410 likes | 767 Views
Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt tiết 2. Nam Định , mùa Thu 2012. ĐẶC TRƯNG CỦA NGÔN NGỮ PHONG CÁCH SINH HOẠT. Tính cụ thể. 1. Tính cảm xúc. 2. 3. Tính cá thể. 1. TÍNH CỤ THỂ. 1.2. 2. Đặc trưng chung của ngôn ngữ phong cách SH. Ví dụ
E N D
Phongcáchngônngữsinhhoạttiết 2 Nam Định, mùa Thu 2012
ĐẶC TRƯNG CỦA NGÔN NGỮ PHONG CÁCH SINH HOẠT • Tínhcụthể 1 Tínhcảmxúc 2 3 Tínhcáthể
1. TÍNH CỤ THỂ 1.2
2. Đặctrưngchungcủangônngữphongcách SH • Vídụ • A: Hôm qua màygặpngườiyêuthằngTấnlớpmìnhchưa? • B: Rồi, miệngdẻonhưkẹokéoí • C: Ngườitagọilàmậtngọtchếtruồiđấy • A: ThảonàoTấnnhàta… 2.2. • Đặctrưngcủaphongcách SHHN
2. Chứcnăngvàđặctrưngchungcủangônngữphongcách SHHN 2.2. • Đặctrưngcủaphongcách SHHN
2. Đặctrưngchungcủangônngữphongcách SHHN Làcảmxúctựnhiênnảysinhtừtìnhhuốnggiaotiếp, nội dung giaotiếpvàtrởthànhmộtnội dung biểuhiệnbổ sung cholờinói 2.2. • Đặctrưngcủaphongcách SHHN
3. Đặcđiểmngônngữcủaphongcáchsinhhoạt Ngữâm • Từngữ • Cúpháp • Tutừ
3.1. Ngữâm • Tínhchấttựnhiên, thoảimáitrongphátâmtheomộttậpquánđịaphươnglàđặcđiểmnổibậtvàquantrọngnhất. • Mộtsốbiếnthểngữâm, cáctừngữđịaphươngcủamỗivùngsửdụngtrongphongcách SHHN: • + Miền Nam: mầy (mày), nè (này), đờn (đàn), vô (vào), trái • + MiềnTrung: ni (này), mô (nào), răng (sao),… • + ĐồngbằngBắcBộ: u (mẹ), thầy (cha),… • + Đồngbàodântộc: mày- tao, ănlợn,…
3.2. Từngữ • Phongcáchnàythiênvềdùngnhữngtừngữmangtínhcụthể, giàuhìnhảnhvàsắctháibiểucảm • Vídụ • Mộtcuộccãivã • A: Con mắtxanhmỏđỏkia! Bàbáochomàybiết, màymàkhôngtrảtiền, bàxéxácmàyra. • B: Bàlàmgìmàầm ĩ lênthế, đừngcócậythếmàbắtnạtngườikhác, hơimộttýlàthượngcẳngchân, hạcẳngtay. Tôilàtôikhôngsợđâunhá.
3.2. Từngữ • Biệnpháptăngtínhbiểucảm: • Dùngngữkhítừ • Dùngtừcảmthán • Dùngtừláy • Dùngthànhngữ, tụcngữ • Nóitắt
3.2. Từngữ • Dùngngữkhítừ: thựchiệnchứcnăngtạotiếp • Vídụ • A: Cháuchàobác ạ. Mờibácvàonhàcháuchơi. • B: Bốcónhàkhôngcháu? • A: Dạ, bốcháuđichơirồi ạ. Đểcháugọiđiệnchobốnhé! • B: Thôi, bácvềvậy. Nhắnvớibốlàtốibác sang.
3.2. Từngữ • Dùngtừcảmthán: tăngtính ý nhị, hấpdẫncholờinói. • Vídụ • Lan: Eoôi! Vừakiểmtraxong, mệtthậtđấy. • Nam: Ốigiời! Đềgìmàkhoaiquá, tớlàmrõnhanhmàcũngkhônghết. Chánthế! • Lan: Chuẩnđấy. • Nam: Thôi! Khôngkêu ca nữa. Lầnsauphảicốkhôngthìchết. • Lan: Ừ, tấtnhiênrồi.
