Historia USA

1. Historia USA

2. SPIS TREŚCI • HISTORIA POWSTANIA U.S.A I • POCZĄTKI U.S.A II • RDZENNI AMERYKANIE • KRZYSZTOF KOLUMB • PIELGRZYMI • MAYFLOWER • ŚWIĘTO DZIĘKCZYNIENIA • NIEWOLNICTWO W USA • WOJNA PÓŁNOC POŁUDNIE • DEKLARACJA NIEPODLEGŁOŚCI USA • HISTORIA WSPÓŁCZESNA • LATA 50 XX WIEKU • LATA 60 XX WIEKU • LATA 70 XX WIEKU • LATA 80 XX WIEKU • LATA 90 XX WIEKU • POCZĄTEK XXI WIEKU • ATAKI TERRORYSTYCZNE W USA

3. HISTORIA HISTORIA Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki jako państwa rozpoczęła się z końcem XVIII wieku, gdy narastał opór lokalnych, napływowych mieszkańców 13 kolonii wobec rządów angielskich, egzekwowanych w imieniu króla, z uciążliwym opodatkowaniem, ale bez jakiejkolwiek reprezentacji kolonii w Anglii.. Od XVI wieku (a szczególnie w wiekach XVII i XVIII) trwał okres wzmożonej kolonizacji i rozwoju osadnictwa, zwłaszcza angielskiego, na terenach Ameryki Północnej. Koniec wieku XVIII przyniósł konflikt kolonistów ze swymi kontynentalnymi zwierzchnikami. W roku 1776, wraz z uchwaleniem Deklaracji Niepodległości powołano do życia nowy twór państwowy: Stany Zjednoczone Ameryki. Już w momencie swego powstania jego istnienie było zagrożone, lecz udało się je obronić drogą powstania zbrojnego. Kolejny okres to czas szybkiego rozwoju terytorialnego oraz kształtowania się ustroju polityczno-gospodarczego, odmiennego na północy i południu kraju. Skutkiem tego była wojna domowa w latach 1861-1865. Jej następstwem politycznym było zjednoczenie kraju i umocnienie struktur państwowych, a społecznym – likwidacja niewolnictwa. • .

4. POCZATKI USA Pierwsi Europejczycy dotarli do brzegów kontynentu amerykańskiego prawdopodobnie ok. 1000 r. Byli to Wikingowie, a ściślej , Islandczycy , którzy wpierw zostali banitami wydalonymi na Grenlandię lub też ich potomkowie. Dopiero 500 lat później, w 1492 r., wyprawa Krzysztofa Kolumba dotarła na plaże Portoryko. W tym samym czasie (1497, 1498),Giovanni Caboto  (John Cabot) wenecki żeglarz włoskiego pochodzenia w służbie króla Anglii, opływał kanadyjskie i amerykańskie wybrzeża, szukając Przejścia Północno-Zachodniego do Indii. Dotarł m.in. do dzisiejszego stanu Maine. Zginął na morzu w drodze powrotnej, opodal Islandii. Niemniej, jego wyprawa stała się podstawą prawną roszczeń Anglii do ziem Ameryki Północnej, w tym obszarów po części stanowiących wybrzeże wschodnie dzisiejszego terytorium USA.

