Mosty w piosence Maria Flaga Spotkanie powyprawowe Kraków, 12 stycznia 2013 r.

1. Mosty w piosence Maria Flaga Spotkanie powyprawowe Kraków, 12 stycznia 2013 r.

2. JAWOR Jawor, jawor, jaworowi ludzie Co wy tu robicie? Budujemy mosty, Dla pana starosty Tysiąc koni przepuszczamy A jednego zostawiamy.

3. Stary Most LondyÑski – Old London Bridge Zbudowany był w latach 11761209 według projektu Petera Chaplain’a of St. Marys Colechurch w Londynie. Kierował on robotami przy budowie mostu przez następne 30 lat. Był to most kamienny, ostrołukowy, złożony z 19-tu przęseł o rozpiętościach w świetle od 4,610,5 m. Długość całkowita mostu wynosiła 285 m, a jego szerokość 9,0 m. Mniej więcej w ⅓ długości mostu 30-stopowy otwór (9,14 m) był przykryty przez most zwodzony dla celów żeglugowych. Most miał b. szerokie filary, prawie równe rozpiętości przęseł w świetle (b/L = 1,0), które były oparte na szerokich i długich fundamentach (3-krotnie dłuższych od szerokości mostu), skutecznie utrudniających przepływ wód Tamizy pod mostem. Zwężenie przekroju rzeki wynosiło 40 % na poziomie filarów i 60 % na poziomie ich fundamentów. Fundamenty te wzniesiono na gęsto bitych palach drewnianych z wiązu.

4. Most ten był wielofunkcyjny, a jego historia była bardzo burzliwa. Wzniesiono na nim wieże, młyny, magazyny i budynki mieszkalne (ryc. 1), które były niszczone przez żywioły: ogień, wodę i lód. Nad centralnym przęsłem mostu zbudowano okazałą kaplicę św. Tomasza, mocno uczęszczaną, która pełniła swoją funkcję do 1737 r. Ryc. 1 Pierwszy most Londyński

5. W roku 1763 zakończono prace związane z modernizacją tego mostu: wyburzenie budynków, poszerzenie pomostu, wzniesienie nowych ścian czołowych oraz usunięcie dwóch środkowych łuków i przyległych podpór oraz izbic i umieszczenie w tym miejscu jednego przęsła żeglownego (ryc. 2). Ryc. 2 Most Londyński po modernizacji 1763 r.

6. Ze względu na ciągłe rozmywanie dna rzeki i inne wydarzenia most poddawany był ciągle remontom i naprawom. Tak więc piosenka, którą wówczas śpiewano: London bridge is falling down, falling down ........., wcale nie była przypadkową. Bogata historia tego mostu zakończyła się po 600-set latach, gdy w 1831 r. jego konstrukcję uznano za niestabilną I zagrażającą bezpieczeństwu żeglugi. Zastąpiono go Nowym Mostem Londyńskim, również kamiennym 5-cio przęsłowym z łuków półeliptycznych, który przetrwał do 1972 r. kiedy został rozebrany i wzniesiony powtórnie w Lake Havasu City w Arizonie. Obecny Most Londyński z betonu sprężonego przedstawiono na ryc. 3.

7. Ryc. 3 Most Londyński – widok współczesny

8. London Bridge is broken down • Iron and steel will bend and bow,Bend and bow, bend and bow,Iron and steel will bend and bow,My fair lady. Build it up with silver and gold,Silver and gold, silver and gold,Build it up with silver and gold,My fair lady.Silver and gold will be stolen away,Stolen away, stolen away,Silver and gold will be stolen away,My fair lady.Set a man to watch all night,Watch all night, watch all night,Set a man to watch all night,My fair lady.Suppose the man shouldfall asleep,Fall asleep, fall asleep,Suppose the man should fall asleep?My fair lady.Give him a pipe tosmoke all night,Smoke all night,smoke all night,Give him a pipe to smoke all night,My fair lady. London Bridge is broken down,Falling down, falling down.London Bridge is falling down,My fair lady.Build it up with wood and clay,Wood and clay, wood and clay,Build it up with wood and clay,My fair lady.Wood and clay will wash away,Wash away, wash away,Wood and clay will wash away,My fair lady.Build it up with bricks and mortar,Bricks and mortar, bricks and mortar,Build it up with bricks and mortar,My fair lady.Bricks and mortar will not stay,Will not stay, will not stay,Bricks and mortar will not stay,My fair lady.Build it up with iron and steel,Iron and steel, iron and steel,Build it up with iron and steel,My fair lady.

