250 likes | 564 Views
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİ Mahmut Temiz Toprak Muhafaza ve Havza Islahı Dairesi Başkanı. Havza ?.
E N D
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü HAVZA SEÇİMİ YÖNTEM VE KRİTERLERİMahmut TemizToprak Muhafaza ve Havza Islahı Dairesi Başkanı
Havza ? Hidrolojik olarak;Bir akarsu tarafından parçalanan, kendine has doğal kaynakları bünyesinde barındıran, etrafı dağ ve tepelerle çevrili, suları aynı denize, ırmağa veya göle akan belirli büyüklükte bir arazi parçasına havza denir. Havzalar ; Althavza ve mikrohavzaları içerir.
Yukarı Havzalardaki Sorunlar • Erozyon, • Meralardan bilinçsiz faydalanma,• Zayıf bitki örtüsü • Orman alanlarında tahribat ve aşırı faydalanma • Verimsiz ve dağınık sürü hayvancılığı • Dağınık yerleşim • Nüfus hareketlerinin şehirlere doğru kayması• Hayvansal üretimde verim düşüklüğü • Yetersiz, sığ ve verimsiz tarım toprakları • Yanlış arazi kullanımı, yanlış tarım teknikleri • Yetersiz su kaynakları ve varolan kaynakların verimli kullanılamaması• Kırsal fakirlik • Eğitim ve bilinç eksikliği
Aşağı Havzalardaki Sorunlar • Hızlı nüfus artışı • Plansız ve düzensiz kentleşme • Su ihtiyaçlarında artış (sanayi ve kullanım suyu) • Su kaynaklarında kirlenme • Su paylaşım sorunlarında artış • Sel ve taşkınların artması • Tarım topraklarının amaç dışı kullanımı • Toprakta tuzlanmanın artması • Tarım ürünlerinde azalma (miktar+kalite) • Böcek ve hastalıklarda artış (bitki+tarım) • Orman yangınlarında artış • Doğal kaynak tahribatında artış (taş, kum ocakları v.b.)
Havza Planlama Mantığı Yukarı Aşağı
Öncelik • Öncelikler: • Havza seçimi kriterlerine, • Müdahale için aciliyet durumuna • Projelendirme için seçilecek havza önceliklendirilir.
Önceliklendirme…… • Her havza için verilecek puanlara göre yapılır. • Temel olarak havza seçim kriterlerinin her biri için “1-5 puan” verilir. • 1 = En Düşük puan • 5 = En Yüksek puan
Havza seçimi Kriterleri • Doğal kaynak tahribatındaki bozulmanın derecesi ve rehabilite edilip edilememe durumu. • Topografya • Gelir Getirici faaliyetlerin yörede yaşayan insanlar üzerindeki etkisinin büyüklüğü,
Havza seçimi Kriterleri • Sel,heyelan,erozyon,çığ gibi doğal afetlerin havzadaki kaynakları ve insanları etkileme derecesi ve sıklığı, • Biyolojik çeşitlilik, • Havzada yaşayan insanların entegre projeye yatkınlığı • Göç • Tarımsal ve hayvansal kaynaklı kirleticilerin kaynaklarını kirletme oranı
Doğal Kaynaklardaki tahribatın rehabilite edilip edilemeyeceği………. • Mera ve Orman alanlarındaki bozulmanın derecesi, • Havzadaki erozyonun şiddeti ve derecesi, • Tarım alanlarındaki bozulmanın derecesi, • Su kaynaklarındaki kirlenmenin derecesi,
Topografya • 1 =Düz ve düze yakın • 5 = Eğimli arazi yapısı
Gelir Getirici Faaliyetlerin Havzada Yaşayan İnsanlar Üzerindeki Etkisi • Gelir seviyesinde yapılabilecek değişiklik miktarı, • Gelir getirici faaliyetlerin göç üzerindeki etki derecesi, • Gelir getirici faaliyetlerin olumlu olabilecek etki derecesi,
Sel,heyelan,erozyon,çığ gibi doğal afetlerin havzadaki kaynakları ve insanları etkileme derecesi ve sıklığı, • Sel ve Heyelanların yaşanma sıklığı, • Baraj ve sulama sistemlerinin erozyon ve sedimantasyondan etkilenme derecesi,
Biyolojik Çeşitlilik • Endemik Bitkilerin miktarı, • Korunan alan sayısı • Korunan alanların büyüklüğü • Korunması ve geliştirilmesi gerekli olan tür varlığı ve sayısı
Havzada Yaşayan İnsanların Entegre Projeye Yatkınlığı • Havzada daha önce uygulanan proje sayısı, • Havzada yaşayan insanların bilgi düzeyi, • Havza köylerinde yaşayan insanların proje talebi derecesi,
Göç • Göçe neden olan faktörler • Göçün yönü • Sürekliliği
Tarımsal ve hayvansal kaynaklı kirleticilerin kaynaklarını kirletme oranı • Hayvansal kaynaklı kirlenme oranı • Tarımsal kaynaklı kirlenme oranı • Kirlenmenin yer altı ve yer üstü su kaynaklarına olan etkisi
Proje Büyüklüğü Uygulama Projesi İçin Kaç Tane Havza Gerekli ?
Çalışılacak Havza Sayısı “Öncelik listesi”kullanılarak çalışılacak havzalara karar verilebilir. 1 , 2 veya 3?
Önceliklendirme • Çalışılacak havzanın yada havzaların seçimi: • Kurumların önceliklerine, • Ayrılan bütçe büyüklüğüne göre çalışılabilecek havza sayısına, • Yönetilebilirlik,
Havzanın tamamımı yada bir bölümümü ? • Çalışma şartlarının uygunluğu • Havza büyüklüğü • Kaynak durumu • Proje amacı • Bütün havzada • yada • Havzanın seçilen bölümlerinde • çalışmaya karar verilebilir
TEŞEKKÜRLER mahmuttemiz@ogm.gov.tr