5. RDZENIN AMERYKANIE RDZENNI AMERYKANIE Rdzenni Amerykanie są często portretowani jako modelowi obywatele o rozwiniętej świadomości ekologicznej, podtrzymujący wartości i wierzenia, które współczesny "zindustrializowany" człowiek dawno poświęcił w pogoni za postępem i komfortem. Zainteresowanie związkami Indian ze światem przyrody ma już swoją historię. Przedstawiciele wczesnego amerykańskiego ruchu na rzecz ochrony przyrody byli pod wrażeniem ich wiedzy i relacji ze światem przyrody. Jednakże wydaje się, że zrozumienie faktycznych związków rdzennych Amerykanów z przyrodą jest zadziwiająco małe we współczesnym świecie. Wyznacznikiem wszystkich kultur indiańskich jest traktowanie Ziemi jako kogoś bliskiego, o kogo należy dbać i troszczyć się, a nie zdobywać czy pokonywać. Wszystkie istoty żyjące, nie tylko ludzie, są uważane za obdarzone świadomością i należy się do nich odnosić z szacunkiem. Ta postawa wzajemnego szacunku i troski znajduje odbicie w religijnych wierzeniach, ceremoniach i rytuałach. Narody indiańskie utrzymywały i chroniły bioróżnorodność w obrębie naturalnych zbiorowisk, co zarazem wspierało i podtrzymywało ich tradycje. Europejscy najeźdźcy przywieźli ze sobą kulturę, która nacechowana była postawą dominacji nad przyrodą i całkowicie przekształcali naturalne środowiska. • Rdzenni Amerykanie są często portretowani jako modelowi obywatele o rozwiniętej świadomości ekologicznej, podtrzymujący wartości i wierzenia, które współczesny "zindustrializowany" człowiek dawno poświęcił w pogoni za postępem i komfortem. Zainteresowanie związkami Indian ze światem przyrody ma już swoją historię. Przedstawiciele wczesnego amerykańskiego ruchu na rzecz ochrony przyrody byli pod wrażeniem ich wiedzy i relacji ze światem przyrody. Jednakże wydaje się, że zrozumienie faktycznych związków rdzennych Amerykanów z przyrodą jest zadziwiająco małe we współczesnym świecie. • Wyznacznikiem wszystkich kultur indiańskich jest traktowanie Ziemi jako kogoś bliskiego, o kogo należy dbać i troszczyć się, a nie zdobywać czy pokonywać. Wszystkie istoty żyjące, nie tylko ludzie, są uważane za obdarzone świadomością i należy się do nich odnosić z szacunkiem. Ta postawa wzajemnego szacunku i troski znajduje odbicie w religijnych wierzeniach, ceremoniach i rytuałach. Narody indiańskie utrzymywały i chroniły bioróżnorodność w obrębie naturalnych zbiorowisk, co zarazem wspierało i podtrzymywało ich tradycje. Europejscy najeźdźcy przywieźli ze sobą kulturę, która nacechowana była postawą dominacji nad przyrodą i całkowicie przekształcali naturalne środowiska.

6. Krzysztof Kolumb Krzysztof Kolumb był to jeden z najsłynniejszych europejskich żeglarzy i nawigatorów, który zyskał ponadczasowy rozgłos i sławę w wyniku przypadkowego odkrycia kontynentu jakim jest Ameryka, o którym w jego czasach nie wiedziano. Kolumb był naprawdę bardzo wybitnym żeglarzem i nawigatorem, o czym może świadczyć nie tylko jego odkrycie Ameryki, ale bardzo duża ilość różnego rodzaju wypraw morskich, z czego do największych i najsłynniejszych można zaliczyć aż cztery jego wyprawy. Oczywiście najsłynniejszą jego wyprawą jest ta pierwsza z Hiszpanii do Ameryki, kiedy to Kolumb jako kapitan wyprawy składającej się z trzech okrętów ( Santa Maria, Pinta oraz Niña ) płynących pod flagą Kastylii odkrył Amerykę. Odkrycie kontynentu, który w ówczesnych Kolumbowi czasach nie był znany okazało się przypadkowe, gdyż płynął on w celu wyszukania dogodnej drogi morskiej po stronie zachodniej, która prowadziłaby do Indii. Okazało się jednak, że było to właśnie pierwsze odkrycie geograficzne w czasach nowożytnych. W trakcie tejże właśnie wyprawy okręty przepłynęły przez zwrotnikowy Ocean Atlantycki i w konsekwencji dokładnie 12 października w roku 1942 dotarły one do Antyli, które znajdują się na amerykańskim wybrzeżu. Było to odkrycie naprawdę oszałamiające, gdyż nowy kontynent, który do tej pory nie był w Europie znany otwierał bardzo wiele nowych możliwości. Oczywiście odkrycie Ameryki było najwybitniejszym dokonaniem Kolumba, niemniej jednak nie było to jedyne jego wybitne dokonanie. Był on ogólnie naprawdę bardzo aktywnym i do tego utalentowanym żeglarzem, dlatego też ilość prowadzonych przez niego mniejszych wypraw była znacznie większa. Ogólnie za wszystkie swoje zasługi i dokonania, Kolumb został mianowany admirałem a także i pierwszym namiestnikiem kolonii hiszpańskich znajdujących się w Ameryce Środkowej.

