Geçen haftanın ödevi

1. Geçen haftanın ödevi • Senedin başı • حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ (R7) • حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِيٍّ (R6) • حَدَّثَنَا سُفْيَانُ (R5) • عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِي ثَابِتٍ (R4) • عَنْ مَيْمُونِ بْنِ أَبِي شَبِيبٍ (R3) • عَنْ أَبِي ذَرٍّ قَالَ (R2) • قَالَ لِي رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ (R1) • Senedin Sonu • Metin: • «اتَّقِ اللهِ حَيْثُمَا كُنْتَ، وَأَتْبِعِ السَّيِّئَةَ الحَسَنَةَ تَمْحُهَا، وَخَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ.» • Tirmizî, Birr 25/55, hds.no. 1987.

2. Hadis Usûlü 6. Ders (7. hafta) RAVİNİN TANIMI ve ÖNEMİ Yrd. Doç. Dr. Ali KUZUDİŞLİ

3. Ravi (الراوي) • Rivayet kökünden ism-i fail olan ravi kelimesi, “nakleden, taşıyan, ileten” anlamına gelmektedir. Çoğulu “rüvât” (الرواة). • Terim olarak, “Rivayet metotlarından biriyle hadisi öğrenip aldıktan sonra, rivayet lafızlarından biriyle bir başkasına nakleden kimse” anlamına gelmektedir. Ravi anlamında bazen “müsnid” kelimesi de kullanılmaktadır.

4. Ravi (الراوي) -devam • Hadis ilmiyle meşgul olan alimler, bu alandaki ilmi seviyelerine göre farklı ünvanlarla anılmışlardır. Genel olarak yüzbin hadisi isnadı ve ravilerinin durumlarıyla bilen kimse “Hafız” unvanıyla anılır. • Bu şekilde üçyüzbin hadisi bilen kimse “Hüccet” unvanıyla anılır. • Hadislerin tamamını bilen kimseye ise “Hakim” adı verilir.

5. Ravi Bilgisinin Önemi • Hadisin değeri, çoğunlukla onu nakleden ravilerin adalet ve zapt durumlarına bağlıdır. İmam Şafii bu konuda şöyle demiştir: “Hadislerin az bir kısmı hariç, çoğunun sıhhati onları rivayet edenin doğrulukları ile bilinir.” • Klasik hadis tenkidinin temelinde senet ve senette bulunan ravilerin durumunun incelenmesi yer alır.

6. Ravinin Kimliği • Ravi hakkında değerlendirme yapabilmek için öncelikle onun kimliğinin tespit edilmesi gerekmektedir. • Ravilerin şahıs ve kimlik bilgilerini tabakât, tarîhu’r-rüvât, cerh-ta‘dîl, sikât, duafâ ve benzeri isimler taşıyan ricâl kitaplarından öğrenmek mümkün olabilmektedir. • Ravilerin kimliği hakkında bilgi vermek ve çeşitli benzerliklerden dolayı meydana gelen karışıklıkları önlemek amacıyla birçok eser yazılmıştır.

7. Ravinin Kimliği • Bir ravinin tam tanıtımı genelde şöyle yapılır: سَعِيْدُبنُ المُسَيِّبِبنِ حَزْنٍالقُرَشِيُّالمَخْزُوْمِيُّالإِمَامُ، العَلَمُ، أَبُو مُحَمَّدٍالْمَدَنِيُّ. Şehre nisbesi Kabiledeki bir boya nisbesi Lakabı Dedesinin adı Adı Künyesi Kabilesine nispesi Babasının adı

8. A. Ravinin İsim ve Künye Bilgisi • İsim: bebek doğduğunda anne babası tarafından ona verilen ad anlamındadır. • Künye: Eb, ümm, bint, üht vb. kelimelerle başlayan isimlendirmelere künye adı verilmektedir. Künyeler genellikle bir şahsın ilk erkek çocuğuna istinaden verilirdi. • Ravilerden bazıları isimleriyle, bazıları künyeleriyle meşhur olmuştur. Bu durum bazı karışıklıklara neden olmuş, bunu aydınlığa kavuşturmak amacıyla el-Esâmî ve’l-Künâ (İsimler ve künyeler) vb. adlarla eserler yazılmıştır.

9. B. RavininNisbe Bilgisi • Nisbe: Bir kimsenin bir kabileye, soya memlekete veya mezhebe bağlılığını gösteren tanımlamadır. Bu konuda Ensab vb. adlarla eserler verilmiştir. C. Ravinin Lakap Bilgisi • Lakap: Bir kimsenin bir vasfından dolayı toplumun ona verdiği meşhur olmuş tanımlamadır. Örnek: Ebû Hüreyre. • Bu konuda elkâb vb. isimlerle kitaplar yazılmıştır.

10. D. Kardeş Raviler • Raviler arasında aynı babadan olma kardeşler bulunmaktadır. Bunun yanında baba isimleri aynı, fakat kendileri kardeş olmayan raviler de bulunmaktadır. Örnek: Abdullah b. Dinâr ve Amr b. Dinâr. Bu gibi karışıklıkları açığa çıkarmak için İhve-ahavât vb. isimlerle kitaplar yazılmıştır. E. MüteşabihRaviler • Yezid b. Esved ve Esved b. Yezid örneğinde olduğu gibi birbirine karıştırılan raviler bulunmaktadır. Hadis usulünde bu konu, ma’rifetü rüvati’l-müteşâhibîn vb. adlarla incelenmektedir.

11. F. Akran Raviler • Aynı dönemde yaşamış olan raviler bazen birbirinden hadis nakletmişlerdir. Örnek: Malik ve Evzaî. Bu konu, usül kitaplarında Rivayetü’l-Akran başlığı altında incelenmektedir.

12. 7. Hafta dersinin sonu • İsmail Lütfi Çakan’ın Hadis Edebiyatı adlı kitabından İbn Sa’d’ın Tabakât adlı kitabı hakkında verilen bilgileri inceleyiniz. • Saîd b. Müseyyib hakkında Tabakât kitabında verilen bilgileri Arapça özetleyiniz. • Aşağıdaki hadisi ezberleyiniz ve “Concordance”tan bu rivayetin yer aldığı kaynakları yazınız. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «لَا ضَرَرَ وَلَا ضِرَارَ»

13. 7. Hafta dersinin sonu • Bu rivayetin İbn Mâce’de geçen iki versiyonunun senet ve metinlerini inceleyiniz. Farklılıklarını ve benzer yönlerini not ediniz. • Sınavda Hadis Usulü Kitabının 110. sayfasına kadar sorumlusunuz.