PROBLEM PATIENTS

1. PROBLEM PATIENTS (SORUN HASTALAR)

2. 9 sorun hasta • Tekelci (the monopolist) • Şizoid (the schizoid patient) • Sessiz hasta (the silent patient) • Sıkıcı hasta (the boring patient) • Yardımı reddeden yakınmacı (the help-rejecting complainer) • Doğrucu ahlakçı (the self righteous moralist) • Psikotik hasta (the psychotic patient) • Narsisistik hasta (the narcissistic patient) • Borderline hasta

3. Tekelci (The Monopolist) Geveze,boş konuşan kişiler Gruplar üzerinde etkileri (Effects on groups) • Grup üyeleri,başlangıçta bir tekelciyi hoş görebilir,yüreklendirebilir fakat daha sonra engellenmişlik ve öfke hissedebilir • Grup üyeleri kendileri konuşmak zorunda kalacakları korkusuyla bir üyeyi susturmaktan çekinirler.(‘pekala susacağım.Sen konuş bakalım’) • Bazen tekelciyle doğrudan ilgilenmezler bunun yerine öfkeyi sessizce yaşayabilirler.Dolaylı saldırılar hem sorunu ağırlaştırır hem de kısır döngüye neden olur. Bunaltı konuşma

4. Monopolist nelere sebep olur? • Gerilim grup bağlılığını olumsuz etkiler • Dolaylı kavga, devamsızlık, terkler, alt gruplaşma gibi grubun parçalanma işaretleri görülür • Tekelci küsebilir bir iki toplantıda tamamen sessiz kalabilir(bensiz ne yapacaksınız bakalım) ya da grubu bırakabilir.

5. Tedaviye yönelik değerlendirmeler(Therapeutic Considerations) • Terapist; tekelcinin davranış biçimine engel olmalıdır • Terapiyi tıkayıcı normların işlenmesi engellenmelidir • Tekelcinin zorlantılı konuşmayı kendini gizlemek için kullandığını göz önünde bulundurmalıdır • Zorlantılı konuşmalar yoluyla grubu kendisinden uzak tuttuğu ve diğerlerinin kendisiyle anlamlı ilişki kurmasını engellediği mesajı verilmelidir. • Kabullenilmeyi ve saygı görmeyi istemelerine karşın kızgınlık,itilme ve engellenme doğuran davranışlarda bulunduklarıyla yüzleştirilmeliler

6. Terapist, grubun tekelciye sürekli geribildirim vermesini sağlayarak kendini gözlemesine yardım etmelidir. Terapist,geribildirimi alıcılığın artırılmasına yardımcı olmalıdır. • Bu aşamada konuşmayı kesmenin en iyisi olacağını düşünüyorum çünkü grupta sana yönelik bazı önemli duyguların varlığını hissediyorum • Sen bu şekilde konuştuğun zaman…..’ı hissettim

7. Coşkusal yönden engelli yalnız ve uzak bireylerdir.Hissedemezler, sevemezler, ağlayamazlar Kendilerinin izleyicileridirler,kendi yaşantılarını yaşamazlar,kendi vücutları içinde değillerdir Şizoid hasta The schizoid patient

8. Hastanın coşkuları tavır ve davranışlarından okunur kendisi de şöyle bir yorum yapabilir; ‘kalbim hızlı vuruyor, o halde korkmuş olmam gerekir.’ • Gruptakiler ona ….hakkında ne hissediyorsun diye tekrar tekrar sorduğunda bu o çok yabancı bir dildir • Artan yoğunlukla uyaranlarla duygulanım tepkisi zorlanabilir(balyoz etkisi) • Sözsüz veya gestaltçı teknikler

9. Hastanın önemsiz bulup es geçtiği duygulara yönelmesine yardım edilmelidir • Hastanın alışılmış kaçınma yöntemleri kırılmaya çalışılmalıdır • Duyguların üzerine büyüteç tutulmalı neye benzediği anlatılmalıdır • Hasta vücudunu gözlemlemesi için cesaretlendirilmelidir

