Download
1 / 44
480 likes | 2.34k Views
Conjunctivitis. een ontsteking van het bindvlies van het oog; dit zit tussen het ooglid en het oogwit het oog is rood, iets gevoelig, heeft min of meer secreet, soms iets fotofobie de visus is als regel niet of nauwelijks gedaald meestal binnen een week spontaan herstel
E N D
Conjunctivitis • een ontsteking van het bindvlies van het oog; dit zit tussen het ooglid en het oogwit • het oog is rood, iets gevoelig, heeft min of meer secreet, soms iets fotofobie • de visus is als regel niet of nauwelijks gedaald • meestal binnen een week spontaan herstel • zelden complicaties • patiënt met een rood oog: 70% conjunctivitis
Allergische conjunctivitis • symptoom jeuk staat erg op de voorgrond • meestal samen met een allergische rinitis Conjunctivitis door contactallergie •overgevoeligheid voor cosmetica, conserveer- middelen in oogdruppels, bewaar- en reinigingsvloeistoffen voor contactlenzen • deze conjunctivitis gaat nooit samen met rinitis
Bacteriële conjunctivitis • 'soepoog', vaak gepaard met een blefaritis • bij volwassenen streptokok 52%, Haemophilus 16%, stafylokok 24%, anders 5% • bij kinderen Haemophilus 60%, streptokok 10%, Moraxella 10% • bij neonaten, 2e-3e dag: Neisseria gonorrhoeae; 5e-10e dag Chlamydia trachomatis of herpes simplex; neonaten behandeling door de oogarts
Virale conjunctivitis • meestal door een adenovirus, in beide ogen • nogal eens samen met verkoudheid, keelpijn en lymfkliervergroting • zeer besmettelijk, vaak epidemietjes bij kinderen • klachten verergeren in 4-7 dagen en verdwijnen meestal < 10 dagen spontaan • soms wekenlange irritatie en visusdaling • berucht: herpes simplexvirus type 1
Conjunctivitis sicca • beschadiging van de conjunctiva en (vaak ook) van de cornea bij droge ogen • vooral bij ouderen en diabetici • meestal een gevolg van involutie van de traanklier, gevolg: verminderde traanproductie • soms in het kader van een aandoening: SLE, Sjögren, reumatoïde artritis, Besnier-Boeck • neuroleptica, antidepressiva, bètablokkers, antihistaminica, cytostatica, acetylsalicylzuur, parasympathicolytica (incontinentie, overactieve blaas)
Blefaritis • chronische ontsteking haarzakjes en talgkliertjes van de ooglidrand; vaak met conjunctivitis • oorzaak is lang niet altijd bekend • vaak is een stafylokok in het spel • kan allergisch zijn • komt ook voor bij eczeem, rosacea, herpes • een hardnekkige aandoening
Episcleritis • ontsteking van het diepe (sub)conjunctivale weefsel en de oppervlakkige laag van de sclera • vooral op jongvolwassen en middelbare leeftijd • meestal geen oorzaak • soms bij reumatische aandoeningen • geneest binnen enkele weken spontaan • vaak recidieven
Iridocyclitis • ontsteking van de iris en het corpus ciliare • veroorzaakt erg veel oogklachten - oogarts • relatief vaak bij personen met Morbus Bechterew, juveniele reumatoïde artritis; ziekte van Lyme, Besnier-Boeck, ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Glaucoom - I • aandoening van de oogzenuw > 40 1%, > 80 2-6% • sluipend gezichtsveldverlies en blindheid • belangrijkste risicofactor: hoge oogdruk >20-21 mm • bij 15-40% glaucoompatiënten druk niet verhoogd • oculaire hypertensie: glaucoomkans 2%, behandeling? • andere risicofactoren: familie, leeftijd,negroïde, myopie (> 4 dioptrie), HV-ziekte, diabetes, migraine • positieve familieanamnese: boven 40 naar de oogarts!
Glaucoom - II • primair (open/gesloten) en secundair glaucoom • secundair t.g.v. uveïtis, diabetes, oogaandoening • open-kamerhoekglaucoom = glaucoma simplex of chronisch glaucoom: belemmering afvoer kamerwater ter hoogte van trabekelsysteem • gesloten-kamerhoekglaucoom, meestal eerst acuut glaucoom = belemmering afvoer kamerwater ter hoogte van pupil: heftige hoofdpijn, misselijk, braken, visusdaling, wijde stijve pupil, rood oog • parameters: druk, papilexcavatie, gezichtsveld
Behandeling conjunctivitis niet-medicamenteus • hygiënische maatregelen om verspreiding van infectie te voorkomen (andere oog, huisgenoten): - schoonmaken oogleden met schoon water of fysiologisch zout - frequent handen wassen - niet in de ogen wrijven - schone aparte handdoek gebruiken • verwijderen secreet met gewoon water • bij ernstige klachten: zonnebril dragen
Medicamenteuze behandeling conjunctivitiden • druppels, zalf/gel: nacht, corneadefect, blefaritis • één druppel per keer in de conjunctivaalzak • betere opname in oog: oog 1 minuut dichthouden • niet snelle afvoer: traanbuis dicht 1-3 minuten • combinatie van druppels: interval ≥ 5 minuten • www.oogdruppelen.nl • hulpmiddelen: Eyot, Autodrop, Autosqueeze, Cosopt spiegeltje, Dripaid, Xal-Ease • nimmer bij dragen zachte contactlenzen
