SŁAWNI LUDZIE ZWIĄZANI Z MIASTEM SUCHA BESKIDZKA

1. SŁAWNI LUDZIE ZWIĄZANI Z MIASTEM SUCHA BESKIDZKA Zespół Szkół Szkoła Podstawowa nr 1i Gimnazjum im. Jana Pawła II Samorząd terytorialny Sucha BeskidzkaUrząd miejski w Suchej Beskidzkiej

2. Andrzej Szczepkowski • Tadeusz Semik • Walery Goetel • Billy Wilder • Marian Bucała • Dr. Jan Gawlik • Halina Bobińska • Henryk Bullman • Stefania Kapłanowa Ta prezentacja dotyczy sławnych ludzi nie tylko w Polsce ale i na całym świecie związanych z miastem Sucha Beskidzka.

3. Andrzej Szczepkowski Twórczość:1991: Życie za życie. Maksymilian Kolbejako Górecki 1991: Maria Curie (Marie Curie, une femme honorable)jako ojciec Pierre'a 1988: Niezwykła podróż Baltazara Koberajako kardynał Nenni 1986 Cudowne dziecko 1985: Jezioro Bodeńskie jako Thomson 1980: Królowa Bona jako biskup Maciej Drzewicki 1979: Sekret Enigmyjako Gustave Bertrand 1979: Tajemnice Enigmyjako pułkownik Bertrand 1978: Dorota 1978: Sto koni do stu brzegów jako pułkownik Romaszewski 1977: Sprawa Gorgonowej jako Woźniakowski 1977:Pasja jako Wodzicki 1976: Goryle jako Lektor (głos) 1976: Zielone-minione... 1975: Noce i dnie jako rejent Wacław Holszański 1973: Wesele jako Nos 1971: Niebieskie jak Morze Czarne jako naczelnik Puc 1969: Pan Wołodyjowski jako biskup Lanckoroński 1965–1966: Wojna domowa jako Henryk Kamiński 1964: Panienka z okienka jako Jan Heweliusz 1963: Mansarda jako Stanisław Witkiewicz 1963: Zacne grzechyjako przeor Ignacy 1962: Wielka, większa i największajako ojciec Iki 1962: O dwóch takich co ukradli księżyc jako narrator 1961: Drugi człowiekjako Wolski Był to aktor, dyrektor teatru, reżyser teatralny, pedagog pochodzący z Suchej Beskidzkiej. Urodzony 26 kwietnia 1923 w Suchej Beskidzkiej, zmarły 31 stycznia 1997w Warszawie. W czasie okupacji należał do krakowskiego Teatru Podziemnego Adama Mularczyka, potem do zespołu kierowanego przez Wiktora Sadeckiego. W 1945 ukończył Studium Teatralne przy Teatrze Starym w Krakowie. Jako aktor był związany z teatrami w Krakowie, Poznaniu, Katowicach i Warszawie. W latach 1989–1991 sprawował mandat senatora I kadencji Senatu. Został wybrany z ramienia Komitetu Obywatelskiego, reprezentując województwo chełmskie.

4. Tadeusz Semik Podpułkownik Tadeusz Semik urodził się 26 sierpnia 1899 rokuw Suchej Beskidzkiej. Ukończywszy gimnazjum i zdawszy maturę wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego, gdzie otrzymał przydział do 12. pułku piechoty z siedzibą w Wadowicach. Wraz z tym oddziałem walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu wojny wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie, którą ukończył w lipcu 1921 roku i już w stopniu podporucznika skierowany został do 2 pułku piechoty Legionów. Przenoszony do kolejnych oddziałów (baon manewrowy w Rembertowie, 17.pp w Rzeszowie, baon KOP "Czortków") ukończył kurs dowódców batalionu w końcu lipca 1939 roku i został skierowany do 1 Brygady Górskiej Korpusu Ochrony Pogranicza, mającą za zadanie osłonę wschodniego skrzydła Armii "Kraków". Przez kilka lat po wojnie już major Semik pełnił wiele funkcji w górnośląskich oddziałach WOP. W 1948 roku przeszedł do rezerwy. W 1964 roku w uznaniu zasług został awansowany do stopnia podpułkownika. Tadeusz Semik, odznaczony między innymi Srebrnym Krzyżem Zasługi, Orderem Virtuti Militari V klasy, zmarł 27 listopada 1978 roku w Suchej Beskidzkiej i tam też spoczywa.

5. Walery Goetel Urodzony 14 kwietnia 1889 w Suchej Beskidzkiej. Był bratem pisarza Ferdynanda Goetla. Był on polskim geologiem, ekologiem i paleontologiem, członkiem organizacji PAN oraz profesorem. Naukowo zajmował się badaniem budowy geologicznej Tatr, był współtwórcę przygranicznych parków narodowych w Tatrach, Pieninach oraz na Babiej Górze. Walery Goetel to twórca nowej gałęzi nauki – sozologii – która łączy w sobie problematykę ochrony przyrody z racjonalnym użytkowaniem jej zasobów. Odbył wiele podróży naukowych, min. Kaukaz, Islandia, Afryka, Azja Zachodniej i Południowej. Jego wspomnienia z podróży można przeczytać w książce: „Ze wspomnień podróżników (1958)”. Zmarł 6 listopada 1972 w Krakowie.

