1. Menerangkan maksud tunai 2. Menerangkan bentuk kawalan dalaman untuk tunai

2. 1. Menerangkan maksud tunai 2. Menerangkan bentuk kawalan dalaman untuk tunai 3. Menerangkan kegunaan Penyata Penyesuaian Bank 4. Menjelaskan tatacara penyediaan Penyata Penyesuaian Bank 5. Menyediakan Buku Tunai Runcit. Objektif END

3. DEFINISI TUNAI Wang Tunai Simpanan di bank lain yang boleh ditukar kepada tunai dengan segera Cek , wang pos dll END

4. Kawalan Dalaman untuk Tunai Penerimaan Tunai Pembayaran Tunai Penerimaan Melalui Kaunter PenerimaanMelalui Surat END

5. Penerimaan Tunai Melalui Kaunter Juruwang : Rekod Jualan tunai Penyelia : Semak jumlah tunai dengan pita daftar tunai Penyelia akan hantar kepada KETUA JURUWANG Ketua Juruwang : Ringkasan Tunai Harian Slip Deposit Bank

6. Bank : Terima tunai & Slip Deposit Jabatan Kewangan: Terima ringkasan tunai harian & salinan Slip Deposit – PENGESAHAN Jabatan Perakaunan: Terima ringkasan tunai, harian untuk merekodPENERIMAAN Semua aktiviti dilakukan oleh orang yang berbeza Tujuan :  elak kehilangan tunai  pastikan ketepatan rekod

7. Pelanggan menjelaskan hutang menggunakan cek. PenerimaanTunai Melalui Surat Membuka Surat – 2 Orang Ketua Juruwang # Terima Cek & Senarai Cek Jabatan Perakaunan terima 1 salinan senarai cek Simpanan

8. Kawalan Bagi Pembayaran Tunai Tujuan : mengelakkan berlakunya pembayaran yang tidak disahkan. Kaedah Pembayaran Jumlah Besar Jumlah Kecil Penggunaan Cek Dana/Tunai Runcit Prosedur Kawalan Dalaman Prosedur Penggunaan Dokumen END

9. Buku Tunai • Kegunaan : • Rekod penerimaan & pembayaran tunai/cek • Dapat mengesan ketepatan Aliran Keluar Masuk Tunai • Menunjukkan baki tunai di tangan dan di bank

10. Buku Tunai 2 lajur 3 lajur

11. Buku Tunai 2 lajur Lihat Contoh

12. Kembali

13. Buku Tunai 3 lajur Lihat Contoh 13 Perakaunan Tunai

14. Penyelesaian:

15. Disediakan oleh pihak Bank Rekod wang masuk & wang keluar oleh pemegang Akaun Semasa Akan diimbangkan pada akhir setiap bulan & hantar kepada pemegang akaun pada awal bulan berikutnya Contoh Penyata Bank

16. Perkara/Description No. Cek/ Ruj Pengeluaran Simpanan Tarikh Baki

17. Kegunaan Penyata Bank 1. Dapat melihat jumlah yang diterima oleh bank 2. Dapat melihat jumlah yang dibayar oleh bank bagi pihaknya serta caj – caj bank 3. membuat perbandingan antara butiran Penyata Bank dengan catatan – catatan yang terdapat dalam Akaun Bank buku tunai. Penyata Bank

18. Kegunaan Penyata Bank 4. Boleh mengesan sebarang kesilapan pihak bank atau perniagaan 5. Boleh mengesan penyelewengan 6. Boleh mengesan kenapa baki dalam penyata bank tidak sama dgn buku tunai Penyata Bank END

19. Selalunya baki akhir Penyata Bank ≠ baki akhir Buku Tunai (ruangan bank) Perlu buat Penyesuaian Baki Penyata Penyesuaian Bank Menganalisis perbezaan antara baki tunai dalam Penyata Bank dengan baki tunai dalam Buku Tunai

20. Penyata Penyesuaian Bank Kepentingan Penyata Penyesuaian Bank 1. Bukti bahawa perbezaan yang wujud bukan disebabkan oleh ralat Ketepatan catatan dalam Buku Tunai dapat disahkan tanpa sebarang kesilapan yang disengajakan atau tidak

21. Sebab – sebab berlaku perbezaan Item – item yang telah direkodkan dalam Buku Tunai tapi belum direkodkan dalam Penyata Bank Item – item yang telah direkodkan dalam Penyata Bank tapi belum direkodkan dalam Buku Tunai Kesilapan

22. Item – item yang telah direkodkan dalam Buku Tunai tapi belum direkodkan dalam Penyata Bank Deposit Dalam Perjalanan (DDP) Cek Tak Layan (CTL) Cek Belum Dikemukakan (CBD) 22 Perakaunan Tunai

23. Item – item yang telah direkodkan dalam Penyata Bank (PB) tapi belum direkodkan dalam Buku Tunai (BT) Caj Perkhidmatan Bank & Buku Cek (terima MEMO debit daripada bank) Arahan Tetap (terima MEMO debit daripada bank) Kutipan oleh Bank (terima MEMO kredit daripada pihak bank) MEMO debit : mengurangkan tunai dalam PB & BT MEMO kredit: menambahkan tunai dalam PB & BT