7. PIELGRZYMI PIELGRZYMI Grupa 102 purytanów z Anglii, którzy 21 listopada 1620 r. na statku Mayflower przybyli do Nowej Anglii i osiedlili się, zakładając pierwszą angielską kolonię na tych terenach - Plymouth. Nazwa "pielgrzymi" pojawiła się dopiero w XIX w., wcześniej tę grupę ludzi określano jako "Old Comers". Potomkowie pielgrzymów uchodzą obecnie za arystokrację amerykańską. Większość kościołów założonych przez pielgrzymów w XVIII wieku zaczęła ewoluować w kierunku łagodnego kalwinizmu. Ostatecznie w 1825 roku część parafii przeszła oficjalnie na pozycje unitariańskie – te kościoły są dziś skupione w Unitarian UniversalistAssociation. Kościoły, które pozostały przy kalwinizmie, zjednoczyły się w 1957 roku, by utworzyć Zjednoczony Kościół Chrystusa, obecnie jeden z najbardziej postępowych kościołów protestanckich na świecie.

8. Mayflower Mayflower – mały, drewniany żaglowiec, trójmasztowy galeon handlowy, na którym pierwsi koloniści angielscy, tzw. pielgrzymi, w liczbie 102 osób, przybyli do Ameryki Północnej w 1620 roku. Większość przyszłych kolonistów płynących na "Mayflower" stanowili purytanie, przedstawiciele założonej w 1607 r. radykalnej kongregacji separatystów, żądających bezwzględnej samodzielności dla każdej gminy religijnej. Pochodzili oni z wioski Scrooby whrabstwie Nottingham. W 1607 założyli tam kongregację, która nie akceptowała władzy kościoła anglikańskiego. Na jej przywódców nałożono grzywny i kary więzienia. W 1608 w poszukiwaniu wolności religijnej trafili do Leyden w ówczesnych Zjednoczonych Prowincjach Niderlandów. Jednak tu mimo większej tolerancji dla innowierców Anglicy czuli się nieswojo w miejskim otoczeniu i brakowało im samodzielności gospodarowania. Do 1620 wspólnota purytańskich radykałów powiększyła się o kolejnych emigrantów z Anglii. Jeden z przywódców wspólnoty, William Brewster, korzystając ze swoich kontaktów w Kompanii Wirginii uzyskał patent na osiedlenie się u ujścia rzeki Hudson.Latem 1620 roku wyruszyli na statku o nazwie "Speedwell„Delftshaven niedaleko Rotterdamu do Southampton. Tam dołączyli do nich ich współwyznawcy na statku "Mayflower", który wcześniej pływał w rejsach handlowych wożąc wino pomiędzy Francją i Wielką Brytanią. Statek był w bardzo słabym stanie technicznym i po wypłynięciu 8 sierpnia  z Southampton zaczął przeciekać. Obu statkom udało się dopłynąć do Plymouth, gdzie część pielgrzymów zrezygnowała z dalszej podróży.Przed zejściem na ląd wszyscy dorośli męscy osadnicy podpisali umowę zwaną Mayflower compact, w której ustalili zasady funkcjonowania nowej społeczności. Formalnie ziemie osadnikom osiadłym w Plymouth przyznała Rada Nowej Anglii. Patent królewski na jej utworzenie uzyskał w 1621 Ferdinando Georges. Rada ta uzyskała do dyspozycji ziemie pomiędzy 40 a 48 równoleżnikiem. Data przybicia przez Mayflower do brzegu Ameryki w miejscu dzisiejszego Plymouth została uznana za początek angielskiej kolonizacji w Nowej Anglii. Bardzo często, także w poważnych publikacjach podaje się ją błędnie jako datę początku angielskiej kolonizacji Ameryki w ogóle. Jest to błędem, gdyż nieudane próby kolonizacji podejmowano już wcześniej, zaś już w 1607 w Wirginii założono osadę Jamestown, która w chwili przybycia Pielgrzymów liczyła ok. tysiąca mieszkańców. Jamestown z założenia było osadą handlową, Pielgrzymi zaś zakładali swą kolonię przede wszystkim z pobudek religijnych.

