James McKeen Cattell

2. Studioi me Wundt Dekan i psikologjise ne Columbia University U perpoq te aplikonte njohurite psikologjike ne industri dhe edukim Eksponent i funksionalizmit James McKeen Cattell

3. Zbatoi ne praktike matjet e kohes se reagimit te individit Ndertoi teste mendore qe lidhnin kohen e reagimit me perpjekjet per matjen e kesaj kohe Zhvilloi bateri testesh qe u praktikuan me sukses ne matjen fizike te proceseve psikologjike Fushat studimore: perceptimi, vemendja, ndjenja, kujtesa, koha e reagimit, levizja J. M. Cattell

4. - U mundua ta studionte me ane te eksperimenteve, ne praktike ne permjet shkelqyeshmerise se ngjyrave. Subjektet interpretonin nuancat e nje ngjyre nepermjet listimit • Shkalla e vendosjes se ngjyrave koincidonin me matjet qe bente fotometri • Tradita familjare dhe trashegimia gjenetike ndikojne ne formimin e njeriut te shquar ne shkence KONCEPTI I GJYKIMIT TE SHKALLEVE RELATIVE

5. Analizoifunksioninshkak-pasoje, sinjengaperberesit e lidhjesfunksionale Objekti I funksionalizmit: studimi I lidhjeveterastesishmeosefunksionalendermjetngarjevepsikologjketemeparshmedhepasojavetetyre U perpoqtevertetonteekzistencen e njelidhjejemesbiologjisedhefunksionalizmit Carr

6. Eksponentfunksionalist Psikologjiaeshtenjeperzierje e introspeksionitdhestudimittesjelljes Perdorishprehjen S-O-R per tepershkruarpikepamjen e tijfunksionalistetepsikologjisedhe per tadalluarnga S-R e orientimitbihejviorist Krijoinjengatestet e paratepersonalitetit, WPSD, per sjelljenabnormale Robert Woodworth

7. U munduatezhvillontenjesistem, tequajturpsikologjiadinamike, kuteperfshiheshintegjithashkollatpsikologjikederi me ate kohe Shpjegonderi ne c’maseindivididuhettemanifestojesjelljen e tij Psikologjiadinamike e Woodworth = psikologjifunksionaliste = pune e mendjes Sistem mates, joagresiv, shprehlidhjetekonceptitteceshtjes me faktin Psikologjiadinamike

8. Introspeksioni – psikologjiafunksionaliste – bihejviorizmi Sistemfleksibel I hapur ndajndryshimeve per peshtatjenndajsituataveproblemore per tegjeturzgjidhjen me tepershtatshme. Sistem ne ekuiliber Psikologjiadinamike

9. Motivacioni: elementiqeve ne levizjestrukturimindinamiktekindividi, udheheqveprimtarine e individit Motivacioni, I rendesishemsaproceset e tjeramendoresuperiore Motivacioni

10. Studim I emocioneve ne formen e njelidhjejevaresieqerridhtenganxitesi I tyre. Sjelljaeshterezultatproceseshtelartamendoretekrijuarngangjarjetekaluara. Funksionalizmi I Woodworth

11. E veme re tekimazhet e turbulltaqejanetepranishmetekindividi ne intervaletevoglakohoreedhekurkyeshte ne gjendjeqetesie, dhenuk I ve re ato E veme re tekimazhetjotepranishme ore e cast tekindividi, porqeshfaqenkurnjefaktjondijues I nxjerr ne pah. Ne keterast to dukentevetme, teizoluara Mendimi pa imazh

12. Lidhje e brendshme e organizmit me mjedisinperreth Eshte e dukshmekurtekindividishfaqetreagimindajngacmuesvetejashtem. Ngacmuesi – tregues Reagimimuskulor I njeriut – pershtatje Quhetndrysheedheperberesja e motivacionitkryesortesjelljes Lidhja me mjedisin

13. Prirjarregulluese e organizmitdrejtdukuriseqekerkonteteishte e pranishme ne sjelljen e tij Gatishmerie organizmit per te kapurnjengacmuespara se kytearrijetekorganizmi Organizmieshte I parapergatitur ne lidhje me pershtatjenqe do beje ne rast se I ndodhnjengjarje e caktuar Lidhjaceshtje-situate