3.2. Từngữ • Dùngtừláy • Vídụ • A: Bậngì hay saomàcứhấptahấptấpthế? • B: Ừ, đangbịngườitagiụcđếncơquangấp.
3.2. Từngữ Dùngthànhngữ, tụcngữ, quánngữ
3.2. Từngữ Nóitắt • Vídụ • Hợptácxãnôngnghiệp – hợptácxã – hợptác • Cửahàngbáchhóatổnghợp – báchhóa – tổnghợp • Ủy ban nhândânxã - Ủy ban
Mộtsốkếtcấucúphápriêng Dùngđã… lạithaychokhôngnhững… màcòn. • Dùngkếtcấuđộngtừ- gìmà- độngtừbiểuthịtháiđộphủđịnh. Dùngkếtcấucó… thìđểnhấnmạnh • Dùngcâuhỏiđểphủđịnh. • Dùngcáchnóicụthểhơntronghaicáchnóiđồngnghĩa.
Vídụ: 2 ngườibạngặpnhausau 20 năm: A: Vânđấy ư? Mày con nhớtaokhông? B: taovẫnchưanhớmàylàđứanàonhỉ? A: taoThúyđây. B: Thúynàonhỉ? CóphảiThúy “chanhchua”, Thúy 10D ngàyxưakhôngnhỉ? A:Ừ, taođây… • Tutừ 3.4.
Khôngbiếtnólàmgìkhuấttấtmàkhigặpcông an nórun nhưcầysấy • Tutừ 3.4.
Hiệntượnglệchchuẩntrongphongcách SHHN 1 • Hiệntượnggiaothoagiữaphongcách SHHN vớicácphongcáchchứcnăngkhác. 2 • Phongcách SHHN làphongcáchchứcnăngđầutiênvàlànguồngốccủacácphongcáchchứcnăngkhác? 3
1. Hiệntượnglệchchuẩntrong • phongcách SHHN • Làsự vi phạmcác quy tắclựachọnvàsửdụngngônngữ • Mộtsốkiểusaithườnggặp: sửdụngngônngữchuyêndùngcủacácphongcáchchứcnăngkhácmộtcáchkhôngphùhợp: • + phongcáchhànhchínhcôngvụ • + phongcáchnghệthuật • + phongcáchbáochí • + phongcáchkhoahọc
1. Hiệntượnglệchchuẩntrong • phongcách SHHN Vídụ Sửdụngngônngữcủaphongcáchhànhchínhcôngvụkhôngphùhợp: Tríchthưgửingườiyêu:
“Emthânmến!Anhrấthânhạnhthôngbáochoemrằngtráitimanhđãthuộcvềemkểtừngàythứtư, 14/02/2002. Vớibuổigặpmặttổchứcvàongàyhômấylúc 18h, anhxinđượctựgiớithiệumìnhnhưmộtngườiyêuđầytriểnvọng.Chuyệntìnhcủachúngtasẽtrải qua thờigianthửnghiệmtrongvòng 3 tháng, sauđócăncứvàosựhòahợpgiữahaitamàsẽđượcquyếtđịnhcókéodàimãimãi hay không. Tấtnhiênkhikếtthúcthờigianthửnghiệm, vẫnsẽcónhữngkhoáhuấnluyệntiếptheovànhữngkếhoạchthẩmđịnhđểtiếnhànhthăngchứcngườiyêulênbạnđời.Thờigianđầu, chi phíphátsinhchocàphêvàgiảitrísẽchiađềuchohaita. Saunàytùythuộcvàohiệuquảxửsựcủaem, anhcóthểsẽgánhphầntrămlớnhơn. Tuynhiên, nếu chi tiêubằngtàikhoảncủaemthìanhrấtsẵnlòng.Xinemvuilòngtrảlờitrongvòng 30 ngàykểtừngàynhậnđượcláthưnày. Bằngkhônglờitỏtìnhnàysẽhếthiệulựcmàkhôngcầnthôngbáogìthêmvàanhsẽxemxétcácứngcửviênkhác.Anhrấtbiếtơnnếuemgửichuyểntiếpbứcthưnàyđếnchịgáicủaemtrongtrườnghợpemkhôngnhậnlời.Xinchânthànhcámơntrước!Anhcủaem.”