9. Święto Dziękczynienia Święto Dziękczynienia Dzień Dziękczynienia, Święto – święto obchodzone w Stanach Zjednoczonych Ameryki w 4.czwartek listopada. Pielgrzymi, którzy przypłynęli do Ameryki na pokładzie statku Mayflower, byli członkami Angielskiego Kościoła Separatystycznego . Wcześniej ruszyli ze swych domostw w Anglii i pożeglowali do Holandii , aby uciec przed prześladowaniem religijnym. Pielgrzymi wylądowali na Skale Plymouth 11 grudnia 1620 roku. Po pierwszej ostrej zimie, do początku kolejnej jesieni zmarło 46 ze 102 osób zaokrętowanych na "Mayflower". Ale ponieważ żniwa 1621 roku były obfite, koloniści postanowili uczcić to świętem wraz z 91 Indianami  zplemienia Wampanoagów którzy wraz z wodzem Massasoitem pomogli im przetrwać pierwszy rok. Indianie dostarczyli na ucztę co najmniej pięć jeleni, w menu nie było natomiast sosu żurawinowego (z braku cukru), ziemniaków, ciasta z dyni, ani indyków, zamiast których podano ptactwo wodne (kaczki, gęsi). Świętem narodowym ogłosił je w 1863 roku prezydent Abraham Lincoln i z tego samego okresu datują się stereotypy o Dniu Dziękczynienia.

10. Niewolnictwo w Stanach Zjednoczonych Zostało zapoczątkowane na kontynencie północnoamerykańskim w początkach XVII wieku, istniało we wszystkich koloniach angielskich aż do amerykańskiej wojny o niepodległość. Delaware już w pierwszej swojej konstytucji z 1776 roku zakazało importu i sprzedaży niewolników na terenie stanu, w 1783 roku niewolnictwo zlikwidowano w Massachusetts. W Pensylwanii dzieci niewolników miały uzyskać wolność po ukończeniu 28 roku życia, podobnie w Connecticut i Rhode Island, w Nowym Jorku niewolników wyzwolono w 1785 roku, a w 1786 roku w New Jersey. Ogólnokrajowy zakaz niewolnictwa w stanach północnych i północno-zachodnich uchwalił Kongres w 1787 roku. Niewolnictwo utrzymało się jednak w stanach południowych, mimo iż pod koniec XVIII wieku zmalała gospodarcza potrzeba niewolnictwa. Dotychczasowa gospodarka Południa opierająca się na eksporcie tytoniu, indygo i ryżu, stawała się coraz mniej opłacalna. Zaczęło brakować pracy dla niewolników a ich ceny spadały. Jednak na południu bano się skutków wyzwolenia niewolników. W 1790 roku na 4 000 000 mieszkańców Stanów Zjednoczonych, Murzynów było 750 000 (ok. 20 procent ludności), a aż 90 procent z nich mieszkało na południu. W Wirginii, Karoliny Południowej i Północnej, Georgii oraz Maryland – na ogólną liczbę 1 793 000 mieszkańców, aż 641 600 (ok. 36 procent) to niewolnicy, a 32 000 to wolni Murzyni. W samej Wirginii niewolnicy stanowili 40 procent ludności. Blok aukcji niewolnika, którego historia sięga 20 wieku, w Fredericksburg, Virginia

11. Wojna północ południe Wojna secesyjna – wojna domowa, która miała miejsce w latach 1861-1865 w Stanach Zjednoczonych Ameryki, pomiędzy stanami wchodzącymi w skład Stanów Zjednoczonych (tzw. Unią lub „Północą”) i Skonfederowanymi Stanami Ameryki (tzw. Konfederacją lub „Południem”), które wystąpiły z Unii. Nazwa „wojna secesyjna” pochodzi od secesji (wystąpienia) stanów skonfederowanych z Unii. Powszechną nazwą, stosowaną zwłaszcza w USA, jest także „amerykańska wojna domowa” (ang. American Civil War). Znana jest także jako „wojna pomiędzy stanami” i „wojna o niepodległość południa”. Zapoczątkowało ją ostrzelanie Fortu Sumter w zatoce Charleston w Karolinie Południowej przez konfederatów 12 kwietnia 1861. Trwała do 26 maja 1865, kiedy poddały się ostatnie zorganizowane ośrodki oporu konfederatów (walki trwały gdzieniegdzie do czerwca). W wyniku wojny śmierć poniosło 620 tysięcy ludzi[1], zniszczono mienie o wartości 5 mld dolarów, wolność odzyskało 4 mln niewolników.