9. Zbudowany w latach 1178-1188 przez Bénézeta, śmiałka, który wg legendy był prostym pasterzem z pobliskiego Hautvilar, a który stał się dzięki swojemu posłannictwu i instynktowi projektantem i wykonawcą tego mostu. Uważa się go za twórcę zakonu Braci Mostowych, który budował mosty kamienne w całej ówczesnej Europie zachodniej. Most w Avignonie był mostem kamiennym przez rzekę Rodan o łącznej długości 900 m, złożonym z 21 przęseł łukowych o rozpiętościach 3034 m. Pięć przęseł przedzielało ramię rzeki od strony miasta, osiem – drugą odnogę rzeki Rodan. Pozostałe sklepienia były na wyspie Barthelasse, dzielącej rzekę na dwie odnogi o różnej szerokości. Most šw. Bénézeta w Avignonie

10. Myśl techniczna przy budowie tego mostu poszła dalej niż w klasycznych mostach rzymskich; zastosowano węższe filary o szerokości ¼ światła łuku, zabezpieczając je przed rozmyciem obustronnymi ostrogami (ryc. 4). Zerwano z łukiem kołowym i zastosowano łuki koszowe o zmiennej krzywiźnie o stosunku f/l = 1/2,8. Grubość sklepień wynosiła 1/40 ich rozpiętości, wobec 1/101/15 w mostach rzymskich. Ryc. 4 Most Św. Bénézeta

11. Szerokość mostu, zgodnie z ówczesną praktyką była niewielka i wynosiła tylko 4,90 m, na jednym z filarów była jeszcze węższa ze względu na zbudowaną tam kapliczkę poświęconą św. Mikołajowi – patronowi podróżnych (ryc. 5). Ryc.5 Most Św. Bénézeta – stan obecny

12. W roku 1602 trzy przęsła mostu zniosła powódź, a w 1670 r. – po wyjątkowej zimie, kiedy rzeka zamarzła w całości – kra zniszczyła kilka następnych. Obecnie z całego mostu zostały tylko cztery przęsła po stronie miasta (ryc. 6) i piosenka, którą zna chyba każde dziecko we Francji. Ryc.6 Most Św. Bénézeta w Avignon

13. Refren Sur le pont d’AvignonL'on y danse, l'on y danseSur le pont d’AvignonL'on y danse tous en rond 1. zwrotka Les beaux messieurs font comm’ çaEt puis encore comm’ ça. 2. zwrotka Les belles dames font comm’ çaEt puis encore comm’ ça. 3. zwrotka Les militaires font comm’ çaEt puis encore comm’ ça 4. zwrotka Les musiciens font comm’ çaEt puis encore comm’ ça. Sur le pont d’avignon

14. KAROLINKA Poszła Karolinka do Gogolina, (2X). A Karliczek za nią, a Karliczek za nią z flaszeczką wina.Szła do Gogolina, przed się patrzała, (2X). Ani się na swego synka szykownego  nie obejrzała.Prowadźże mnie dróżko, hen w szeroki świat, (2X). Znajda tam inszego syneczka miłego co mi będzie rad.Nie goń mnie Karliczku, czego po mnie chcesz? (2X). Joch ci już pedziała, nie byda cie chciała som to przeca wiesz.Wróć się , Karolinko, bo jadą goście! (2X). Jo się już nie wróca, jo się już nie wróca boch jest na mościeWróć się, Karolinko, czemu idziesz precz? (2X). Nie odpowiem tobie, po swojemu zrobię to nie twoja rzeczNie odpowiedziała, synka odbieżała oj, okropna rzecz!

