ÜLKEMİZDE BAKIM MODELLERİNE OLAN GEREKSİNİM

1. ÜLKEMİZDE BAKIM MODELLERİNE OLAN GEREKSİNİM SUNAN: Uzm. Fzt. Hatice Reyhan ÖZGÖBEK ASPB Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü 22. Kasım.2012 KAYA TERMAL -İZMİR

2. Bakım • kronik hastalıklar ve ya bir nedenle • fiziksel ya da mental yetersizliklerinden dolayı • çeşitli derecelerde ve sürelerde • günlük yaşam aktivitelerinde • desteğe ihtiyaç duyan kişilere • medikal ve sosyal yaklaşımlar çerçevesinde, • verilen hizmet olarak tanımlanmaktadır

3. Bakım desteği gereken bireye Formal olarak alanda çalışan profesyoneller Formal olmayan aile bireyleri, komşular, arkadaşlar

4. BAKIM bireysel ya da toplumsal sorumluluklarda farklılıklar olmasına rağmen birlikte çözümlerin yaratılması gereken bir alan

5. Politika yapıcı ve uygulayıcılar Bireye sunulan hizmette sosyal destek ve sağlık hizmetlerinden yararlanmalarında yüksek katılım, bakım kalitesinin artırılmasına yönelik tedbirler ve bakımın finansmanında sürdürülebilirliğin sağlanması

6. Tarihsel süreçte • Ataya saygı • İslam inancı • Aş evleri, imarethaneler, • Vakfiyeler, darülrehalar • Aceze evleri,güçsüzler yurdu, düşkünlerevi, • Huzurevleri, bakım ve rehabilitasyon merkezleri • Evde bakım, yaşam evleri

7. Günümüzde; • 2011 tarih ve 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kurulmuş olup yeni oluşturulan Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde ihdas edilen • Bakım Hizmetleri Daire Başkanlığı • Yaşlı hizmetleri Daire Başkanlığı • Özürlü Hizmetleri Daire Başkanlığı

8. Yaşlanan Dünyada Türkiye • 65 yaş üstü kişilerin genel nüfusa oran 1935 yılında %3,9 2011 yılında % 7,34 2050 yılında ise %22 Doğuştan beklenen yaşam süresi 1935 yılında 45-50 yaş 2011 yılında 74,1 2050 yılında ise 78,5

9. Uluslar arası çalışmalar • DSÖ 21. yüzyılda “Herkes İçin Sağlık” temasında 5. Hedef doğrudan yaşlı bireyle ilgiliyken, 13. hedef sağlıklı ortam olanağı sağlamaya ilişkin • Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı’nda, dünya nüfusunun giderek yaşlanması ve nüfusun yaşlanmasının sosyal ve ekonomik etkileri • Birleşmiş Milletler “Viyana Uluslar arası Yaşlanma Eylem Planı” (1982) • Birleşmiş Milletler Madrid “2. Yaşlılık Asamblesi” (2002)

10. Ulusal Çalışmalar • Türkiye’de yaşlıların durumu ve Yaşlanma ulusal eylem planı (2007) • Türkiye’de yaşlıların durumu ve Yaşlanma ulusal eylem planı uygulama programı (2012)

11. Hizmetler • 1976 tarih ve 2022 sayılı Kanuna göre, 65 yaşını doldurmuş kimsesiz, bakıma muhtaç olan ve hiçbir maddi geliri bulunmayan yaşlılara aylık • 1986’da yürürlüğe giren 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamında fakr-ü zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunanlara ayni- nakti yardımlar

12. Yaşlı Bakım Hizmetleri • Belediyeler, • Vakıf-dernekler, • Azınlıklara ve • 2828 sayılı yasanın öngördüğü esaslara göre ASPB bağlı açılan huzurevi yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde yaklaşık 20.000 kişi ileri yaştaki birey SÜREKLİ BAKIM hizmetİ almaktadır

13. Engelli bakım hizmetleri • ASPB bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde 6100 engelli bireye, • Gerçek ve tüzel kişilere bağlı merkezlerde devletin verdiği iki asgari ücret karşılığında 9100 engelli bireye bakım ve rehabilitasyon hizmeti verilmektedir. • Ayrıca gelir düzeyi aile bireyler başına 448 TL altında ve %50 engelli raporu bulunan yaklaşık 400.000 aileye bir asgari ücret tutarında “evde bakım aylığı” (yaklaşık yılda 2.800.000.000 TL) verilmektedir.