10. Sessiz hasta (the silent patient) • Özdeşim(identify) yoluyla tedaviye ikinci planda katılarak iyileşme • Grup içinde sessiz olan ve görünüşte değişmeyen bu hasta grup dışındaki ilişkilerinde ilerleme kaydetmiş olabilir

11. Neden sessizler? • Yaygın kendini açma korkusu • Kendini ortaya koyamama • Yetersizlik duygusunu denetleme • Gruptaki bir üyeden tedirgin olup yalnız onun yokluğunda konuşma • Yalnız küçük çaplı,dönüşümlü (lidersiz) toplantılarda konuşma • Zayıflık rolü oynamaktan korkma • Umutları kırılacak, yalvaracaklar ya da ağlayacaklar korkusu • Diğerlerini cezalandırma çabası • İlgi odağı olma isteği

12. Suskunluk hiçbir zaman suskunluk değildir! • Davranış; burada ve şimdi ile hastanın kişilerarası tipik ilişki kurma yolunun örneğidir • Bu yüzden terapide yalnızca davranış değiştirilmekle kalınmaz hastanın davranışından kendilik bilgisi edinmesine de yardımcı olunur

13. Terapist katılımı sağlamak için ne yapabilir? • Hastanın jest ve tavırlarıyla ilgili yorumlar • Diğer üyelerin kendisine ilişkin algılamalarını yansıtmalarını yüreklendirir ve sessiz üyeye bu algıların geçerli olup olmadığını sorabilir • Yineleyici yüreklendirmeler tatlı dil dökmelerle hastayı edilgin durumdan çıkarabilir

14. Sorulabilecek bazı sorular; • Bu toplantıda hiç kışkırtılmak istedin mi? • X seni ayıpladığı zaman ne hissettin? • Çok ileri gitti mi? • Seni rahatsız ettiğimiz zaman bunu bize bildirir misin? • Senin bugün gruba katılmana yardımcı olacak en uygun soru ne olabilir?

15. Grup üyeleri nasıl etkilenir? • Grup sessiz hastaya katılımı için dil dökmekten cesaret vermekten engellenmiş ve bocalamış olacaktır • Grubun cesaretinin kırılışı karşısında hastanın gruptaki konumu daha cansız ve katılım olasılığı daha az olur

16. Sıkıcı hasta(The boring patient) • Toplantılarda yalnız bırakılırlar • Engellenmiş,çekingen,boş,donuk,toplumsal yönden beceriksiz,risk almayan kişilerdir • Aşırı saygılıdırlar,saldırganlık belirtisinden kaçınırlar • Bu hastaların toplumsal davranış biçimleri çok değişkendir; yapmacık resmiyet,aşırı mantıklılık,sıkılganlık,bağımlı,yalvarıcı… • Birçoğunun özde bağımlı bir konumu vardır reddedilme ve terk edilmeden korktukları için saldırgan ifadelerden kaçarlar

17. !!! • Eğer terapist bir hastadan sıkılıyorsa, bu sıkıntı önemli bir veridir • Sıkıntıyı sorgulamak gerek; • Hasta bu kadar sıkacak ne yapıyor? • En çok ve en az sıkıldığım zamanlar hangileri? • Sıkıcı zırhı altında yaratıcı kişiyi nasıl bulabilirim?

18. Grup üyeleri hastayı derinden tanır,onu kabullenir,dışarıdaki insanların bulduğundan daha az sıkıcı bulurlar • !Buradaki görev hastaya renk katarak onu canlandırmakdeğildir. Temel amaç,yaratıcı,yaşamsal,çocuksu yönlerinin önünü niçin tıkadığını sorgulamak ve bu niteliklere izin vermesi için onu cesaretlendirmektir.