12. Deklaracja niepodległości USA • Akt prawny , uzasadniający prawo Trzynastu Kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej  • do wolności i niezależności od króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III. Ogłoszona 4 lipca 1776 w Filadelfii podczas II Kongresu Kontynentalnego. Deklaracja głosiła prawo do ustanawiania wszelkich aktów państwowych, wypowiadania wojny i zawierania pokoju przez dawne kolonie angielskie w Ameryce Północnej. Deklaracja niepodległości była pierwszym oficjalnym oświadczeniem na temat tego, czym powinien być rząd. Ponadto, miała ona charakter uniwersalny, była czymś więcej aniżeli prywatnym przesłaniem skierowanym do Wielkiej Brytanii, był to apel do całej ludzkości. • Idee zawarte w Deklaracji to synteza poglądów ówczesnych myślicieli oświeceniowych. Największy wpływ na treść tego dokumentu miała osoba Johna Locke’a, który swoją twórczością filozoficzno-literacką ustanowił kanon myśli oświeceniowej w odniesieniu do rządu i jego obowiązków względem obywateli. Thomas Jefferson wiedział, iż poglądy głoszone przez Locke’a pasowały do sytuacji, w jakiej znalazły się kolonie w dobie rewolucji, a także odzwierciedlały nastroje społeczne prowincji amerykańskich. • Głównymi twórcami deklaracji niepodległości są: • Thomas Jefferson • John Adams • Benjamin Franklin • Sygnatariusze Deklaracji niepodległości zostali nazwani przez kolonistów ojcami-założycielami.

13. Historia współczesna W ciągu kilkudziesięciu kolejnych lat po zakończeniu wojny domowej, USA rozwinęły się w największą potęgę przemysłową świata. Przyłączono 17 państw-terytoriów, które stały się nowymi stanami USA. Jako ostatnie zostały wchłonięte: Nowy Meksyk i suwerenne dotąd państwa: Oklahoma (w 1907) oraz Arizona (w 1912). Rozwinięto połączenia kolejowe, łącząc m.in. brzegi obu oceanów. W gospodarce zaczęto stosować na szeroką skalę energię elektryczną i silniki spalinowe. Szybko zaczęła rozwijać się motoryzacja, m.in. dzięki zakładom Henry Forda, przyczyniając się do rozwoju kraju. Powstały pierwsze gigantyczne korporacje produkujące m.in. stal, maszyny, okręty. Rozwinął się przemysł naftowy, chemiczny, bawełniany, górnictwo węgla kamiennego. Dzięki szybkiemu rozwojowi gospodarczemu i technologicznemu powstały wielkie fortuny: J. P. Morgana, Johna D. Rockefellera, Andrew Carnegiego. Wzrost gospodarczy w tym okresie przekraczał 10%. Korzystając z kłopotów Wielkiej Brytanii w Wojnie Burskiej w Afryce Południowej, Stany Zjednoczone zmonopolizowały budowę Kanału Panamskiego (Traktat Claytona-Bulwera). Budowę rozpoczęto 1850 i zakończono w 1914.

14. Lata 50 XX wieku W 1952 wybory wygrał republikanin Dwight Eisenhower. Prowadził on politykę odprężenia w stosunkach z ZSRR (czemu sprzyjała śmierć Stalina). Eisenhower prowadził aktywną działalność dyplomatyczną: odwiedził między innymi Wielką Brytanię, Niemcy, Francję, a nawet zaprosił do USA Nikitę Chruszczowa, z którym uzgodnili spotkanie na szczycie (zerwane z powodu incydentu z zestrzeleniem przez Rosjan samolotu U-2). Eisenhower położył też kres maccartyzmowi. W 1954 z jego poparciem Sąd Najwyższy zniósł segregację rasową w szkołach. W 1957, niedługo po umieszczeniu satelity Sputnik 1 przez Sowietów na orbitę zostaje wystrzelony pierwszy amerykański satelita Explorer 1.