Sửdụngngônngữvănhoa, nghệthuậttronggiaotiếphằngngàygâylốbịch Tríchthưgửingườiyêu “Thành phốMặtTrời - Ngàybuồn, thángnhớ, nămcôđơn, thếkỷsầu...Emthươngmến!Hôm nay trờithậtđẹp, mâyđenkéođếnmâytrắng bay đi. Anhngồiviếtchoemyêucủamìnhbứcthưtình hay nhấtthếkỉ 22.Em à! Chỉmớigặpemthôimàanhngỡnhưđãquennhautừkiếptrước. Xaemvàigiâythôimàngỡđãbaonăm. Emơi ,ánhmắtemlàmcảmiền Nam chìmtrongbănggiá. EmcấttiếngcườilàmcảmiềnBắcngủquêncònkhinhữnggiọtlệemrơilàm 7 tỉnhmiềnTrungchìmtronglũlụt...Em à, emđếnvớianhtrongngàyđôngbănggiá. Emsưởiấm con timanhtựalò vi sóngnướng con mựckhô. Mỗikhianhkhát, emlàvạibiahơidịuđicáikhátkhủngkhiếpcủamùahè....”
Sửdụngngônngữbáochíquảngcáokhôngphùhợpkhiếnkhôngđảmbảonguyêntắcngônngữgiảndị, tựnhiêntrongphongcách SHHN “Thôi, thưđãdàidùchỉlàmộtchúttráitimanh. Emthấykhông? Nếuemyêuanhthìanhnguyệndângtráitimmìnhđemnấucháochoembồibổ. HàngViệt Nam chấtlượngcaođóem...Yêuemnhiều...”
Sửdụngngônngữkhoahọcgâyxalạ, khóhiểuvàkhôngphùhợptrong SHHN • Vídụ • Mộthọcsinhvàocửahànghỏicôbánhàng: • + Côbánchocháumộtlítaxitaxeticvàmộtlítetylic • + ???
2. Hiệntượnggiaothoagiữa • phongcách SHHN vớicác PCCN khác • 2.1. Phongcáchhànhchínhcôngvụ • 2.2. Phongcáchkhoahọc • 2.3. Phongcáchbáochícôngluận • 2.4. Phongcáchchínhluận • 2.5. Phongcáchnghệthuật
2.1. Phongcáchhànhchínhcôngvụ: Trongmộtsốvănbảnhànhchínhcôngvụíttínhkhuônmẫuhơnnhưbiênbản, giấymời…, tathấycóthểxuấthiệncácdấuhiệucủaphongcách SHHN nhưdùngtừngữthânmật, cáctừgiàumàusắcbiểucảm, thểhiệnquanhệcánhânthânmật.
GIẤY MỜI KínhgửiThầy…………… Lớp 12A chúngemtrântrọngkínhmờiThầyđếndựbuổiliênhoannhânngàytốtnghiệpratrườngcủachúngemtổchứctạilớpvàohồi 8 giờsángngày 5 – 6 – 1993. ChúngemrấtmongThầyđếndựđểchúngemđượccảmơnthầyđãdạybảo, giúpđỡtậntìnhlớpchúngem. Sựcómặtcủathầylàniềmvuilớnnhấtchotấtcảchúngem. HàNội, ngày 1 – 6 – 1993 Thaymặtlớp Lớptrưởng
2.2. Phongcáchkhoahọc: Hiệntượnggiaothoathểhiệnrõtrongđốithoạikhoahọc (trongphongcách KH dạngnóinhưbàithuyếttrình, bàigiảng…): ở đótathấycácdấuhiệucủaphongcách SHHN nhưtínhcảmxúcvàtínhdiễncảmđượcdiễnđạthiển minh, sửdụngnhữngyếutốngônngữnômna, bìnhdân, thânmật…
VD: Lờigiảngcủagiáoviên : “ … Trênbànhọccủacácemcóbút, sách, vở, thướckẻ… Nếudùngmộttừđểgọitấtcảnhữngthứđóthìcácemdùngtừgìnhỉ?... Đúngrồi, chúngtacórấtnhiềucáchgọikhácnhau, trongđócó 1 cáchgọilà “tậphợp”. Hôm nay, chúngtasẽhọcbài “Tậphợp””
2.2. Phongcáchkhoahọc: Trongphongcách SHHN tacũngthấyxuấthiệnnhữnglớptừngữchuyêndùngcủaphongcách KH nhưcácthuậtngữkhoahọc “hạtnhân, nguyêntố, kimloại…” ở nhữngtrườnghợpnhấtđịnh. Đâycũnglàmộthiệntượnggiaothoaphongcách.