Allergische conjunctivitis • kan verlicht worden met alleen lokale middelen in de neus als er tevens rinitis is! • koude kompressen kunnen verlichting geven • levocabastine/azelastine 2(-4) dd 1 gtt [emedastine/ketotifen/olopatadine 2 dd 1 gtt] • bij onvoldoende effect: maximaal 3 dagen prednisolon-oogdruppels 0,5% 3-4 dd 1 gtt aan het antihistaminicum toevoegen • NSAID-oogdruppels kunnen ook, maar zijn voor deze indicatie niet geregistreerd
Conjunctivitis door contactallergie • veroorzakend agens vermijden! • fenylefrine 0,125-0,25% druppels 3 dd 1-2 gtt • nafazoline 3-4 dd 1 gtt • oxymetazoline 2 dd 1-2 gtt • bij hevige klachten: prednisolon-oogdruppels 0,5% 3-4 dd 1 gtt gedurende enkele dagen • zwelling en eczeem oogleden: hydrocortisoncrème NB. Oogheelkunde: antihistaminica + kunsttranen
Bacteriële conjunctivitis • kan met regelmatige reiniging met leidingwater • als veel hinder of na 3 dagen niet minder: - chlooramfenicolzalf 2-4 dd, druppels 4-6 dd 1; • als < 72 uur na start antibiotica geen verbetering: polymyxine B/trimethoprim druppels 4 dd 1 • gebruiken tot 48 uur na verdwijnen symptomen • antibiotica niet langer dan 1-2 weken gebruiken • reserve: gentamycine, tobramycine, chinolonen NB 80% ziekteverwekkers is resistent voor fusidinezuur
Conjunctivitis door virus • therapie is zelden nodig, evt. maximaal 1 week: - fenylefrine 0,125-0,25% druppels 3 dd 1-2 gtt - nafazoline 3-4 dd 1 gtt - oxymetazoline 2 dd 1-2 gtt • herpesvirus: - (blefaro)conjunctivitis/ooglidrand: aciclovir 5 dd t/m 3 dagen na volledig verdwijnen van symptomen - keratitis dendritica: oogarts! NB Zinksulfaatdruppels zijn obsoleet!
Conjunctivitis sicca - droge ogen • goede luchtvochtigheid, geen airco/blowers • hypromellosedruppels, max. 1 gtt per uur • carbomeergel naar behoefte 1 gtt • methylcellulose 2-6 dd 1 gtt • polyvidon 4-5 dd 1-2 gtt • bij ochtendklachten vesp. gel of zalf; overdag niet • ook als diagnosticum, na 1 dag al effect! • als geen effect ander preparaat proberen • meer klachten/vaker druppelen: mogelijk irritatie op conserveermiddel; conserveermiddelvrije substituten
Behandeling blefaritis • NHG-Standaard: 2 dd ooglidranden poetsen met wattenstokjes met babyshampoo (1 : 3); daarna reinigen met lauw water • zo nodig tevoren korsten losweken met een warm kompres gedurende 15 minuten • bij onvoldoende effect: fusidinezuurgel 2 dd op de ooglidranden en in de conjunctivaalzak • hydrocortison/oxytetracycline/polymyxine B zalf of druppels bij nog onvoldoende effect • chronische blefaritis: kunsttranen
Lasogen – corpus alienum • conjunctivitis fotoelectrica door overmatig UV-licht: lassen, sneeuw, zonnebank; oxybuprocaïne, minim mee naar huis geven, gebruik max. 12 uur nadien beëindigen • corpus alienum - vaak onder bovenooglid; ooglid omklappen - op de cornea; verwijderen evt. uitboren - als defect: chlooramfenicol oogzalf zonder oogverband (oogarts: wel baat bij verband) - evt. paracetamol 3 dd 1000 mg
Episcleritis • geneest binnen enkele weken spontaan • eventueel koude oogkompressen ter verlichting • NHG: prednisolondruppels 0,5% 3-4 dd 1 gtt gedurende 3 dagen Oogarts: vaak recidief na stoppen van de prednisolondruppels; eerste keus: oraal NSAID + kunsttranen
Diversen • tranende ogen door: prikkelende stoffen, ontstekingen, emotie, trauma, corpus alienum, trichiasis, traanwegstenose (neonaat, oudere) • traanzakontsteking: antibiotica, incisie, chirurgie • hordeolum - uitwendig: strontje – hete kompressen - inwendig: chalazion – evt. antibiotica; chirurgie • etsing: SPOELEN kraanwater 10-20 minuten HA: chlooramfenicol oogzalf of verwijzen • staar = cataract = operatie en kunstlensplaatsing • nastaar: laserbehandeling
Glaucoom • eerste keus: niet-selectieve bètablokker: carteolol, levobunolol, metipranolol, timolol; betaxolol • 2e keus: prostaglandineagonist: bimatoprost latanoprost, travoprost; bruine iris! • alternatief: koolzuuranhydraseremmer: brinzolamide, dorzolamide; brimonidine • op de achtergrond: dipivefrine; pilocarpine • laserbehandeling of operatie
Maculadegeneratie Zelden < 65 jaar; > 80 jaar 10%; ±100.000 mensen Risicofactoren: genetisch, roken, overmatig licht • Droge vorm – atrofie; 85-90%; geen behandeling; Kompas: nut voedingssupplementen/antioxidanten niet bewezen; PW 2006(6): vitamine E en zink; oogarts bij ziekte: supplement Macula Support • Natte vorm – nieuwgroei van bloedvaten in het vaatvlies; 10-15%; 90% binnen enkele jaren blind; beste werkzaam zijn angiogeneseremmers: ranibizumab (Lucentis®), bevacizumab (Avastin®)