15. Lata 60 XX wieku Kontynuacją reform była prezydentura Johna Kennedy’ego (1960-1963), podczas której doszło do tak zwanego kryzysu kubańskiego związanego z radziecką próbą zainstalowania rakiet jądrowych na Kubie. Kennedy doprowadził do podpisania 5 sierpnia 1963 w Moskwie układu o zakazie doświadczeń z bronią jądrową w atmosferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą (jego bezpośrednim skutkiem było położenie kresu skażeniom promieniotwórczym); próbował przenieść rywalizację z ZSRR na dziedzinę podboju kosmosu. W listopadzie 1963 John Kennedy został zamordowany w Dallas, a w 1968 jego młodszy brat, senator Robert Kennedy oraz noblista Martin Luther King. W kulturze nastał okres tzw. dzieci kwiatów, jego symbolem stał się Festiwal w Woodstock i muzycy tacy jak Jimi Hendrix[3], Janis Joplin i Jefferson Airplane. Wzmagała się walka o prawa Murzynów. W 1969 prezydentem został były wiceprezydent Richard Nixon, a Amerykanie wylądowali po raz pierwszy na Księżycu, i co jest równie ważne, wrócili cali i zdrowi. Od 1969 rozpoczęły się negocjacje z ZSRR w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych SALT.

16. Lata 70 XX wieku Lata 70 Zaczęły się interwencją zbrojną w Laosie i Kambodży w 1970, będącą kolejnym aktem wojny wietnamskiej, pochłaniającej życie żołnierzy amerykańskich. Z powodu malejącej popularności wojny w społeczeństwie, USA zostały zmuszone do wycofania się z Wietnamu i Indochin. W 1972 zakończono wojnę w Wietnamie i w 1973 podpisano w Paryżu układ pokojowy. Stany Zjednoczone udzieliły poparcia politycznego Izraelowi w wojnie z państwami arabskimi. Administracja Nixona ożywiła kontakty z ZSRR oraz krajami Układu Warszawskiego. Poprawiono również stosunki z komunistycznymi Chinami. W 1972 Nixon złożył tam wizytę. Kres prezydenturze Nixona położyło jego uwikłanie w zatajanie i kłamanie pod przysięgą w aferze politycznej Watergate. Po raz pierwszy w historii USA prezydent złożył urząd przed czasem. Kolejny przełom w polityce nastąpił za sprawą Jimmy Cartera (1977-1981), który wprowadził do niej zasady obrony praw człowieka. Do jego osiągnięć należy podpisanie w Wiedniu układu SALT II, nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Chinami, a także podpisanie układu w sprawie Kanału Panamskiego. W 1979 podpisano w Waszyngtonie wynegocjowany w Camp David układ pokojowy między Egiptem i Izraelem. Jednocześnie zaostrzeniu uległy stosunki z ZSRR w związku z interwencją radziecką w Afganistanie. Rządy Cartera przypadły na okres światowego kryzysu energetycznego. Wdrożono program ograniczenia uzależnienia Stanów Zjednoczonych od importu ropy naftowej.

17. Lata 80 XX wieku Kolejny prezydent, Ronald Reagan (republikanin), dokonał szeregu zmian w polityce państwa. Zapowiedział rozszerzenie swobód wolnorynkowych i przeprowadził radykalne reformy mające na celu ożywienie gospodarki. Obniżono podatki, zmniejszono inflację. Nastąpiła znaczna poprawa wyników ekonomicznych kraju i spadek bezrobocia. Nastąpił jednak wzrost długu publicznego. W polityce zagranicznej Reagan przyjął twardy kurs wobec ZSRR. Stany Zjednoczone zaczęły bardziej angażować się na świecie, wspierając opozycję antykomunistyczną w różnych państwach. W 1983 Waszyngton podjął decyzję o interwencji zbrojnej po puczu militarnym na niezależnej wyspie Grenadzie w pobliżu wybrzeży Wenezueli i Trynidadu i Tobago. W 1986, w odpowiedzi na finansowanie przez Libię zamachów na amerykańskie cele, prezydent nakazał przeprowadzenie nalotów na libijskie miasta. W 1981 potępił wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. W przeciwieństwie do niektórych polityków, Reagan nie wierzył w dobrą kondycję gospodarczą ZSRR. W jej ewentualnym kryzysie widział szansę na zakończenie zimnej wojny. Podjął decyzję o wzmożeniu wyścigu zbrojeń. ZSRR podjął wyzwanie i zaangażował olbrzymią część swego potencjału gospodarczego w produkcję militarną. Wyzwanie to okazało się jednak ponad jego siły. Wskutek zabiegów administracji amerykańskiej Republika Południowej Afryki obniżyła ceny złota, co sprawiło, że ZSRR nie mógł sprostać konkurencji, sprzedając surowiec ze swych zasobów. Podobnie stało się z benzyną, po tym jak Stany Zjednoczone zaoferowały licznym państwom arabskim umowy na handel bronią w zamian za obniżenie cen ropy naftowej. Ponadto, w tym okresie Stany Zjednoczone cały czas udzielały wszechstronnej pomocy mudżahedinom w Afganistanie, contrasom w Nikaragui, frakcji UNITA w Angoli i wielu innym. Wobec powyższych działań gospodarka ZSRR uległa załamaniu i państwo to zostało zmuszone do przemiany ustrojowej w kierunku demokratyzacji. Położyło to kres zimnej wojnie i dało szansę na wyzwolenie licznych państw spod hegemonii ZSRR.

