia- schemat leczenia • SSRI (wysokie dawki przez długi czas) • klomipramina (gdy brak odpowiedzi na leczenie 2-3 lekami z grupy SSRI) • wenlafaksyna, MAO-I, olanzapina lub klonazepam (krótkoterminowo) • leczenie skojarzone

19. psychoterapia • terapia behawioralna„przeuczenie” jednostki, wygaszenie i korekcja niewłaściwych zachowań umożliwia nauczenie pacjenta nowych, właściwych nawyków • terapia poznawczo-behawioralnauświadomienie pacjentowi sposobu, w jaki jego poglądy i myśli mogą niekorzystnie wpływać na jego działania, postawy i emocje oraz oduczenie pacjenta negatywnego patrzenia na siebie i zmiana jego niepożądanych zachowań bez analizy podświadomych przyczyn je wywołujących

20. neurochirurgia • capsulotomiaselektywne przecięcie dróg torebki wewnętrznej • cingulotomiaprzecięcie szlaków zakrętu obręczy • podogoniasta traktotomiaprzecięcie dróg w istocie białej, łączących korę oczodołową i struktury podkorowe w okolicach jądra ogoniastego

21. Francisco de goya „Kaprysy”