19. Yardımı reddeden yakınmacı(yry) (the help-rejecting complainer) • Sorunlarını ortaya koyar, gruptan yardım ister ve sunulan herhangi bir yardımı reddeder • Sürekli çevresel sorunlar getirir başa çıkılamazmış gibi anlatır • Sorunlarının çözülmezliğinden gurur duyar • İlaçla tedavi ya da öğüt alma çabası içinde terapiste odaklanmıştır bu yardıma gereksinimi olduğunu gösterir

20. Diğerlerinin sorunlarını kendisininkiyle kıyaslar ve onları küçümsemeye çalışır ‘Benim sorunlarım ölüm kalım meselesiyken sizi dinlemek o kadar sıkıcı geliyor ki…’ • Sadece kendisinden ve kendi sorunlarından bahseder • Hasta sunulan yardımı bazen açıkça , bazen dolaylı reddeder,bazen sözde kabul ettiği halde eyleme koymaz

21. Grup üzerine etkiler • Diğer üyeler sıkılır,kızar,engellenir,şaşkına döner • Yry’nin isteklerinde gerileme olmaz ve üyeler kendi gereksinimleri yerine getirilmeyeceğini düşünür,grup sürecine olan inanç zarar görür • Devamsızlık ortaya çıkar • Hastalar yry’yi dışlama için alt gruplaşmaya girer ve bağlılığın temeli aşınır

22. Terapist ne yapmamalı? • !Yardım isteği ile yardım ihtiyacını karıştırmamalı • Hastadan kaynaklanan engellenmeyi dışa vurmamalı misilleme yapmamalı bu kısır döngüye neden olur; Yry’nin kötü tedavi ve yüz üstü bırakılma beklentisi gerçekleşir,kızgınlığını haklı bulur,kimsenin onu anlamadığını kanıtlamış olur

23. Terapist nasıl yol izlemeli? • Kısır döngüyü kırabilir • İyimser,yüreklendirici,öğüt verici olmalıdır,benimseyici tavırlardan uzak durmalı ve tarafsız olmalıdır • Grup bağlılığı oluştuğunda geribildirim verebilir, kişiler arası öğrenmeyi destekleyebilir

24. Doğrucu ahlakçıThe self righteous moralist • Haklı olma, diğer kişilerin hatalı olduğunu gösterme gereksinimi • Ahlaksal tutarlılıktan dolayı saygı duymak • Kendi değerlerini başkalarına zorla kabul ettirmek ister

25. Grup önce sabırla sonra kızgınlıkla bazen kasıtlı ilgisizlikle sonunda ise öfkeyle tepki gösterir • Hasta bu grubu değersizleştirerek, istediği saygıya ulaşamayışına mantıklı bir kılıf bulur • Grubun öfkenin altındaki utancı hissetmesi sağlanırsa,tutumlar yapıcı olacaktır

26. !!! • Terapi grubu sonlandırmayla son bulmaz,başarılı hastalar yaşamlarının geri kalan bölümünde gelişim göstermeyi sürdürürler. • Rol kilitlenmesinden dolayı gruptaki konumlarının canlılık bulamadığını gören ve değişemeyen başarısız hastalar bu yaşantılardan yararlanabilir ve sonraki terapilerinde daha etkili bir biçimde kullanabilirler

27. Narsisistik hasta The narcissistic patient • Kendine önem verme duygusu • Sınırsız başarı fantezileri • Sürekli ilgi ve hayranlık isteği • İlgisizliğe ve yenilgiye karşı öfke • Eş duyum yokluğu • Kabarmış kendilik sevgisi • Kendini üstün görme

28. Grup terapisinde bireysel terapiden daha iyi gidiş gösterebilir.Çünkü; hastaya bireysel terapide daha çok hoşnutluk veren durum vardır bu yüzden özdeki sorun çok daha yavaş ilerler !!! • Gruptaki narsistik diğerlerinin iyileşme sürecini uzatabilir(onun mükemmel hikayelerini duyan üyeler sorunlarını anlatmaktan çekinebilir)