6. Billy Wilder Urodził się 22 czerwca 1906 w Suchej Beskidzkiej, gdzie jego rodzice prowadzili restaurację dworcową. Wyjechał do Wiednia, skąd pochodziła jego rodzina. Był amerykańskim scenarzystą, reżyserem, producentem żydowskiego pochodzenia. W 1981 przeszedł na emeryturę. Zmarł na zapalenie płuc w zachodnim Los Angeles.

7. Filmografia: Podwójne ubezpieczenie (1944) Stracony weekend (1945) Stalag 17 (1953) Sabrina (1954) Słomiany wdowiec (1955) Miłość po południu (1957) Świadek oskarżenia (1957) Pół żartem, pół serio (1959) Garsoniera (1960) Słodka Irma (1963) Pocałuj mnie, głuptasie (1964) Szczęście Harry'ego(1966) Avanti! (1972) Strona tytułowa (1974) Najlepszy kumpel (1981)

8. Marian Bucała – kilka słów o swojej twórczości „ Zacząłem rzeźbić na pastwisku, żeby oszukać głód i skrócić czas oczekiwania na pojawienie się dymu nad kominami, sygnału, że pora wracać. Mieszkałem w Bucałówce koło Suchej. To nawet nie była wieś, tylko przysiółek: 15 numerów. Symbolu górala z tamtego regionu nie stanowiły portki z parzenicami, jedynie obstrzępiony kożuch kapota co i na 20 lat starczyć musiała, często drewniane chodaki, no i bieda, co to w nią teraz nie wierzą. Moje dzieci mogą kiedyś nawet skończyć szkoły plastyczne, zostać rzeźbiarzami, ale nie będą już miały moich wspomnień i nie wiem, co im dostarczy materiału do myślenia. Telewizja? Widok oglądany z samochodu? Nie chciałbym, żeby powielały wzory innych, tak jak to obecnie robią na przykład różni świątkarze, co strugają tuzinami te same podparte frasobliwe figurki. Świątek miał rację bytu wtedy, kiedy był przedmiotem kultu, jak go baba za masło na jarmarku kupowała, a potem, gdy burza szła, stawiała w oknie, żeby pioruny odpędzał. Teraz go kupi dentysta, kupi inżynier, postawią na kaloryferze i mają „twórczość ludową” w domu, a przecież ludowe rękodzieło nie tylko świętymi figurkami stoi, mimo, że często wieś robi je na pokaz, dla miasta na jego zamówienie. Moje rzeźby kupują ludzie z miasta, popłynęły nawet do krajów zamorskich. Cieszę się, że wielu chce je mieć w domach i tak sobie myślę, że jak się dzieci będą na nich wychowywały, na nie patrzyły, to może znajdą w sobie więcej wrażliwości. Gdy patrzę na drzewo, czasami widzę tam postać mojej przyszłej rzeźby, trzeba ją tylko uwolnić…”.

9. Twórczość Mariana Bucały „Mało już dzisiaj tamtych sąsiadów. Tych wszystkich Jantków, Kasiek, Tomków. Stoją tu tylko w brzozie zaklęci. Podobni do ludowych świątków.’’ Marian Bucała Początki twórczości. Marian Bucała ur. 10.05.1937r. we wsi Bucałówka (w okolicy Suchej Beskidzkiej). Twórczości zaczął w wieku 7lat. Zaczynał od górali beskidzkich, zwierząt i ptaków. Rzeźbił najczęściej w drzewie lipowym, lecz potrafił też tworzyć w gipsie i kamieniu. Pracował prymitywnymi narzędziami, często zrobionymi z starych pilników i innych narzędzi. Prace artysty zostały przedstawione do oceny znanemu historykowi Prof. dr. Włodzimierzowi Hodysowi , który obiecał zaopiekować się artystą.

10. Dr. Jan Gawlik  Jan Paweł Gawlik urodził się 20 czerwca 1836 roku w Pisarzowicach. W okolice Suchej Beskidzkiej trafił Jan Gawlik jesienią 1868 roku. Przybył tu, z ogromną wiedzą i zapałem, obejmując funkcję lekarza skarbowego dóbr Branickich. W Suchej zasłynął przede wszystkim jako chirurg i położnik oraz jako lekarz kolejowy. Wiele czasu poświęcał  na działalność społeczną. Powołał do życia Ochotniczą Straż Pożarną w Suchej, założył koło „Sokoła” - organizację wychowującą, pod zaborami, młodzież polską w duchu patriotycznym. W  Suchej, urodził się Janowi i Marii Gawlikom syn, Jan junior. Przyszedł na świat 1 września 1870 r. W Suchej także, przeżył doktor Gawlik niezwykle trudne chwile. W 1903 roku umiera mu żona, w kilkanaście lat później traci jedynego syna. Oboje spoczywają na suskim cmentarzu. Mając 79 lat zostaje zupełnie sam. Mimo to, nadal aktywnie pracuje niosąc pomoc ludziom chorym. Ostatni poród odebrał mając 89 lat. Swój pracowity żywot zakończył 6 kwietnia 1928 roku.

