950 likes | 1.75k Views
SAFHA MALİYET SİSTEMİ. Safha ne demek ? Safha Mal.Sis.’nin özellikleri nelerdir ? Safha Mal.Sis. nerede uygulanabilir ? Safha Mal.Sis.’nin işleyişi nasıldır ?. SAFHA ne demek ?. Evre, etap, aşama anlamlarına gelir.
E N D
SAFHA MALİYET SİSTEMİ Safha ne demek ? Safha Mal.Sis.’nin özellikleri nelerdir ? Safha Mal.Sis. nerede uygulanabilir ? Safha Mal.Sis.’nin işleyişi nasıldır ?
SAFHA ne demek ? Evre, etap, aşama anlamlarına gelir. Bir üretim sürecinde mamulün mamul hale gelebilmesi için geçmesi gereken üretim (faaliyet) yerini, aşamasını, bölümünü veya kısmını anlatır... % 100 İlköğretim Lise Üniversite Yük.Lisans % 100 % 100
Safha Maliyetleme Sistemi: • Benzer veya tek tip mamullerin üretildiği, • İmalatın kesiksiz biçimde sürdürüldüğü, • Üretimin aşamalar halinde yapıldığı, • Maliyetlerin birbirinden ayrılamadığı; Üretim ortamlarına uygun bir yapı sergiler...
Sipariş ve Safha Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması
Sipariş ve Safha Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması Sipariş 100 DMM DİM GİM Sipariş Maliyetleme TMM SMM Sipariş 101 Sipariş 102
Sipariş ve Safha Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması Sipariş 100 DMM DİM GİM Sipariş Maliyetleme TMM SMM Sipariş 101 Sipariş 102 Safha A DMM DİM GİM Safha Maliyetleme Safha B TMM SMM Safha C
Safha Maliyetleme Sistemi: • Demir – Çelik üreten işletmeler, • Kömür ve diğer maden işletmeleri, • Çimento – Kireç ve Cam fabrikaları, • Otomobil fabrikaları, • Her türlü içecek sektörü (Kola, rakı, şarap vb.) • Sabun ve Sigara üreten işletmeler, • Plastik ve Kimya sanayi, • Enerji (elektrik) üreten işletmeler • Gıda (un, şeker, yağ, tuz, ekmek, vb.); bu sistemi uygulayabilecek işletmelere örnektir...
SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM DİM II. SAFHA GİM
SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM I’de tamamlanıp II’ye gönderilen DİM % 100 II. SAFHA GİM
SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM I’de tamamlanıp II’ye gönderilen DİM % 100 II. SAFHA GİM II’de tamamlanıp satışa gönderilen % 100 DEPO
SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM I’de tamamlanıp II’ye gönderilen DİM % 100 II. SAFHA + GİM II’de tamamlanıp satışa gönderilen = % 100 ŞEKİLLENDİRME MALİYETİ DEPO
ZAMAN Ocak Şubat Mart Şubat Dönemi Ocak Dönemi TEK SAFHA TEK SAFHA DMM DİM + GİM DÖN.MAL. + DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. - DSYMSM ÜMM + DBMSM SHMM - DSMSM SMM DMM DİM + GİM DÖN.MAL. + DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. - DSYMSM ÜMM + DBMSM SHMM - DSMSM SMM
ZAMAN Ocak Şubat Mart Şubat Dönemi Ocak Dönemi I.SAFHA II.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM
ZAMAN Ocak Şubat Mart Şubat Dönemi Ocak Dönemi I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA - DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM - DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM
SİSTEMİN TEMELİ • MİKTAR DENGESİ (Birim) Giren Miktar = Çıkan Miktar
SİSTEMİN TEMELİ • MİKTAR DENGESİ (Birim) Giren Miktar = Çıkan Miktar • TUTAR DENGESİ (Maliyet) Giren Tutar = Çıkan Tutar
Miktar Dengesi DBYMST
Miktar Dengesi DİÜBT DBYMST
Miktar Dengesi DİÜBT NORMAL FİRE DBYMST
Miktar Dengesi DİÜBT NORMAL FİRE DBYMST ANORMAL FİRE
ÖRNEK: Aşağıdaki tabloda fiziki birimleri görülen safhaların miktar dengelerini kurunuz !
