Shprehitë e leximit dhe të studimit ne procesin e mesimdhenies

1. Shprehitë e leximit dhe të studimit ne procesin e mesimdhenies • Te identifikoni karakteristikat kryesore te procesit te leximit. • Te pershkruani veprimtarite per pasurimin e fjalorit • Te pershkruani aspektet kryesore te kuptimit te materialit te lexuar. • Te identifikoni karakterisitikat e pyetjeve, qe duhet te shoqerojne prosecin e leximit. • Te pershkruani hapat e studimit efektiv. • Te beni dallimin mes te lexuarit zbavites, kritik dhe imagjinativ. • Te dalloni tipat e ndryshem te nxenesve, qe kane probleme ne procesin e leximit.

2. Ç'lloj lexuesi jeni ju? • Te ngadaltedhe te thelleapo te shpejtedhesiperfaqesore? • Fjale per fjaleapoide per ide? • Te perqendruaapo te paduruar? • Juterhiqetlehtevemendjaapoperfshihenine ate qelexoni?

3. Procesi i te lexuarit • Eshte proces aktiv, kerkon vemendje • Eshte proces mendor • Kuptimi, lidhja e fjaleve dhe konteksti • Eshte nje prej kater llojeve kryesore te komunikimit (te degjuarit, te folurit, te lexuarit dhe te shkruarit) • Roli i shkolles ne procesin e komunikimit.

4. Procesi i te lexuarit • Programet shkollore synojne: • Perforcojne dhe zhvillojne shprehite e arritura • Zhvillojne aftesi te reja, per te zhvilluar komunikimin e shkruar. • Aftesite qe zhvillojne programet shkollore : • Kapja e idese kryesore. • Ndjekja e udhezimeve. • Seleksionimi i detajeve shkencore/shpjeguese • Te kuptuarit e fjaleve ne nje kontekst. • Nxjerrja e konkluzioneve. • Percaktimi i qellimit te autorit dhe gjuhes figurative.

5. Pasurimi i fjalorit • Teknikat: • Jepetkontekstiiduhur per fjalet e reja. • Shpjegonifjaletkyç, perdoriniato. • Shpjegohenrrenja, parashtesa e prapashtesa, funksioniet e fjaleve ne fjali. • Perdorimiiperkufizimeve, titujve, nentitujve, shenimeve, pikesimitetj. • Perdorimiifjalorit • Nxitja e nxenesve per lexim, kryesishtatoqekaneineres per ta.

6. Si te permiresohet te kuptuarit e fjaleve • Tri niveletekuptimit: • Te lexuarit e rreshtave, • Te lexuaritndermjetrreshtave, • Te lexuaritpertejrreshtave.

7. Si te permiresohet te kuptuarit e fjaleve • Te lexuarit e rreshtave • Kuptimifjale per fjaleimaterialit • Per ketanxenesjepentekstesuplementareapodetyratediferencuara. • Pedorenpyetjetetilla: • Çfaretregonautori? • Cilieshtekuptimiipjeses?

8. Si te permiresohet te kuptuarit e fjaleve • Te lexuaritndermjetrreshtave • Lexuesi: • Njehqellimet e autorit • Interpretonmendimin e tij • Dallonfaktetngaopinionet • Gjykonmbifaktetapoburimet e perdorurangaautori. • Perdorenpyetje: • Si mendoni, pse e kashkruarketeautori? • Çfarekuptimi ka kjo per ju? • A mund ti ndanifaktetngaopinionet? • A jubindingjykimet e autorit?

9. Si te permiresohet te kuptuarit e fjaleve • Te lexuaritpertejrreshtave. • Perfshinsupozimetlidhur me pasojat • Nxjerrjen e konkluzioneveqenukjaneshprehurngaautori. • Lejonnxenesittebejnesintezatereja. • I bennxenesittekuptojnedhereflektojne me thellelidhur me rendesine e ideve. • Perdorenpyetje: • Nesekjoqethoteautorieshte e vertetecfarekonkluzioneshttetjeramundtenxjerim ne? • Cfarendryshimeshmundtepritennesengjarjetrrjedhinsipasparashikimitteautorit? • Cfarendryshimesh do tedonitjuqetendodhnindhepse?

10. Metoda per te permiresuar te kuptuarit e asaj qe lexohet • Perdorni eksperiencat e nxenesve qe nuk kane te bejne me leximet (udhetimet, bisedat) . • Jepni detyra shtepie te menduara mire (stimuloni te menduarit, ngjallni kureshtjen). • Mesojuni nxenesve si te perdorin tekstet. • Organizoni mesime leximi te drejtuara nga vete mesuesi.

11. Te mesosh nxenesit si te studiojne • Metoda SPLRP • S= sondazh (titujve, nentitujve,ilustrimeve) • P= pyesni (ktheni ne pyetjecdotitull) • L= lexonidhereflektoni (pergjigjupyetjeveqekebere ne fillim) • R= recitoni (thoni me fjalettuaja) • P= perserisni

12. Te mesosh nxenesit si te studiojne • Metoda PISASH • P= prij, mosndiq ate qethuhet • I= idete • S= fjaletsinjal • A= degjo ne menyreaktive • SH= mbanishenime

13. Te mesosh nxenesit si te studiojne • Perqendrohuni ne ate qe lexoni • Kombinoni studimin me pushimin • Permiresoni kujtesen • Motivoni veten per te mbajtur mend • Rifreskoni kujtesen (perserisni periodikisht) • Organizoni materialin • Recitoni (thoni me vete) • Testoni vetveten per ate qe keni lexuar

14. Te mesosh nxenesit si te studiojne • Mesoni te menaxhoni kohen • Beni nje plan ditor • Mbikqyrja e studimit • Zhvillimi i fleksibilitetit gjate leximit (kalimi nga nje lende te tjetra,etj) • Skanimi (lexim i shpejte, perdoret per datat, adresat etj)

15. Te mesosh nxenesit si te studiojne • Kapja e gjerave thelbesore • Te lexuarit per qellime zbavitje • Te lexuarit e letersise imagjinare proze, poezi, drame (I lexuar per kenaqesi). • Te lexuarit per te mbajtur qendrim kritik.