14. Futiprocesinnderhyresqe ben organizmi nelidhjenmesstimulitdhereagimit O – eshtenjegjendjeaktivemesnxitesitdhepergjigjes Reagimi rrjedhim I stimulitporedhe I organizmit O – ka prirje per terregulluarbotenperrethtij S-R vs S-O-R

15. Nje person eshtegjithnje ne njohje e siperteambientitperreth shfaqet ne njohjenqeorganizmi I benmjedisitdhe ne njohjenqe I ben objektitqendodhet ne mjedis Akti I njohjeseshtenjeforme e temesuarit Teoriakonjitive e temesuarit

16. 1. gatishmeria e individitqetendjekedicka 2. Gatishmeria e individit per tesiguruarvazhdimesine e procesit Fazat e teorisekonjitivetetemesuarit

17. 1900 Metodehulumtimi i procesevepsikike, karakterizuarngapandergjegjia Tekniketerapeutike per analizen e mbrojtjevedherezistencaveqeindividivendoskundrejtdeshirave,mendimevedhetendencavetepandergjegjshmeqejane ne bazetecrregullimevetetij Njepozicionimteorik me bazerezultatetevezhgimevesistematiketekryera ne seancaterapeutike Psikanaliza

18. Ndodhiapsikikeeshterezultat I ligjevetepandergjegjes Pandergjegjia: jo force e verberdheinstiktivepor, njebote me kuptimqemanifestohet me njelogjiketeveten Shfaqet ne vezhgimin e drejtperdrejtedhe ne perceptimi e ndergjegjshemnepermjetnjetersifenomeneshqeshprehen ne kod, dherrjedhimishtkanenevoje per njecelesinterpretues psikanaliza

19. Ajoqenainteresoneshtenjekuadro e viteveteharruaratenjepacienti Analistiduhettendertojematerialin e harruarnepermjetgjurmeveqeky material kaleneprapa Paradoks: individigradualishtbehet I ndergjegjshem se poripervetesonnjenjohuriqenukmendon se ekziston ne te Freud

20. Ne seancepacientikatendecentetransferojetekanalistigjendjet e tij emotive dheafektive Situatatevjetrafeminoreafektivedhe emotive tembushura me dometheniedhevlera per subjektinqegjejne ne lidhjenanalitiketerrenin ideal per t’ushprehur Transfertdhekundetransferti

21. Psikologji e thellesise Eksplorimdheinterpretim I kundervihetekuivalencespsike-ndergjegje Pandergjegjia: teresidometheniesh, perjetimesh, mendimeshqeindividimbanbrendadheqetecilatkushteozojnejeten e tij. Bote me sensdherregulla, okulte per reflektimin e ndergjegjshempornjekohesishtinfluentembite psikanaliza

22. Fiziologjia e pasternukmundteshpjegontenje sere fenomeneshpsikologjike (normaledhepatologjike) qe I shmangenvezhgimit NepermjetBrücke, Meynertarrijmetek Herbart: matja e ngjarjevepsikike, idete e pandergjegjshme Mbizoterimi I psikologjisembifiziologjine Rendesia e mekanizmavetepandergjegjshem ne aktivitetin e procesevepsikike Psikanaliza: lindja

23. Hipnoza: teknikasugjestionueseqeveindividin ne njegjendjeteafert me gjumin, duke mundesuarzhdukjen e simptomavehisterike, por pa mundurteeliminonteshkakun e shfaqjes Katarsi: individi ne gjendjehipnotike, kujtoneksperencat e dhimbshmedhe I tregonato. Ketoeksperiencasupozohen se janeshkaqet e simptomaveneurotike Lindja e psikanalizes

