Astma of COPD?

1. Astma of COPD? • Christiaan Meek, longarts Van Weel Bethesda Ziekenhuis & Ikazia Ziekenhuis • Paul de Vries, huisarts Stellendam

2. Astma en/of COPD • Welke problemen ervaren? • Diagnostiek • behandeling

4. NHG-Standaard Astma bij volwassenen 2007: Behandeldoelen > 80% van normaalwaarde Duidelijke afkappunten voor behandeldoelen NHG standaard astma volwassenen: Huisarts Wet 2007; 50 (11): 537-51

5. Behandeldoelen COPD Verlichten vansymptomen Voorkomen en behandelen vanexacerbaties Verbeterenkwaliteit van leven Voorkomen van progressie COPD Verbeteren inspanningsvermogen Voorkomen en behandelen van complicaties Verminderen van de mortaliteit 1. NHG standaard 2007; 2. CBO richtlijn 2007; 3. GOLD richtlijnen 2006

6. boodschap • Zorg dat je diagnose goed is • Behandel zowel de astma als de COPD goed • Denk aan de niet-medicamenteuze aspecten in het zorgplan

7. Casus 1 • Dhr vd Lugt, 51 jaar • Astmatische klachten en eczeem vanaf 5e jaar • Anamnestisch allergie voor wol en veren • Werkt in dierenwinkel, wil deze overnemen • Rookt 5-10 sigaretten/dag • Laatste maanden progressieve dyspnoe • Formoterol en prednison (huisarts) helpen • Phadiatop 2 maal negatief

8. Casus 1 • Wat zie je • Wat concludeer je

9. Casus 1 • (nog) geen diagnose copd! • Eerst volledige diagnostiek • Eerst goed behandelen • Redenen: • Alleen door effectief behandelen als astma nu klachtreductie • Toekomstige schade chronische inflammatie tegengaan

10. Casus 1 • Totaal IgE 260 kU/l (normaal < 100) • Phadiatop negatief • IgE volièrevogelmix +++++, kipveren + • IgE papegaai, kanarie, parkiet ++++ • IgE knaagdierenmengsel negatief

11. Casus 1 • Interventie: prednisolon 30mg gedurende 10 dagen • Budesonide/formoterol TH 2 dd 400/12 • Roken stoppen

12. Casus 1 • 3 weken later

13. Casus 1 • Na 15 mnd behandelen

14. Astmacontrole bereiken: welke parameters hebben we? Herstel van controleparameters Bronchiale hyperreactiviteit Adapted from Woolcock Clin Wxp Allergy Rev 2001; 1(2): 62-64 Geen rescuemedicatie FEV1 Piekstroom variabiliteit Geen nachtelijke symptomen Dagen Weken Maanden Jaren Parameters, die een lange behandeling nodig hebben voor verbeteringen Parameters, die snel verbeteren

15. Casus 2 Man, 78 jaar, tot 60e jaar 20 PY Analyse dyspnoe, inspanningsbeperking. Geen astma in VG Longfunctie voor (boven) en na optimalisatie (onder)

16. Casus 2 • Als meten weten is, lijkt een stadium indeling van een aandoening als COPD nuttig, maar • is de individuele patiënt bij een classificatie als GOLD gebaat ?

17. GOLD II Patiënte C, 44 jr Sedert 2001 op poli bekend 30 pack years FEV1 1680 ml (56% norm) Echter: MRCdyspnoe score 3 6-minuten looptest 340 meter BMI 24 kg/m2

18. Casus 3

19. Patiënte C Longfunctie met Bodybox, TLCO bloedgasanalyse

20. FEV1 in relatie tot 6-min looptest

21. TLCO in relatie tot inspanning Wijkstra e.a. Thorax 1994

22. CT-Thorax patiënte C ernstige emfysemateuze afwijkingen

23. Vraag Als meten weten is, lijkt een stadium indeling van een aandoening als COPD nuttig, maar is de individuele patiënt bij een classificatie als GOLD gebaat ?

24. Antwoord Neen: FEV1 is te beperkt voor een goede individuele beoordeling. Je ziet niet wat je denkt te zien.

25. Waar is de patiënt bij gebaat ? Niet bij uitsluitend gebruik van termen als astma en COPD Wel bij nauwkeurige beschrijving van klinisch beeld Zorgstandaard COPD spreekt van ‘ziektelast’ Zowel niet-medicamenteuze als medicamenteuze behandeling moet hierop zijn afgestemd

26. Astma COPD Constitutie (atopie) prikkel Constitutie (genetische predispositie Inflammatie (eosinofiel) Inflammatie (neutrofiel) Episodische longfuctieverlies Irreversibel longfuctieverlies reversibel irreversibel Reactivering binnen de mogelijkheden Herstel +/- normaal niveau functioneren

27. Waarom een toegespitste behandeling? • Misbehandeling astma als COPD is onderbehandeling astma • Risico irreversibele longschade • Astma/COPD behandeling ook meer accent op niet medicamenteuze behandeling • Beide componenten goed behandelen!

29. Ontsteking bij COPD wordt na verloop van tijd irreversibel Switch naar chronische ontsteking normale spirometrie abnormale spirometrie Reversibele ontsteking Irreversibele ontsteking Tijd→

30. Belangrijke indicatoren voor de diagnose van COPD Voorgeschiedenis: blootstelling aan risicofactoren Roken van tabak Werkgerelateerde blootstelling aan stoffen en chemicaliën Dyspneu Progressief Meestal erger bij inspanning Persisterend Omschreven door patiënt als “grotere inspanning om adem te halen” Chronisch hoesten intermitterend/niet productief Chronische sputum productie Elk patroon van chronische sputum productie kan een indicatie zijn voor COPD

31. Spirometrie reversibel niet reversibel tot normaal niet normaal persisterende obstructie Astma COPD Dubbel diagnose Astma / COPD

32. Dubbel diagnose astma en COPD Astma: patiënten met astma kunnen, indien men blijft roken of door onderbehandeling daarnaast ook irreversibele obstructie (COPD) ontwikkelen Behandeling gericht op zowel de astma als de COPD component