ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ГАЗАР УС ЦАГ УУРЫН Х Ү РЭЭЛЭН 2011 ОНЫ ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ САРЫН

1. ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ГАЗАР УС ЦАГ УУРЫН ХҮРЭЭЛЭН 2011 ОНЫ ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐСАРЫН ЦАГ АГААРЫН УРЬДЧИЛСАН МЭДЭЭ 2011

2. ժĪª ÀÆ ÀÕÓÉÍ ¯ÉËÄÂÝÐËÝËÄ ÕÝÐÕÝÍ ÍªËªªËªÕ ÒÓÕÀÉ Weather impact on agricultural activities. 4 ä¿ãýýðñàðûíöàãàãààðûíóðüä÷èëñàíìýäýýãýýðàãààðûíäóíäàæòåìïåðàòóðбүх сумдын нутгаар îëîíæèëèéíäóíäæààñäóëààí, хур тунадас нутгийн áàðóóíõîéäõýñãýýðîëîíæèëèéíäóíäæààñàõèó, õàðèíáàðóóí ºìíºä, õýñãýýðîëîíæèëèéíäóíäæààñáàãà, áóñàäíóòãààðäóíäæèéíîð÷èìорохоор áàéíà. Îäîîãèéíáàéäëààðíèéòíóòãèéí40ãàðóéõóâüäöàñòàéáàéãààáàöààøèäõóðòóíàäàñíýëýýäã¿éîðæ, äóëààíáàéõòºëºâòýéòóëáýë÷ýýðèéíóðãàìëûíóðãàëòàíäòààòàéíºëºº ¿ç¿¿ëýõýýðáàéíà. Ñàðûíýõýíáàäóíä ¿åýðõóðòóíàäàñíîéòîíöàñîðæ, õ¿÷òýéöàñàíáîëîíøîðîîíøóóðãàøóóð÷ ìàëûíõàðèóëãà, ìàëëàãààáîëîííÿëõòºëäòààã¿éíºëººëºõººð áàéãààãàíõààðíàóó. Ãîëìºðíèéõàâðûíìºñíèé ¿çýãäýëýõëýõ, ìºñíººñ ÷ºëººëºãäºõõóãàöàà Spring ice phenomena forecast of rivers Ýíýæèëãîëìºðºíìºñíººñ á¿ðýí ÷ºëººëºãäºõõóãàöàà ¿íäñýíäýýîëîíæèëèéíäóíäæèéíîð÷èìáóþóçàðèìãàçðààðîëîíæèëèéíäóíäæààñ 5-10 õîíîãèéíýðòàæèãëàãäàõòºëºâòýéáàéíà. ÒóõàéëáàëÎðõîí, Òóóë, Ñýëýíãýìºðíèéäóíäáààäãààðõàâðûíìºñíèé ¿çýãäýëîëîíæèëèéíäóíäæààñõàðüöàíãóéýðòáóþó 5-15 õîíîãèéí ºìíº àæèãëàãäàíà.Ãîëìºðíèéýõýýðìºñíèé ¿çýãäýëäºðºâä¿ãýýðñàðûíäóíä ¿åýð, ãîëûíäóíäáààäãààðãóðàâäóãààðñàðûí ñ¿¿ë, äºðºâä¿ãýýðñàðûíýõýýðýõýëæ, äºðºâä¿ãýýðñàðûí 15-ààñ òàâäóãààðñàðûí 05-íû õîîðîíäìºñíººñ á¿ðýí ÷ºëººëºãäºíº. Öààøèäöàãàãààðäóëààð÷, ãîëìºðíèéìºñõàéëæ, ìºñºíäàíöàâ, öóóðàëò ¿¿ñýæ, ìºñíèéíÿãòáàãàñàíõýâðýãøèæ, õàâðûíìºñíèé ¿çýãäýëèäýâõæèõòóëàðäèðãýäìºñöºìðºõàþóëààñÿìàãòáîëãîîìæëîõûãàíõààðóóëæáàéíà. 