DURAN VARLIKLARA AİT ÖZELLİKLİ YATIRIM KARARLARI

1. DURAN VARLIKLARA AİT ÖZELLİKLİ YATIRIM KARARLARI Duran varlıklara yeni yatırımların yapılması, Duran varlıkların yenilenmesi, Duran varlıkların işletme dışı bırakılması, Duran varlıklara yapılan yatırımın azaltılması, Duran varlıkların satın alınması veya kiralanması, Duran varlıklarda amortisman ayrılması, Duran varlıklarda yeniden değerleme yapılması

2. DURAN VARLIKLARIN YENİLENMESİ, • Duran varlıkların yenilenmesi kararı işletmenin piyasa değerini, karlılığını etkileyen önemli kararlardır. Bu tür kararların alınıp uygulanmasından amaç, işletmenin piyasa değerini yükseltmektir.

3. Faaliyette bulunan işletmelerde duran varlıkların yenilenmesi kararı kaçınılmazdır. Yenileme kararı, ekonomik ömrünü tamamlamış ya da tamamlamaya yaklaşmış duran varlığın yerine , aynı işlevi yerine getirecek yeni bir duran varlığın yerine konulmasına yönelik yatırım kararıdır. Yenileme kararının alınmasında en önemli olan nokta en uygun ve iyi süreyi kapsayan dönemi belirlemektir.

4. Yenileme kararının alınmasında aşağıdaki ekonomik değişkenler etkili olur. • Mevcut duran varlığın veya faaliyetin sağladığı nakit akışı, • Duran varlığın hurda değeri, • Yeni duran varlığın tutarı, • Net para çıkışı, • Kaynak maliyeti.

5. Kullanılan duran varlığın ekonomik ömrünün sonuna yakın dönemlerde duran varlığın yenilenmesi kararı verildiğinde ilk kullanıldığı yıllara göre daha yüksek tutarlarda bakım onarım giderleri ile karşılaşılır ve hurda değeri daha düşük olacaktır. Oysa bu karar kısa sürelerle alındığı ekonomik ömrünün ilk yıllarında daha az tutarlarda bakım- onarım giderleri ödenebileceği gibi daha yüksek hurda değer elde edilir. Bu da işletmeye daha yüksek nakit girişi sağlayarak yeni yapılacak olan yatırım için daha düşük nakit çıkışı yapılmasını sağlar. Sık sık yenileme kararlarının alınması işletmede yüksek tutarlarda harcamaların yapılmasına neden olur.

6. Yenileme kararı verilirken aşağıdaki hesaplamalar yapıldıktan sonra; yatırımın net bugünkü değerinin pozitif olması gerekir. 1.Yatırım için yapılacak olan net para çıkışı hesaplanır, 2.Mevcut ve yapılacak yatırıma göre yıllık net para girişleri bulunur, 3.Yıllık net nakit girişlerinin bugünkü değerleri belirlenir, 4.Mevcut ve yapılacak yatırımın ekonomik ömürlerinin sonunda satışından elde edilecek net karın bugünkü değerleri belirlenir, 5.Yatırımın net bugünkü değeri hesaplanır.

7. Mevcut duran varlığın satışından elde edilen zarar, kar veya yenileme fonu ayrılmasının yatırım için çıkacak olan net nakit çıkışının belirlenmesinde farklılıklar ortaya çıkarır. Yenileme yatırımının finansmanında;1. Yalnızca öz kaynak veya2. Öz kaynak ve yabancı kaynak birlikte kullanılır. a.Kullanılan kaynağın maliyeti, b.Uygulanan amortisman yöntemi de işletmenin yıllık net nakit girişleri üzerinde etkili olur.

8. ÖRNEKLER 1.YENİLEME YATIRIMININ FİNANSMANINDA YALNIZCA ÖZ KAYNAK KULLANILMAKTADIR2.YENİLEME YATIRIMININ FİNANSMANINDA ÖZ KAYNAK VE YABANCI KAYNAK BİRLİKTE KULLANILMAKTADIR.A. Yabancı kaynak anapara taksitleri yıllık eşit taksitlerleB. Yabancı kaynak anapara tutarı vadesinin sonunda bir defada ödeniyor3. YENİLEME YATIRIMINDA FARKLI AMORTİSMAN YÖNTEMLERİ KULLANILMASIA. Normal amortisman yöntemiB. Azalan bakiyeler yöntemi

9. 1.YENİLEME YATIRIMININ FİNANSMANINDA YALNIZCA ÖZKAYNAK KULLANILMAKTADIR: • İşletme aşağıda belirtilen mevcut duran varlık yatırımını teklif edilen yeni duran varlık yatırımı ile yenilemek istemektedir. Yenileme yatırımının finansmanında yalnızca öz kaynak kullanmaktadır. Duran varlık üzerinden normal amortisman ayrılacaktır. Yatırımın ekonomik ömrü süresince net satış hasılatı ve faaliyet giderlerinin değişmediği varsayılmıştır. Yatırımın net bugünkü değeri pozitif olduğunda yenileme yatırımına gidilir.

10. Mevcut Duran Yenileme Kararı • Varlık Verilecek Duran Varlık • Yatırım Tutarı (YTL) 7.500 10.000 • Yatırımın Yapıldığı / • Yapılacağı Yıl 2002 2006 • Ekonomik ömrü 10 yıl 5 yıl • Amortisman Yöntemi Normal Normal • Yıllık Net Satış Tutarı • (YTL) 10.000 12.000 • Faaliyet Giderleri • (YTL) 7.000 5.000 • (Amortisman hariç) • Hurda Değeri (YTL) 500 1.500 • Vergi Oranı %25 %25 • Satış Tutarı (YTL) 1.000 - • Beklenen Kar %20

11. YENİLEME YATIRIMININ FİNANSMANINDA ÖZ KAYNAK VE YABANCI KAYNAK KULLANILMAKTADIR: • İşletme aşağıda belirtilen mevcut duran varlık yatırımı teklif edilen yeni duran varlık yatırımı ile yenilemek istemektedir. Yenileme yatırımının finansmanında yabancı kaynak ve öz kaynak kullanmaktadır. Yabancı kaynak vadesinin sonunda geri ödenecektir. Duran varlık üzerinden normal amortisman ayrılacaktır. Yatırımın ekonomik ömrü süresince net satış hasılatı ve faaliyet giderlerinin değişmediği varsayılmıştır. Yatırımın yıllık net para girişlerinin farkının bugünkü değerleri öz kaynak tutarından fazla olduğunda yenileme yatırımına gidilir.

12. Mevcut Duran Yenileme Kararı • Varlık Verilecek • Duran Varlık • Yatırım Tutarı (YTL) 7.500 10.000 • YatırmınYapıldığı / • Yapılacağı Yıl 2002 2006 • Ekonomik ömrü 10 yıl 5 yıl • Amortisman Yöntemi Normal Normal • Yıllık Net Satış Tutarı (YTL) 10.000 12.000 • Faaliyet Giderleri (YTL) 7.000 5.000 • (Amortisman hariç) • Hurda Değeri (YTL) 500 1.500 • Vergi Oranı %25 %25 • Satış Tutarı (TL) 1.000 - • Beklenen Kar %20 • Alınacak Kredi 6.000 • Kredi Süresi 5 Yıl • Geri Ödeme her yıl eşit taksitlerle • Kredi Maliyeti 0.15

13. YABANCI KAYNAK ÖZKAYNAK KAR ARTIŞI