Son dönem Mevzuatımızda Yaşanan Değişmeler

1. Son dönem Mevzuatımızda Yaşanan Değişmeler

2. MEVZUATIMIZDA YAŞANAN DEĞİŞİM • Merkezi Hükümet Yapılanmasında Yaşanan Değişim • Yerel Yönetim Mevzuatımızda Yaşanacak Olan Değişim • Personel Çalıştırılmasında Yaşanan Değişim • Hizmet alımına ilişkin sorunlar • Personel Maaşlarında Yaşanan Değişim • Mali Yönetimde Yaşanan Değişim • İç Kontrol • Denetim Mevzuatımızda Yaşanan Değişim • Vesayet Denetimi • Dış Denetimi www.erkankaraarslan.org

3. Sayıştay’ın Değişen Denetim Çerçevesi • Düzenlilik Denetimi • Uygunluk Denetimi • Mali Denetim • Performans Denetimi • Kaynakların etkili ekonomik ve verimli kullanılmasının değerlendirilmesi

4. Dış Denetim • Mali denetim (5018 ile beklenen) • Uygunluk denetimi (Zaten yapılan ama artık 5018’in yeni mekanizmalarıyla daha da gelişen) • Performans denetimi (belki çok yeni değil ama mali yönetim çerçevesinde-uygulaması hem kolay hem zor)

5. Mali Denetim Hedefleri Gelir –Gider Hesapları/Gelir Tablosuna İlişkin Denetim Hedefleri (Tamlık, Doğruluk, Gerçekleşme, Dönemsellik, Uygunluk, Sınıflandırma) Varlık ve Kaynak Hesaplarına/Bilançoya İlişkin Denetim Hedefleri (Tamlık, Aidiyet, Değerleme, Mevcudiyet, Uygunluk, Sınıflandırma) Mali Tabloların Sunumuna ve Dipnotlarına İlişkin Denetim Hedefleri (Gerçekleşme, Tamlık, Sınıflandırma ve Anlaşılırlık, Uygunluk, Doğruluk ve Değerleme)

6. SAYIŞTAY DENETİMİ

7. SAYIŞTAY DENETİMİNİN KAPSAMI Düzenlilik Denetimi Performans Denetimi www.erkankaraarslan.org

8. SAYIŞTAYIN DÜZENLİLİK DENETİMİ a) Kamu idarelerinin gelir, gider ve malları ile bunlara ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespiti, b) Kamu idarelerinin mali rapor ve tablolarının, bunlara dayanak oluşturan ve ihtiyaç duyulan her türlü belgelerin değerlendirilerek, bunların güvenilirliği ve doğruluğu hakkında görüş bildirilmesi, c) Mali yönetim ve iç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi, suretiyle gerçekleştirilir. www.erkankaraarslan.org

9. SAYIŞTAYIN PERFORMANS DENETİMİ Performans denetimi; hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergelerle ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesi suretiyle gerçekleştirilir. www.erkankaraarslan.org

10. SAYIŞTAYIN DENETİM ALANI • Organizasyon Bakımından • İlgili Kamu İdaresi • Kamu idaresine bağlı işletme ve şirketler • Kamu idaresince yürütülen sosyal tesisler • Kamu idaresince yardım yapılan dernek vb her tür organizasyonlar • Kamu hesaplarına girmiş olsun ya da olmasın her tür kaynak ve hesaplar www.erkankaraarslan.org

11. SAYIŞTAYIN DENETİM ALANI • Konu Bakımından • Kamu idaresinin giderleri • Kamu idaresinin gelirleri • Kamu idaresinin taşınır malları • Kamu idaresinin taşınmaz malları • Kamu idaresinin muhasebe ve mali raporları • Kamu idaresinin mali yönetim sistemi • Kamu idaresinin iç kontrol sistemi • Kamu idaresinin performansı www.erkankaraarslan.org

12. Modelin Genel Kurgusu

13. Sayıştay Tarafından Gerçekleştirilecek Performans Denetimi • 5018 sayılı Kanunun 68. maddesi ve yeni Sayıştay Kanununun 7. Maddesi hükümleri: • kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılıp kullanılmadığının sorumluluğu/denetimi • 5018 sayılı Kanunun 9. maddesi ve yeni Sayıştay Kanununun 2. ve 36. Maddeleri: • kamu idarelerince belirlenen performans göstergelerine dayalı olarak gerçekleştireceği denetim

