Powstanie świata według wierzeń starożytnych Greków

1. Powstanie świata według wierzeń starożytnych Greków

2. Opis powstania świata • Starożytni Grecy wierzyli, że na początku świata był Chaos, który rozumieli jako niezmierzoną przestrzeń. Z Chaosu wyłonili się: Gaja ( bogini – matka ziemia), Tartar (otchłań, podziemie) i Eros (miłość). Z Gai wyłonił się Uranos (bóg nieba). Gaja i Uranos byli pierwsza parą bogów greckich. Mieli wiele dzieci, ale Uranos strącał je do podziemi - Tartaru. Na ziemi pozostali tylko Tytani, którzy byli ulubieńcami Uranosa. Gaja postanowiła zemścić się na nim .

3. Gdy Gaja namówiła najmłodszego z Tytanów – Kronosa, żeby pozbawił ojca tronu. Kiedy Tytan to uczynił zaczął panować nad światem i razem z siostrą Reą miłą kolejnych potomków – bogów. Z tego związku urodzili się m . in. Hestia, Demeter, Hera, Hades, Posejdon. Kronos – pomny losu ojca – pożerał swoje dzieci, żeby żadne nie pozbawiło go władzy. Tak było do czasu, gdy narodził się Zeus. Wtedy Hera podała Kronosowi kamień owinięty pieluszkami, który ten połknął myśląc, że pozbywa się syna. Zeus wychowywał się w ukryciu, a gdy dorósł przejął władze i zmusił ojca do wyplucia połkniętych dzieci. Zeus wraz z rodzeństwem stoczył walkę z Tytanami o panowanie nad ziemią. Ci ostatni zostali zepchnięci do Tartaru, a Zeus zasiadł na Olimpie. Stamtąd panował nad światem razem z rodzeństwem i dziećmi.

4. Ciekawostka • Władza nad światem podzielona była między trzech braci, Hades panował nad światem podziemnym, Posejdon nad morzem, a Zeus w niebie. Nad ziemią panowali wszyscy trzej wspólnie, ale główną władzę sprawował najpotężniejszy z bogów - Zeus. Prócz bogów olimpijskich istniał cały szereg bóstw mniejszych i większych, zamieszkujących ziemię, niebo i podziemia. Religia Greków wiązała się ściśle z życiem człowieka i przyrody, która go otaczała. Grek w każdym przejawie życia widział obecność bóstwa albo jego ingerencję.

5. Na początku był Chaos. Któż zdoła powiedzieć dokładnie, co to był Chaos? Niejedni widzieli w nim jakąś istotę boską, ale bez określonego kształtu. Inni - a takich było więcej - mówili, że to wielka otchłań, pełna siły twórczej i boskich nasieni, jakby jedna masa nieuporządkowana, ciężka i ciemna, mieszanina ziemi, wody, ognia i powietrza. Z tej napełnionej otchłani, kryjącej w sobie wszystkie zarodki przyszłego świata, wyłoniły się dwa potężne bóstwa, pierwsza królewska para bogów: Uranos - Niebo i Gaja - Ziemia. Oni dali początek wielu pokoleniom bogów. Chaos

6. Gaja (ZIEMIA) Uranos (NIEBO) Pontos (MORZE) Ereb (MROK) Eros (MIŁOŚĆ) Helios (SŁOŃCE) Selene (KSIĘŻYC) Eos (JUTRZENKA) Bogowie

7. Gaja –w mitologii greckiej Ziemia-Matka. Wyłoniła się z Chaosu, tak więc była jednym z najstarszych bóstw, uosabiała płodność i macieżyństwo Sama z siebie zrodziła Uranosa (Niebo) i Ourosi (Góry), z miłościjeji Eteru zrodził się Pontos (Morze). W każdym okresie mitologii jest ona obecna w przeróżnych postaciach, szczególnie u pradziejów, gdy u boku swego syna a jednocześnie męża, Uranosa, panuje nad światem i rodzi kolejnych bogów. Uranos- (to zlatynizowana  greckiego Ouranos oznaczającego niebo)W mitologii greckiej jest personifikacją Nieba. Dała mu życie Gaja Ziemia, z którą spłodził:Tytanów, Gigantów, Sturękich Hekatonchejrowie i Cyk lopów. Z ich dziejami wiąże się wiele mitów i legend. Przestraszony Uranos strącił swe dzieci do Tartaru. Najmłodszy z TytanówKronos za namową matki okaleczył go i pozbawił tronu.

