Zmiany w roku 1989

1. Zmiany w roku 1989 Robert Wojciechowski, Patryk Skrzypczak,Patryk Skrobisz, Szymon Skulima, Grzegorz Grzegorzewski

2. Powód zmian politycznych w 1989roku 15 VIII 1988 - kolejna fala strajków, głównie na Śląsku. 17 VIII 1988 - strajk portu w Szczecinie. 20 VIII 1988 - strajk w Porcie Północnym i Stoczni Gdańskiej. Robotnicy domagają się legalizacji „Solidarności”. 31 VIII 1988 - pierwsze spotkanie Wałęsy z Kiszczakiem, zapowiedz rozmów „okrągłego stołu”. Wałęsa podjął się wygaszenia strajków, co było warunkiem rozpoczęcia rozmów z władzą. 2 IX 1988 - w zasadzie koniec strajków, zaistniały przesłanki do rozpoczęcia konsultacji strony rządowej z opozycją. 15 IX 1988 - kolejne spotkanie Wałęsy z Kiszczakiem, nazajutrz rozpoczynają się rozmowy w willi rządowej w Magdalence. 27 IX 1988 – nowym premierem zostaje Mieczysław Rakowski. 11 XI 1988 – brutalna pacyfikacja manifestacji w całej Polsce organizowanych z okazji rocznicy odzyskania Niepodległości. 20 XII 1988 - rozpoczęło się X Plenum KC PZPR. Ogłoszono, że partia opowiada się za rozmowami „okrągłego stołu” i za zniesieniem ograniczeń w tworzeniu związków zawodowych w tym i „Solidarności”.

3. Kalendarium

4. Styczeń • 1 zniesiono kartki na benzynę, talony na samochody, kwity na węgiel; utrzymano kartki na mięso i jego przetwory. • 27 rozmowy w Magdalence, ustalono termin obrad Okrągłego Stołu.

5. Luty • 6 rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu, które trwały do 5 kwietnia. • 15 Sejm PRL ustanowił 11 listopada Narodowym Świętem Niepodległości; ustawa weszła w życie 21 lutego.

6. Marzec • 2 rozpoczęła się druga tura rozmów w Magdalence. • 15 weszło w życie nowe prawo dewizowe, które zalegalizowało prywatny obrót walutami - pojawiły się pierwsze prywatne kantory; kurs dolara wahał się w granicach 2900-3000 zł. • 31 obradowało XI Plenum KC PZPR; Wojciech Jaruzelski o obradach „Okrągłego Stołu”: „Oczekujemy, że zostaną one uwieńczone osiągnięciem porozumienia w sprawach najżywotniejszych dla pomyślności narodu, dla siły ludowego państwa, dla procesów reform w warunkach socjalistycznej demokracji parlamentarnej”.

7. Kwiecień • 1 podwyżka cen energii elektrycznej i paliw. W I kwartale 1989 r. podniesiono ceny węgla, artykułów mleczarskich, tłuszczów roślinnych, mięsa i opłaty komunikacyjne. • 5 podpisano porozumienia Okrągłego Stołu. • 8 weszła w życie Nowela kwietniowa. • 17 ponowna rejestracja „Solidarności”. • 18 w gmachu sejmu odbyło się spotkanie Wojciecha Jaruzelskiego z Lechem Wałęsą w sprawie ponownej rejestracji „Solidarności”.

8. Maj • 2 akcje ostrzegawcze i strajki płacowe w licznych kopalniach. • 8 ukazał się pierwszy numer Gazety Wyborczej pod redakcją Adama Michnika. • 17 Sejm PRL uchwalił ustawy: o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz o stosunku państwa do kościoła katolickiego.

9. Czerwiec • 2 ukazał się zlikwidowany w stanie wojennym tygodnik „Solidarność”; naczelnym redaktorem został ponownie Tadeusz Mazowiecki. • 4 pierwsza tura wyborów do tzw. Sejmu kontraktowego, zwycięska dla Obywatelskiego Komitetu Wyborczego skupionego wokół Solidarności; datę tę uważa się najczęściej za koniec realnego socjalizmu w Polsce. • 18 druga tura wyborów parlamentarnych w Polsce. • 30 generał Wojciech Jaruzelski odmówił kandydowania na urząd prezydenta państwa.

10. Lipiec • 3 Gazeta Wyborcza opublikowała artykuł Adama Michnika pt. „Wasz prezydent, nasz premier”, który był symbolicznym początkiem zmiany rządów. • 19 Zgromadzenie Narodowe wybrało prezydentem generała Wojciecha Jaruzelskiego (jako że nastąpiła też zmiana prezydenta emigracyjnego, był to wyjątkowy dzień w historii Polski - z trzema prezydentami w ciągu doby). • 29 Jaruzelski rezygnuje ze stanowiska I sekretarza KC PZPR, nowym szefem partii zostaje Mieczysław Rakowski.

11. Sierpień • 2 Prezydent Jaruzelski zaproponował na urząd premiera gen. Kiszczaka, choć w Sejmie jego szanse zdawały się być stosunkowo niewielkie. • 7 Wałęsa wystąpił z inicjatywą utworzenia koalicji OKP, ZSL i SD. • 17 Doszło do formalnego porozumienia koalicyjnego miedzy ZSL, SD i OKP, w wyniku czego, dwa dni później gen. Kiszczak zrzekł się misji tworzenia rządu, a na sugestie Lecha Wałęsy zadanie to powierzono Tadeuszowi Mazowieckiemu. • 24 Sejm powołuje na stanowisko premiera Tadeusza Mazowieckiego.

12. Wrzesień • 12 Tadeusz Mazowiecki zaproponował skład nowego rządu. Weszli do niego przedstawiciele ZSL, SD oczywiście OKP i pięciu ministrów z PZPR.

13. Listopad • 9-14 Wizyta kanclerza RFN Helmuta Kohla w Polsce, której punktem kulminacyjnym staje się „gest pojednania” z polskim premierem podczas mszy w Krzyżowej.

14. Grudzień • 28 Sejm PRL przyjął tzw. plan Balcerowicza, czyli pakiet ustaw zmieniających ustrój gospodarczy kraju. • 29 Sejm dokonuje zmiany w Konstytucji, co oznacza formalny koniec PRL. Nowa nazwa państwa to Rzeczpospolita Polska.

15. Skutki zmian w 1989 roku • Została utworzona Rzeczypospolita Polska zamiast PRL • W Polsce zmienił się ustrój z komunistycznego na demokratyczny • Uwolnienie rynku • Rozwiązanie PZPR • Pierwsze wybory prezydenckie po wojnie