18. Lata 90 XX wieku Następcą Reagana był George H. W. Bush. Za jego prezydentury Stany Zjednoczone interweniowały w Iraku w ramach I wojny w Zatoce Perskiej przeciwko siłom Saddama Husajna po jego agresji na Kuwejt. George Herbert Walker Bush doprowadził do podpisania z ZSRR układów rozbrojeniowych START i utworzenia strefy wolnego handlu w Ameryce Północnej w ramach nowej organizacji – NAFTA. Dwukrotnie odwiedził Polskę. Po 41. prezydencie w historii USA, „starszym Bushu”, urząd prezydencki objął kandydat Partii Demokratycznej, Bill Clinton. Za jego rządów USA i NATO zmusiły Jugosławię do zaprzestania czystek etnicznych i zaniechania prowadzenia wojny w Bośni. W dużej mierze dzięki USA i MarttiAhtisaariemu, negocjatorowi z Finlandii, Kosowo później mogło ogłosić jednostronnie niepodległość, uzyskując poparcie 51 państw. Gospodarka USA w czasie obu kadencji Clintona przeżyła lata wielkiego sukcesu. Po raz pierwszy od wielu dekad, kraj osiągnął nadwyżkę budżetową, która według prognoz gospodarczych, miała się progresywnie zwiększać w następnych kadencjach. Wielką porażką jego prezydentury okazała się niemożność przeforsowania w Kongresie planu wprowadzającego obowiązek ubezpieczeń zdrowotnych dla całej ludności. Autorką i promotorem tego planu była żona prezydenta, późniejsza senator ze stanu Nowy Jork, Hillary Rodham Clinton. Z ramienia Partii Demokratycznej była ona silną kandydatką do nominacji na stanowisko prezydenta w wyborach 2008 r. Ostatecznie przegrała z BarackiemObamą.

19. Początki XXI wieku Kolejnym, 43. prezydentem, został republikanin, „młodszy Bush”, syn George’a H. W. Busha – George W. Bush. W tym samym roku, w którym rozpoczął sprawowanie urzędu (2001), Stany Zjednoczone stały się celem ataku terrorystycznego. Cztery samoloty pasażerskie, uprowadzone przez 19 porywaczy-samobójców, pochodzących z Arabii Saudyjskiej i innych krajów Bliskiego Wschodu oraz oskarżanych o udział w organizacji terrorystycznej o nazwie Al-Kaida, uderzyły w obie wieże World Trade Center w Nowym Jorku i gmach Pentagonu w Waszyngtonie. Kolejny samolot, który prawdopodobnie miał uderzyć w budynek Kongresu (siedzibę Senatu i Izby Reprezentantów), został przejęty przez pasażerów i rozbity na terenie niezamieszkanym w Pensylwanii. W zamachach z 11 września zginęło ok. 3000 ludzi. Ataki spotkały się ze zdecydowaną reakcją prezydenta, który ogłaszając „długą wojnę z terroryzmem”, wydał polecenie zaatakowania Afganistanu, a następnie rozpoczął formowanie międzynarodowej koalicji w celu walki z pasztuńskimiTalibami kojarzonymi z Al-Kaidą. Kolejną fazą amerykańskiej wojny z terroryzmem stał się ponowny atak na Irak, wspólnie z sojusznikami, w tym z Polską. Krok ten, fałszywie uzasadniany przez administrację m.in. obecnością broni nuklearnej oraz powiązaniami władz Iraku z Al-Kaidą, wywołał olbrzymie oburzenie i kontrowersje wewnątrz kraju i na całym świecie. Nie przeszkodziło to jednak Bushowi w uzyskaniu wystarczającego poparcia społeczeństwa do objęcia urzędu prezydenckiego na drugą kadencję. Pod jej koniec, Stany Zjednoczone znalazły się w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej. Społeczeństwo amerykańskie zaczęło coraz silniej domagać się wycofania wojsk z Iraku i Afganistanu. W dniu 4 listopada 2008 kandydat Demokratów, BarackHusseinObama wygrał wybory prezydenckie z kandydatem Republikanów Johnem Sidneyem McCainem. 20 stycznia 2009 BarackHusseinObama został zaprzysiężony na 44. prezydenta Stanów Zjednoczonych.

