Gereksinim Analizi

1. Gereksinim Analizi Hafta 2

2. Gereksinim Nedir? • Gereksinim bir sistemin sahip olması gereken yetenekler ve sağlaması gereken koşulların tarifidir. • Müşterinin ihtiyaçlarının anlaşılıp belgelendirilmesi işlemidir. • Yapılacak işlerin nasıl yapılması gerektiğinden ziyade, nelerin yapılacağını açıklar.

3. Müşteri gereksinimleri, müşterinin sistemden beklentilerini, müşterinin anlayabileceği bir dil ile açıklar. • Sistem gereksinimleri, sistemden neler beklendiğini geliştiricilerin anlayacağı bir dil ile açıklar.

4. Gereksinimlerin; ölçülebilir, test edilebilir, tanımlanmış ihtiyaçlarla ve seçeneklerle ilişkili olmalıdır, sistem tasarımı için yeterli detay içermesi gerekir. • Gereksinimler işlevsel ve işlevsel olmayan olarak 2’ye ayrılır.

5. Gereksinim Türleri • İşlevsel gereksinimler • Performans gereksinimleri - Hız, doğruluk, sıklık, üretilen iş vb. • Harici arayüz gereksinimleri • Kalite nitelikleri – Güvenilirlik, taşınabilirlik, bakım yapılabilirlik, desteklenebilirlik vb.

6. Yazılım geliştirme sürecinin başarısı için gereksinim analizinin doğru yapılması son derece önemlidir Bir yazılım ne kadar iyi tasarlanırsa ya da geliştirilirse geliştirilsin müşteri (ya da son kullanıcı) ihtiyaçlarını karşılamıyorsa başarılı sayılamaz.

7. Yazılım kalite nitelikleri: • Doğruluk • Güvenilirlik • Alt sistemlere ayrılabilir • Etkililik • Bütünlük • Kullanılabilirlik • Hayata kalabilirlik • Bakımı yapılabilirlik • Doğrulanabilirlik • Esneklik • Taşınabilirlik • Tekrar kullanılabilirlik • Birlikte işletilebilirlik • Genişletilebilirlik

8. Yazılım gereksinimlerinin çözümlenmesi aşamasında müşterinin yazılımdan ne beklediği ayrıntılı olarak belirlenir, gereksinimler açığa çıkarılır, yazılım gereksinimleri modellenir ve tanımlanarak tasarım aşamasına geçilir. Yazılım gereksinimlerinin çözümlenmesi aşaması müşteri ve geliştirme grubu arasında ciddi bir işbirliği gerektirir.

9. Yazılım Gereksinimleri Çözümleme Aşamaları • Problemin Anlaşılması: Bu aşamada problem derinlemesine incelenerek problemin ne olduğu ve çözüm için yazılımın kapsamının ne olacağı belirlenir. Problemi iyi anlamak problemin yarısını çözmek demektir. • Problemin Çözümlenmesi: İlkaşamada toplanan bilgilere göre, sistemi etkileyen giriş/çıkış etkinlikleri (veri girişi, raporlama, alt sistem denetimi v.b.) ve kısıtlamaları (sistem yanıt süresi, gerçek zamanlı işleme v.b.) dikkate alınarak yazılım işlevleri tanımlanır. Yazılımın ne yapması gerektiği bu aşamada ortaya konulur. • Modelleme: Sistemin çalışma şekli, veri akışı, işlevsellik gibi parametreleri daha iyi anlayabilmek için modeller yaratılır. Bu işlem kağıt üzerinde çizimlerle yapılabileceği gibi prototipler de kullanılabilir.

10. Yazılım Gereksinimleri Çözümleme Aşamaları • Belirtim: Bu aşamada kullanıcının sistemi nasıl kullanacağını ortaya koyan taslak bir kullanım kılavuzu hazırlanır. Temel işlevler, kısıtlar, çalışma şekilleri, ara yüzler, başarım ölçütleri, doğrulama ve geçerleme yöntemleri tanımlanır. • Gözden Geçirme: Çözümleme aşaması sonunda ortaya çıkan belgeler müşteri ile birlikte gözden geçirilir ve eğer gerekli görülürse güncelleme ya da düzeltmeler yapılır. Bu sürecin sonunda “Sistem Gereksinimleri (ya da gerekleri) Belirtimi Raporu” üretilir.

11. Gereksinimlerin Düzeyleri Büyük ölçekli projelerde isterler genellikle birkaç aşamada düşünülür. • Düzey 1: Uygulama Alanı Gereksinimleri: Müşteri görüşmeleri, yazılımın kullanılacağı ortamın ve benzer uygulamaların incelenmesi sonucunda temel gereksinimler çıkarılır ve müşterinin onayına sunulur. • Düzey 2: Kullanıcı Gereksinimleri : Bu aşamada sistemi doğrudan kullanacak olan kullanıcıların beklentileri, istekleri alınır, kullanıcı ara yüzleri ve temel bileşenler ortaya konulur. • Düzey 3: İşlevsel Gereksinimler: Bu aşamada geliştirilecek sistem bir bütün olarak düşünülerek işletim kuralları ve süreç yönetimi ile ilgili ayrıntılar tam olarak ortaya konulur.

12. Gereksinim Belirleme Yöntemleri Yazılım gereksinimlerin belirlenmesi aşamasında sistematik bir yaklaşım kullanılmalıdır. Aksi takdirde sistem gereksinimlerinin istenen ayrıntıda belirlenmesi mümkün olmayabilir. Bu aşamada genelden özele bir yaklaşımın benimsenmesi önemlidir. İster belirleme süreci artımsal bir süreç olarak düşünülerek gereksinimler genelden özele doğru birkaç iterasyonda tamamlanmalıdır. Her bir iterasyonda ilgili revizyonlarla ilgili bir kayıt tutulmalı ve her bir revizyonda belgeye eklenen ya da çıkarılan unsurlar açıkça belirtilmelidir.

13. Gereksinimlerin Tanımlanması Yazılım gereksinimleri teknik belgesi oluşturulurken farklı türlerdeki gereksinimleri tanımlamak için değişik teknikler kullanılır. • Kullanım senaryoları (use cases) • Veri akış diyagramları (data flowdiagrams) • Aktivite diyagramları (activitydiagrams) • Etkileşim diyagramları (interactiondiagrams) • Veri sözlüğü (data dictionary)

14. «İyi» bir Gereksinim Belgesi Özellikleri • Doğru (Correct) • Net (Unambiguous) • Tam (Complete) • Tutarlı (Consistent) • Doğrulanabilir (Verifiable) • Değiştirilebilir (Modifiable) • İzlenebilir (Traceable)