VD: Côgiáokếthôn. Vàđâylàlờichúccủanhữnghọcsinhkhối A. HọcsinhHóa: Chúccôtừmột electron độcthântrởthànhmột electron cặpđôivàsẽmãibềnvữngtrướcmọixúctác. HọcsinhLí: Hạnhphúccủacôsẽmãibềnvữngvàkhôngthayđổinhưhiệuđiệnthếvàcườngđộdòngđiệntrongmạchkhihaiđiệntrởđượcthaybằngmộtđiệntrởtươngđương. HọcsinhToán: Chúccô 1 + 1 sẽsớmthành 3
2.3. Phongcáchbáochí – côngluận Nhữnghộithoại, nhữngcâunóitrongphongcách SHHN đượcdùngtrongphongcách BCCL dướidạngtríchdẫntrựctiếp
VD: “..ThầyTrầnNhuậnHoàngThámnói: “Mấynăm nay nhàtrườngphảidạyhọctrongmấyphònghọccũnênrấtkhókhăn, nếunăm nay màkhôngcóphònghọcmớithìrấtkhókhănbởicácphònghọccũđãquáxuốngcấp, dạyhọctrongnhữngphònghọcnhưvậythìkhôngyêntâmchútnào”. Mộtem HS ở trường THCS VĩnhHiệpmàchúngtôigặptronggiờrachơihồnnhiênnói: “Tụi con chỉmongcóngôitrườngmớiđểhọcchoyêntâmlàđượcrồi”.” ( “Mongướcmộtngôitrườnglànhlặn” – báođiệntử “dantri.com.vn”)
2.4. Phongcáchchínhluận: - Trongmộtsốvănbảnchínhluận, tathấycósửdụngngônngữđặctrưngcủaphongcách SHHN, ngônngữdùngtronghộithoại. VD: “Cácbạnhãylàmchothếgiớivăn minh vànhấtlàdântộcPhápngherõtiếngnóicủaTổquốc. Cácbạnhãyphấnđấuđểphá tan sựđiêutoacủabọnthựcdânPhápđãtuyêntruyềnmộtcáchbỉổi”
- Khicácvấnđềchínhtrị - xãhội (thuộcphạm vi phongcáchchínhluận) trởthànhđềtàihộithoạitrong SHHN thìtathấyxuấthiệntrongphongcách SHHN nhiềulớptừchuyêndùngcủaphongcáchchínhluậnnhư “Đảng, đạođứccáchmạng. quầnchúng…”
2.5. Phongcáchnghệthuật: Trongphongcáchnghệthuậtxuấthiệnrấtnhiềuđốithoạigiữacácnhânvật. Đâylàdạngtáihiện, môphỏngngônngữsinhhoạthàngngàynhằmmộtmụcđích, hiệuquảthẩmmĩnàođó. Nóvẫnthuộcvàongônngữvàphongcáchnghệthuậtnhưngmangđậmđặctrưngcủaphongcách SHHN. Đâychínhlàmộthiệntượngcủagiaothoaphongcách
3. Phongcách SHHN làphongcáchchứcnăngđầutiênvàlànguồngốccủacácphongcáchchứcnăngkhác? • Điềunàyđãđượcmộtsốnhànghiêncứukhẳngđịnh (CùĐìnhTú, HoàngKiếnHồng…) • Lígiải: SHHN lànhucầuđầutiênvàtấtyếucủa con ngườinênnóxuấthiệnvàđượcquantâmđầutiênlàđiềudễhiểu. Các PCCN khác ban đầuvốncũnglàmộtphầntrong SHHN nhưngdầnđượcpháttriểnvàtáchriêngrathànhmộtloại PCCN riêngbiệt.