WooDy wordt WoDy

1. WooDy wordt WoDy Zelfcorrigerende woordvoorspeller voor mensen met dyslexie / dysorthografie

2. Algemene uitgangspunten Woordvoorspelling is voor veel mensen met lees- en/of schrijfproblemen de aangewezen manier om spelfouten te voorkomen en op eensnelle en efficiënte manier tekst te produceren. Spelfouten voorkomen is bij mensen met dyslexie/dysorthografiegemakkelijker te realiseren dan spelfouten corrigeren m.b.v. spellingcontrole. Door de combinatie te maken van ‘zelfcorrectie’ en woordvoorspelling kan de focus op het begin van het woord geplaatst worden (hoofdaccent op de eerste letter, afnemend voor de volgende letters)

3. Inspiratiebron: Kurzweil 3000 - woordvoorspeller Pluspunten: • Gebruikersgebonden: Elk gebruikersprofiel (persoon, studievak, thema, taal) heeft zijn eigen woordvoorspeller. • Direct toegankelijk • Suggesties worden voorgelezen. • Schermleesfunctie voor ondersteuning bij bediening. • Sneltoetsen en/of muis. • Woordenlijsten snel en veilig te creëren en te beheren: • Automatisch invoegen van nieuwe woorden. • Spelling wordt gecontroleerd voor het invoegen. • Importeer/exporteerfunctie. • Bevat speciale woordenschatlijsten • Homofonen: je krijgt ondersteuning tijdens het typen. • Snel en eenvoudig te creëren en te beheren. • Extra-info kan toegevoegd worden: • Markeerkleur (signaalfunctie). • Verklaring (voorbeeldzin, mnemotechnisch middeltje, …). • Zoekfunctie en/of automatische markeerfunctie. • Beveiliging: De woordvoorspelling kan geblokkeerd worden (bijv. bij toetsen / examens)

4. Inspiratiebron: Kurzweil 3000 - woordvoorspeller Minpunten: • Beperkte basiswoordenlijst (NL): • We hebben in de Nederlandstalige versie enkele voorbeelden voorzien en niet de small-, medium- en large- lijsten uit de Engelstalige versie • Correcties tijdens het typen: “gebruik fonetische spelling voor woordvoorspelling” is te omslachtig. • Elke correctie moet apart ingevoerd worden. • Elk woord dat gecorrigeerd moet worden moet ook ingetypt worden. • Beheer van de map vraagt extra – computervaardigheid.

5. Project Nederlandse Taalunie • STEVIN demonstratieproject 2008 – 2009 • Projectpartner: Lexima B.V. uit Leusden (NL). • Prototype voorgesteld (november 2008). • Feedback van experts en gebruikers uit Vlaanderen en Nederland. • Juni 2009: slotvergadering met experten en gebruikers • Verdere ontwikkeling, o.a.: • Woordenlijsten implementeren. • Correcties uitbreiden en verfijnen. • Testen van compatibiliteit, stabiliteit, effectiviteit. • April 2010: release WoDy

6. WoDy aan het werk Werkt in de meeste programma’s waar je tekst kunt intypen.

7. WoDy aan het werk • Onder of boven de knipperende cursor zie je 2 kolommen: • Klik en het woord wordt voorgelezen (+ de eventuele voorbeeldzin) . • Dubbelklik en het woord wordt ingevoegd. • Klik op de woordenboekknop voor • de verklaring en/of • een voorbeeldzin en/of • een afbeelding

8. WoDy: 5 pijlers Toegankelijkheid. Woordenlijsten op verschillende niveaus. Spellingsuggesties met (zelf)correctie(s). Extra – ondersteuning (o.a. bij homofonen, werkwoorden en aaneenschrijven). Feedback over de correctie(s).

9. 1. Toegankelijkheid WoDy - pijler 1. Toegankelijkheid • Verschillende gebruikersprofielen. • Instellingen & woordenlijsten worden bewaard. • Beveiliging: blokkeermogelijkheden. • Duidelijke gebruikersinterface met schermlezer. • Bediening met muis en/of toetsenbord.

10. 1.1. Gebruikersprofielen • Instellingen & woordenlijsten worden bewaard. • Beveiliging: blokkeermogelijkheden. • Woordvoorspelling uitschakelen • Woordenboek uitschakelen • Instellingen vergrendelen • Woordenlijsten vergrendelen • Wachtlijst vergrendelen

11. 1.2. Gebruikersinterface WoDy - pijler 1. Toegankelijkheid • Duidelijk en overzichtelijk. • Tabblad Weergave. • Tabblad Spraakinstellingen. • Tabblad Correcties. • Tabblad Logboek. • Toegankelijk voor iedereen: schermlezer.

12. 1.3. Eenvoudige bediening WoDy - pijler 1. Toegankelijkheid • Computermuis. • Toetsenbord.