15. PIOSENKI zOlNIERSKIE Cztery Córy Trzecia córka młynarza,Modrooka Ludwika,Podskoczyła pod nieboI złapała lotnika. Tylko Zosia najmłodsza Jakoś szczęścia nie miała, Stała biedna na moście I cichutko płakała. Wyszeptała w rozpaczy:Niechaj śmierć mnie zabieraI skoczyła do rzekiWprost w ramiona sapera. Idą córy do młyna, Każda wiedzie żołnierza, Ze zdumienia oniemiał Stary młynarz ze Zgierza. Lotnik, ułan, marynarzNo i saper — to heca,Jak się wnuki posypią,Będzie z młyna forteca! Cztery córy miał tata,Stary młynarz ze Zgierza.Każda piękna, bogata,Każda chciała żołnierza. Stary młynarz kawalarz Takie wydał orędzie: Która chce mieć wojaka, Niech go sama zdobędzie! Więc najstarsza Jadwiga,Hoża dziewka i miła,Poszła z siecią nad morze,Marynarza złowiła. Najsprytniejsza zaś Hanka Wzięła owsa i siana I zwabiła kasztanka, A z kasztankiem ułana.

16. Zielony mosteczek ugina się,Trawka na nim rośnie, nie sieka się.Żeby ja tę łąkę harendował,To bym ja mosteczek wyryktował.Czerwone i białe róże sadził,I ciebie, dziewczyno, odprowadził,Odprowadziłbym cię aż do lasa,A potem zawołał hop, sa, sa, sa. ZIELONY MOSTECZEK

17.  Na prawo most , na lewo most Kiedy rano jadę osiemnastką,chociaż ciasno, chociaż tłok,patrzę na kochane moje miasto,które mnie zadziwia co krok. Bo tu Marszałkowska i Trasa WZ,Krakowskie Przedmieście i tunel, i wnet... Na prawo most, na lewo most, a dołem Wisła płynie, tu rośnie dom, tam rośnie dom z godziny na godzinę. Autobusy czerwienią migają, zaglądają do okien tramwajom. Wciąż większy gwar, wciąż więcej nas w Warszawie, najmilszym z miast. Gdy po pracy z Pragi wracam pieszo,mijam domów nowy rządi nad brzegiem staję, by nie spieszącna stolicę popatrzeć stąd. Bo tam Stare Miasto podnosi się już,różowy Mariensztat uśmiecha się tuż... Na prawo most, na lewo most, …a dołem Wisła płynie, tu rośnie dom, tam rośnie dom z godziny na godzinę. A po Wiśle kajaki pływają, robotnicy po pracy śpiewają. Wciąż większy gwar, wciąż więcej nas w Warszawie, najmilszym z miast. A w niedzielę, kiedy dzień się chyli,widzę z mostu świateł blask,gdy w dalekich oknach w jednej chwilinoc zapala tysiące gwiazd. I patrzę na wodę, latarnie w niej drżą,i śpiewam dziewczynie mej piosenkę tę: Na prawo most, na lewo most, …a dołem Wisła płynie, tu rośnie dom, tam rośnie dom z godziny na godzinę. Wciąż większy gwar, wciąż więcej nas w Warszawie, najmilszym z miast.

18.  Na mošcie w Avinion K.K. Baczyński Ten wiersz jest żyłką słoneczną na ścianiejak fotografia wszystkich wiosen.Kamyczki deszczu wam przyniosę -wyblakłe nutki w nieba dzwonjak wody wiatrem oddychanie. Tańczą panowie niewidzialni  "na moście w Awinion". Zielone, staroświeckie graniejak anemiczne pączki ciszy.Odetchnij drzewem, to usłyszyszjak promień - naprężony ton,jak na najcieńszej wiatru gamie tańczą liściaste suknie panien  "na moście w Awinion". W drzewach, w zielonych okien ramieprzez widma miast - srebrzysty gotyk.Wirują ptaki płowo złotejak lutnie, co uciekły z rąk.W lasach zielonych - białe łanieuchodzą w coraz cichszy taniec. Tańczą panowie, tańczą panie             "na moście w Awinion".           