24. Nepermjetrikujtimitdheteshprehuritteeksperiencavetedhimbshme, individiriperjetonngjarjen me tenjejtinniveltelarteemocioni Katarsi: lirim, shkarkimemotiv, rrjedhje Perfundimetekatarsit: simptomathisterikejanezevendesuesteprocesevepsikikenormale, dhenjeharrese e motivitqe e kalindur. Simptomalindsepseperballenje situate traumatikeverifikohetnjereagimafektiv-emotiv. Efektet e traumesnukeliminoen ne moment dhengelenbrendakapsules se aparatitpsikik Shfaqja e lidhjessimbolikemessimptomesdhekujtimitteriaktivizuar ne ndergjegjelejoninzhdukjen, eliminiminosepaksimin e vetesimptomes Kritikat: sherim I perkohshemdhevaresi e forte e pacientitndajanalistit Lindja e teknikespsikanalitike

25. Freud: mendimet, tendencat, deshiratishintepaperthuthshme me ndergjegjenedhe per shkaktenjelidhjejete forte me instiktinseksualtelindur ne femijeridheprezentedhe ne jetenadulte Bota e pandergjegjshmeshfaqet ne neurozatdhemundteshihet ne gjendjen e normalitetittekendrrat, lapsuset, shakate. Lindja e psikanalizes

26. Realizimihalucinator I njedeshirefeminore Analiza e endrravekryhej me aneteasosacionevete lira Permbajtje e fshehte Permbajtja e shfaqur Aktivitetionirikshnderronpermbajtjet me ndihmen e censures endrra

27. Analiza e endrrave Teoriadinamike e forimitteendrres Metoda e asosacioenete lira Seksualitetifeminor Metapsikologjia Teoriatopografike Teoriastrukturale Bazat e psikanalizes

28. 1908 – Shoqeriapsikanalitike e Vienes 1908 – Kongresinderkombetar i psikanalizes 1910 – Shoqeriapsikanalitikenderkombetare Perhapja e psikanalizes

29. Sigmund Freud Carl Gustav Jung Alfred Adler Melanie Klein Heinz Kohut Carl Rogers Jacques Lacan Autorepsikanalitike

30. Rindertim: pune me puzzle kugjuha e pandergjegjshmes ne dukje e shthurur, eshtekuptimplote, me domethenie psikanaliza

31. Themeluesi i psikanalizes Bashkepunim me Brücke, Charcot dhe Breuer Perdori teknikat e hipnozes, katarsit, asosacionet e lira Baza e crregullimeve ka natyre seksuale Mekanizmat e mbrojtjes Teoria e te pandergjegjshmes Studioi endrrat Sigmund Freud

32. «Studime per histerine» 1895 «Interpretimi i endrrave» 1901 «3 ese mbi sksualitetin» 1905 «Psikopatologjia e jetes se perditshme» «Lapsuset» «Metapsikologjia» «Pertej parimit te kenaqesise» «Ego dhe Id» Freud

33. Vuri theksin ne instiktet te cilat kane natyre seksuale. Krijoi fazat psikoseksuale te femijet Ne keto faza percaktohet personaliteti i mevonshem i njeriut Teoria seksuale mbeshtetej tek instikti seksual i quajtur libido Teoria e Freud kishte natyre biologjike me instikte te lindur, duke i kushtuar pak rendesi sjelljes se pervetesuar nga pervoja Freud

34. Kur sasia e libidos e perqendruar ne Id, individi eshte impulsiv Kur sasia e libidos eshte e perqendruar ne superego individi eshte moralist Kur sasia e libidos eshte e perqendruar tek ego individi eshte i shendetshem Tipat e njerezve

35. Perbehet nga tre pjese: e pandergjegjshmja, e ndergjegjshmja dhe e parandergjegjshmja 20 vite me vone ai e ristrukturoi teorine e tij duke krijuar teorine strukturale me tre pjeset perberese Ego, Id dhe Super-Ego Id dhe Super-Ego jane ne konflikt sepse luftojne per te kontrolluar Egon. Konflikti i brendshem quhej intrapsikik, konflikti i jashtem quhej frustracion Teorite mbi personalitetin

36. Eros: instikti i jetes Thanatos: instikti i vdekjes Dy instiktet drejtojne sjelljen e njeriut Parimi i kenaqesise: parimi i pare Parimi i realitetit: parimi i dyte Freud

