KORUNAN ALANLAR

2. KORUNAN ALANLAR

3. Türkiye’nin korunan alanlar sistemi içinde yer alan mevcut korunan alanlar; estetik, bilim, doğa koruma ve doğal güzellikler açısından sınırlı belirlenmiş önemli alanları içermektedir. • Türkiye’nin korunan alanları deniz ve kıyılardan; Ağrı Dağı’na; deltalardan, Karadeniz ormanlarına ve yaylalarına; bozkırlardan, göl ve akarsu sistemlerine; derin vadiler ve kanyonlardan buzullara kadar çeşitli doğal ekosistemleri barındırır.

4. Korunan alanlar nesli tehlike altında, endemik, dar yayılışlı birçok bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapmaktadır. • Ayrıca, ekolojik özelliklerinin ve doğal güzelliklerin yanı sıra jeolojik, jeomorfolojik, peyzaj, tarihi, arkeolojik ve kültürel değerlere sahip alanları da içermektedir. • Türkiye’nin karasal alanlarının % 7,24 'ünün resmi koruma altındadır. • Korunan alanların ekonomik, ekolojik, kültürel ve sosyal birçok faydası bulunmaktadır.

5. Milli Parklar; • Bilimsel ve estetik açıdan milli ve milletlerarası ender bulunan doğal ve kültürel kaynak değerler ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip olan ve yönetimi belli yasalar çerçevesinde gerçekleştirilen tabiat parçalarıdır. • Gelecek nesillere sadece çağımızın ürünleri beton kitleler değil, insan eli ile bozulamamış, doğal çevreyi de kapsayan yöreleri de bırakmak düşüncesinin ağırlık kazanmasıyla; Gerek Ulusal ve gerekse Uluslararası düzeyde doğal ve kültürel tabiat parçaları olarak tanımladığımız Milli Park uygulamalarına başlanmıştır.

6. Milli Park çalışmaları çok çeşitli disiplin ve dolayısıyla kurumların koordinasyonunu gerektiren faaliyetlerdir. • Bu çalışmaların uluslararası karakterinden dolayı, koordinasyonu temin etmek üzere; milletlerarası bazı kuruluşlar, kurumlar ve fonlar kurulmuştur. Bu çerçevede ülkemiz, “Uluslararası Tabiat ve Tabiat Kaynaklarını Koruma Birliği” (IUCN) gibi kuruluşlara da üyedir. • Milli Parklar’daki, doğal ve kültürel varlıklar, nesilden nesile intikal edecek şekilde, olduğu gibi muhafaza edilerek, özel bir koruma-kullanma düzeni içinde, sosyal, kültürel, bilimsel ve eğitici yönlerinin yanı sıra dinlenme-eğlenme yönleriyle de toplumun kullanımına sunulmaktadır.

7. Dünyanın en eski Milli Parkı, Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan ve 1872 yılında ilan edilen YellowstoneMilli Parkı’dır. • Ülkemizin ilk Milli Parkı ise 1958 yılında ilan edilen Yozgat Çamlığı’dır. • Ülkemizde toplam 39 adet Milli Park yer almakta olup, toplam alanı 814.763,85 ha.’dır.

8. Tabiat Parkı • Bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçalarını ifade eder. • Ülkemizde toplam 191 adet Tabiat Parkı yer almakta olup, toplam alanı 90.937.78 ha.’dır.

9. Tabiatı Koruma Alanları • Bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş, ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri içeren ve mutlaka korunması gerekli olup, sadece bilim ve eğitim amaçlarıyla kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçalarını ifade eder. • Ülkemizde toplam 31 adet Tabiatı Koruma Alanı yer almakta olup, toplam alanı 63.694 ha’dır.

10. Tabiat Anıtı • Tabiat ve tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değerlere sahip ve milli park esasları dâhilinde korunan tabiat parçalarını ifade eder. • Ülkemizde toplam 112 adet Tabiat Anıtı yer almakta olup, toplam alanı 6.679 ha.’dır.