11. Helena Bobińska “Sucha jest to nieduże miasteczko i leży akurat w połowie drogi z Krakowa do Zakopanego. Kto jechał z Krakowa do Zakopanego zapamiętał sobie na pewno stację Kalwarię, bo klasztor Kalwaryjski stoi na wysokiej górze (...). Pociąg przyjeżdża kilka razy po żelaznych mostach na bystrej rzece o kamienistych brzegach i staje w Suchej. Te góry, w które wjechaliście za Kalwarią, nazywają się Beskidy Zachodnie, a rzeczka, którą przerzynaliście kilka razy – Skawa”. TAK OPISYWAŁA Suchą i jej okolice w książce “O szczęśliwym chłopcu” Helena Bobińska, znana pisarka, publicystka, tłumaczka i autorka książek dla dzieci i młodzieży. Działo się to osiemdziesiąt osiem lat temu, w roku 1916, podczas I wojny światowej. Wśród nędzy, głodu i strachu przed niemieckim okupantem, pisarka powróciła wspomnieniami do Suchej, miejsca gdzie przeżyła najpiękniejsze chwile swojego życia.

12. Henryk Bullman Urodzony w cerkwii w 1867 roku Henryk Bullman bardzo szybko stał się ważną postacią w historii naszego miasta, Suchej Beskidzkiej. Między innymi dzięki niemu przedwojenna Sucha przerodziła się w tętniące życiem miasteczko.

13. Stefania Kapłanowa ZMARŁA 10 LAT TEMU. BYŁA JEDNĄ Z NAJBARDZIEJ ZNANYCH I LUBIANYCH POETEK REGIONU. JEJ UTWORY DO DZIŚ BUDZĄ WŚRÓD CZYTELNIKÓW PODZIW, UZNANIE I SKŁANIAJĄ NAS DO GŁĘBOKICH PRZEMYŚLEŃ.

14. „Smak chleba”Mleko z piersi ziemi, tony cząstek słońcatrud i nadzieja na cud urodzajui oto bochen szumiący makamiciepły od słońca i wonny kwiatami.Jeszcze śpiew w jego pulchnym wnętrzu dźwięczyJeszcze w nim szepczą chabry wielkookieMorze się kłosów rozlewa szerokie.Chlebie, darze Stwórcy, królewski, powszedniJakże cię uczcić, pokłonem czy pieśniąTy żeś istnienia bytu pierwszą treścią.Smak chleba pozna ten co nań pracowałKiedy przy stole usiądzie zgłodniałyKrólewskie dania, wykwintne potrawyMiody się wszystkie na smak chleba złożąCzuje się goszczon przez stolicę Bożą. Stefania Kapłanowa Utwory Kapłanowej pojawiły się w następujących czasopismach: „Młoda wieś pisze”, „Wieś tworząca”, „Pogłosy ziemi”, „Biuletyn Informacyjny Styl”, „Dziennik Polski”, „Echo Chełmka”, „Chłopska Droga”, „Gazeta Krakowska”, „Gość Niedzielny”, „Kamena”, „Jasień”, „Karta Groni”, „Podbeskidzie”, „Sygnały”, „Kalendarz Żywiecki”, „Zarzewie”, „Tygodnik Kulturalny”, „Zielony Sztandar”, „Życie Literackie”, „Radar” i „Kalendarz Beskidzki”. Utwory pisarki ukazały się również w „Antologii współczesnej poezji ludowej”, w opracowaniu J. Szczawieji, w zbiorach poezji wydanych przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej pt. „Żywieckie doliny i szczyty”, „A drzewa schylają korony”, „Gałązka jodły”, „Jest taka ziemia”, w tomiku wierszy suskich poetów zatytułowanym „W cieniu jodeł i świerków” oraz w zbiorze opowiadań pt. „Książe Magura – suskie legendy, podania i opowieści”.

15. W skład Zespołu Projektowego wchodzą… Magdalena Janikowska 1994, klasa III BKarolina Baran1994, klasa III BAnna Kowal1994, klasa III B Zespół Szkół Szkoła Podstawowa nr 1i Gimnazjum im. Jana Pawła II w Suchej Beskidzkiej ul. Płk T. Semika 3Opiekun Zespołu: mgr Jolanta Wągiel