20. Ataki terrorystyczne w USA Wrzesień 2011 • Jednym z głównych zamachów w historii Ameryki był zamach z dnia 11 września 2001 roku. Była to seria czterech ataków terrorystycznych, przeprowadzonych rano we wtorek na terytorium Stanów Zjednoczonych za pomocą uprowadzonych samolotów pasażerskich. Dokonało go 19 porywaczy, którzy kupili bilety na 4 loty krajowe amerykańskich linii lotniczych. Po przejęciu kontroli nad samolotami skierowali je na znane obiekty na terenie USA. Oficjalnie przyjmuje się, iż wieże uległy zawaleniu na skutek naruszenia stalowej konstrukcji nośnej budynków, częściowo wskutek uderzenia samolotów, a następnie w wyniku intensywnych pożarów zainicjowanych przez eksplodujące paliwo lotnicze. • Samoloty uderzyły w następuj ące miejsca: • bliźniacze wieże World Trade Center w Nowym Jorku. • zniszczona została część Pentagonu • jeden z samolotów rozbił się na polach Pensylwanii, przypuszcza się, że jego celem miał być Biały Dom. • Zamach na World Trade Center był pierwszą skuteczną operacją tego typu i pociągnął za sobą więcej ofiar i strat materialnych niż jakikolwiek inny akt terroru w dotychczasowej historii Stanów Zjednoczonych i świata. • W zamachu zginęły 2973 osoby. Ataki z 11 września były bezpośrednią przyczyną rozpoczęcia tak zwanej "wojny z terroryzmem", której pierwszym etapem był atak na rządzony przez talibów Afganistan, gdzie przebywał OsamabinLaden oraz zaostrzenie środków bezpieczeństwa i wprowadzenie w wielu krajach ustaw antyterrorystycznych, które w niektórych przypadkach ograniczają prawa obywatelskie. Zamach był również przyczyną poważnego kryzysu branży lotniczej i turystyki, pociągnął też za sobą poważne zmiany w procedurach bezpieczeństwa • w USA i na całym świecie. Wieże WTC Pentagon Strefa zero

21. ŹRÓDŁA http://www.google.pl/#hl=pl&safe=off&sa=X&ei=t3kaT7b3Ao2c-wa69o2vCg&ved=0CBkQvwUoAQ&q=współczesna+historia+USA&spell=1&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.,cf.osb&fp=621a8ea0e6ebf73d&biw=1280&bih=912 http://pl.wikipedia.org/wiki/Stany_Zjednoczone http://www.informacjeusa.com/2011/12/05/violetta-villas-nie-zyje/ http://www.google.pl/#pq=krzysztof+kolumb&hl=pl&cp=13&gs_id=1w&xhr=t&q=wojna+północ+południe&pf=p&sclient=psy-ab&safe=off&source=hp&pbx=1&oq=wojna+północ+&aq=0&aqi=g4&aql=&gs_sm=&gs_upl=&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.,cf.osb&fp=621a8ea0e6ebf73d&biw=1280&bih=912 http://www.google.pl/#pq=krzysztof+kolumb&hl=pl&cp=5&gs_id=o&xhr=t&q=wojna&pf=p&sclient=psy-ab&safe=off&source=hp&pbx=1&oq=wojna&aq=0&aqi=g4&aql=&gs_sm=&gs_upl=&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.,cf.osb&fp=621a8ea0e6ebf73d&biw=1280&bih=912 http://www.google.pl/