11. Tescil edilmiş Milli Parklarımıza geçmeden önce şu bilgileri tanımlamak gerekir; • FLORA:Belirli bir bölgede yetişen bitkilerin hepsi, bitki örtüsü. • FAUNA: Belirli bir bölge ya da devirde yaşayan hayvan türlerinin tamamının bir araya getirdiği topluluk.

12. REKREASYON: Rekreasyon; yenilenme, yeniden yaratılma veya yeniden yapılanma anlamına gelen Latince recreation kelimesinden gelmektedir. • Türkçe karşılığı yaygın bir şekilde boş zamanı değerlendirme olarak kullanılmaktadır. Bu ise, bireylerin ya da toplumsal kümelerin boş zamanlarında gönüllü olarak yaptıkları dinlendirici ve eğlendirici etkinlikler anlamını taşımaktadır. • Rekreasyonun, yeniden yaratma anlamındaki klasik yaklaşımını göre; rekreasyon kişiyi zorunlu iş etkinliklerinden sonra yenileyen, dinlendiren ve gönüllü olarak yapılan faaliyetler olarak tanımlanmaktadır. • Rekreasyon, en yaygın olarak, insanların gönüllü olarak boş zamanlarında katıldıkları ve kişisel olarak doyum sağladıkları aktiviteler olarak tanımlanabilir.

13. ENDEMİK TÜR:Bitki biliminde endemik, genel olarak alanları belirli bir ülke veya bölgeye ait, yerel, ender ve çok ender bulunan türlere denir. • Bu duruma da endemizm adı verilir. Endemik alan; bir ada, bir yarımada veya bir dağ olabileceği gibi birkaç metrekarelik alanlar da olabilir. • Türkiye endemik bitkiler açısından dünyanın önemli ülkelerinden birisidir.

14. KORUNAN ALANLARIN SEÇİMİ VE KURULUŞ KRİTERLERİ • MİLLİ PARKLAR • Kaynak Değerleri • •Milli ve milletlerarası düzeyde önem taşımalıdır. • • Gelecek nesillerin gurur duyacakları seviyede önemli olmalıdır. • • Tahrip olmamış veya ıslah edilebilir durumda olmalıdır. • • Saha Büyüklüğü en azından 1000 hektar olmalı ve bu alan bütünüyle koruma ağırlıklı zonlardan meydana gelmelidir

15. TABİAT PARKLARI • Kaynak Değerleri • • Milli ve bölge seviyesinde rekreasyon potansiyeline sahip olmalıdır. • • Açık hava rekreasyonu yönünden zengin potansiyele sahip olmalıdır. • • Kültürel manzaraların ilgi çeken örneklerini de ihtiva edebilmelidir. • • Saha; Kaynak ve manzara bütünlüğünü sağlayacak yeterli büyüklükte olmalıdır. • • Devletin mülkiyetinde olmalıdır.

16. TABİATI KORUMA ALANLARI • Kaynak Değerleri • • Milli ve milletlerarası seviyede nadir, tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabiat olaylarının meydana getirdiği veya gizlediği örnekleri barındırmalıdır. • • Hassas ekosistemlere, habitatlara biyolojik ve jeolojik önemli çeşitliliklere, zengin genetik kaynaklara sahip olmalıdır. • • Bilim, eğitim, araştırma kurumları veya ilgili kuruluşlar tarafından belirlenmiş olmalıdır. • • Saha; korunması gerekli değerlerin hayatlarını uzun süreli olarak devam ettirmelerine yeterli olmalıdır. • • Devletin mülkiyetinde olmalıdır.

17. TABİAT ANITLARI • Kaynak Değerleri • • Tabiat olaylarının meydana getirdiği müstesna değerleri barındırmalıdır. • • Çok az zarar görmüş veya hiç zarar görmemiş olmalıdır. • • Tahrip olmamış veya ıslah edilebilir durumda olmalıdır. • • Saha; büyüklük bakımından milli parktan küçük, fakat koruma yönünden bütünlüğü sağlayacak yeterlikte olmalıdır. • • Devletin mülkiyetinde olmalıdır.

