lek. Tomasz Gutowski

1. Ratownictwo medyczne FarmakologiaW-1„Medyczne czynności ratunkowe, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego” lek. Tomasz Gutowski

2. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 14 stycznia 2009 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu medycznych czynności ratunkowych,które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego Na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410, z poen. zm.2) zarządza się co następuje: § 1. W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu medycznych czynności ratunkowych, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego (Dz. U. z 2007 r. Nr 4, poz. 33) w załączniku nr 1 do rozporządzenia tabela otrzymuje brzmienie:

5. Acidum acetylosalicylicum Nieodwracalny inhibitor COX-1 wykazujący działanie:- p/zapalne- p/gorączkowe- p/bólowe- p/agregacyjne

6. Wierzba iwa

7. Acidum acetylosalicylicum W małych dawkach (+) procesy utleniania w tkankach prowadząc do  pCO2 co pobudza ośrodek oddechowy (wzrost wentylacji) W większych dawkach (+) bezpośrednio czynność ośrodka oddechowego co może prowadzić do hiperwentylacji i zasadowicy oddechowej. W dużych dawkach  wydz. kw. moczowego

8. Acidum acetylosalicylicum Podstawowy lek w schorzeniach, w których celowe jest zapobieganie agregacji płytek krwi:- …- … - … Działanie p/agregacyjne związane jest z hamowaniem COX (gł. COX-1), co prowadzi do zmniejszenia w PLT PG i TXA2(zw. które silnie pobudzają agregację płytek)

9. Acidum acetylosalicylicum Niewielkie dawki wykazują już działanie inhibicyjne w stos. do COX przez nieodwracalne hamowanie COX-1 w PLT Do zahamowania COX naczyniowej wymagane są większe stężenia leku, jednak w dawkach większych (-) jest wytw. prostacyklin w ścianie nn. co prowadzi do nasilenia agregacji PLT. Czas działania 4-7 dni (czas życia płytek)

10. Acidum acetylosalicylicum Przykładowe produkty:Acard tabl. 75mg Aspiryn tabl. 40mg Aspiryn pr. tabl. 100mg Polocard tabl. 75mg …………….

12. Acidum acetylosalicylicum Inne NLPZ hamują aktywność COX płytkowej i śródbłonkowej w sposób odwracalny! (inaczej niż ASA) Dlatego też aby utrzymać zahamowanie syntetazy TXA2, należy je podawać kilka razy/d. co nie jest wygodne dla pacjentaale w przeciwieństwie do ASA rzadziej występują zaburzenia ze strony przewodzie pokarmowym

13. Acidum acetylosalicylicum (W): • bóle głowy, bóle mięśniowe, bóle menstruacyjne • nerwobóle • ZZSK, dyskopatie • p/agregacyjne (małe dawki 75-100mg/d) !!! (DN): - nadżerki błony śluzowej p.pok. (żołądek, dwunastnica) • zaostrzenie chor. wrzodowej • krew utajona w stolcu (80% chorych po 7d) • nudności, wymioty • zatrzymanie wody/ Na+ • zesp. Reye`a

14. Acidum acetylosalicylicum (PW): - nadkwaśność • choroba wrzodowa • uszkodzenie wątroby, nerek • nadwrażliwość na salicylany • astma oskrzelowa • dzieci do 11 r.ż.

15. Ketoprofenum Należy do grupy NLPZ; Wykazuje silne działanie - p/zapalne, - p/gorączkowe- p/bólowe Odwracalnie hamuje COX-1 (W): • RZS • ZZSK, ŁZS • dna moczanowa • bóle menstruacyjne • bóle głowy naczyniopochodne

16. Ketoprofenum Dostępne są preparaty doustne po 50, 100, 150 i 200 mg (tabl.), do iniekcji i.m. po 100 mg w 2 ml, czopki doodbytnicze po 100 mg. Żel do stos. zewn. Przeciętne dawkowanie w chor. reumatycznych ok.. 150 mg/d. Produkty:- Fastum żel 25mg/g - Ketonal kaps. 50mg krem 50mg/g sol. 50mg/ml- Ketonal forte tabl. 100mg - Ketoprofen czopki 100mg ……………

18. Morphini sulfas Roztwór do iniekcji (in amp.) 10 mg/ml 20 mg/ml

20. TERAPIA BÓLU- KLINIKA CO? JAK? KIEDY? KOMU?

22. Leki przeciwbólowe • Różnorodna grupa środków, które mają zdolność zmniejszania lub hamowania odczuwania bólu, nie wypływając na odbiór bodźców dotykowych • Leki działające ośrodkowo- mózg, nerwy czuciowe (rec. opioidowe) • - narkotyczne • 2. Nieopioidowe leki p/bólowe:- paracetamol- NLPZ

23. Niesteroidowe Leki Przeciw Zapalne (NLPZ) Duża, niejednorodna grupa leków o działaniu - p/zapalnym, - p/bólowym - p/gorączkowym Nazywane są niesteroidowymi ze względu na strukturę, odmienną od innych leków mających właściwości przeciwzapalne – kortykosteroidów Najbardziej znanym lekiem tej grupy jest ASA Poszczególne leki zaliczane do grupy NLPZ-ów różnią się przede wszystkim siłą działania i toksycznością.

24. Najczęściej stosowane NLPZ: Kwas acetylosalicylowy (Aspiryna®) - ASA Ibuprofen Naproksen Ketoprofen Sulindak, Indometacyna Piroksykam

25. (W):1. działanie p/gorączkowe2. działanie p/zapalne - infekcje - autoimmunologia 3. bóle o różnym pochodzeniu małym/średnim nasileniu 4. w połączeniach z innymi lekami w celu wzmocnienia lub zmienienia profilu ich działania

26. Poszczególne leki należące do tej szerokiej grupy różnią się profilem działania. Jedne (np. paracetamol) mają silniej zaznaczone działanie przeciwbólowe, a słabo działają przeciwzapalnie, inne (np. ASA) działają silnie zarówno przeciwzapalnie jak i przeciwbólowo.

27. (DN) NLPZ:1. uszkodzenie błony śluzowej żołądka2. zaostrzenie choroby wrzodowej3. krwawienie z przewodu pokarmowego4. owrzodzenia i perforacje wrzodów żołądka5. Zaburzenia perfuzji nerek

28. Opioidy: substancje działające na receptory opioidowe, naturalne np. endorfiny leki przeciwbólowe 1. alkaloidy opium 2. pochodne opium np. kodeina, morfina

29. Przykłady najczęściej stos. opiatów: Kodeina Morfina Petydyna Fentanyl Tramadol Metadon

30. Drabina analgetyczna:

32. Ból utrzymujący się zbyt długo lub odczuwany zbyt intensywnie przestaje być już tylko czynnikiem ostrzegawczym, ale może naruszać czynność organizmu. Nieleczony może prowadzić do wstrząsu i śmierci

33. Ból zwalcza się różnymi sposobami leczniczymi, które - eliminują przyczynę bólu,- znoszą wrażliwość ośrodków czuciowych w mózgu (analgetyki)- „wyłączają” receptory czuciowe i przerywają przewodnictwo w nerwach czuciowych (analgezja miejscowa)

35. Przykładowe środki znieczulenia miejscowego: Kokaina Prokaina Lidokaina Mentol - składnik olejku miętowego, drażni zakończenia wł. czuciowych zimna, wywołując na skórze wrażenie chłodu oraz zmniejsza wrażliwość zakończeń odbierających ból 5. Kamfora - składnik olejku eterycznego z drzewa kamforowego, drażni zakończenia czuciowe w skórze środek rozgrzewający w nerwobólach