310 likes | 717 Views
Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon. Dr.Canan Aykut Bingöl Yeditepe Üniversite Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı. Kardiak Arrest. 200 000-375 000 kardiak arrest/yıl (ABD) %20 spontan dolaşım sağlanıyor. Kardiak Arrest. American Heart Association
E N D
Yoğun Bakımda Nörolojik Resüsitasyon Dr.Canan Aykut Bingöl Yeditepe Üniversite Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı
Kardiak Arrest • 200 000-375 000 kardiak arrest/yıl (ABD) • %20 spontan dolaşım sağlanıyor
American Heart Association “2000 Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care” Kardiyopulmoner-Serebral Resüsitasyon
Kardiyopulmoner-Serebral Resüsitasyon Ne zaman karar vermeli?
Beyin Dolaşımı %20 %2 Vücut ağırlığı Kardiak output
Beyin Dolaşımı • Otoregülasyon değişen sistemik kan akımına karşın beyin kan glukoz ve oksijen gereksinimini sabit bir düzeyde tutmaya çalışır: • Beyin kan akımı 50 mL/100 gr/dak • Beyin metabolizmasının oksijen ihtiyacı (CMRO2): Metabolik ihtiyacı artan beyin bölgesine göre artan fokal kan akımı
Fizyolojik değişiklikler • 15 sn: bilinç kaybı • 1 dak:beyinsapı reflekslerinin kaybı (fikse pupil, solunum etkilenmesi) • 4-5 dak:Glu ve ATP azalması, anaerob metabolizma • 4-6 dak:geridönüşümsüz hasar
Serebral Dolaşım Normal iskemi İskemik penumbra İskemik nekroz saat BKA ml/100gr/dak
Serebral Dolaşım • EEG depresyonu 30-40 mL/dak • Anaerob metabolizma 20-30 mL/dak • ATP tükenmesi ve koma 15-20 mL/dak
Beyin Perfüzyonu Azalması • Oksijen azalması 10 sn • Glukoz azalması 2-4 dakika • Anaerob mekanizmaya dönüş 2-4 dakika • ATP azalması 4-5 dakika • Sonuç: • Potasyum hücre dışına akışı • Sodyum hücre içine akışı • Kalsiyum hücre dışına akışı
Beyin Perfüzyonu Azalması • Normotermik iskemi sırasında nöronların çoğu yaşayabiliyor • Normotermik arrest sonrası 1 saate kadar enerji metabolizması geri dönebiliyor • Nöron hasarından sadece iskeminin süresi değil, başka metabolik ve hemodinamik bozulmalar da sorumlu
Arrest Öncesi Durumun Etkileri • Pre-arrest hiperglisemi nöron hasarını arttırıyor • Pre-arrest hipoksi gidişi kötü etkiliyor • Pre-arrest hipoterminin iskemi sonucu oluşan hasara karşı koruyucu etkisi var
Kardiak Arrest Sonrası Dönem • Arrest süresi: CPR öncesi dolaşımın durduğu dönem • CPR süresi:Spontan dolaşımın sağlanana kadar geçen süre • Prearrest hipoksi süresi:anemi, hipotansiyon, hipoksemi, • Postresüsitasyon hipoksi süresi:anemi, hipotansiyon, hipoksemi
Arrest Zamanı BKA ile CPR zamanı ters orantılı • CPR 2 dak: BKA %50 • CPR 5 dak: BKA %28 • CPR 10 dak: BKA %0
İskemi ve Beyin Hasarı Süresi BRCT1, 1985
BRCT 1 &2, 1995 Arrest zamanı:>5 dakika CPR süresi:>20 dakika
Serebral reperfüzyon hasarı • Resüsitasyon sonrasında sistemik kan basıncı normale gelse bile serebral hipoperfüzyon 12 saat kadar daha devam ediyor • CO2 reactivitesinde bozulma • Serebral dolaşımında artmış vasküler ton • Endoltelin tip A (ET-1) reseptörleri sorumlu
Serebral reperfüzyon hasarı • NO (vazodilatatör)-(ET-1) arasındaki denge önemli • Hipertansiyon-hemodilusyon tedavisi bu dönemde olacak hasarı engellemede çok önemli • ETA antagonist tedaviler deneysel aşamada
Beyin ve Beyin-dışı hasar • GIS barierin bozulması ve bakteri toksinlerin kana karışması • Asid-baz dengesinin bozulması • İskemik hasar nedeniyle ortaya çıkan inflamatuar mediatörler ve vazokonstriktör maddeler
Beyin ve Beyin-dışı hasar Kalp-beyin-dolaşım sistemi-gastrointestinal sistem-kas-immün sistem için multidisipliner yaklaşım gerekmekte
Reperfüzyon Hasarı • Serbest oksijen radikalleri • İnflamasyon • Artmış hücre içi kalsiyum • Eksitatör nörotransmitterler (Glu, Asp) • Sitotoksinler
Reperfüzyon Hasarı • Nöron kaybı büyük oranda bu dönemde oluyor • İskemiden 6-15 saat sonra başlıyor • Nöbetler hasarın ilk belirtisi olabiliyor
Nörolojik İnceleme Bulguları • Koma süresi • İlk gün komadan çıkış klinik gidiş için önemli • 24 saat içinde açılan hastaların %6’sında nörolojik defisit • 24 saat üzerinde komada kalanların %8’i taburcu oluyor, hepsi nörolojik defisitli
Nörolojik İnceleme Bulguları • Beyinsapı refleksleri (ışık refleksi, kornea refleksi, okulosefalik refleks) 6 saatin üzerinde alınamıyorsa kötü gidiş • Ağrılı uyarana motor yanıt 3 günün üzerinde alınamıyorsa kötü gidiş • Nöbetlerin eklenmesi kötü gidiş • EEG 8 saat üzerinde supresyon gösteriyorsa kötü gidiş
Tedavi • Normoglisemi: • Hipoglisemiyi engellemek • Hiperglisemiyi engellemek • Hipotansiyonu engellemek • Nöbetleri engellemek • Nöbetler oksijen ihtiyacını %300 arttırıyor • Normovolemik hemodilusyon • Antikoagulasyon
Tedavi • İmmobilizasyon • Dış uyarana yanıtı olan komalı hastaların metabolizmaları artar • Kafa içi basıncı arttıran tüm girişimlere dikkat etmek gerekir • Suction dikkatli yapılmalı • Sedatifler, kas gevşeticiler ve anestetikler dikkatli olarak kullanılabilir
Tedavi ? • Hipotermi • Özellikle reperfüzton hasarı öncesi latent dönemde hafif hipotermi, uzun süreli (33°C, 12-24 saat) • Mannitol • Kortikosteroidler • Kalsiyum kanal blokörler • ......