18. TESCİL EDİLMİŞ MİLLİ PARKLARIMIZ • 1- Ağrı Dağı Milli Parkı : • Ulusal ve uluslararası öneme sahip doğal ve kültürel kaynak değerleri olan Ağrı Dağı Milli Parkı sınırları içerisindeki Büyük Ağrı Dağı, 5137 m yüksekliği ile ülkemizin ve Avrupa’nın en yüksek noktası olması yanında zirvesinde de ülkemizin en büyük buzulu bulunmaktadır. Nuh Peygamberin Gemisi ve Nuh Tufanı nedeniyle Ağrı Dağını dünyada bilmeyen yoktur. Dünyada Alaska’daki meteor çukurundan sonra ikinci büyük göktaşı çukuru da milli park sınırları içerisinde yer almaktadır. Dünyanın her yanından dağcıların geldiği Ağrı Dağı, flora ve fauna açılarından da ilginç özellikler göstermektedir.

19. 2- Aladağlar Milli Parkı: • Akdeniz Bölgesi’nde, Niğde, Kayseri, Adana illeri sınırları içinde yer almaktadır. Toros sıradağlarının en yüksek zirvelerine sahip olan Aladağlar, jeolojik olarak da ülkemizin en ilginç yerlerinden biridir. Buzul Gölleri ve Kapuzbaşı şelaleleri görülmeye değer yerlerdir. • 3- Altınbeşik Mağarası Milli Parkı : • Akdeniz Bölgesi’nde Antalya ili sınırları içinde yer alan Altınbeşik Mağarası ve çevresininkarstiktopoğrafyası ve çamormanlarımükemmelbirmanzaraoluşturmaktadır. • Fotoğrafçılık faaliyeti açısından önemli görsel güzellikler sunar.

20. 4- Altındere Vadisi Milli Parkı: • Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Trabzon ili sınırları içinde yer alır. Sümela Manastırı, Altındere Vadisi ile flora ve fauna zenginliği, Milli Park’ın kaynak değerini oluşturur. • 5- Başkomutan Tarihi Milli Parkı: • İç Batı Anadolu'da Afyon, Kütahya, Uşak illeri sınırları içindedir. Türk Kurtuluş Savaşında 26 Ağustos 1922'de başlayan Büyük Taarruz'un, 30 Ağustos’ta zaferle taçlandırılmasıyla sonuçlanan harekatın geçtiği alanları kapsayan Milli Parkta, Kurtuluş Savaşımıza ait tarihi yerler, anıtlar ve şehitlikler bulunmaktadır. Park, ülkemize has (endemik) pek çok bitki türüne de ev sahipliği yapmaktadır.

21. 6- Beydağları Sahil Milli Parkı: • Akdeniz Bölgesi’nin Antalya ili sınırları içinde yer almaktadır. Bine yakın bitki türünden yirmi beş tanesi parka özgü endemik türdür. Ayı, kurt, tilki, yaban keçisi, vaşak sincap, oklu kirpi gibi kara memelilerinin yanında kıyılarda nadir de olsa Akdeniz fokuna rastlanmaktadır. • Milli Park sınırları içerisinde bulunan ve Deniz kaplumbağalarının yumurta bıraktığı Çıralı Sahilleri özel koruma altındadır. Antik Likya bölgesinde yer alan Çıralı'da, Likya'nın sönmeyen ateşi olarak nitelenen Yanartaş bulunmaktadır. Zengin biyolojik çeşitlilik, epik ve jeomorfolojik oluşum Göynük Kanyonu ile Beldibi Kanyon’ları Parkın önemli kaynak değerleri arasında yer almaktadır.

22. 7- Beyşehir Gölü Milli Parkı: • Anadolu Bölgesi’nde, Konya ili sınırları içindedir. Beyşehir Gölü, yüz ölçümü bakımından Van ve Tuz Göllerinden sonra üçüncü büyük gölümüz olup, tatlı su göllerimiz içinde en büyük olanıdır. • Doğu kıyıları boyunca uzanan ve üç bin metreye yaklaşan dorukları ile Dedegöl dağları, batıdan bakıldığında göle ayrı bir güzellik vermektedir. Suyu, turkuaz mavisi olan göl, adaları ve çevresindeki dağlar ile ülkemizin en önemli doğal güzelliklerindendir.