8. Pontos –bóg głębin morza wewnętrznego, dostępnego ludziom. Syn bogini ziemi Gai. Według greckich mitów był jednym z najstarszych bogów. Gaja zrodziła go sama z siebie, i to nawet wcześniej niż boga "morza zewnętrznego" Okeanosa. Później związała się z Pontosem małżeństwem i urodziła mu córki Eurybię i Keto. Oprócz tego miała z nim trzech synów: Nereusa, Taumasa oraz Forkosa, którzy byli morskimi bogami. • Ereb –w mitologii greckiej bóg i uosobienie ciemności podziemnej; najciemniejsza część podziemnego świata zmarłych – Hadesu. Należał do bóstw pierwotnych (Protogenoi). Niekiedy był utożsamiany z Tartarem. Uchodził za syna Chaosu lub Chronosa i Ananke. Z Nyks, która była jego siostrą, spłodził dwóch synów, Eter i Charona, i jedną córkę Hemerę.

9. Eros –w mitologii greckiej bóg miłości i namiętności seksualnej. Grał na lutni podobnie jak Apollo. Istnieją różne wersje co do jego pochodzenia: miał być on pierwszym z bogów, rówieśnikiem Gai, którego obecność musiała być konieczna do zrodzenia się pozostałych bogów, lub synem Afrodyty i Aresa oraz Hermesa (homoseksualizm obu bogów nie przeszkadzał w stworzeniu nowego boga). Przedstawiany był jako uskrzydlony piękny młodzieniec z łukiem i strzałą, którą godzi w zakochanych, by ich ze sobą złączyć. W czasach późniejszych przedstawiany jako pulchne niemowlę z łukiem i strzałami. • Helios –w mitologii greckiej tytan, bóg i uosobienie Słońca. Należał do drugiego pokolenia tytanów. Był bóstwem związanym z kultem Słońca. Według wierzeń starożytnych Greków przemierzał dzienne niebo na złotym rydwanie, zaprzężonym w cztery białe konie – Ajtona, Eoosa, Flegona i Pyroeisa. Swą wędrówkę rozpoczynał (wynurzał się z fal Okeanosa) na Wschodzie i kończył (zanurzał się w falach Okeanosa) po drugiej stronie widnokręgu,na Zachodzie, gdzie kąpał swoje konie w Okeanosie. Drogę powrotną (wiodła pod Okeanosem) pokonywał na wielkiej czaszy. Jego nadejście zwiastowała Eos. Stanowił źródło życia i światła. Regulował bieg dni, miesięcy, lat i stuleci. Wzywano go na świadka podczas przysięgi, ponieważ przed jego obliczem nic się nie ukryło. Uchodził za syna tytana Hyperiona i tytanidy Tei oraz za brata Selene i Eos, przypuszczalnie także Tytana. Był mężem Okeanidy Perseidy. Spłodził z nią dwóch synów, Ajetea i Persesa, oraz trzy córki, Kirke, Pazyfae i Kalipso. Miał liczne potomstwo ze swoimi kochankami.

10. Selene –w mitologii greckiej tytanida, bogini i uosobienie Księżyca. Należała do drugiego pokolenia tytanów. Była bóstwem związanym z kultem Księżyca. Według wierzeń starożytnych Greków przemierzała nocne niebo na srebrnym rydwanie, zaprzężonym w parę białych koni (lub mułów albo krów), który najbardziej jaśniał w czasie księżycowej pełni. Swą wędrówkę rozpoczynała (wynurzała się z fal Okeanosa) na Wschodzie i kończyła (zanurzała się w falach Okeanosa) po drugiej stronie widnokręgu, na Zachodzie. Przypisywano jej wpływ na praktyki magiczne i stan zdrowia. Uchodziła za córkę tytana Hyperiona i tytanidy Tei oraz za siostrę Heliosa i Eos, przypuszczalnie także Tytana. Z Zeusem, swoim kochankiem, miała dwie córki Pandię (Pandeję) i Herse (Rosę). • Eos – w mitologii greckiej tytanida, bogini i uosobienie zorzy porannej, brzasku i świtu. Należała do drugiego pokolenia tytanów. Była bóstwem związanym z kultem jutrzenki. Według wierzeń starożytnych Greków każdego świtu przemierzała niebo na lekkim rydwanie, zaprzężonym w parę białych lub różowych koni – Lamposa (Świecącego, Jasnego) i Faetona (Promiennego, Błyszczącego). Swą wędrówkę rozpoczynała (wynurzała się z fal Okeanosa) na Wschodzie i kończyła (zanurzała się w falach Okeanosa) na Zachodzie, po drugiej stronie widnokręgu. Otwierała „wrota dnia” (bramę nieba) przed wozem Heliosa. Rozpraszała mroki nocy, zwiastowała światło dnia ludziom i bogom. Jej nadejście zapowiadał Fosforos (Gwiazda Poranna) – „jaśniejący syn Jutrzenki”. Uchodziła za córkę tytana Hyperiona i tytanidy Tei (albo tytana Pallasa) oraz za siostrę Heliosa i Selene, przypuszczalnie także Tytana.

11. KONIEC