14. Gündüzlü Bakım Hizmetleri • ASPB bağlı "Gündüzlü Bakım Hizmeti" sunumu, • Yerel yönetimlerin “evde bakım hizmetleri” • Sağlık Bakanlığı “evde sağlık hizmetleri” • Sivil toplum örgütlerinin verdiği gündüzlü bakım hizmetleri • Kayıt dışı profesyonel olmayan bakım hizmetleri (süreli-sürekli)

15. Bakım hizmetine ihtiyaç duyan bireyleri ; • 65 yaş üstü bireyler • Engellilik düzeyi belirlenmiş bireyler (ICF kriterlerine göre olmalı ) • Akut sağlık sorunları nedeniyle süreli bakıma ihtiyaç duyan bireyler • Kronik sağlık sorunları nedeniyle fiziksel yada mental engellerden dolayı süreli yada sürekli bakım ihtiyacı olan bireyler • Onkolojik hastalıklar • Yeni doğan- lohusalar • Yaşam sonu bakıma ihtiyaç duyan bireyler

16. Bakım hizmeti kapsamı irdelendiğinde; • Günlük ve kişisel bakım hizmetleri • Sağlık hizmetleri • Hastane sonrası erken taburculuk, destekli taburculuk ve rehabilitasyon hizmetleri • Medikal tedavi takibi • Beslenme takibi • Egzersiz yapılması, ergonomik düzenlemeler • Psikolojik destek programları • Sosyal hizmetler • Cihaz-ekipman destekleri • Eğitim hizmetleri, • Teknik destekler • Ulaşım desteği • Aile destek programlarını içermektedir.

17. Bakım Modelleri • Evde Destek Hizmetleri • Evde Sağlık Hizmetleri • Evde Bakım Hizmetleri • Yaşlı Destek Merkezleri • Gündüzle Bakım Merkezleri • Yaşam Evleri • Huzurevleri • Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri • Palyatif Bakım Merkezleri

18. Bakım modellerinin geliştirilmesine olan gereksinim tarihsel süreçler, ekonomik gereklilikler, Sosyo -kültürel etkiler globalizasyonun getirileri bağlamında incelendiğinde

19. Bakıma gereksinim duyan bireyin öncelikle ailesinin yanında desteklenmesine yönelik tedbirlerin alınması; bu konuda koruyucu önleyici sosyal destek ve sağlık hizmetlerinde yaygınlaştırılması, gündüzlü bakım hizmetlerin yaygınlaştırılması, evde destek hizmetlerinin koordinasyonun yapılması gibi…

20. Yakınların desteğinin kısıtlandığı durumlarda yaşam evlerinde bakım hizmetinin verilmesi…

21. Sosyal desteğin kısıtlandığı durumlarda huzurevlerinde bakım hizmetlerinin sürdürülmesi

22. Kronik hastalıkların fiziksel ve veya mental kısıtlıklar yarattığı özel durumlar için bakım ve rehabilitasyon merkezlerinden hizmet alınması

23. Ruhsal engelliler, bulaşıcı hastalığı olanlar, bağımlılar için özel bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinin sunulması kamu kuruluşları ve yerel yönetimler ,özel sektöler ile ihtisaslaşmış kuruluşlarda

24. Yaşam sonu dönemde bakım ve rehabilitasyon hizmeti alması gerekenler için merkezlerin oluşturulması gerekmektedir.

25. Ülkenin ihtiyacı olan bakım modellerin oluşturulmasında, bakım maliyetini azaltmak ve etkiyi artırmak bakım kriterlerinin geliştirilmesi, bakım alanında verilen hizmetlerin ulusal ve uluslar arası boyutta akretide olması bakım hizmetlerinin sürdürülebilir olması için bakım güvence sisteminde en uygun finansal modelin seçilmesidir.

26. Bu sistemin getirisi bakım hizmetinde kaliteyi artırmak, öncelikle göçmen vatandaşlardan ve yurtdışından gelecek bakım hizmeti talebinin bakım ve rehabilitasyon turizmi ile bir turizm destinasyonu ve sektör oluşturmak

27. Bakım modellerindeki var olan hizmetlerin bir bütün içinde sunulması, yaygınlaşması ve gelişmesi; devletin etkin düzenlemeleriyle kamu kuruluşları, STÖ, yerel yönetimler, özel sektör işbirliği ile sağlanabilecektir.

28. sağlıcakla kalın…

29. KATILIMLARINIZDAN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİM… REYHAN ÖZGÖBEK