2011 îíû 5 дугаар ñàðûí ÖÀà ÀÃÀÀÐÛÍ ÒªËªÂ Weather outlook in May, 2011 Ýíýñàðûíàãààðûíäóíäàæòåìïåðàòóðíü 10-15 ãðàäóñäóëààíáóþóèõýíõíóòãààðîëîíæèëèéíäóíäæèéíîð÷èìáàéíà. Ýíýñàðäîðîõõóðòóíàäàñíûõýìæýýíüнутгийн ç¿¿í õýñãýýðîëîíæèëèéíäóíäæààñàõèó, áóñàäíóòãààðîëîíæèëèéíäóíäæèéíîð÷èìáàéõòºëºâòýé. ÒÀÍÛ ÀÍÕÀÀÐÀËÄ Öàã àãààðûí ñàðûí óðüä÷èëñàí ìýäýýíä òóõàéí ñàðä àãààðûí äóíäàæ òåìïåðàòóð áîëîí îðîõ õóð òóíàäàñíû õýìæýý íü îëîí æèëèéí äóíäàæòàé õàðüöóóëàõàä ÿìàð áàéõûã Ñýëýíãèéí á¿ñ íóòãààð ñóì á¿ðýýð ÿëãàí çààæ ºãäºã. Ò¿¿í÷ëýí õýäèé ¿åä íóòãèéí àëü õýñýãò äóëààðàõ, õ¿éòðýõ, áîðîî, öàñ îðîõ, ñàëõè øóóðãà áîëîõûã òóñãàíà. Öàã àãààðûí ¿çýãäýë íóòãèéí 30 õóâèàñ õýòðýõã¿éãýýð çóðâàñ ãàçðààð àæèãëàãäàõ òîõèîëäîëä "çàðèì ãàçðààð", 30-70 õóâüä "èõýíõ íóòãààð", 70 õóâèàñ äýýø íóòãèéã õàìðàõ òîõèîëäîëä "á¿õ íóòãààð" ãýñýí íýð òîìú¸î õýðýãëýäýã. Äóëààíû óëèðàëä àãààðò áîëîí õºðñíèé ãàäàðãà äýýð òåìïåðàòóð 00-ààñ áàãà áîëæ õ¿éòðýõèéã "öî÷èð õ¿éòðýë" ãýíý. Öàã àãààðûí óðüä÷èëñàí ìýäýýã ºäºð á¿ð 12 öàãààð áîëîí íýã, òàâ õîíîãîîð íàðèéâ÷ëàí ãàðãàæ ðàäèî, òåëåâèç, интернет, õýâëýëýýð íèéòýä ìýäýýëäýã. Öàã àãààðûí áàéäàë ýðñ ººð÷ëºãäºí öààøèä õºäºº àæ àõóéí áîëîí ýäèéí çàñãèéí áóñàä ñàëáàðûí õýâèéí ¿éë àæèëëàãààíä ñààä ó÷ðóóëàõààð àþóëòàé ¿çýãäëèéí õýìæýýíä õ¿ð÷ áîëçîøã¿é òîõèîëäîëä “Óðüä÷èëàí àíõààðóóëàõ ìýäýý”, “Óðüä÷èëàí ñýðýìæë¿¿ëýõ ìýäýý” ãàðãàæ ðàäèî, òåëåâèçýýð íèéò àðä ­èðãýäýä, õàðèí íîöòîé áýðõøýýë ó÷ðóóëæ ýä õºðºíãº, èðãýäèéí àìü íàñ õîõèðîõîîð îíö àþóëòàé ¿çýãäëèéí õýìæýýíä õ¿ðýõýýð áîë “Ãàìøèãò ¿çýãäëýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ìýäýý” ãàðãàæ “Õàðàíãà” äîõèîòîéãîîð ìýäýýëýõ áà ìýäýýëëèéã îíöãîé áàéäëûí øóãàìààð íèéò àðä èðãýä, òºð çàñãèéí á¿õ øàòíû óäèðäëàãàä ÿàðàëòàé õ¿ðãýäýã. Çàñàã äàðãà íàð “Ãàìøèãò ¿çýãäëýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ìýäýý”-ã õ¿ëýýí àâìàãö ìýäýýëëèéã ººðèéí õàðúÿà íóòàã äýâñãýðèéí èðãýäýä õ¿ðãýõ, ãàìøãààñ õàìãààëàõ, ãàìøãèéí ãîëîìòîä àæèëëàõ, ñýðãýýí áîñãîõ ¿éë àæèëëàãààã øóóðõàé çîõèîí áàéãóóëàõ ¿¿ðýãòýé. Óñ, öàã àãààðûí ãàìøèãò ¿çýãäëèéí óëìààñ õ¿íèé àìü íàñ ýðñýäñýí, áàéãàëü îð÷èí, ýä õºðºíãºíä õîõèðîë ó÷èðñàí òîõèîëäîëä ñóì, аймгийн Çàñàã äàðãà àæëûí õýñýã òîìèëîí àæèëëóóëæ, óã ãàìøèãò ¿çýãäëýýñ õàìãààëàõ òàëààð çîõèîí áàéãóóëñàí àðãà õýìæýý, ¿ð ä¿í, ó÷èðñàí õîõèðîë, ãàðñàí çàðäëûí òàëààðõè ìýäýýëëèéã íýãòãýí àéìгийн Çàñàã äàðãà, Îíöãîé áàéäëûí ãàçàð, õýëòýñ, Óëñûí îíöãîé áàéäëûí åðºíõèé ãàçàðò, àéìãèéí Óñ öàã óóð, îð÷íû øèíæèëãýýíèé алба Óñ öàã óóðûí õ¿ðýýëýíä 3 õîíîãèéí äîòîð òóñ òóñ èð¿¿ëíý.

3. 13.7.ÓÓÐ ÀÌÜÑÃÀËÛÍ ÒÎÉÌ Climate review 1979-2008 îíûäóíäæààðäºðºâä¿ãýýðñàðûíàãààðûíòåìïåðàòóðûíäóíäàæíüíóòãààð 2-5 ãðàäóñäóëààíáàéäàã. Ãýõäýýæèëá¿ðàäèëáàéäàãã¿é. Òóõàéëáàë, ñ¿¿ëèéíæèë¿¿äèéíáàéäëààð 1997-1999, 2004 îíä 3-5 ãðàäóñààð, 2000, 2001, 2005, 2007, 2008, 2009 îíóóäàä 1-6 ãðàäóñààðäóëààíáàéæ, ºäºðòºº 16-21 ãðàäóñõ¿ð÷ äóëààð÷ áàéñàíáîë 1991, 1993, 1995 îíóóäàäèõýíõíóòãààð, 2006 îíäíóòãèéí ç¿¿í õàãàñòîëîíæèëèéíäóíäæààñ 1-3 ãðàäóñààðõ¿éòýíáàéâ. Îëîíæèëèéíäóíäæààð 5-12 ììõóðòóíàäàñîðäîã. Ãýõäýýçàðèìæèëîëîíæèëèéíäóíäæààñõýääàõèíèõáóþóáàãàõóðòóíàäàñîðîõòîõèîëäîë öººíã¿éáàéäàã. Òóõàéëáàë, 1993, 1996, 1997, 2004 îíóóäàäèõýíõíóòãààðîëîíæèëèéíäóíäæààñáàãàõóðòóíàäàñîðæ, õóóðàéøèëòèõòýéáàéñàíáîë 1998,1999, 2002-2003 îíóóäàäèõýíõíóòãààðäóíäæààñ 2 äàõèíèõõóðòóíàäàñîðæýý. Ñàëõè 15 ì/ñ-ýýñäàâæøóóðàõíüòóõàéíñàðääóíäæààð 3-5 óäààòîõèîëääîã ÷ çàðèìæèë 8-13 óäàààæèãëàãääàãáàéíà. 