23. 8- Boğazköy - Alacahöyük Milli Parkı : • İç Anadolu Bölgesi’nde, Çorum ili sınırları içindedir. Milli Park’ta Anadolu'nun en eski uygarlıklarından olan Hitit'lere başkentlik yapmış Hattuşaş (Boğazköy) ve çeşitli tarihi eserler bulunmaktadır. Şehir surları, Aslanlı Kapı, Yer kapı ve Yazılıkaya bunların başlıca örnekleridir.

24. 9- Dilek Yarımadası - Büyük Menderes Deltası Milli Parkı: • Ege Bölgesinde Aydın ili sınırları içerisinde yer almaktadır. Büyük Menderes Deltası, morfolojik gelişimin hızlı olduğu ağız kısmında, bu gelişim sürecinin ürünü olan birçok lagün ve bataklıkları bünyesinde barındıran uluslararası niteliklere haiz bir sulak alan karakterindedir. Tatlı ve tuzlu suyun birbirine karıştığı bu lagüner sistem, bünyesinde zengin bir biyolojik çeşitliliği barındırmaktadır. Bu zengin ekosistemde 256 kuş türü görülmekte olup bunlardan 70 tür deltada üremektedir. Bölge aynı zamanda nesli tehlike altında olan Tepeli Pelikan'ın en önemli kuluçkalama alanlarından biridir. Bunun yanı sıra yine dünya çapında nesli tehlike altında olan Cüce Karabatak, Küçük Kerkenez, Akkuyruklu Kartal da burada barınmaktadır. Flamingolar için ise son derece önemli beslenme alanlarıdır.

25. 10- Gala Gölü Milli Parkı: • Marmara bölgesinde, Edirne ili, Enez ve İpsala ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Gala Gölü Avrupa ile Afrika arasında birçok göçmen kuş türünün uğrağı alanlardan biri olup uluslararası A sınıfı sulak alanlar listesinde yer almaktadır. • Sulak alan, göl ve orman ekosistemlerini ve bu ekosistemlerde barınan çeşitli canlı türlerini ihtiva etmektedir. Dünyanın önemli kuş göç yollarından birinin üzerinde bulunan Gala Gölü Milli Parkı’nda 163 kuş türü tespit edilmiştir.

26. 11-Göreme Tarihi Milli Parkı: • Göreme Tarihi Milli Parkı İç Anadolu Bölgesi’nde, Nevşehir ili sınırları içinde yer almaktadır. • Erciyes ve Hasan Dağı volkanizmalarının lav ve tüflerinin yağışlar ve rüzgârlarla aşınması sonucu dünyada eşi bulunmayan jeomorfolojik yapılar oluşmuş, bu yapılar ve çevresi tarih boyunca çeşitli uygarlıklar tarafından yerleşim ve tarım amaçlı kullanılmıştır. • Kapadokya olarak da adlandırılan bu bölge, geçmişiyle olduğu kadar halen var olan yaşamı ile de ilgi çekicidir.

27. 12- Hattila Vadisi Milli Parkı : • Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, Artvin ili sınırları içinde yer almaktadır. Ülkemizde nadir görülen bir doğa sergilemektedir. Karadeniz Bölgesinde bulunmasına karşın, Akdeniz Bölgesi bitki türlerini de içeren vadi; ayı, tilki, yaban keçisi, sansar, porsuk gibi memelilere, ötücü ve yırtıcı kuşlara ve ünlü Hopa Engerek yılanına ev sahipliği yapmaktadır.