24. Kesilapan BANK PERNIAGAAN Kesan Kesan baki PB terlebih @ terkurang nyata baki BT terlebih @ terkurang nyata

25. Penyediaan Penyata Penyesuaian Bank Outline Baki PB diselaraskan dengan item – item Belum direkodkan oleh bank Kesilapan merekod oleh bank Baki BT diselaraskan dengan item – item Belum direkodkan oleh BT Kesilapan merekod dalam BT 25

26. Syarikat Wafiy Firdaus Penyata Penyesuaian Bank 31 Disember 2000 RMRM Baki Penyata Bank xxxxx Tambah : Deposit Dalam Perjalanan (DDP) xxxx Kesilapan (bank) - Penerimaan Terkurang catat xxxx - Pembayaran Terlebih catat xxxx xxxxx XXXX Tolak : Cek Belum Dikemukakan (CBD) xxxx Kesilapan (bank) - Penerimaan Terlebih Catat xxxx - Pembayaran Terkurang Catat xxxx (xxxxx) Baki Penyata Bank diselaras XXXX Format

27. RMRM Baki Buku Tunai xxxxx Tambah : Nota Belum Terima xxx Hasil Faedah NBT xxx -Caj kutipan nota (xxx) xxxxx Kesilapan (syarikat): - Penerimaan Terkurang catat xxx - Pembayaran Terlebih catat xxx xxxxx XXXX Tolak : Cek Tak Layan xxxx Caj Perkhidmatan Bank xxxx Kesilapan (syarikat) - Penerimaan Terlebih Catat xxxx - Pembayaran Terkurang Catat xxxx (xxxxx) Baki Buku Tunai diselaras XXXX format Latihan

28. Contoh A Maklumat mengenai Penyata Bank dan Buku Tunai Syarikat Najwa bagi bulan Julai 1999 adalah seperti berikut: 1. Baki dalam Penyata Bank RM 15 000. 2. Baki dalam Buku Tunai syarikat RM 10 380. 3. Deposit dalam perjalanan RM 2 000 belum direkodkan oleh bank. 4. Cek belum dikemukakan kepada bank : no. 333 RM 4 000 dan no. 337 RM 2 000. 5. Kesilapan : Cek no. 323 dari Syarikat Najwa berjumlah RM 1 226 telah direkodkan sebagai RM 1 262 dalam Buku Tunai. (Baki Buku Tunai terkurang nyata) 6. Bank Memorandam : a) Debit : Cek Tak Layan daripada ABC berjumlah RM 420. b) Debit : Caj perkhidmatan bank berjumlah RM 30. c) Kredit : Kutipan Nota Belum Terima berjumlah RM 1 000 beserta faedah RM 50. Bank mengenakan caj kutipan sebanyak RM 16.

29. Penyelesaian Syarikat Najwa Penyata Penyesuaian Bank 31 Julai 1999 RMRM Baki Penyata Bank 15 000 Tambah : Deposit Dalam Perjalanan (DDP) 2 000 17000 Tolak : Cek Belum Dikemukakan (CBD) no. 333 4 000 no. 337 2 000 6000 Baki Penyata Bank diselaras 11 000

30. RMRMRM Baki Buku Tunai 10 380 Tambah : Nota Belum Terima 1 000 ( + ) Hasil Faedah NBT 50 ( - ) Caj Kutipan NBT 16 1 034 Kesilapan (cek no. 323 36 1 070 11 450 Tolak : Cek Tak Layan 420 Caj Perkhidmatan Bank 30 450 Baki Buku Tunai diselaras 11 000

31. Contoh Tambahan Maklumat mengenai penyata bank dan buku tunai Syarikat SinggahUtama bagi bulan Januari 1999 adalah seperti berikut: 1. Baki yang ditunjukkan dalam penyata bank RM 4 100 2. Baki dalam buku tunai syarikat ialah RM 2 800.16 3. Deposit dalam perjalanan sebanyak RM 290 belum direkodkan oleh bank. 4. Cek yang belum dikemukakan kepada bank berjumlah RM 700 5. Kutipan nota belum terima oleh bank bagi pihak syarikat berjumlah RM1000. Bank mengenakan caj sebanyak RM 30 6. Hasil faedah bank atas baki dalam akaun sebanyak RM 16.84 7. Cek tak layan yang ditunjukkan dalam penyata bank berjumlah RM 60 8. Caj atas perkhidmatan yang dikenakan oleh bank berjumlah RM 46. 9. Cek dari pelanggan berjumlah RM 121 telah direkod ke dalam buku tunai sebagai RM 112. Berapakah jawapan anda????