13. 2. Woordenlijsten WoDy - pijler 2. Woordenlijsten • Verschillende soorten. • Woordenlijsten. • Wachtlijst. • Beheer van de woordenlijsten.

14. 2.1. Verschillende woordenlijsten WoDy - pijler 2. Woordenlijsten • Soorten woordenlijsten: • Basis woordenlijst. (1 000 – 8 000 woorden) • Uitgebreide woordenlijst: (8 000 – 37000 woorden) • Extra – woordenlijsten • Lijst met homofonen. • Lijst met werkwoorden. • Wachtlijst: bevat woorden die door de spellingcontrole worden tegengehouden

15. 2.2. Beheer van woordenlijsten WoDy - pijler 2. Woordenlijsten • Keuze van de woordenlijsten: • Basis woordenlijst: bij aanmaak gebruiker. • Uitgebreide woordenlijst: idem. • Extra – woordenlijsten: typen of importeren. • Lijst met homofonen: automatisch. • Lijst met werkwoorden: bij aanmaak gebruiker • Woordenlijst importeren / exporteren. (.txt) • Woordenlijst comprimeren. • Werkwoordenlijst resetten.

16. 3. Spellingsuggesties met correcties WoDy - pijler 3. Correcties • Indeling tabblad Correcties: • Gebaseerd op foutenanalyses. • Boomstructuur. • Concrete voorbeelden per correctie.

17. 3. Spellingsuggesties met correcties WoDy - pijler 3. Correcties • Spellinghulp op 3 niveaus: • Hoorniveau (fonemisch). • Regelniveau (morfologisch). • Weetniveau (etymologisch).

18. 3.2.1. Correcties op hoorniveau WoDy - pijler 3. Correcties Klinkers: kort/lang:a/aa, e/ee, o/oo, u/uu eer/eur/oor: bijv.: ‘bir ‘wordt ‘beer’ tweeklanken:aai/ooi/oei; eeuw/ieuw/uw omkeringen:ie/ei, eu/ue, … (visuele) verwarring: a/o, oe/oo u/uu/ui/eu: bijv.: ‘guir ‘wordt ‘geur’ doffe e: bijv.: ‘zu’ wordt ‘ze’ Medeklinkers: stemhebbend/stemloos: b/p, d/t, f/v, g/h, s/z (visuele) verwarring: b/d/p/q, f/t, m/n, m/w, v/w, … medeklinkerverbindingen: omissies in clusters voor- of achteraan Volgordefouten bij 2 (mede)klinkers: corrigeert omwisseling: bijv. ‘amren’ wordt ‘armen’

19. 3.2.2. Correcties op regelniveau WoDy - pijler 3. Correcties verlengen: p/b en t/d achteraan (‘hooft’ wordt ‘hoofd’) verdubbelen: na korte klinker (‘kipen’ wordt ‘kippen’ ) correctie bij onterecht verdubbelen (’parraplu’ wordt ‘paraplu’) ontdubbelen: na lange klinker (‘boomen’ wordt ‘bomen) correctie bij onterecht ontdubbelen’ (‘zerover’ wordt ‘zeerover’) tussen –n / eind –n: bijv.: ‘pannekoek ‘wordt ‘pannenkoek’ tussen –s / eind –s: bijv.: ’eenmanzaak’ wordt ‘eenmanszaak’ ‘ samenstellingen en afleidingen: bijv.: ‘ondekken’ wordt ‘ontdekken’ werkwoorden: tegenwoordige tijd (‘ik vint wordt ‘ik vind’/‘hij raat’ wordt ‘hij raadt’) verleden tijd(‘hij vont’ wordt ‘hij vond’ / ‘’hij rade’” wordt ‘hij raadde’) voltooid deelwoord tijd (‘het is gebeurt’ wordt ‘het is gebeurd’)