28. 13- Honaz Dağı Milli Parkı : • Ege Bölgesi’nde, Denizli ili sınırları içinde yer almaktadır. 2.528 metrelik zirvesi ile Ege Bölgesinin en yüksek noktası olan Honaz Dağı ,oldukça gür bir bitki örtüsüne sahiptir. Kızılçam, karaçam ve ardıç başlıca ağaç türleridir. • Ülkemize has pek çok bitki türüne ev sahipliği yapmaktadır. Yaban keçisi, Yaban domuzu, tavşan, tilki, porsuk, kirpi alanda görülen memelilerdir. Milli parkta ötücü ve yırtıcı kuşlarla birlikte keklik de bulunmaktadır

29. 14- İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı : • İğneada beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İğneada, Marmara Bölgesi ,Kırklareli İli Demirköy İlçesine bağlı, Bulgaristan ile sınırı olan bir sahil kasabasıdır. Demirköy’e 25 km. uzaklıktadır. Milli Parkta ,Yıldız (Istranca) Dağlarından Karadeniz sahillerine doğru akan derelerin taşıdığı alüvyonların birikmesi ve mevsimsel olarak suların altında kalması sonucunda, Longoz (Su Basar) ormanları oluşmuştur. Kış ve ilkbahar aylarında suyla kaplı olan, yaz ve sonbahar aylarında ise suyu kısmen çekilen fakat taban su seviyesi yüksek olan Longoz ormanları, organik madde bakımından çok zengindir.

30. 15- Ilgaz Dağı Milli Parkı : • Batı Karadeniz Bölgesi’nde, Çankırı ve Kastamonu illeri sınırları içinde yer almaktadır. İğne yapraklı ağaçların hâkim olduğu bir orman örtüsüne sahiptir. Karaçam, sarıçam ve köknar yaygın ağaç türleridir. Açık alanlarda ardıçlar da görülmektedir. Az sayıda olmakla birlikte ayı, kurt tilki, geyik, karaca ve yaban domuzu görülmektedir. Alan, giderek gelişmekte olan bir kış sporları merkezidir.

31. 16- Kaçkar Dağları Milli Parkı : • Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Rize ili sınırları içindedir. Dört bin metreye yaklaşan zirvesi ile Karadeniz bölgesinin en yüksek dağlarıdır. Ülkenin en bol yağışlı kesiminde olması, Milli Parkın bitki çeşitliliğini olağanüstü zenginleştirdiği gibi, akarsular yönünden de benzersiz kılmaktadır. • Fırtına deresi, Hemşin deresi gibi aslında bir ırmak büyüklüğündeki akarsular, Milli Parkı çevrelemektedir. Milli Parkta; ayı, kurt, çakal, tilki, karaca, Yaban domuzu, sansar, tavşan, kakım, gelincik gibi memeliler ile yırtıcı ve ötücü kuşlar ve Yaban horozu bulunmaktadır.Fırtınaderesi’nde ise Deniz Alası denilen balık türü yaşamaktadır.

32. 17- Karagöl-Sahara Milli Parkı : • Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, Artvin ili sınırları içinde yer almaktadır. Milli Parkın Karagöl bölümü ormanları; çayırları ve gölü ile ünlü olup, yaz aylarında yöre halkının rekreasyon alanı haline gelmektedir. • Saharabölümü ise geleneksel yayla faaliyetlerinin yaşatıldığı yerdir. Doğa ve geleneksel kültürün iç içe olduğu Karagöl-Sahara Milli Parkı ;ladin ve köknar ormanları, jeolojik yapısı ve faunası ile de dikkat çekmektedir.

33. 18- Karatepe Aslantaş Milli Parkı: • Akdeniz Bölgesi’nde, Osmaniye ili sınırları içindedir. Geç Hitit dönemine ait ( M.Ö. 8. Yüzyıl) önemli yerleşimler ile bir kalenin bulunduğu alandır. Roma ve Bizans dönemlerinde de yerleşmeler olmuştur. Milli parkta bu dönemlere ait eserler bulunmaktadır. Ceyhan Irmağı’nın içinden geçtiği alanda; kızılçam ormanları, meşelikler ve makilikler yer almaktadır.