4-Ð ÑÀÐÛÍ ÖÀà ÀÃÀÀÐÛÍ ÓÐÜÄ×ÈËÑÀÍ ÌÝÄÝÝ Weather forecast Ýíýñàðäàãààðûíäóíäàæòåìïåðàòóðíóòãààð 3-6 ãðàäóñäóëààíáàéõáàîëîíæèëèéíäóíäæààñ 1.0 ãðàäóñààðäóëààíáàéíà (1 äóãààðçóðàã). Íýãä¿ãýýðàðàâõîíîãèéíýõýíáàõî¸ðäóãààðàðàâõîíîãèéíäóíä ¿åýðõ¿éòýð÷ øºíºäºº 11-16 ãðàäóñõ¿éòýí, ºäºðòºº 1 ãðàäóñõ¿éòíýýñ 4 ãðàäóñäóëààíáàéíà. ̺ííýãáàõî¸ðäóãààðàðàâõîíîãèéíýöýñ, ãóðàâäóãààðàðàâõîíîãèéíýõýýðáàãàçýðýãõ¿éòýð÷ èõýíõíóòãààðøºíºäºº 9-14 ãðàäóñõ¿éòýí, ºäºðòºº 4-9 ãðàäóñäóëààíáàéíà. Õàðèíãóðàâäóãààðàðàâõîíîãèéí ñ¿¿ëèéíõàãàñòõàðüöàíãóéäóëààð÷ øºíºäºº èõýíõíóòãààð 1 ãðàäóñõ¿éòíýýñ 4 ãðàäóñäóëààí, ºäºðòºº Îðõîí-Ñýëýíãèéíõºíäèé㺺ð 17-22, áóñàäíóòãààð 14-19 ãðàäóñäóëààíáàéíà. Áóñàäõóãàöààíäøºíºäºº 4-9 ãðàäóñõ¿éòýí, ºäºðòºº 9-14 ãðàäóñäóëààí, çàðèìíóòãààð 13-18 ãðàäóñäóëààíáàéíà. Ýíýñàðäîðîõõóðòóíàäàñíûõýìæýýíüáàðóóíõîéäõýñãýýðîëîíæèëèéíäóíäæààñàõèó, õàðèíáàðóóí ºìíºä, õýñãýýðîëîíæèëèéíäóíäæààñáàãà, áóñàäíóòãààðäóíäæèéíîð÷èìáàéíà (2 ä¿ãýýðçóðàã). Íýãä¿ãýýðàðàâõîíîãèéíýõýí, õî¸ðäóãààðàðàâõîíîãèéíäóíä ¿åýðíóòãèéíçàðèìãàçðààðöàñîðíî. Õàðèííýãä¿ãýýðàðàâõîíîãèéíäóíä ¿åýðíóòãèéíõîéäõýñãýýð, õî¸ðäóãààðàðàâõîíîãèéíýõýíáà ñ¿¿ë÷ýýðèõýíõíóòãààð, ãóðàâäóãààðàðàâõîíîãèéíýõýíáà ñ¿¿ë÷ýýðçàðèìíóòãààðõóðòóíàäàñ, óóëàðõàãíóòãààðíîéòîíöàñîðíî. Ýíý ¿å¿äýäíóòãèéíçàðèìãàçðààðñàëõè 12-14 ì/ñ, ÿëàíãóÿàõî¸ðäóãààðàðàâõîíîãèéíýõýíáàäóíä ¿å, íýãáàãóðàâäóãààðàðàâõîíîãèéí ñ¿¿ë÷ýýðçàðèì ¿åä 18-20 ì/ñ õ¿ðòýëøèð¿¿ñ÷ øîðîîíáàöàñàíøóóðãàøóóðàõòºëºâòýé. 4-р сарын агаарын температурын урьдчилсан мэдээ 1 дүгээр зураг 4-р сарын хур тунадасны урьдчилсан мэдээ 2 äóãààð çóðàã