U bent in goede handen

1. Infosessie campagne handhygiëne ter bestrijding van zorginfecties in de Vlaamse woonzorgcentra U bent in goede handen Een campagne van de Vlaamse overheid i.s.m.

2. Welkom en inleiding Dhr. Chris Vander AuweraAdministrateur-generaalVlaams Agentschap Zorg en Gezondheid

3. Inleiding (1/3) Campagne ‘U bent in goede handen’ ter bestrijding van zorginfecties in Vlaamse woonzorgcentra van start Probleem van zorginfecties Essentieel belang van handhygiëne Federale campagne - ziekenhuizen Vlaamse campagne – woonzorgcentra

4. Inleiding (2/3) • Sensibilisatie personeelsleden woonzorgcentra - affiches, folders, button, presentatie - bewustzijn risico’s zorginfecties - motiveren goede/correcte handhygiëne • Iedereen draagt zijn steentje bij

5. Inleiding (3/3) • Geen losstaand initiatief • Verlengstuk project ‘Vorming MRSA-problematiek in de rusthuissector’ (2006, VVSG, Zorgnet Vlaanderen en FERUBEL) • Campagne als uitvoeringsmaatregel van het Vlaams actieplan ter bestrijding van zorginfecties (luik ouderenzorg)

6. Verloop infosessie • Toelichting actieplan en campagne • Pauze (cafetaria) - verdeling campagnemateriaal - test handhygiëne met handalcohol • Vraagstelling en oplossingen praktijksituaties • Einde + verdeling campagnemateriaal

7. Toelichting actieplan ter bestrijding van zorginfecties Dr. Dirk DewolfAdjunct-kabinetschefpreventie en gezondheidszorgKabinet van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

8. I. Ziekenhuisinfecties Studie BAPCOC 2005 • in België jaarlijks 107 500 patiënten die in ziekenhuis infectie oplopen met ziekenhuisbacterie • 3 000 sterfgevallen • 440 000 extra hospitalisatiedagen en 117 miljoen euro extra kosten • 20% à 30% vermijdbaar • geen precieze cijfers, eerder ramingen

9. II. Ziekenhuisbacterie in woonzorgcentra Stijging van aanwezigheid (dragerschap) van MRSA bij residenten in WZC van 4,5% naar 19% Sterfterisico bij dragerschap 1,4 maal hoger (door infecties) MRSA vooral bij ouderen na ontslag uit ziekenhuis  WZC reservoir van MRSA  MRSA-import in ziekenhuis vanuit WZC Preventiebeleid: overdracht onderbreken door goede hygiëne, handen wassen en gebruik van alcoholgel

10. III. Verspreiding van MRSA tegengaan(1/2) Hygiëne (handhygiëne) (medisch verpleegkundig, verzorgend, logistiek personeel, bezoekers - “handje toesteken”) Antibioticabeleid: CRA coördineert Goede informatie-uitwisseling tussen ziekenhuis en WZC over dragerschap/infectie (transferdocument) Monitoring van dragerschap/infectie in WZC

11. III. Verspreiding van MRSA tegengaan (2/2) Screening en dekolonisatie van MRSA-dragers (bewoners en personeel) Samenwerking tussen ziekenhuizen en woonzorgcentra (ziekenhuishygiënisten in overleg met CRA en (hoofd)verpleegkundige) o.m. via regionale platformen voor ziekenhuishygiëne

12. IV. Extra RIZIV-middelen onontbeerlijk • Raming van prof. Buntinx: • Bijkomende opdrachten verpleging: 12,25 mio • Bijkomende materialen: 16,1 mio • CRA’s: 4,3 mio • Bijkomende opleidingen: 1,7 mio • Bijkomende labotesten • Onderzoek

13. V. Vlaams actieplan ter preventie van ziekenhuisinfecties in WZC Aanmaak draaiboek infectiebeleid in WZC (o.lv. prof.dr. Jan De Lepeleire) in opmaak Promotiecampagne handhygiëne (lopend) Financiering onderzoek over aanbevelingen inzake screening, dekolonisatie en isolatie Inspectie met aandacht voor problematiek Overleg met federale instanties Informatieve folders en pictogrammen (ZKH)

14. Toelichting campagne handhygiëne ter bestrijding van zorginfecties in de Vlaamse woonzorgcentra Mevr. Karolien RottiersTeam OuderenzorgVlaams Agentschap Zorg en Gezondheid

15. Situering • Verlengstuk project ‘Vorming MRSA-problematiek in de rusthuissector’ (i.s.m. VVSG, Zorgnet Vlaanderen en Ferubel) • Actiepunt Vlaams actieplan

16. Een oefening vooraf… Volgende 10 dia’s geven telkens een praktijksituatie weer. Op uw bijgevoegd antwoordformulier kunt u telkens aangeven welke toepassing van handhygiëne noodzakelijk is op de plaats van het vraagteken.