34. 19- Kazdağı Milli Parkı: • Marmara ve Ege Bölgeleri geçiş bölgesinde, Balıkesir ili sınırları içinde yer alır. Antik çağlarda İda dağı olarak bilinen Kaz Dağı, Biga Yarımadasının en yüksek dağıdır. • Başta Kazdağı köknarı olarak tanınan endemik ağaç türü olmak üzere, zengin bir bitki örtüsüne sahip olan milli park, memeliler, kuşlar ve sürüngenler açısından da çeşitlilik göstermektedir. Dağda, kuzey güney doğrultusunda yer alan derin vadiler ve kanyonlar(Şahinderesi, Zığındere ve Güvercin Kanyonu), deniz etkisinin iç kısımlara taşınmasını sağlar.

35. 20- Kızıldağ Milli Parkı: • Akdeniz Bölgesi’nde, Isparta ili sınırları içindedir. Milli Parkta, ünlü Pınar Gözü Mağarası bulunmaktadır. Sedirleri ile tanınan Milli Parkta; karaçam, ardıç, meşe toplulukları ile bozuk maki formasyonlarına da rastlanmaktadır. • Beyşehir Gölü’nde su kuşları toplulukları kaydedilirken, iç kesimlerde ötücü kuşlar, keklikler ve yırtıcı kuşlar görülmektedir. Milli parkta kurt, tilki, yaban domuzu, sansar, tavşan gibi memelilere rastlanmaktadır.

36. 21- Kovada Gölü Milli Parkı : • Akdeniz Bölgesi’nin Isparta ili sınırları içindedir. Eğirdir Gölü’nün güneye devamı olan Kovada Gölü, aradaki dar bölgenin alüvyonlarla dolması sonucu ayrı bir göl halini almıştır. Göl, Eğirdir ve Beyşehir Göllerinde olduğu gibi turkuaz mavisi sularıyla bilinir. • Kızılçam, endemik bir ağaç türü olan Kasnak meşesi ve çınar, Milli Parkın başlıca ağaç türleridir. Otsu flora bakımından da zengin olan Milli Park; sazan, tatlı su levreği ve ıstakozu gibi sucul fauna türleri ile tilki, sansar, yaban domuzu, tavşan, sincap, kirpi gibi memeli hayvan türlerine ve ötücü kuşlara sahiptir.

37. 22- Köprülü Kanyon Milli Parkı: • Akdeniz Bölgesi’nde Antalya ili sınırları içindedir. Milli Parkın kaynak değerini oluşturan Köprü Çayının, meydana getirdiği yarma vadi, 14 km. uzunluğu ve 100 m’yi aşan duvar yüksekliği ile Türkiye'nin en uzun kanyonlarından biridir. Milli Parkta kızılçam ve makilik alanlar yaygın olmakla birlikte ,4000 dekarlık saf Akdeniz serisi ormanı benzersiz bir botanik özelliktir. • Alabalıkları ile ünlü Köprüçay, aynı zamanda ülkemizin en popüler rafting alanıdır. Milli Parkın yukarı bölgesinde antik Selge şehri kalıntıları bulunmaktadır.

38. 23- Kuş Cenneti Milli Parkı: • Marmara Bölgesi’nde, Balıkesir ili sınırları içindedir. Anadolu'dan, Avrupa'ya geçen kuş göç yolu üzerinde bulunan Kuş Cenneti, pelikan, balıkçıl, kaşıkçı, karabatak, Yaban kazı, Yaban ördeği ve ötücülerden oluşan binlerce kuşun ağaçlar ve sazlar üzerine yuva yaptığı büyük kuluçka kolonilerini barındırmaktadır. • Kuşcenneti Milli Parkı, Avrupa Konseyi tarafından çok iyi korunan ve kıta ölçeğinde değer taşıyan doğal alanlara verilen “Avrupa Diploması” nın en üst kategorisi olan A sınıfı Diplomayla ödüllendirilmiştir.

39. 24- Küre Dağları Milli Parkı : • Batı Karadeniz Bölgesi’nde Kastamonu ve Bartın illeri sınırları içinde yer almaktadır. Milli parkın kaynak değerlerini Valla Kanyonu, Ilgarini Mağarası gibi jeolojik oluşumlar, Ilıca Şelalesi gibi doğal güzellikler ve zengin bir bitki ve hayvan çeşitliliği ile otantik kültür zenginlikleri oluşturmaktadır. • Milli Park, ülkemizin doğal değerlerinin fazla tahrip görmediği alanlardan biridir. İyi bir orman örtüsü ve otsu floraya sahiptir. Ayı, kurt, çakal, Yaban domuzu, geyik, karaca, sansar, sincap gibi memeliler ve ötücü kuşlar Milli Parkın fauna değerlerini oluşturmaktadır.

