s pråket esperanto

1. En kort genomgång av språket esperanto

2. Naturligt / Konstgjort / Skapat • Skog – Park • Naturliga språk – Planerade språk

3. Alfabetet a b c ĉ d e f g ĝ h ĥ i j ĵ k l m n o p r s ŝ t u ŭ v z Ex: http://sv.lernu.net/lernado/gramatiko/konciza/elparolo.php

4. Observera • Ĵ - Ĵurnalo • O - Ovo • Ŝ - Ŝati • U - Urbo • Ŭ - Aŭ • Z - Zebro • A - Ami • C - Celo • Ĉ - Ĉokolado • E - Egala • Ĝ - Ĝangalo • Ĥ - Ĥoro

5. Några ”lätta” ord • Hundo • Kato • Flago • Homo

6. Fler ord • Grandahundo • Nigrakato • Bela flago • Bona homo

7. Betoning på nästsista stavelsen • Hundo • Kato • Bela flago • LingvoInternacia

8. -o • Grandahundo • Nigrakato • Bela flago • Bona homo

9. -a • Grandahundo • Nigrakato • Belaflago • Bona homo

10. -j • Grandajhundoj • Nigrajkatoj • Belajflagoj • Bonajhomoj

11. la • Kato = En katt • La kato = Katten • La belaflago • La grandajhundoj

12. la • Kato = En katt • La kato = Katten • La belaflago = Den vackra flaggan • La grandajhundoj = De stora hundarna

13. Några korta meningar (-as) • Mi vidas. • Mi parolas. • Mi iras. • Mi kantas.

14. Några korta meningar (-is) • Mi vidis. • Mi parolis. • Mi iris. • Mi kantis.

15. Några korta meningar (-os) • Mi vidos. • Mi parolos. • Mi iros. • Mi kantos.

16. -e • Mi vidas bone. • Mi parolaslaŭte. • Mi irasrapide. • Mi kantas bele.

17. Vad betyder? • Mi vidisbone. • La hundoirasrapide. • La belajkatojkantoslaŭte. • La flagoestasgranda. • La hundojestasbelaj.

18. estas • Mi estas homo. • Vi estas bona homo. • La hundoestasbela. • La katojestasnigraj.

19. Några ordklasser • Substantiv -o (namn på saker) • Adjektiv -a (beskriver substantiv) • Adverb -e (beskriver bl.a. verb) • Verb -i/-as/-is/-os/-us/-u

20. 6 verbformer • Grundform -i estihavi • Dåtid -is estishavis • Nutid -as estashavas • Framtid -os estoshavos • Imperativ -u estuhavu • Konditionalis -usestushavus

21. Personliga pronomen • Mi (Jag) • Vi (Du) • Ŝi, Li, Ĝi(Hon, Han, Den/Det) • Ni (Vi) • Vi (Ni) • Ili (De)

22. Prefix och suffix • Prefix = förstavelse (ca 10 i esperanto) (ex: dis-, ek-, eks-, fi-, mal-, re-) • Suffix = efterstavelse (ca 30 i esperanto) (ex: -an-, -ar-, -eg-, -et-, -ej-, -il-, -ul-) • Affix= ett samlingsnamn för prefix o suffix

23. Ex på prefix: mal- bela - malbelabona - malbonagranda - malgrandahela - malhelamulte - malmulte fermi - malfermi mola - malmola

24. Ex på suffix: -in- knabino - knabo virino - viro sinjorino - sinjoro patrino - patro avino - avo filino - filo fratino - frato

25. Övning på prefix och suffix • varm/a - varm • mal - motsats • eg - förstärkning • et - försvagning

26. Gissa vad orden betyder • -ej- - suffix för ”plats” • lernejo - (lerni = att lära) • vendejo - (vendi = att sälja) • ludejo - (ludi = att leka)

27. sana "frisk" sano "hälsa" sane "sunt" saneco "friskhet, sundhet" sanigi "attgöra frisk“ saniga "hälsosam" sanigisto "en friskgörare" saniĝi "attbli frisk" resaniĝi "attåtertillfriskna" resanigi "att (åter) bota" nesana "ej frisk", "osund" malsana "sjuk" malsaneta "krasslig" malsanega "jättesjuk" malsani "attvarasjuk" malsanoj "sjukdomar" malsanegoj "svårasjukdomar" malsanulo "en sjukling" malsanulejo "ettsjukhus" malsanulejeto "en sjukstuga" malsanulejego "ettstortsjukhus" malsaniĝi "attblisjuk" malsaniĝema "benägenattblisjuk" remalsaniĝi "attåterinsjukna" sanigilo "ettmedelförattbota" sanulo "en friskus" Ex: ord med roten san-

28. -n • Används för att markera objekt • Subjekt, predikat, objekt • Ex: Jag ser dig. • På esperanto: Mi vidas vin. • Eller: Vin mi vidas. / Mi vin vidas. etc

29. Svårt med -n • Lätt att glömma • Kan vara svårt att veta när använda • Måste förstå grammatiken bra • Subjekt, verb, objekt • -n används även för riktning, tid och mått

30. Riktning • Höger – Dekstre • Åt höger – Dekstren • Vänster – Maldekstre • Åt vänster – Maldesktren • Framme – Antaŭe • Framåt – Antaŭen • Bak – Malantaŭe • Bakåt – Malantaŭen

31. pli, ol, plej, el • pli = mer • ol = än • plej = mest • el = utav

32. Vad betyder? (pli/plej) • Ŝiestas pli belaol li. • Ŝiestasplejbela el ni. • Li estasmalpli bona olŝi. • Li estasmalplej bona el ni.

33. De • Används för ägande (genetiv) • La hundo de Emma. • La flago de Esperanto. • Betyder även ”från” o ”av” (prepositioner) • Mi venas de la lernejo. • Foto de la hundo.

34. Unu, du , tri … • Unu • Du • Tri • Kvar • Kvin • Ses • Sep • Ok • Naŭ • Dek • Dekunu • Dek du … • Dudek • Dudek unu • Dedek du … • Cent • Mil • Miliono

35. Några fraser • Mia nomoestas … • Mi loĝas en … • Mi havas … jarojn. • Mi laboraskiel … • Mi ŝatas …

36. Ĉu? Jes / Ne • Ĉu vi loĝas en Stokholmo? • Ĉu vi iros al Klint somere? • Ĉu vi ŝatashundojn? • Ĉu vi amas min? • Ĉu vi komprenas?

37. Kan du gissa betydelsen? • Mia nomoestasSonja. • Mi loĝas en Fiskis, eksterStokholmo. • Mi havas dudek ok jarojn. • Mia filinoparolas multe. • Ŝiparolas en tri lingvoj: sveda, serba, esperanto.

38. Korrelativ • En massa småord… • Se http://sv.lernu.net/lernado/gramatiko/konciza/korelativoj.php • Se även: • http://sv.lernu.net/kursoj/puzlo/chefa.php