I. SAFHA NF 500 kg NF = GİRENLER x NFO = 25.000 kg x % 2 = 500 kg AF = FİRE – NF = 600 kg – 500 kg = 100 kg AF 100 kg
I. SAFHA DİÜBT 13.000 kg NF 500 kg DBYMST 5.000 kg AF 100 kg
ÖRNEK: Aşağıdaki tabloda fiziki birimleri görülen safhaların miktar dengelerini kurunuz !
II. SAFHA NF 1.000 kg NF = GİRENLER x NFO = 22.000 kg x % 5 = 1.100 kg Görüldüğü üzere ortaya çıkan fire normal fire sınırları içinde olduğundan anormal fire yoktur... AF 0 kg
II. SAFHA DİÜBT 8.000 kg NF 1.000 kg DBYMST 4.000 kg AF 0 kg
ÖRNEK: Aşağıdaki tabloda fiziki birimleri görülen safhaların miktar dengelerini kurunuz !
III. SAFHA NF 0 kg NF = GİRENLER x NFO = 15.000 kg x % 3 = 450 kg Görüldüğü üzere III.safhada fire ortaya çıkmamıştır. Eğer çıksaydı 450 kg kadar normal kabul edilecek aşan kısmı ise anormal fire olarak değerlendirilecekti... AF 0 kg
III. SAFHA DİÜBT 10.000 kg NF 0 kg DBYMST 3.000 kg AF 0 kg
MİKTAR DENGESİ (tüm safhalar) I.Safha’da üretimi tamamlanıp II.Safha’ya devredilen mamuller ! II.Safha’da üretimi tamamlanıp III.Safha’ya devredilen mamuller ! Üretimin tüm safhalarından geçerek tamamlanan ve satışa hazır hale gelen mamuller !
SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ DMM : 6.000 YTL ŞEM : 20.000 YTL TOP : 26.000 YTL DMM BİRİM MALİYET ? TEK SAFHA ŞEM (DİM+GİM) 26.000 YTL / 13.000 kg = 2,00 YTL/kg Safhanın Toplam Maliyeti Safhanın Çıktı Miktarı
Burada Problem Şu: Safhada üretim tamamlandıysa problem yok! Ancak safhada üretim henüz tamamen bitmediyse... Yani birim maliyet hesaplanırken üretimi tamamlanan birimlerin yanı sıra henüz üretimi tamamlanamamış birimler de varsa ????
ÇÖZÜM ? • 1. Yarımı Hiç Dikkate Almama: • 2. Yarımı Tam Gibi Kabul Etme: EŞDEĞERBİRİM KAVRAMI ? 26.000 YTL / 13.000 kg = 2,00 YTL/kg 26.000 YTL / 15.000 kg = 1,73 YTL/kg
+ = 1 EŞ DEĞER BİRİM KAVRAMI ? Yarısı tamamlanmış iki mamul toplandığında bir mamul ederse... Safhada 2.000 kg yarı mamulun % 70 tamamlandığı saptanırsa; bunun tamamlanan mamuller cinsinden eşdeğeri 1.400 kg olarak hesaplanabilir.
ÇÖZÜM ? Fiziki Birimler x TD = EBS 13.000 kg x % 100 = 13.000 kg 2.000 kg x % 70 = 1.400 kg 15.000 kg = 14.400 kg x EBM = ÜMR x 1,81 YTL/kg = 23.500 YTL x 1,81 YTL/kg = 2.500 YTL = 26.000 YTL EŞDEĞER BİRİM MALİYET 26.000 YTL / 14.400 kg = 1,81 YTL/kg
ÖZETSafha Maliyet Sisteminin İşleyişi Adım 1:Miktar Dengesinin Kurulması Adım 2:Eşdeğer Birim Sayısının Hesaplanması Adım 3:Eşdeğer Birim Maliyetin Hesaplanması Adım 4:Üretim Maliyeti Raporu Adım 5:Tutar (Maliyet) Dengesinin Kurulması
ÇÖZÜM ? Fiziki Birimler x TD = EBS 13.000 kg x % 100 = 13.000 kg 2.000 kg x % 70 = 1.400 kg 15.000 kg = 14.400 kg TAMAMLANMA DERECESİ ? 26.000 YTL / 14.400 kg = 1,81 YTL/kg
TAMAMLANMA DERECELERİ Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi)
TAMAMLANMA DERECELERİ Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) % 100 % 0
TAMAMLANMA DERECELERİ Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) % 0 Diyelim ki 10 saatlik bir proses; Siz de 7.saatteysenizŞekillendirme TD: % 70