18. 1. De logopediste voert een groepsgesprek met eenaantal bewoners en schrijft nadien haar bevindingen neer in de individuele dossiers. ?

19. 2. De verpleegkundige dient oraal medicatie toe aan verschillende bewoners. Ze draagt daarbij geen handschoenen. ?

20. 3. De zorgkundige schakelt het oproepsysteem uit op de kamer van de bewoner en sluit de gordijnen. ?

21. 4. De zorgkundige helpt de bewoner bij het aantrekken van de schoenen. Nadien legt ze propere lakens op het bed van de bewoner. ?

22. 5. De verpleegkundige opent een steriele set, trekt dehandschoenen aan en verzorgt de wonde. Nadien werpt ze de handschoenen weg. ?

23. 6. De zorgkundige helpt de bewoner bij het aantrekken van de schoenen. Vervolgens belt ze met haar telefoon naar de receptie en verlaat ze de kamer. ?

24. 7. De logopediste helpt een bewoner met slikproblemen en schrijft nadien haar bevindingen neer in het individueel zorgdossier van de bewoner. ?

25. 8. De zorgkundige ledigt het urinaal van de bewoner, zonder hierbij handschoenen te dragen. Nadien zet ze de televisie van de bewoner aan. ?

26. 9. De verpleegkundige komt de kamer binnen, helpt de bewoner in de juiste houding en opent een steriele set om een wondverzorging uit te voeren. ?

27. 10. Na het intiem toilet verwijdert de verpleegkundige de handschoenen. ?

28. I. Inleiding • Zorginfecties • Belang van handhygiëne • De handen = overdrachtsweg

29. I. Inleiding > a) Zorginfecties • Zorginfectie = nosocomiale infectie • Tijdens verzorgingsproces • In ZH, woonzorgcentra, thuiszorg • Frequent voorkomen • Aanzienlijke gevolgen

30. I. Inleiding > b) Belang van handhygiëne Indien geen of geen correcte handhygiëne wordt toegepast, kunnen we - bewoners - ons zelf met schadelijke kiemen besmetten

31. I. Inleiding > c) De handen = overdrachtsweg Overdrachtsweg van micro-organismen: • bewoner • voorwerp of omgeving • bewoner • voorwerp of omgeving overleving op de handen van de zorgverstrekker

32. I. Inleiding > c) De handen = overdrachtsweg Sociaal contact = zorgcontact

33. II. Handhygiëne • Basis voor goede handhygiëne • Handhygiëne: waarom, hoe en wanneer? - Handen wassen met water en zeep - Handen ontsmetten met handalcohol - Handschoenen dragen

34. II. Handhygiëne > a) Basis voor goede handhygiëne • Geen juwelen ter hoogte van de handen en de polsen/onderarmen • Kortgeknipte en zuivere nagels • Wondjes afdekken of handschoenen dragen • Korte mouwen • Korte of bijeengebonden/opgestoken haren

35. II. Handhygiëne > a) Basis voor goede handhygiëne Een voorbeeld van hoe het niet mag…

36. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?> Handen wassen met water en zeep: waarom? Indien bevuild, altijd eerst de handen wassen, want handalcohol heeft geen reinigend effect! Bovendien verliest handalcohol zijn werking in aanwezigheid van organisch materiaal.

37. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?> Handen wassen met water en zeep: hoe? Aandachtspunten • Vloeibare zeep gebruiken, want besmetting van stuk zeep. • Handen goed afspoelen tot alle zeepresten verwijderd zijn. • Handen drogen met een wegwerphanddoekje. • De kraan sluiten met het wegwerphanddoekje zodat de handen niet opnieuw besmet worden.

38. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer?

39. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer? Bij de aanvang en op het einde van de dienst

40. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer?

41. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer? Vóór de maaltijd

42. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer?

43. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer? Na toiletgebruik

44. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer?

45. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer? Na hoesten, niezen of snuiten

46. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer?

47. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer? Bij zichtbaar bevuilde handen

48. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer?

49. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?>Handen wassen met water en zeep: wanneer? • Handen wassen én daarna ontsmetten  na contact met lichaamsvochten, bloed of slijmvliezen  bij contact met bewoner met diarree of met zijn omgeving

50. II. Handhygiëne > b) Handhygiëne:waarom – hoe - wanneer?> Ontsmetten met handalcohol: waarom? Overdracht van micro-organismen voorkomen: X • bewoner • voorwerp of omgeving • bewoner • voorwerp of omgeving Handen ontsmetten X Handalcohol = kiemdodend ≥99,99 % reductie transiënte flora Voorwaarde: alle organische stoffen zijn verwijderd!