14. Kurumsal Performans Denetimi • Düzenlilik denetimleri yanında bütçe sistematiğindeki değişimle kurumsal performans denetiminin öne çıkması • Yeni kamu mali yönetim sistemi ve kurumsal sorumluluk -yetki devri ve hesap verme sorumluluğu • Kamu kaynaklarının tahsis ve kullanımında Denetimin boyutları: • Ekonomiklik (girdi için daha az kaynak), • Verimlilik (daha az girdiyle daha çok çıktı) ve • Etkililik (amaca yönelme)

15. Kurumsal Performans Denetimi Kurumsal performans denetimi yukardaki kurgu çerçevesinde beş alt başlıkta ele alınmaktadır: • Plan, Program, Bütçe Belgeleri ile Faaliyet Raporunun Yasal Düzenlemelerin Gerektirdiği Şekilde Hazırlanmış Olması • Makro ve Sektörel Politika ve Plan Öncelikleriyle Kurumsal Amaç ve Hedeflerin İlişkisi • Performans Hedefleri, Performans Göstergeleri ve Faaliyetlerin Uyumu • Mali Performans Değerlendirmesi ve Faaliyet Sonuçlarının Performans Göstergeleri Üzerinden Denetimi • Başka Kurum ve Kişilere Aktarılan Kaynakların Performans Denetimi

16. İÇ KONTROL ◆TÜRKİYE’DE İÇ KONTROL ◆ İÇ KONTROLDE BUNDAN SONRASI ◆TARSUS BELEDİYESİ İÇ KONTROL SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

17. Mevzuatta İç Kontrol • 5018 sayılı Kanun • Madde 55, iç kontrol tanımı • Madde 11, üst yöneticilerin iç kontrol sorumluluğu • Madde 57, üst yönetici ve harcama yetkililerinin iç kontrol sorumluluğu • Madde 60, mali hizmetler biriminin iç kontrol sorumluluğu • Madde 63, iç denetçilerin iç kontrol sorumluluğu • İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Esas ve Usuller • Kamu İç Kontrol Standartlarına uyma zorunluluğu • Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği • Beş bileşen • 18 standart • 79 genel Şart • Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi • Eylem Planı hazırlama zorunluluğu • Yeni Sayıştay Kanunu • Madde 36, “Sayıştay denetimi,… idarelerin İç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi suretiyle gerçekleştirilir”

18. BOŞLUK ANALİZİ

19. HARCAMA SÜRECİ • STRATEJİK PLAN • BÜTÇE • AYRINTILI HARCAMA PROGRAMI • HARCAMA TALİMATI • İHALE VE SATINALMA SÜRECİ • ÖN MALİ KONTROL • MAL VEYA HİZMETİN ALINMASI • ÖDEME EMRİ BELGESİ • ÖN MALİ KONTROL • ÖDEME • MUHASEBE • DENETİM (İç Denetim - Dış Denetim) www.erkankaraarslan.org

20. Harcama Süreci

21. Stratejik plan • Performans prog. • Bütçe • Muhasebe uygulaması • Bütçe uygulaması • Serbest bırakma • Mal yönetimi • Danışmanlık • Ön mali kontrol • İç Kontrol • GELİR İŞLEMLERİ • Kesin hesaplar • Yönetim dönemi • Hesapları • Faaliyet raporu • Mali istatistikler • Diğer raporlar Ödeme Emri Mali Hizmetler Birimi Harcama Yetkilisi Görevler Harcama Talimatı Muhasebe Yetkilisi Gerçekleştirme Görevlileri Harcama Süreci Stratejik Plan Performans Programı Bütçe - Ödenek Serbest Bırakma Mali Hizmetler Birimi Ön Mali Kontrol i- Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarının ön mali kontrole tabi tutulması ALIM SÜRECİ www.erkankaraarslan.org