40. 25-Marmaris Milli Parkı : • Akdeniz, Ege bölgeleri geçiş bölümünde , Muğla ili sınırları içinde yer almaktadır. Milli Parkta taban suyu yüksek olan düzlüklerde sığla ağacı toplulukları bulunmaktadır. Alandaki yaygın ağaç türü ise kızılçamdır. Suyun bol olduğu yerlerde çınarlar bulunmakta, güney bakılarda meşelere rastlanmaktadır. Dere yataklarında zakkumlar pembe çiçekleriyle yaz boyunca alana renk katmaktadır. • Milli Parkta Yaban keçisi, Yaban domuzu, sansar, tavşan, sincap kirpi gibi memeli hayvanlarla, ötücü kuşlar ve sürüngenler yaşamaktadır.

41. 26- Munzur Vadisi Milli Parkı : • Doğu Anadolu Bölgesi’nin, Tunceli ili sınırları içinde yer almaktadır. Munzur Dağlarında, Ovacık ilçesi yakınlarından büyük gözeler halinde doğan Munzur Suyu, Fırat Nehrine karışmaktadır. Munzur Suyunun iki kenarı, Ovacık kesiminde Türkiye'de doğal yayılışı çok azalmış olan huş ağaçlarıyla kaplıdır. Doğudan gelen Mercan Suyunu da alan Munzur Suyu, Tunceli il Merkezine kadar olan kesiminde ünlü alabalıklarını barındırır. Meşe ağaçlarının hakim olduğu Milli Park; ayı, kurt, tilki, yaban keçisi ve çengel boynuzlu dağ keçisi, susamuru, ile urkeklik gibi kuşları barındırmaktadır.

42. 27- Nemrut Dağı Milli Parkı : • Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Adıyaman ili sınırları içindedir. Milli Parkın kaynak değeri; eski çağlarda “Kommagene” olarak bilinen arkeolojik kalıntılardır. Antiochostümülüsü ve buradaki dev heykeller ile Eskikale, Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü Milli Parkta yer alan kültürel değerlerdir.

43. 28- Nenehatun Tarihi Milli Parkı : • Tarihimize 93 Harbi olarak geçen 1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşında şehrin korunmasında etkin rol üstlenen Mecidiye ve Aziziye tabyaları, Rusların kente daha fazla ilerlemesini engellemiştir. Erzurum’u ele geçirmek isteyen Ruslar, Ermenilerin de yardımıyla Aziziye Tabyalarına saldırıp, nöbetçileri şehit ederler. Bu haber üzerine Erzurum halkı o zaman henüz 20 yaşında olan Nene Hatun’un önderliğinde kadın-erkek ellerine ne geçirdiyse Aziziye Tabyasına koşarak büyük bir mücadele sonucunda tabyaları geri alırlar.

44. Aziziye Tabyasında gösterdiği kahramanlıkla adını tarihe yazdıran Kahraman Türk Kadını Nene Hatun bir cesaret sembolü olarak tanınmış ve anılmıştır. Ömrünün son demlerini "Üçüncü Ordu'nun Annesi" olarak geçiren ve 1955 yılında "Yılın Annesi" seçildikten sonra 22 Mayıs 1955 günü Erzurum'da vefat eden Nene Hatun, Aziziye Anıtının yanına defnedilmiştir. Tabyalar Milli Parkın kaynak değerlerini oluşturur.

45. 29- Saklıkent Milli Parkı : • Akdeniz Bölgesi’nde, Antalya ve Muğla illeri sınırları içinde yer almaktadır. Milli Parkın kaynak değerini, Saklıkent Kanyonu oluşturmaktadır. Eşen Çayının bir kolu üzerindeki kanyon, ilginç coğrafik oluşumlar sergilemektedir. Milli Parkın alt seviyelerinde kızılçam toplulukları görülürken daha yukarılarda karaçam ve sedir toplulukları görülmektedir. Dumanlıdağ çevresinde Anıt Ağaç niteliğinde yüzlerce yıllık sedirler bulunmaktadır.