19. LONDYÑSKIE MOSTY Po moście lubię przejść się nocą Na gwiazdy patrzeć jak migocą I chłonąć ciszę skrytą w nocy cień Nim się obudzi nowy dzień. I myślę, że na całym świecie Takiego miasta nie znajdziecie Pokażcie mi choć jedno z takich miast Przez które płynie rzeka z gwiazd A w dole tam pieni się rzeka Srebrem odbitych gwiazd lśni A w górze hen gwiazdy z daleka Tęsknotę wróżą mi. I myślę, że na całym świecie Takiego miasta nie znajdziecie Pokażcie mi choć jedno z takich miast Przez które płynie rzeka z gwiazd.

20.  Nad miastem chmury coraz gęściejTo swoje czary rzuca nocI ciągle czeka czyjeś szczęścieNad rzeką gdzie zwodzony most. Wzniesione przęsło mostu tego I pustka, nie ma już gdzie iść A ten zwodzony most, dlaczego Z kimś bliskim mnie rozłączył dziś. Cóż znaczą nocy złe zaklęciaWie od nich wszak zależny los.Więc spróbuj się doczekać szczęściaNad rzeką gdzie zwodzony most. Niewiele już zostało złudzeń. Czy jeszcze się wydarzy coś? I często zawracają ludzie Od rzeki, gdzie zwodzony most. Wzniesione przęsło mostu tego I pustka nie wie już gdzie iść.A ten zwodzony most dlaczego Z kimś bliskim mnie rozłączył dziś. A przecież wszystko jest do wzięcia Od ciebie wszak zależny los. Więc spróbuj się doczekać szczęścia Nad rzeką gdzie zwodzony most. ZWODZONY MOST

21. Ryc.7 Lokalizacja mostu MOST NA RZECE KWAI Most ten położony jest na trasie linii kolejowej Bangkok-Rangun, w Azji południowo-wschodniej (ryc. 7). Został oddany do użytku w czasie II Wojny Światowej, w maju 1943 r., gdy armia japońska okupująca te tereny przygotowywała się do inwazji na Indie. Most ten, na rzece Kwai Yai, 5 km od miasta Kanchanaburi (na północny-zachód od Bangkoku) liczył 11 wolnopodpartych łukowych przęseł stalowych o rozpiętościach po 20,8 m i 19 przęseł drewnianych na dojeździe od strony Rangunu o rozpiętościach po 5,0 m (ryc. 8).

22. Budowa mostu była okupiona ogromnymi stratami w ludziach. Przy budowie nowej linii kolejowej o długości 415 km, na której wzniesiono około 300 obiektów mostowych zatrudniono ponad 300.000 azjatyckich niewolników i 68.000 jeńców wojennych (po kapitulacji aliantów w Singapurze w lutym 1942 r.). W trakcie budowy linii kolejowej, którą zrealizowano w 16 miesięcy (w tym most na rzece Kwai – w 7 miesięcy) tylko z wykorzystaniem siły ludzkich mięśni, zmarło z chorób, wycieńczenia i wyczerpującej pracy około 16.000 jeńców wojennych i blisko 100.000 przymusowych azjatyckich robotników. W czerwcu 1945 r. most został zbombardowany przez brytyjską flotę lotniczą, po czym po wojnie w 1946 roku podjęto jego rekonstrukcję. Trzy uszkodzone przęsła łukowe zastąpiono dwoma większymi dźwigarami kratowymi (ryc. 9) o rozpiętościach po 31,2 m, zaś 19 przęseł drewnianych mostu dojazdowego zastą-piono 6-ma przęsłami stalowymi o rozpięto-ściach po 16,0 m.

23. Ryc.8 Most z okresu 1943-1945 r. Ryc.9 Most po odbudowie w 1946 r.

24.  Dziękuję Państwu za uwagę Ryc.10 Aktualny widok mostu