20. 3.2.3. Correcties op weetniveau WoDy - pijler 3. Correcties Klinkers: au(w)/ou(w) bijv.: ‘kaud‘ wordt ‘koud’ e/a en ee/ay(Engels) bijv.: ‘trem‘ wordt ‘tram’ e(i)/ê/è (Frans)/ai (Frans of Engels) bijv.: ‘creme‘ wordt ‘crème’ ee/é/ai (Frans of Engels) bijv.: ‘cafe‘ wordt ‘café’ ei/ij/ybijv.: ‘beina‘ wordt ‘bijna’ i/e:bijv.: ‘pristatie‘ wordt ‘prestatie’ i/ie: bijv.: ‘lieter‘wordt ‘liter’ i(e)/y/ey: bijv.: ‘simbool‘ wordt ‘symbool’ ie/ea/ee (Engels) bijv.: ‘wiekend‘ wordt ‘weekend’ Franse j als (eu)ill, (a)ill of Engelse j als y bijv.: ‘feujeton‘ wordt ‘feuilleton’ tussenklank j in –ea/-ia, -eu-/-iu-, -eo-/-io- bijv.: ‘idejaal‘ wordt ‘ideaal’ o(o)/au/eau (Frans) bijv.: ‘cado‘ wordt ‘cadeau’ o/oa/ow (Engels) bijv.: ‘soop‘ wordt ‘soap’ ou/oe (Frans) bijv.: ‘joernalist‘ wordt ‘journalist’ tussenklank w in –ueel, -ua, -uo, -uïbijv.: ‘ruwine‘ wordt ‘ruïne’ wa/oi (Frans) bijv.: ‘twalet‘ wordt ‘toilet’ Medeklinkers: g(t)/ch(t)/h: bijv.: ‘slegt‘ wordt ‘slecht’ k als c/ch/ck/qu: bijv.: ‘kaktus‘ wordt ‘cactus’ kw als qu: bijv.: ‘frekwent‘ wordt ‘frequent’ ks als cc/x: bijv.: ‘taksi‘ wordt ‘taxi’ ng(t)/ngk(t)/nk(t): bijv.: ‘plangk‘ wordt ‘plank’ nj/gn: bijv.: ‘lasanje‘ wordt ‘lasagne’ s/c/sc: bijv.: ‘sitroen‘ wordt ‘citroen’ -si(e)/-ci(e)/-ti(e): bijv.: ‘polisie‘ wordt ‘politie’ sj/ch/sh/si: bijv.: ‘sjocolade‘ wordt ‘chocolade’ s/sz: bijv.: ‘langsij‘ wordt ‘langszij’ t/th: bijv.: ‘tema‘ wordt ‘thema’ vr/wr: bijv.: ‘vraak‘ wordt ‘wraak’ zj-/(sj-)/g-/j-: bijv.: ‘zjenre‘ wordt ‘genre’ Trema: e/ë, i/ï, o/ö, u/ü: bijv.: ‘geirriteerd‘ wordt ‘geïrriteerd’

21. 4. Extra - ondersteuning WoDy - pijler 4. Extra - ondersteuning • Woordenboeken. • Van Dale pocketwoordenboek. • Voorbeeld: afbeelding en/of zin. • Homofonen. • Werkwoorden. • Aaneenschrijven van woorden. • Gebruik van wildcard (*)

22. 4.1. Woordenboeken WoDy - pijler 4. Extra - ondersteuning • Van Dale woordenboek • Voorbeeld: zin (hoorbaar en/of zichtbaar) en/of afbeelding (open systeem)

23. 4.2. Homofonen WoDy - pijler 4. Extra - ondersteuning • Andere letterkleur. • Voorbeeldzin (hoorbaar en/of zichtbaar) • Afbeelding:

24. 4.3. Werkwoorden WoDy - pijler 4. Extra - ondersteuning • Andere letterkleur. • Voorbeeldzin (hoorbaar en/of zichtbaar)

25. 4.4. Aaneenschrijven WoDy - pijler 4. Extra - ondersteuning Andere letterkleur:

26. 4.5. Wildcard (*) WoDy - pijler 4. Extra - ondersteuning De * kan maximaal 3 letters vervangen aan het begin van een woord.

27. 5. Feedback over de correctie(s) WoDy - pijler 5. Feedback over correcties Informatie over de correctie(s) Gebruikerslogboek.

28. 5.1. Informatie over de correctie(s) WoDy - pijler 5. Feedback over correcties Sneltoets CTRL + I

29. 5.2. Gebruikerslogboek WoDy - pijler 5. Feedback over correcties Weergave in txt – bestand.

30. 5.2. Gebruikerslogboek WoDy - pijler 5. Feedback over correcties Weergave in MS Excel: 1 tabblad per spellingniveau:

31. WoDy vs. spellingcontrole • Test 1: • +/- 700 spelfouten (P.I. woorddictee, LVS-dictees, …) • Analyse: onvoldoende steun WoDy : 11,1% Spellingcontrole: 21,6 % • Test 2: • Idem + sample spelfouten, totaal: +/- 1 000 fouten • Analyse: onvoldoende steun WoDy : 13,1% Spellingcontrole: 28,5 %

32. WoDy: meer dan compenseren? WoDy helpt snel en efficiënt spelfouten te voorkomen en is daardoor in de eerste plaats een heel krachtig compenserend hulpmiddel voor elke persoon met schrijfproblemen. Het gegeven dat de gebruiker tijdens het typen snel het correcte woord kan zien en horen heeft wellicht ook een groot remediërend effect. In tegenstelling tot spellingcontrole wordt men immers nauwelijks nog geconfronteerd met het verkeerde woordbeeld. Deze stelling nodigt uit tot verder wetenschappelijk onderzoek.

33. WoDy - versies • Apart product: • CD • USB • (Netwerkversie) • Add-on bij Kurzweil 3000 • CD • USB • (Netwerkversie) • Demoversie: • Sensotec – stand • Aanvragen of downloaden: www.sensotec.be

34. WoDy VRAGEN?