37. E ndergjegjshmja: eshte ne lidhje direkte me boten dhe realitetin perreth E parandergjegjshmja: lidh dy te tjerat dhe pormban kujtimet dhe idete lehtesisht te thirrura ne mendje E pandergjegjshmja: perfshin pjesen me te madhe, permban kujtimet me te shtypura te individit Freud

38. Faza orale Faza anale Faza e kompleksit te Edipit Faza latente Faza adoleshente Teoria psikoseksuale

39. Puna onirike mbeshtjell endrren me ane te mekanizmave mbrojtes • Puna e psikologut te zgjidhe kete mbeshtjellje • Psikologu njehe 4 mekanizmat e pune onirike • Represioni • Projeksioni • Fiksimi Endrrat

40. Neuropsikozat e mbrojtjes: • Konversioni • Zhvendosja • Arratisja ne semundje • Per neurozat: • Rezistenca dhe rimocioni Freud

41. Rezistenca dhe transferti • Puna onirike • Endrra si plotesim i deshires • Permbajtja e fshehte dhe e shfaqur • Puna onirike dhe mekanizmat: • Kondensimi • Zhvendosja • Paraqitshmeria • Perpunimi dytesor Endrra: proces regresioni Asosacionet e lira: organizime komplekse te memories dhe terapise Endrrat

42. Sistemi i pandergjegjshem: Moskalim, hyrje ne ndergjegje, proces primar • Sistemi i parandergjegjshem: - Hyrje ne ndergjegje, proces dytesor • Sistemi i ndergjegjshem: • Proceset e vemendjes Konflikti ndodh mes prekonshos (parim i realitetit) dhe inkonshos (pulsionet seksuale) Teoria topike

43. «Totem e tabu» «Psikologjia e masave dhe analiza e Egos» Ne keto dy libra studioi dinamikat e grupit dhe konfliktin Freud

44. «Psikologjia e Pandergjegjshmes» 1912 Themelues i psikologjise analitike Kundershtoi rolin kryesor te instiktit seksual te vene nga Freud Nese Freud bazohej tek neurozat Jung bazohej tek studimi i psikozave Carl Gustav Jung

45. Struktura e personalitetit: ndergjegjja, (pjesa e vetedijshme) pandergjegjja individuale (kujtimet, ishte unike personale e cdo individi. Perfshinte komplekset) dhe pandergjegjja kolektive (pjesa pergjithesuese e trashegueshme nga njerezimi) Teoria e komplekseve: berthame e ngarkuar me energji dhe tonalitet te larte emocional Jung

46. Perfshijne pamjet dhe imazhet e pavetedijshme qe kish njeriu per boten Rrjedhin nga forma universale e te menduarit mbi te njejtat ngjarje apo pervoja shekullore njerezore Arketipi behej real kur njeriu behej i vetedijshem per ekzistencen e tij Disa arketipe:nena e madhe, plaku i ditur etj. Arketipet organizojne zhvillimin e individit Arketipet

47. Persona Anima dhe Animus Hija Uni Arketipe te tjera

48. Personaliteti publik i individit Pjesa e dukshme ne publik Shfaqja e individit ashtu si do te donte te ishte para njerezve Perdorimi i perditshem i saj rrezikonte te zinte vendin e personalitetit te vertete te njeriu Persona

49. Anima: pjesa femerore tek mashkulli Animus: pjesa mashkullore tek femra Te gjithe njerezit jane biseksuale Anima dhe Animus

50. Tek hija ekzistonin instikte te pazhvilluara qe ishin te mbartura tek individi ne forme embrionale. Ekzistonin edhe instikte qe tregonin natyren kafsherore te njeriut si arketipi i djallit, armikut etj. Uni: perfshihen perpjekjet e njeriut per unifikim. Uni fillimisht ishte i pandergjegjshem dhe gjate zhvillimit te njeriut zhvillohet dhe uni, duke u bere pjeserisht i i ndergjegjshem. Uni transformohet si qendra e strukture se personalitetit te njeriut duke krijuar qendrueshmeri dhe ekuiliber Hija dhe Uni