22. Sorumluluk BELEDİYE MECLİSİ ÜST YÖNETİCİ “…sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden…sorumludur” DIŞ DENETİM (SAYIŞTAY) + İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DENETİMİ ÖDENEK Gerçekleştirme Görevlisi İÇ DENETİM (Harcama Sonrası Denetim) Ön Mali Kontrol Mali Hizmetler Harcama Talimatı Ödeme Belgesi Harcama Yetkilisi Muhasebe Yetkilisi ÖDEME Harcama Birimleri İÇ KONTROL

23. İzleme Değerleme GELİR e-devlet A B S PERFORMANS PROGRAMI STRATEJİK PLAN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ TEM BÜTÇE L İ D E R L İ K ÖMK Performans Yönetimi Arşiv - Kayıt FAALİYET RAPORU İÇ KONTROL

25. Kontrol Stratejileri ve Yönetimleri Etik Değerler ve Dürüstlük Planlama ve Programlama Bilgi ve İletişim İç Kontrolün Değerlendirilmesi Misyon Organizasyon Yapısı ve Görevler Risklerin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi Prosedürlerin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi Raporlama İç Denetim Kayıt ve Dosyalama Sistemi Personelin Yeterliliği ve Performansı Hiyerarşik Kontroller Hata, Usulsüzlük ve Yolsuzlukların Bildirilmesi Yetki Devri Görevler Ayrılığı Faaliyetlerin Sürekliliği Bilgi Sistemleri Kontrolleri www.erkankaraarslan.org

26. TÜRKİYE’DE KİMK SİSTEMİ Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı- BÜMKO) İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı-İDKK) Bakan Üst Yönetici Strateji Geliştirme Birimi İç Denetim Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Yönetim sorumluluğuna dayalı mali yönetim ve kontrol iç denetim İç Kontrol

27. MYK Sisteminin Kurumsal Yapısı Bakan Üst yönetici Strateji Geliştirme Birimi Stratejik Planlama Bütçe ve Performans Programı Harcama Birimi Harcama Birimi İç Kontrol Ödeme emri düzenlemekle görevli gerçekleştirme görevlisi Ödeme emri düzenlemekle görevli gerçekleştirme görevlisi Muhasebe- Kesin Hesap Raporlama* Diğer gerçekleştirme görevlileri Diğer gerçekleştirme görevlileri mali yönetim ve kontrol sistemi

29. KAMUDA İÇ KONTROL DÜZENLEMELERİ İÇ KONTROLDE SORUMLULUKLAR Üst Yönetici, Harcama Birimleri, Mali Hizmetler Birimi, Muhasebe Birimi, İç Denetim Birimi, Sayıştay, Merkezi Uyumlaştırma Birimleri Siz Hangi Kürekçiden Biri Olmak İsterdiniz? Arkadaşlar, arkamızda bir Jaws var... Hadi koçum,daha hızlı...

31. İç Kontrol Nedir? • İç Kontrol bir süreçtir. • İç kontrol bir amaç değil,idareyi hedeflerine ulaştırma amacı taşıyan bir yönetim aracıdır. Ancak hedefleri belirlemez. Belirlenmiş hedeflere ulaşabilmek için makul güvence sağlar. • Yönetimin sorumluluğundadır. • Risk esasına dayanır. • İdarenin mali ve mali olmayan tüm işlemlerini kapsar. www.erkankaraarslan.org

32. İç Kontrolün Özellikleri • İç kontrol, mali iş ve işlemlerle sınırlı değildir. • En üst kademeden en alt kademeye tüm kurum çalışanlarının sorumluluğundadır. • İç kontrolün oluşturulması, işletilmesi, izlenmesi ve geliştirilmesinden yönetim sorumludur. • İç kontrol, tüm faaliyetleri kapsayan devamlılık esasına dayanan bir süreçtir. • Sadece yazılı dokümanlara dayanmaz. Güçlü ve pozitif bir ortamı da ifade eder.

33. İÇ KONTROLÜN BİLEŞENLERİ • Dört genel hedef (INTOSAI: Kamu Kesimi İç Kontrol Standartları Rehberi, Çev.B. Özeren): • hesapverme sorumluluğu (raporlama), • (yasalara ve yönetmeliklere) uygunluk, • (düzenli etik kurallarına uygun, ekonomik, verimli ve etkin) faaliyetler ve • kaynakları koruma Üç boyutlu matrisin dikey sütunlarında; söz konusu beş bileşen yatay sütunlarında ve organizasyon veya kurum ve onun departmanları da yan sütunlarında gösterilmiştir.