46. 30- Sarıkamış Allahuekber Dağları Milli Parkı : • Doğu Anadolu Bölgesi’nde Kars ve Erzurum illeri sınırları içinde yer almaktadır. 2004 yılında ilan edilmiştir. 90 bin askerimizin donarak şehit olduğu 1914 yılına ait anılar, Milli Parkın tarihi özelliğini teşkil etmektedir. Sarıkamış yöresi sarıçam ağacının yurdumuzda yayılış gösterdiği en yüksek alandır. Yörenin sarıçam ormanları yaban hayatı türleri açısından da zengindir.

47. 31- Soğuksu Milli Parkı: • Anadolu Bölgesi’nde, Ankara ili sınırları içindedir. Batı Karadeniz Bölgesi’nden İç Anadolu'ya geçiş kuşağında yer alan ormanların hakim olduğu bir alandır. Karaçam, sarıçam, meşe yaygın ağaç türleridir. Milli parkta nesli tehlikede olan Kara akbaba ve bazı kartal türleri yuva yapmaktadır. Ormanlık alanda seyrek de olsa ayı, kurt, tilki, sansar gibi yırtıcılara; geyik, Yaban domuzu, tavşan, sincap gibi memelilere rastlanmaktadır. Ankara'ya 78 km. uzaklıktaki Milli park, başkent halkı için önemli bir rekreasyon alanıdır.

48. 32- Spil Dağı Milli Parkı : • Ege Bölgesi’nin Manisa ili sınırları içindedir. Spil Dağı, kanyon ve mağaralar gibi oluşumlara sahiptir.Kızılçam, karaçam Akça ağaç, karaağaç, ardıç, meşe gibi ağaç türleri ile maki florası elemanları, Milli Parkın odunsu bitki türlerini temsil eder. Otsu bitkilerden 20 kadarı endemiktir. Ünlü Manisa lalesi de Milli Parkta doğal olarak yetişmektedir. Milli Parkta karaca, yaban keçisi, tilki, porsuk, sansar, sincap gibi memeli hayvanlarla; ötücü ve yırtıcı kuşlar ve sürüngenler yaşamaktadır.

49. 33- Sultan Sazlığı Milli Parkı : • İç Anadolu Bölgesi’nde, Kayseri ili, Yeşilhisar, Develi ve Yahyalı ilçeleri arasında yer almaktadır. Tatlı ve tuzlu su ekosistemlerinin bir arada bulunduğu nadir bir ekosistem oluşu, nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türlerin de yer aldığı 301 kuş türünün beslenme, barınma ve kuluçka alanı oluşu, Avrupa'da turna, flamingo, akbalıkçıl, kaşıkçı kuşlarının bir arada kuluçkaya yattığı tek alan oluşu, kaynak değerlerini oluşturmaktadır.

50. 34- Tektek Dağları Milli Parkı : • Şanlıurfanın güneybatısında bulunan Tektek Dağları üzerinde 193.350 dekarlık bir alanı kapsamaktadır. Şuayp Şehri Harabeleri, Soğmatar Harabeleri, Senem Mağarası alandaki önemli arkeolojik kalıntılardır. Halk arasındaki bir inanca göre, Şuayp peygamber Şuayp Şehrinde yaşamıştır ve kent adını bu peygamberden almıştır. Kalıntılar arasındaki bir mağara Şuayp peygamberin makamı olarak ziyaret edilir. Soğmatar harabeleri, kökü ,Harran Sin kültürüne dayanan Sabizm ve BaştanrıMarilaha’nın kültür merkezi olduğu bilinen bir ören barındırır. Burada bir açık hava mabedi bulunmaktadır. Ayrıca, Roma devrine ait çok sayıda kaya mezarı da Milli Park alanında bulunmaktadır.