32. RM 3 681 / RM 3 690

33. Catatan Pelarasan

34. Contoh B (baki overdraf) Berikut adalah maklumat mengenai Buku Tunai dan Penyata Bank Syarikat Firdaus bagi bulan Disember 2000: 1. Baki debit dalam Penyata Bank RM 1 485. 2. Baki kredit dalam Buku Tunai syarikat RM 365. 3. Cek – cek yang telah dikeluarkan bernilai RM 580 belum lagi dikemukakan kepada bank untuk pembayaran. 4. Cek – cek yang telah diterima bernilai RM 1 265 belum lagi di bankkan. 5. Cek bernilai RM 25 yang diterima daripada seorang pelanggan telah dikreditkan ke dalam Buku Tunai syarikat. 6. Caj servis bank sebanyak RM 25 telah dikenakan oleh bank. 7. Amaun RM 225 telah didebitkan oleh bank ke dalam akaun syarikat secara tersilap. 8. Cek bernilai RM 235 yang diterima daripada seorang pelanggan bernama Abu telah tidak dilayan oleh bank.

35. Penyelesaian Syarikat Firdaus Penyata Penyesuaian Bank 31 Disember 2000 RMRMRM Baki overdraf Penyata Bank ( 1 485 ) Tambah : Deposit Dalam Perjalanan (DDP) 1 265 Kesilapan 225 1 490 5 Tolak : Cek Belum Dikemukakan (CBD) 580 Baki overdraf Penyata Bank diselaras (575 ) Baki Overdraf Buku Tunai ( 365 ) Tambah : Kesilapan 50 ( 315 ) Tolak : Cek Tak Layan 235 Caj Perkhidmatan Bank 25 260 Baki Overdraf Buku Tunai diselaras ( 575 )

36. Catatan Pelarasan END

37. Buku Tunai Runcit • Mencatat pembayaran bagi belanja yang sedikit dan kecil • 2. Diperlukan kerana :- • a) tidak praktikal untuk membayar belanja kecil – kecilan menggunakan cek • b) mengelakkan daripada terlalu banyak catatan dalam buku tunai.

38. Buku Tunai Runcit 3. Dana Tunai Runcit disediakan untuk membiayai perbelanjaan yang layak dicatat ke dalam Buku Tunai Runcit. 4. Dana Tunai Runcit diurus dengan Sistem Panjar/Impres. Sistem yang menetapkan berapa jumlah tunai yang sepatutnya ada dalam dana dan memastikan jumlah ini wujud pada setiap bulan.

39. Prosedur Penyediaan Buku Tunai Runcit Mewujudkan Tunai Runcit (TR) Membuat Pembayaran dari Tunai Runcit(TR) Menggantikan semula Tunai Runcit yang telah digunakan

40. Mewujudkan Tunai Runcit (TR) Perkara perlu dipertimbangkan Mempertanggungjawabkan pekerja yang menjaga TR. Menentukan jumlah yang diperuntukkan untuk TR Mengikut keperluan syarikat bagi tempoh tertentu seperti 2 minggu/sebulan

41. Cara mewujudkan BTR Juruwang serahkan tunai Penjaga Tunai Runcit ditugaskan Menjaga Keselamatan Membuat Pembayaran Merekod Pembayaran Simpan dalam peti berkunci Catatan jurnal

42. Catatan Jurnal Cara mewujudkan BTR dt Akaun Tunai Runcit RM 100 kt Akaun Tunai RM 100

43. Catatan Jurnal Cara mewujudkan BTR Contoh : -Pada 1 April 1999, Syarikat Fauzan mewujudkan Tunai Runcit berjumlah RM 150.

44. Membuat Pembayaran dari Tunai Runcit 1. membuat pembayaran atas perbelanjaan yang dibenarkan/ditetapkan oleh pihak pengurusan syarikat. 2. kakitangan yang membuat tuntutan mestilah meyertakan dokumen sumber yang berkaitan dan menandatangani resit/baucer Tunai Runcit. 3. dokumen, resit dan baki Tunai Runcit disimpan dalam peti Tunai Runcit. Tiada catatan jurnal

45. Menggantikan semula Tunai Runcit yang telah digunakan 1. Penjaga Tunai Runcit • Memaklumkan kepada Juruwang untuk menganti semula Tunai Runcit • b) Sediakan jadual/ringkasan pembayaran, resit Tunai Runcit dan dokumen sumber untuk dihantar kepada juruwang

46. Menggantikan semula Tunai Runcit yang telah digunakan 2. Juruwang a) Periksa semua dokumen (kesahihan maklumat) dan cop “ PAID” b) Mengesahkan permintaan Penjaga Tunai Runcit c) Menyediakan tunai untuk diganti semula Tunai Runcit

47. Menggantikan semula Tunai Runcit yang telah digunakan Catatan Jurnal dt Akaun Belanja berkaitan RM 100 kt Akaun Tunai RM 100

48. Contoh : - Pada 15 April 1999, Penjaga TR menuntut penggantian TR berjumlah RM 120. Resit TR terdiri daripada belanja pos RM 50, belanja alatulis RM 40 dan belanja am RM 30. END

49. Penyata penyesuaian bank penting sebagai alat kawalan dalaman bagi mengelakkan sebarang kesilapan dengan memastikan setiap urusniaga dicatat dengan betul samada dalam buku tunai maupun penyata bank. RUMUSAN

50. Sekian Terima Kasih