34. İÇ KONTROLÜN BİLEŞENLERİ • İç kontrol birbiriyle bağlantılı beş bileşenden meydana gelir (COSOC, INTOSAIE): • Kontrol ortamı: Kurumun iş görme biçimi • Risk değerlendirme: Hedeflere ulaşma • Kontrol faaliyetleri: Politikalar ve prosedürler • Bilgi ve iletişim: Bilgilendirme, iletişim • İzleme: Değerlendirme ve denetim

35. İÇ KONTROL VE ÖNE ÇIKAN ALANLAR: sorun analizine giriş Kurumsal yapı ve etik değerler Personel yönetimi-insan kaynakları Hedefler ve amaçlar Risk yönetimi İşleyiş yapısı Süreç ve prosedürler Gözetim Belge yönetimi İletişim Muhasebe ve mali raporlama …..

36. EYLEM PLANI MATRİSİ

42. Nasıl Bir İç Kontrol Başlangıcı • Boşluk Analizi • Sorun Analizi • Kurumsal cek-up • Yeni Bir Yol Haritası • Kurumsal Farkındalık • Üst Yönetim Sahiplenmesi • Risk Esaslı Bir Yaklaşım www.erkankaraarslan.org

43. Mali Hizmetler Teşkilat Şeması

44. İç Kontrol Alt Birimi Fonksiyonları

45. Ön Mali Kontrol Biriminin Fonksiyonları

46. Ön Mali Kontrole İlişkin Temel Mevzuat • 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 24.12.2003 tarih ve 25326 sayılı Resmi Gazete 2. İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı 3. mükerrer Resmi Gazete 3. Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 18.02.2006 tarih ve 26084 sayılı Resmi Gazete 4. İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 12.07.2006 tarih ve 26226 sayılı Resmi Gazete 5. Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği 26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazete

47. Ön Mali Kontrole İlişkin Temel Mevzuat • Sözleşmeye davet Madde 42-(Değişik birinci fıkra: 20/11/2008-5812/15 md.) 41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen on gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. 4734 Sayılı Kanun

48. Muhasebe Uygulaması • Taşınır Uygulaması • Bütçe Uygulaması • Ön Mali Kontrol Uygulaması

49. TBMM/Yerel Meclis Stratejik Plan • Hesap verme • sorumluluğu Performans Programı • Misyon • Vizyon • Stratejik amaçlar • Stratejik hedefler • Öncelikler • Performans hedefleri • Faaliyet/projeler • Kaynak ihtiyacı • Performans Göstergeleri İdare Bütçesi • Harcama birimleri • Kaynak tahsisi • Temel performans • göstergeleri Faaliyet Raporu • Faaliyet/proje sonuçları • Performans hedef • ve gerçekleşmeleri • Performans göstergeleri • hedef ve gerçekleşmeleri • Sapma ve nedenleri • Öneriler Denetim ve Değerlendirme • Performans Denetimi • Performans Değerlendirmesi UYGULAMA UYGULAMA • Muhasebe Uygulaması • Taşınır Uygulaması • Bütçe Uygulaması • Ön Mali Kontrol Uygulaması

50. TBMM / Yerel Meclis Stratejik Plan • Hesap verme • sorumluluğu Performans Programı • Misyon • Vizyon • Stratejik amaçlar • Stratejik hedefler • Öncelikler • Performans hedefleri • Faaliyet/projeler • Kaynak ihtiyacı • Performans Göstergeleri İdare Bütçesi • Harcama birimleri • Kaynak tahsisi • Temel performans • göstergeleri Faaliyet Raporu • Faaliyet/proje sonuçları • Performans hedef • ve gerçekleşmeleri • Performans göstergeleri • hedef ve gerçekleşmeleri • Sapma ve nedenleri • Öneriler Denetim ve Değerlendirme • Performans Denetimi • Performans Değerlendirmesi İdare Ödeme Teklif Değerlendirme Yer teslimi İhale Dokümanı Muayne ve Kabul İhtiyaç İlan Teklif Sözleşme Teklif Dokümanı İstekli İstekli